فهرست مطالب

پژوهش های راهبردی سیاست - پیاپی 16 (بهار 1395)

فصلنامه پژوهش های راهبردی سیاست
پیاپی 16 (بهار 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/04/15
  • تعداد عناوین: 7
|
  • ابراهیم برزگر، حسین امانلو صفحات 9-39
    کارگزاران به عنوان رهبران جامعه، بالاترین تاثیر را در ساخت جامعه برای نیل به تمدن اسلامی دارند. این نوشتار به دنبال بررسی سبک زندگی کارگزاران و ارائه الگوی مناسب است. پرسش این است که شاخص های مطلوب سبک زندگی کارگزاران در نظام مردم سالار دینی چیست؟ و با چه الگویی میتوان به سبک زندگی مطلوب در نظام مردم سالار دینی دست یافت؟ فرضیه تحقیق بر اساس ابعاد، اعتقاد سیاسی، اخلاق سیاسی و رفتار سیاسی با مولفه های ارتباط با خدا، خود، دیگران و طبیعت، در قالب شاخص های مردم گرایی، خدمت گزاری، ساده زیستی، عدالت محوری، مسئولیت پذیری و مهرورزی تعریف می شود.
    روش تحقیق، تحلیل محتوای کیفی و تفسیری است. یافته ها نشان میدهد که سه لایه اعتقادات، ارزش ها و رفتارها، قدرت ترسیم الگو را دارد. این ابعاد، با ایجاد ارتباطات چهارگانه با خدا، با خود، با دیگران و طبیعت، سازه سبک زندگی رهبران نظام اسلامی را رقم میزند. با برقراری این ارتباطات سبدهای خالی برای شاخص ها تعریف و آنگاه این سبدهای خالی، از متن نهج البلاغه و سیره حضرت علی(ع) استخراج و شاخص های سبک زندگی کارگزاران تکمیل شده است. به دلیل گستردگی کار، جستجو به نهج البلاغه محدود شده است
    کلیدواژگان: سبک زندگی، کارگزاران، مردمسالاری دینی، اعتقادات، ارزشها و رفتارها
  • عبدالمطلب عبدالله صفحات 39-67
    ایران کشوری است که در آن اقوام گوناگونی زندگی میکنند. جوانان دانشجو، قشری از جمعیت را تشکیل میدهند که تنوع قومی جمعیت ایران در میان آنان بازتاب یافته و دانشگاه، به اصلی ترین مکان برای حضور و تعامل همه جوانان از هر قوم و ناحیه کشور تبدیل شده است.
    جوانان دانشجو که از مناطق مختلف کشور به تهران میآیند تجربه حضور در دانشگاه و تعامل با دیگران را فرصتی مغتنم جهت انواع بازتاب و باز بینی ها در هویت های قومی و ملی خویش می دانند. این پژوهش به بررسی میزان توجه هویت قومی و ملی ایرانی در دو گروه از دانشجویان کرد و آذری در دانشگاه های تهران اختصاص یافته است. نتایج این تحقیق میزان تعلق خاطر دانشجویان کرد و آذری به هویت های قومی خویش و میزان درک و تعلق هر دو گروه به هویت ملی ایرانی را در این طیف از دانشجویان نشان میدهد. یافته های این تحقیق نشان از چندبعدی بودن مولفه های هویتی افراد است. یک دانشجوی آذربایجانی و یا کردستانی به طور همزمان خود را هم مسلمان و هم ایرانی میداند. پاسخ های ارائه شده از سوی دانشجویان کرد و آذری به روشنی حاکی از اهمیت دادن آنها به بعد قومی هویت خویش است. بر پایه سنجه هویت قومی در این تحقیق، میانگین هویت قومی آذری ها بیش از کردها است، اما در زمینه خواسته های قومی این دو گروه تفاوت معناداری دیده نمی شود.
    کلیدواژگان: هویت، هویت قومی، هویت آذری، هویت کرد، هویت در دانشگاه
  • هادی اعظمی، سید هادی زرقانی، محسن سلطانی صفحات 67-93
    وابستگی کشورها به همدیگر در عرصه های مختلف، بر وزن ژئوپلیتیکی و نوع رفتار آنها در عرصه بین المللی تاثیر فراوانی دارد. جمهوری خودمختار نخجوان به عنوان بخشی از کشور آذربایجان، توسط دالان زنگزورمگری ارمنستان از سرزمین مادری جدا افتاده است و پس از جنگ قرهباغ، تنها راه ارتباط زمینی بین نخجوان و جمهوری آذربایجان، استفاده از خاک ایران است. با توجه به روابط امنیتی و چالش های فراوانی که در طی سالیان گذشته بین دولت آذربایجان و ایران به وجود آمده است و همچنین با توجه به عدم پیوستگی جغرافیایی این کشور با واحد برونگان خود (نخجوان) که از بزرگترین مشکلات استراتژیکی این کشور است، باید با افزایش سطح وابستگی ژئوپلیتیکی نخجوان به ایران، نوع روابط دو کشور آذربایجان و ایران را تغییر داد. مقاله حاضر با روش توصیفی -تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و پرسشنام های، به بررسی، اولویت بندی و بیان میزان تاثیر متغیرهای گوناگون در بعد فرهنگی -توریستی بر افزایش وابستگی نخجوان به ایران پرداخته است. با توجه به نتایج به دست آمده؛ مولفه های اجرای قانون لغو روادید برای اتباع آذری، بهبود ارائه خدمات درمانی - بهداشتی، اشتراکات زبانی، مذهبی و نهادهای فرهنگی مشترک دارای بیشترین تاثیر و دو مولفه پیشینه تاریخی مشترک و روابط علمی و دانشگاهی دارای کمترین تاثیر بر افزایش وابستگی نخجوان به ایران در بعد فرهنگی و توریستی بودهاند.
