فهرست مطالب

روشها و مدلهای روان شناختی - سال هفتم شماره 23 (بهار 1395)

فصلنامه روش ها و مدلهای روان شناختی
سال هفتم شماره 23 (بهار 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/05/09
  • تعداد عناوین: 7
|
  • مینا آدینه، جعفر حسنی صفحات 1-18
    هدف از این پژوهش، بررسی اثربخشی افشای هیجانی نوشتاری در مشکلات بین فردی کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای بود. پژوهش در چارچوب طرح های تجربی تک آزمودنی با استفاده از طرح خطوط پایه چندگانه پلکانی اجرا شد. بر اساس تمایل به شرکت در مطالعه، تشخیص اختلال نافرمانی مقابله ای بر مبنای چهارمین ویرایش مقیاس درجه بندی سوانسون، نولان و پلهام (SNAP-IV)و ملاک های ورود، سه کودک مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای انتخاب شدند و مورد آموزش افشای هیجانی نوشتاری قرار گرفتند. فرم کوتاه مقیاس مشکلات بین فردی در ابتدا و در طول جلسه های مداخله افشای هیجانی به وسیله آزمودنی ها تکمیل شد. بازبینی دیداری نمودارها، شاخص های تغییر روند، شیب و اندازه اثر بیانگر کاهش قابل مقیاس مشکلات بین فردی کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای بود. در کل، افشای هیجانی نوشتاری می تواند به عنوان یک راهبرد موثر در مداخلات روان شناختی مشکلات بین فردی کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای مد نظر قرار گیرد.
    کلیدواژگان: افشای هیجانی نوشتاری، مشکلات بین فردی، اختلال نافرمانی مقابله ای، کودکان
  • میترا پاک نیت، حجت الله جاویدی صفحات 19-38
    هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین ابعاد هوش معنوی و سلامت سازمانی با نقش واسطه ای رفتار شهروندی سازمانی در کارکنان شرکت برق منطقه ای فارس بوده است. از نظر ماهیت و اهداف، این پژوهش از نوع کاربردی و برای اجرای آن از روش همبستگی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش تمامی کارکنان شرکت برق منطقه ای فارس با تعداد 270 نفر بوده است. برای تعیین حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان تعداد 159 نفر به عنوان حجم نمونه برآورد شده که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. برای گردآوری داده ها، سه پرسشنامه 1) هوش معنوی کینگ 2)سلامت سازمانی هوی و فیلدمن و 3)پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی صحرانورد بکار رفته است. نتایج پژوهش نشان دادند که بین هوش معنوی با رفتار شهروندی سازمانی، بین رفتار شهروندی سازمانی با سلامت سازمانی و بین هوش معنوی با سلامت سازمانی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. رفتار شهروندی سازمانی در مجموع توانسته است در رابطه ی بین ابعاد هوش معنوی و سلامت سازمانی نقش واسطه ای ایفا کند. بر اساس نتایج این پژوهش می توان نتیجه گرفت که رفتار شهروندی سازمانی در رابطه ی بین ابعاد هوش معنوی و سلامت سازمانی نقش واسطه ای ایفا می کند.
    کلیدواژگان: ابعاد هوش معنوی، سلامت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی
  • معصومه زارع، فرهاد خرمایی صفحات 39-56
    پرخاشگری و جرات ورزی مفاهیمی هستند که اغلب با هم اشتباه گرفته می شوند؛ در حالی که در رفتار جرات ورزانه حق و حقوق همه محترم شناخته می شود. تامپسون و برنبام بر این باورند که تمام ابزار هایی که جرات ورزی را سنجیده اند، در سنجش دقیق این رفتار و متمایزکردن آن از پرخاشگری تقریبا ناتوان هستند.
    هدف
    هدف از انجام این پژوهش بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس جرات ورزی سازگارانه و پرخاشگرایانه تامپسون و برنبام (2011) در ایران بوده است. این، ابزار مورد نظر جرات ورزی را به گونه ویژه از رفتار پرخاشگرایانه جدا کرده و مورد سنجش قرار می دهد.
    روش
    مشارکت کنندگان در پژوهش 317 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز بودند که به روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای تصادفی انتخاب شده و به مقیاس جرات ورزی سازگارانه و پرخاشگرایانه پاسخ دادند. داده ها به کمک ضریب همبستگی، تحلیل عاملی و ضریب آلفای کرونباخ با استفاده از نرم افزارهای Spss تحلیل شدند.
