فهرست مطالب

نشریه علوم و فنون زنبور عسل ایران
پیاپی 4 (پاییز و زمستان 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/10/15
  • تعداد عناوین: 7
|
  • صفحات 5-7
    نوزما سرانه یک پاتوژن جدید برای زنبوران عسل اروپائی است که در ده سال اخیر در دنیا گسترش یافته است. منشاء دقیق و زمان شروع گسترش آن مشخص نیست ولی منشاء آسیایی و وجود آن در زنبور عسل هندی Apis cerana محتمل به نظر می رسد.
    هر چند که آن را یکی از دلایل ایجاد پدیده ریزش کلنی CCD) (Colony Collapse Disorder = در آمریکا شناخته اند. مشاهدات در کلنی های اسپانیایی که به طور طبیعی آلوده شده بودند نشانگر این است این پدیده منجر به از بین رفتن کلنی ها می شود. به منظور تعیین ارتباط این ارگانیسم با پدیده مذکور به بررسی های بیشتری نیاز می باشد.
  • Susan Cobey ترجمه: ناصر تاج آبادی، رسول بحرینی صفحات 8-13
    این روش اولین بار توسط یکی از زنبورداران برزگ نیوزلندی به نام Harry Cloake ابداء گردید. این روش نسبت به سایر روش های موجود دارای مزیت هایی بالاتر و راندمان بیشتری است و برای هر دو سیستم بدون ملکه و با ملکه مناسب است. در این روش، ابتدا سلول های ملکه در یک وضعیت بی ملکه ای برای افزایش درصد پذیرش قرار گرفته و سپس در وضعیت حضور ملکه برای افزایش کیفیت، به رشد خود ادامه می دهد. از این رو در این روش از کلنی های شروع کننده و خاتمه دهنده یکجا استفاده می شود.
    آزمایشات نشان داده که 143 زنبور پرستار یک لارو را تغذیه نموده اما برای هر سلول ملکه در حدود 1600 زنبور پرستار به خدمت گرفته می شوند. لارو ملکه در نژادهای اروپایی در حدود 5/4 روز تکامل یافته و وارد مرحله شفیرگی می شود. سن لارو انتخاب شده برای پیوند زدن بسیار مهم است، لذا لاروها باید 24 ساعت پس از تفریخ تخم انتخاب و به فنجانک های مومی از قبل آماده شده انتقال یابند. با تغذیه شربت شکر زنبوران تحریک به تغذیه بیشتر ملکه ها خواهند شد. در حین رشد و نمو لارو، رژیم غذایی تغییر کرده و به سمت مصرف مواد غذایی با درصد پروتئین بالاتر می رود. رژیم غذایی مورد استفاده در پرورش ملکه بر روی وزن ملکه، تعداد لوله های تخمک ساز و اندازه و حجم کیسه ذخیره اسپرم او موثر است.
  • محسن علمی صفحات 14-17
    دراین بررسی تعداد 10 کلنی زنبور عسل به طور تصادفی از زنبورستانهای استان خریداری ودر ایستگاه آزمایشی مستقر شدند. این کلنی ها همگی دارای ملکه جوان و هم سن بوده و به مدت یک سال بدون مبارزه با کنه رها شده بودند. دینامیک جمعیت زنبور عسل و کنه واروآ از فروردین تا مهر 1386 با اندازه گیری ماهانه(اواسط هر ماه) میزان جمعیت زنبوران بالغ و شفیره ها و همچنین میزان آلودگی آنها به کنه واروآ تعیین گردید. نتایج نشان داد که درصد آلودگی زنبوران بالغ و شفیره ها به کنه واروآ به تدریج از خرداد ماه افزایش و در مهر ماه به اوج می رسد. با انجام آنالیز همبستگی پیرسون روی داده های حاصل معلوم گردید که همبستگی منفی بسیار معنی داری(006/0< P و 325/0- =r) بین تعداد شفیره های داخل کلنی ها و درصد آلودگی آنها به کنه واروآ وجود دارد که نشان دهنده ی آن است که هرچه تعداد شفیره ها در داخل کلنی ها کمتر باشد تعداد بیشتری کنه به سلولها وارد می شوند. ولی این نوع رابطه بین زنبوران بالغ و میزان آلودگی آنها به کنه معنی دار بدست نیامد(801/0< P و 031/0- =r). درصد آلودگی زنبوران بالغ و شفیره های کلنی ها همبستگی مثبت بسیار معنی داری باهم داشتند((003/0< P و 355/0 =r)). همبستگی معنی داری بین تعداد زنبوران بالغ کلنی ها و درصد آلودگی شفیره آنها به کنه واروآ و یا برعکس تعداد شفیره های کلنی ها و میزان آلودگی زنبوران بالغ کلنی ها پیدا نشد(464/0< P و 089/0- =r؛ 072/0< P و 216/0- =r).
