تاثیر اندازه و شکل لکه های درخت زار بر غنا و تنوع گونه ای پرندگان در منطقه حفاظت شده کرکس

تعیین پارامترهای تاثیر گذار چشم انداز بر غنای گونه ای لکه های زیستگاهی یکی از مهمترین مسائل مطرح در زیست شناسی حفاظت می باشد. بسیاری از مطالعات پیشین تاثیر پارامترهای زیستگاهی را بر جوامع پرندگان در لکه های جنگلی مورد بررسی قرار داده اند، اما به ندرت به مطالعه تاثیر چنین پارامترهایی بر جوامع پرندگان موجود در واحه ها پرداخته شده است. منطقه حفاظت شده کرکس درمنطقه ای نیمه خشک در بخش مرکزی ایران واقع شده و دربرگیرنده تعدادی لکه درخت زار است که گروه های متنوعی از پرندگان را حمایت می کنند. در این مطالعه تاثیر مساحت و شکل لکه بر غنا و تنوع گونه ای پرندگان منطقه حفاظت شده کرکس بررسی شده است. سرشماری پرندگان در 15لکه، در بهار و تابستان 1386 به روش ترانسکت خطی انجام شد (در مجموع 17/1 کیلومتر ترانسکت در 15 لکه مورد بررسی). از غنای گونه ای استاندارد شده و نمایه تنوع گونه ای شانون - وینر به ترتیب برای محاسبه غنای گونه ای و تنوع گونه ای پرندگان بهره گرفته شد. پارامترهای فیزیکی لکه (مساحت و شکل) با استفاده از تصاویر ماهواره ای اندازه گیری و محاسبه شدند. تحلیل داده ها با استفاده از رگرسیون خطی بیانگر تاثیرپذیری مثبت غنا و تنوع گونه ای پرندگان از مساحت لکه های درخت زار و تاثیرپذیری منفی این پارامترها از شکل لکه (نسبت محیط به مساحت) می باشد. نتایج این بررسی در برنامه های مدیریتی حفظ تنوع زیستی و حفاظت از پرندگان قابل کاربرد است.