اندازه گیری مقدار دوز فوتونوترون در شتاب دهنده ی اتاق درمان بخش رادیوتراپی بیمارستان سیدالشهدای (ع) اصفهان

امروزه رادیوتراپی با شتاب دهنده های خطی پزشکی پرانرژی یکی از تکنیک های درمان موثر بیماری های بدخیم به شمار می رود. در این دستگاه ها از برهم کنش فوتون های پرانرژی با مواد متفاوت درون دستگاه، آلودگی فوتونوترونی تولید می شود. فوتونوترون های ایجاد شده دارای طیف وسیعی می باشند. شار کل نوترون های تولید شده بر واحد دوز اشعه در ایزوسنتر برابر با مجموع شار نوترون های پراکنده، مستقیم وگرمایی است. در این مطالعه به محاسبه ی این آلودگی در 15 نقطه ی اتاق درمان دستگاه Saturne20 در بیمارستان سیدالشهدای (ع) اصفهان در انرژی MV 18 پرداختیم.
برای انجام این تحقیق و به دست آوردن دوز نوترون از 30 عدد آشکارساز TLD-600 و TLD-700 (Thermoluminescent dosimeter) در 15 نقطه ی اتاق به طور کاتوره ای استفاده شد. لازمه ی استفاده از TLDها انجام دو نوع کالیبراسیون گامایی و نوترونی است. اولی با چشمه ی Co60 در بیمارستان سیدالشهداء (ع) و دومی با چشمه ی Am-Be در مرکز دوزیمتری استاندارد انرژی اتمی (SSDL یا Secondary standard dosimetry lab) مرکز کرج انجام گرفت. عمل پرتوگیری آشکارسازها در حین درمان یک بیمار با دوز cGy100 و زمان MU 111 صورت گرفت.
نتایج حاصل از آشکارسازهای TLD در همه ی موارد در حدود میلی سیورت (mSv) و کمتر از آن بود؛ به طوری که مقدار دوز اندازه گیری شده در آشکارسازهای شماره ی 1 برابر با 378/0، شماره ی 2 برابر با 652/0، شماره ی 3 برابر با 693/0، شماره ی 10 برابر با 0605/0 و شماره ی 15 برابر با 671/0 میلی سیورت به دست آمد.
مقداری آلودگی فوتونوترونی در اتاق درمان در حین درمان وجود دارد که اغلب در طراحی درمان منظور نمی شود و این موضوع باعث دریافت دوز اضافی بیمار می گردد.