    کلیدواژگان: کنه ی واروآ، دینامیک جمعیت، زنبورعسل، آذربایجان شرقی، ایران
  • علی عطاییان صفحات 18-21
    استفاده از سیستم کندوی کف باز با عایق بندی کامل زیر درب کندو به وسیلهٔ فوم و یک لایه پلاستیک ضخیم باعث مهارهوا گرم در فضای داخلی کندو خواهد شد. از مزایای استفاده از این سیستم می توان: آرام شدن زنبورها و کم نیش زدن آنها بخاطر جلوگیری از ایجاد دمای کاذب در درون کندو در ساعات گرم روز - جلوگیری از تجمع رطوبت و کپک زدگی شان های کلنی در فصول سرد و مرطوب سال 3» امتناع از ایجاد گرمای بیش از حد که باعث جلوگیری از فعالیت زنبورها خواهد شد و این اعتراض به صورت خوشه بستن زنبورها که در جلوی دریچه پرواز کندو ظاهر می شود. کنترل بیماری نوزمای زنبور عسل بوسیلهٔ رطوبت زدایی داخل کندو- کنترل کنهٔ واروا - جلوگیری از خفگی کلنی ها در هنگام کوچ دهی زنبورستان - امکان جلوگیری پرواز زنبورها در هنگام سمپاشی منطقه به مدت چهار روز کامل، صرفه جویی در نیروی انسانی و زمان در مورد کنترل و بازرسی کلنی ها در زنبورستان، کنترل و جلوگیری از رشد شپش زنبورعسل (Braula coeca) دلیل استفاده از پلاستیک در تمامی فصول سال بجای پارچه یا غیره.
  • راضیه تقوی زاد صفحات 22-27
    عسل یک غذا با مکمل غذایی با ارزش است که حاصل همزیستی بی شائبه زنبورهای عسل با گل ها و گیاهان است. همانند سایر مواهب طبیعی، انسان ها به طور مستقیم یا غیر مستقیم در حفظ یا نابودی این رابطه دخیل هستند. حفظ این رابطه، مستلزم شناخت و آگاهی دقیق از چگونگی آن است. نه تنها ویژگی های گل ها بلکه رفتار پیچیده زنبورها در حفظ این رابطه اهمیت زیادی دارد و این رفتار متاثر از تمامی عوامل موجود در اکوسیستم است. هر گونه تغییر در اکوسیستم ممکن است اثر نامطلوب بر این رابطه داشته باشد. با وجودی که علت بسیاری از رفتارهای زنبورها تاکنون شناخته شده است، اما هنوز مسائل ناشناخته و سوالات زیادی وحود دارد.
  • مهندس ماشاءالله جمشیدی صفحات 28-29
    عسل ماده شیرین و غلیظی است که توسط زنبوران عسل از شهد گل گیاهان جمع آوری و تغییر شکل یافته و سپس در داخل سلول های مومی کندو ذخیره می شود. عسل حاوی مواد معدنی مثل: پتاسیم، سدیم، کلسیم، منیزیم، آهن، مس، منگنز، کلر، فسفر، گوگرد و سیلیکن می باشد. در عسل اسیدهای مختلفی مثل: اسید سیتریک، اسید استیک، اسید بوتیریک، مالیک و سوکسینیک وجود دارد. ویتامین هایی که در عسل وجود دارند شامل تیامین (B1)، ریبوفلاوین (B2)، اسید اسکوربیک (C)، پیرودوکسین (B6)، اسیدپنتوتنیک و اسید نیکوتنیک می باشند (4).
    عسل همواره در ادیان و مذاهب مختلف و هر جا که سخن از تغذیه و سلامتی انسان آمده وجود داشته، بعنوان عامل سلامتی انسان و معجون جوانی یاد شده است. در افسانه های قدیمی هم عسل عضو جدا ناشدنی در ساخت و امتحان انواع معجون های جوانی و معجزه آسا بوده است که به آن اشاره می شود.