    یافته ها
    نتایج تحلیل عاملی وجود دو عامل جرات ورزی سازگارانه و جرات ورزی پرخاشگرایانه را در این مقیاس مورد تایید قرار داد. هم چنین، ضرایب آلفای کرونباخ نشان داد که خرده مقیاس جرات ورزی سازگارانه با ضریب 71/. و خرده مقیاس جرات ورزی پرخاشگرایانه با ضریب 72/. از پایایی مناسبی برخوردارند. افزون بر این، در خصوص روایی همگرا و واگرا نیز از پرسشنامه ابراز وجود (گمبریل و ریکی، 1975) و پرخاشگری باس و پری(1992) استفاده شد.
    نتیجه گیری
    مجموع نتایج بد از این بررسی نشان داد که این مقیاس از شاخص های روان سنجی مناسب برای استفاده در ایران برخوردار است.
    کلیدواژگان: جرات ورزی، پرخاشگری، جرات مندی سازگارانه
  • محمدرضا قائدی، علیرضا گلشنی صفحات 57-82
    تحلیل محتوا، فرآیند تبدیل کیفیت ها به کمیت ها و سپس تبدیل همین کمیت به کیفیت است. این روش، بیش تر در روند پژوهی، پژوهش های تلفیقی، بررسی تصویر واقعیت ها و نیز بررسی میزان انطباق برنامه ها با ویژگی ها و ویژگی های ساختاری و محتوایی بکار برده می شود. روش تحلیل محتوا بر این فرض بنا شده است که با تحلیل پیام های زبانی می توان به کشف معانی، اولویت ها، نگرش ها، شیوه های درک و سازمان یافتگی جهان دست یافت. این روش که در رشته های گوناگون علوم اجتماعی همچون ارتباطات، جامعه شناسی، علوم سیاسی و روان شناسی، کاربرد دارد، پژوهشگران نسبت به آن ( به منزله روشی انعطاف پذیربرای تحلیل داده ها )، توجهی ویژه دارند. روش تحلیل محتوا، بین دو قطب عینی و ذهنی قرار می گیرد. به بیان دیگر، رویکرد تلفیقی تحلیل محتوا، امروزه می تواند کاربردی تر (از کمی گرایی یا کیفی گرایی صرف در تحلیل محتوا) باشد.
    کلیدواژگان: تحلیل محتوا، روش کمی، روش کیفی، تحلیل محتوای کمی، تحلیل محتوای کیفی
  • مریم زرنقاش صفحات 83-99
    هدف
    هدف از این پژوهش، تاثیر درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر کیفیت زندگی و تاب آوری همسران جانبازان قطع عضو شهر اهواز بود.
    مواد و روش پژوهش: اینپژوهش از نوع مطالعات نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون و با گروه کنترل بود. بدین منظور، از افرادی که به مرکز مشاوره ایثارگران شهر اهواز مراجعه کرده اند، به منظور شرکت در پژوهش دعوت شد. سپس از بین داوطلبان 28 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند و به گونه تصادفی به دو گروه (آزمایش و کنترل) گمارده شدند. سپس گروه آزمایش مورد مداخله «گروه درمانی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی» قرار گرفت و پس از 8 جلسه گروه درمانی، پس آزمون بر روی گروه کنترل و آزمایش اجراشد. ابزار این پژوهش پرسشنامه کیفیت زندگی و تاب آوری بود که به وسیله شرکت کنندگان در مراحل پیش آزمون و پس آزمون تکمیل گردید.
    یافته ها
    نتایج بدست آمده از تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان دادند که مداخله درمانی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی به گونه معنادار منجر به افزایش کیفیت زندگی و تاب آوری گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شد.
    نتیجه گیری
    درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی می تواند به عنوان یک برنامه درمانی کارآمد منجر به افزایش کیفیت زندگی و تاب آوری همسران جانبازان قطع عضو شود.
