ارزیابی تاثیر قارچ میکوریزا و منابع مختلف فسفر بر رشد و جذب فسفر در سویا (Glycine max (L.) Merr.)

افزایش قیمت کودهای فسفاته شیمیایی در سطح جهان و وجود منابع عظیم سنگ فسفات بومی لزوم استفاده از این منابع را آشکار می سازد. اطلاعات اندکی در زمینه تاثیر توام قارچ میکوریزا و انواع سنگ فسفات های داخلی در جذب فسفات وجود دارد، بنابراین، این پژوهش گلدانی در سال 1389 با هدف بررسی تاثیر قارچ های میکوریزا در افزایش جذب فسفات از منابع سنگ فسفات بومی اجرا شد. آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار انجام شد. فاکتورها شامل فاکتور تلقیح میکوریزا با دو سطح (بدون استفاده از قارچ (M0) و استفاده از قارچ (M1) و فاکتور منبع فسفات با 5 سطح B1 تیمار شاهد (بدون اضافه کردن کود فسفر)، B2 کود استاندارد فسفر از منبع سوپر فسفات تریپل، B3 کود فسفر از منبع سنگ فسفات یزد، B4 کود فسفر از منبع سنگ فسفات یاسوج و B5 کود فسفر از منبع سنگ فسفات گافسای تونس بود. نتایج نشان داد در بین منابع مختلف سنگ فسفات، سنگ فسفات گافسا دارای بیشترین غلظت فسفر ریشه و اندام هوایی، نیتروژن اندام هوایی و وزن خشک بود. جذب فسفر گیاه در سنگ فسفات گافسا تلقیح شده با میکوریزا بیشتر از منابع دیگر سنگ فسفات بود. تیمار گافسا با میکوریزا دارای بیشترین میزان اثربخشی زراعی بر اساس وزن خشک اندام هوایی (65/39 درصد) و جذب فسفر کل سویا (54/60 درصد) بود. شاخص کلونی زایی میکوریزایی در سنگ فسفات گافسا بیش از سایر منابع فسفر بود. میکوریزا جذب فسفر از سنگ فسفات گافسا را بیش از سنگ فسفات های داخلی افزایش داد.