  • حامد رضایی، حسن نظریان، سمیه تازه کام، عین الله سیفی صفحات 30-36
    پارک ملی خجیر با مساحت 9380 هکتار در ارتفاع 1547 متری از سطح دریا قرار دارد. تمام این ناحیه به غیر از بخش شمال شرقی آن تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار دارد. عدم شناخت کافی زنبورداران از گونه های گیاهی مورد استفاده زنبور عسل و نحوه استفاده زنبور از آن ها موجب کاهش بهره وری از آن ها شده است. در همین راستا در این تحقیق گیاهان مورد استفاده زنبورعسل در منطقه خجیر مورد بررسی قرار گرفت. به همین منظور از پس از بررسی مناطق و تعیین جایگاه های مناسب از لحاظ پوشش گیاهی، در زمانهای مناسب به منطقه مورد نظر(اطراف مرکز تحقیقات استان تهران) مراجعه کرده و گیاهان مورد استفاده زنبورعسل با روش مشاهده مستقیم تا شعاع 3-5 کیلومتری ازاطراف کندوهای زنبورعسل درجهات مختلف، جمع آوری گردید. گیاهان نمونه برداری شده به هرباریوم موسسه تحقیقات علوم دامی کشور برای شناسایی انتقال داده شد. نتایج نشان داد که 22 تیره گیاهی شامل 71 گونه در حوضه مورد مطالعه وجود دارد. تیره های مرکبان[1] با 15 گونه (%21) بیشترین درصد گونه ها را به خود اختصاص داده و بعد از آن تیره بقولات[2] با 13 گونه (%18)، نعنائیان[3] با 9 گونه (%13)، گل سرخیان[4] با 9 گونه (13%) و سایر تیره ها با 25 گونه (%35) در مراحل بعدی قرار گرفتند. در این مطالعه، گونه های گیاهی از نظر نوع بهره برداری زنبورعسل از آن ها، به سه دسته شهدزا (20%)، گرده زا (32%) و شهدزا و گرده زا (48%)طبقه بندی شدند
    کلیدواژگان: زنبورعسل، گیاه، گرده زا، شهدزا، خجیر
|
  • Elmi, Mohsen Pages 14-17
    1- MSc. East Azarbaijan Research Center for Agriculture and Natural Resources In this research 10 honey bee colonies were purchased from apiaries of province, randomly and maintained throughout the research period in stationary apiary. The colonies initially have had young queens and no acaracide treatment was applied to them for 1 last year. Population dynamics of honey bee and Varroa destructor were determined for 7 months (early spring to early autumn 2007) monthly measuring of adult and pupa population and their infestation rate to varroa mite. The Results showed that mite infestation rate of adult bees and pupas gradually increased from May to December 2007. The Pearson R coefficient was calculated to estimate association between specific variables. There is a significantly negative correlation between number of pupas and their infestation values to varroa(r = -0.325, p<0.006); demonstrating that the lower the number of pupas the higher the infestation rate of each pupa. This relationship was not found between adults and their infestation rate(r = -0.031, p<0.801). Infestation rate of adult bees and pupas have had a significantly positive relationship(r = 0.355, p<0.003). There were no correlation between the number of adult bees and infestation rate of pupas and vise versa(r = -0.089, p<0.464; r = -0.216, p<0.072).
    Keywords: Varroa destructor, population dynamics, Apis mellifera meda, East Azarbaijan, Iran
  • Rezaeeh., H. Nazarian., S. Tazehkam., E. Seifi Pages 30-36
    1- Animal Science Institute of Iran 2- Scientific member of Higher Education Center of Imam Khomeini, Karaj, Jihad Agriculture Ministry 3- M. Sُُc student of Islamic Azad university (Ghaemshahr branch) - Apicultural Society of Iran Khojir National Park with 9380ha space is situated in 35° north latitude and 51° east longitude and 1547m altitude from sea. The highest altitude from the sea is 2600m and the lowest of it is 1450m. Whole the area except its north east part is under protection the environment government. Unknowing the new scientific methods and the attractive plants for honeybee and kinds of using for it, is caused many difficult for the beekeepers. Thus, for solving these problems, at first the plants of the region were recognized. For this purpose the plants which had been distributed in Jajrood Watershed, the area of Researches Center of Tehran Province and around the beehives of Animal Sciences Research Institute of Iran, were collected and transported to Herbarium of the institute for recognizing. Results showed that 22 Family include 71 species are existed in the region. The most important family is Compositae with 15 species (21%) and after it the important families are orderly consist of Leguminosae with 13 species (18%), Labiatae with 9 species (13%), Rosaceae with 9 species (13%) and the other families with 25 species (35%) are in further steps. In this study plant species in point of using for honeybee were categorized to 3 groups inclusive nectar plants (20%), pollen plants (32%) and nectar-pollen plants (48%).