    کلیدواژگان: کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی، کیفیت زندگی، تاب آوری
  • آزاده وزیری، حسن احدی، بهنام مکوندی، پرویز عسکری، سعید بختیار پور صفحات 99-115
    این پژوهش با هدف بررسی اثر بخشی آموزش کارکردهای اجرایی و آموزش مدیریت والدینی بر نشانه های اضطرابی کودکان انجام گرفت. پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش، همه کودکان پیش دبستانی 5-4 ساله مبتلا به اختلالات اضطرابی منطقه شش تهران به تعداد 114 نفر بود. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده در مجموع 60 کودک انتخاب شدند و در سه گروه که هر کدام شامل بیست نفر بود، جای گرفتند. در گروه نخست، کودکان مورد آموزش کارکرهای اجرایی و درگروه دوم، والدین مورد آموزش مدیریت والدینی قرار گرفتند در حالی که گروه سوم آموزشی ندیدند. ابزار سنجش آزمون، مقیاس اضطراب کودکان اسپنس(اسپنس،1988) بود. در تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که نمره های دو گروه آموزش دیده در پس آزمون نسبت به پیش آزمون کاهش دارد (P<0.001). هم چنین، گروه دوم که آموزش مدیریت اجرایی را دریافت کرده بودند، در مقایسه با گروه آموزش، کارکردهای اجرایی در مقایسه پس آزمون با پیش آزمون، کاهشی بیش تر نشان داد. (P<0.001). بنابراین، آموزش کارکردهای اجرایی و مدیریت والدینی می تواند در درمان اختلالات اضطرابی کودکان مفید واقع شوند، ولی آموزش مدیریت والدینی تاثیری بیش تر دارد.
    کلیدواژگان: کارکردهای اجرایی، مدیریت والدینی، اضطراب، کودکان
  • بهناز کیانی، حبیب هادیان فرد صفحات 115-134
    ذهن آگاهی از راه مکانیزم های فرا تشخیصی از جمله برنامه ریزی اثرگذار است. هدف این مطالعه بررسی تاثیر آموزش مراقبه ذهن آگاهی بر کارکرد برنامه ریزی نوجوانان دختر با علایم زیر آستانه تشخیص اختلال نقص توجه- بیش فعالی (ADHD) در آزمون برج لندن (TLT) بود. این پژوهش آزمایشی شامل طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش تمام نوجوانان دختر (13 تا 15 سال) با علایم زیر آستانه تشخیص ADHD بود که پس از غربالگری، 30 نفر به عنوان اعضای نمونه به گونه تصادفی در گروه های درمان (15 نفر) و کنترل (15 نفر) گمارده شدند. تمرین های مراقبه ذهن آگاهی در 8 جلسه 90 دقیقه ای در طول 8 هفته به گروه درمان ارایه شد. اما، گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکرد. TLT پیش از مداخله و 1 ماه پس از اتمام مداخله در مورد هر دو گروه اجرا شد. نتایج تحلیل کوواریانس یک راهه نشان داد که کارکرد برنامه ریزی گروه درمان در TLT از نظر تعداد مسئله های حل شده صحیح و نمره صحیح درصدی در 1 ماه پس از پایان مداخله در مقایسه با گروه کنترل با اندازه اثر بالا، به گونه معناداری بهبود می یابد (05/0>P). اما، تفاوتی معنادار بین دو گروه در زمان برنامه ریزی و زمان کل در 1 ماه پس از مداخله وجود نداشت. در مجموع، آموزش مراقبه ذهن آگاهی کارکرد برنامه ریزی در TLT را در نوجوانان دختر ADHD زیر آستانه تشخیص بهبود می بخشد. تلاش های توسعه درمان باید جمعیت های بالینی را هدف قرار دهد که مشکلاتی در این مکانیزم فرا تشخیصی نشان می دهند.
    کلیدواژگان: آموزش مراقبه ذهن آگاهی، برنامه ریزی، اختلال نقص توجه، بیش فعالی، آزمون برج لندن
|
  • Mina Adineh, J. Hasani Pages 1-18
    The aim of present study was to assess the effectiveness of written emotional disclosure in children with oppositional defiant disorder’s interpersonal problems. The research was administrated in the frame of single subject experimental designs using using the Stairway multiple baselines. Based on the desire to participate in the study, diagnosis of oppositional defiant disorder according to the fourth edition of Swanson, Nolan and Pelham rating scale (SNAP-IV) and entry criteria, three children with oppositional defiant disorder were selected and expoused under written emotional disclosure. Short-form of interpersonal problems scale were completed by participants at the beginning and during emotional disclosure intervention sessions The visual inspection of charts, indices of procedure change, slope and effect size indicated substantially reduction in interpersonal prolems of children with oppositional defiant disorder. Overall, written emotionioal disclosure could be considered as an effective strategy to psychological interventions for children with oppositional defiant disorder’s interpersonal problems.
