شیوع مصرف طول عمر دخانیات در دانش آموزان دبیرستانی کشور: یک مرور نظام مند

شیوع مصرف سیگار در سنین نوجوانی، شاخص ارزشمندی برای پیش بینی وضعیت آینده بار ناشی از سیگار در جامعه است. با توجه به طیف وسیع ارقام ارائه شده در پژوهش های گوناگون در ایران، هدف از انجام این مطالعه، تعیین شیوع مصرف طول عمر دخانیات در دانش آموزان دبیرستانی کشور در چارچوب مرور نظام مند بوده است.
در این مطالعه از روش های گوناگون جستجوی بانک های خارجی و داخلی و جستجوی دستی استفاده شد. مطالعات اصیل مشاهده ای به زبان فارسی و انگلیسی، بدون محدودیت زمانی خاص، که شیوع مصرف طول عمر سیگار، قلیان و چپق را در جمعیت دانش آموزان دبیرستانی عنوان کرده بودند، وارد این مطالعه شده و مورد ارزیابی کیفی قرار گرفتند. بعد از استخراج داده ها برای شاخص هایی که بیش از دو مطالعه برای آنها یافت شده بود، آزمون هتروژنیتی انجام و متآنالیز صورت گرفت.
در مجموع، 18 مطالعه وارد این مطالعه شد. در پسران، تفاوت معنادار در تخمین میانگین ترکیبی شیوع مصرف طول عمر سیگار در سال های 1380 و پیش از آن (38.6 درصد) با سال های 1381و بعد از آن (21.5 درصد) وجود داشت (0.001>P).
شیوع مصرف سیگار در این سنین در ایران در مقایسه با سایر کشورها پایین تر است و در مورد پسران در سال های اخیر، روند رو به کاهش یافته شده است. این یافته ها را می توان به تمهیدات کنترلی و پیشگیرانه به کار رفته نسبت داد؛ ولی برخی از مطالعات انجام شده از محدودیت های کیفی برخوردار هستند که در این خصوص، لزوم انجام مطالعات با کیفیت و طولی احساس می شود.