بررسی نقوش تزیینی قرآنهای تیموری و کاشیکاری مسجد جامع گوهرشاد

خراسان، سرزمینی با وسعتی پهناور و ارزشمند بوده که در دوره های مختلف تاریخی، نقش مهمی در تحولات تاریخی، فرهنگی و به ویژه تولید آثار هنری در ایران، ایفا نموده است. شهرها و مراکز مهم خراسان از حمله هرات، سمرقند، نیشابور و مشهد هر کدام در دوره ای از تاریخ ایران، مرکز تولید یکی از آثار هنری، چون بناهای تاریخی، فرش، سفال و کاشی های رنگین بوده اند. یکی از درخشان ترین دوره ها، حاکمیت تیمور و فرزندان او بر شهرهای خراسان از جمله هرات و مشهد می باشد. در این میان، استفاده از نقوش تزیینی گیاهی و هندسی در کنار خط و خوشنویسی، در این دوران، رو به کمال نهاده و نه تنها بر صفحات نسخ خطی به ویزه نسخ قرآنی، چشم بیننده را به سوی خود کشاند، بلکه زینت بخش کاشی های رنگین بناهای تاریخی نیز، گردید. از این روی در این مقاله، با توجه به جایگاه و موقعیت منطقه خراسان در آن دوره، نقوش تزیینی مورد استفاده در تذهیب های نسخ قرآن هرات موجود در موزه ها و مجموعه های داخلی و خارجی (موزه ملی ایران، دیترویت، هنر و ترک اسلامی استانبول، متروپولیتن، گنجینه قرآن آستان قدس رضوی، مجموعه خلیلی و کتابخانه چستربیتی) و کاشی های مسجد گوهرشاد مشهد، به عنوان دو مرکز مهم و فعال دوره تیموری، در 3 گروه نقوش اسلیمی، ختایی و هندسی، مورد بررسی قرار گرفته و نتایج حاصله نشان می دهد، علاوه بر انعطاف پذیری نقوش در اجرای آنها بر صفحات کاغذ و پهنه کاشی ها، پیوستگی نقوش در تذهیب های هرات و کاشی های رنگین مسجد گوهرشاد مشهد، ارتباط میان طراحان، مذهبان و کاشی کاران را نمایان می سازد.
-دسته بندی و شناسایی نقوش تزیینی مورد استفاده در تذهیب قرآن های تیموری و کاشی های مسجد گوهرشاد مشهد.
-تطبیق و مقایسه نقوش تزیینی در تذهیب ها و کاشی کاری ها براساس ویژگی های بصری و تزیینی.
سئوالات:-قرآن های تیموری و تزیینات مسجد گوهرشاد از چه ویژگی های بصری تزیینی برخوردار هستند؟
-چه تفاوتها و تشابهی میان نقوش تزیینی تذهیب ها و کاشی کاری مسجد گوهرشاد مشهد وجود دارد؟