    Keywords: Writen Emotional Disclosure, Interpersonal Problems, Oppositional Defiant Disorder, Children
  • M. Pakniyat, H.A. Javidi Pages 19-38
    The aim of this study was Investigation of the relationship between Spiritual Quotient dimensions and Organizational Health with the mediating role of Organizational Citizenship behavior at Fars regional electric company. This is an applied research Due to the nature and its objectives, and to implement it, the correlation method is used. The statistical population of this study included all staff of Fars Regional Electric Company who were about 270 people. From this population 159 staff, considering Morgan table, were selected as sample by random sampling method. Data collection was performed by the completion of three questionnaires 1) King Spiritual Intelligence, 2) Hoy and Feldman Organizational Health, and 3) Sahranavard made scale of Organizational Citizenship Behavior. The result revealed that there is a significant positive relationship between Spiritual quotient and Organizational citizenship behavior also between Organizational citizenship behavior and Organizational Health, and between Spiritual quotient and Organizational Health too. So, Organizational citizenship behavior in total, have been able to play the mediating role between Spiritual quotient dimensions and Organizational health. Based on the result of this research can conclude that Organizational citizenship behavior play the mediating role between Spiritual quotient dimensions and Organizational health.
    Keywords: Spiritual quotient dimensions, Organizational health, Organizational citizenship behavior
  • M. R. Ghaedi, A.R. Golshani Pages 57-82
    Content analysisis the process of qualitie's transforming to the quantities and then converting the same quantity to the quality. This method is more used in research process, combinative research /consolidated research,review of factsimage and examining the conformityrate of programs with the features as well asthe structure and content characteristics.Content analysis method is based on the assumption thatthe meaningsdiscovery, preferences, attitudes, ways of understanding and organizing the world can be achieved by analyzing the verbal messages. This method that is applied in different subjects of social sciences such as communication, sociology, political science and psychology, the researchers (as a flexible way for data analysis) have particular attention in relation to it. The content analysis method is placed between the two subjective and objective poles. In other words, the combinative approach ofcontent analysis could be more applicable today than the merequantity-orientation or quality-orientation.
    Keywords: Content Analysis, Quantitative Method, Qualitative Method, Quantitative Content Analysis, Qualitative Content Analysis
  • M. Zarnaghash Pages 83-99
    Introduction
    The aim of the present research was investigate the effectiveness of mindfulness based stress reduction (MBSR) on quality of life and resiliency of Veterans Spouses in Ahvaz city.
    Methods
    Among female referred to the psychological services of veterans in Ahvaz city, 28 people were chosen by using the randomly sampling method to take part in the study. The study is experimental field study , with pre-test, post-test and a control group. The subjects were randomly distributed in to two groups experimental and control . The experimental group was received 8 sessions of mindfulness based stress reduction. All subjects were requested to fill in the Quality of life and resiliency scale.
    Result
    results for multivariate analysis of covariance (MANCOVA) showed that MBSR treatment had significant outcome on quality of life and resiliency on the experimental group.
    Conclusion
    Mindfulness based stress reduction can significantly enhance the quality of life and resiliency of Veterans Spouses.
    Keywords: Mindfulness Based Stress Reduction Therapy, Quality of Life, Resiliency
  • A. Vaziri, H. Ahadi, B. Makvandi, P. Askari, S. Bakhtiyarpoor Pages 99-115
    The purpose of this research is to study the effectiveness of training executive functions and the training of parental management on anxiety symptoms on children. In this study, the Quasri-Experimental Design with pre-post testing method is considered. The population of the study contained the 114 preschool children (4-5 years old) with the anxiety disorders who were selected from the region six in the city of Tehran. Sixty children were selected into three groups of twenty individuals by using the simple random sampling method. In first group, children received executive function training; in second group, parents received parental management while the third group received no training. The Spence Children's Anxiety Scale (SCAS) (Spence, 1998) test measurement was considered. The analysis of covariance methodology was utilized to analyze the data. The result of analysis shown that the groups who received training were significantly reduced in the post-test compared to pre-test (P
    Keywords: Executive Functions, Parental Management, Anxiety, Children
  • B. Kiani, H. Hadianfard Pages 115-134
    Mindfulness is effective via transdiagnostic mechanisms such as planning. The aim of this study was to evaluate the impact of mindfulness meditation training on planning function of female adolescents with subthreshold symptoms of attention deficit-hyperactivity disorder (ADHD) in Tower of London Test (TLT). The current study was experimental including pretest-posttest design with control group. The statistical population of this study was all female adolescents (13 to 15 years) with subthreshold ADHD symptoms that after screening, 30 subjects as the members of sample were randomly assigned to the treatment group (n = 15) and control group (n = 15). Mindfulness meditation practices was presented to the treatment group in 8 sessions of 90 minutes during 8-week however, the control group received no training. TLT was performed on both groups before and 1 month after intervention. The results of one-way analysis of covariance showed that the planning function of the treatment group in TLT was improved significantly (p
    Keywords: Mindfulness Meditation Training, Planning, Attention Deficit, Hyperactivity Disorder, Tower of London Test