    کلیدواژگان: متغیرهای فرهنگی، توریستی، وابستگی ژئوپلیتیکی، جمهوری خودمختار نخجوان، ایران
  • علی اکبر جعفری *، دیان جانباز صفحات 93-121
    سیاست خارجی در مقام مهمترین نمود رفتار بین المللی دولت ها همواره عرصه تعامل میان نظریه و عمل بوده است. در این میان، تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از سوی منابع خارجی و داخلی تاکنون در چارچوب الگوهای سنتی تحلیل سیاست خارجی و یا بر مبنای مفروضه هایی اثباتگرایانه و سودمندگرایانه حاکم بر عرصه مطالعات بین المللی قرار داشته است؛ اما امروزه به جد میتوان مدعی شد که تحلیل واقع بینانه ای از سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ممکن نخواهد شد مگر آنکه در چارچوب ادراکی ما ابزارهایی جهت مدنظر قرار دادن اهمیت بنیادین مقوله ی معنایی نظام جمهوری اسلامی وجود داشته باشد. بر این مبنا، میتوان گفت که پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تاکنون جلوه های متفاوتی از سازه های گفتمانی در چارچوب کلیت دانایی انقلاب اسلامی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران شاهد بودیم؛ بنابراین، سوال پژوهش آن است که تنوع گفتمانی در سیاست خارجی چه تاثیری بر دیپلماسی هسته ای جمهوری اسلامی ایران در دوره های مختلف سیاست خارجی داشته است؟ در پاسخ به این سوال فرض مقاله آن است که تنوع گفتمانی در سیاست خارجی زمینه ساز بسیج منابع و در نتیجه دیپلماسی متفاوت هسته ای در دوره های مختلف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران جهت حل و فصل بحران هسته ای شده است.
    کلیدواژگان: سیاست خارجی، تنوع گفتمانی، جمهوری اسلامی ایران، برنامه هستهای، دیپلماسیهای نوین
  • علی آدمی، الهام کشاورز مقدم صفحات 121-141
    تا چند دهه اخیر دولت ها بر سر مسائلی همچون توانایی های نظامی، توسعه طلبی ارضی، نظام های اقتصادی و نحوه مدیریت منازعات و مناقشات در کشمکش بودند. درحالیکه فرهنگ نیز میتوانست بر روی کنش و رفتارهای بین المللی دولتها در عرصه بین المللی اثرگذار باشد اما به دلیل سیطره دیدگاه رئالیستی در روابط بین الملل، این امر مغفول ماند و به حاشیه رانده شد. از سوی دیگر پایان جنگ سرد و فروپاشی شوروی وزن نیروهای منطقه ای را افزایش داد. در ذیل چتر رویارویی دو ابرقدرت، به طور فزایندهای روند منطقه گرایی توسط اروپا آغاز شد. سیاستمداران متوجه شدند که دیگر یک کشور نمیتواند به تنهایی در معادلات قدرت جهانی جایگاهی پیدا کند. به همین علت، در دوران پس از جنگ سرد منطقه گرایی سامان بخش امور جهانی شد. در واقع فرهنگ مشترک در میان انسانهای یک منطقه، راه را برای همگرایی و همکاری دولت ها گشود. تسری همکاری از موضوعات فرهنگی، ارزشی و تمدنی به موضوعات اقتصادی و نهایتا سیاسی، همگرایی دولت ها را امکانپذیرتر کرده است. ازاین رو، تاثیر عامل فرهنگ در ساخت روحیه همگرایی و هویت مشترک در انسانهای یک منطقه موجب شکلگیری فصل نوینی از ژئوکالچرها شده است.
    کلیدواژگان: فرهنگ، منطقه گرایی، نظریات خردگرا، نظریات انتقادی
  • مهدی ناظمی اردکانی، مجید نجاتپور*، مصطفی محمدی صفحات 141-169
    انقلاب در فناوری اطلاعات و ارتباطات نقش برجسته ای را در سازماندهی عملیات نظامی در هزاره سوم ایفا میکند. پرسش هایی که در اینجا مطرح می شود این است که این انقلاب چه تاثیراتی بر جنگ نرم دارد؟ جنگ های متاثر از انقلاب اطلاعات و ارتباطات کدم اند؟ چگونه میتوان از فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی در جنگ نرم استفاده کرد؟ فرضیه پژوهش حاضر این استکه فناوری اطلاعاتو ارتباطات نوین با توجه به نقشو تاثیر فراوانی که دارند به شکل گیری جنگ های نوینی در فضای جنگ نرم همچون جنگ سایبری، جنگ شبکه ای و یا جنگ الکترونیکی انجامیده است. انقلاب اطلاعات و فناوری ارتباطات، توان رزمی و تاکتیکی ارتش ها را تغییر داده و میزان موفقیت آنها در میدان نبرد را تعیین خواهد کرد. با پیدایش شبکه های الکترونیکی، تحول بنیادین در مناسبات قدرت پدیدار گشته، و بازیگران جدیدی که انعطاف پذیرند و تحت هیچ قاعده و قانونی درنمی آیند قابلیت تهدید و تخریب را کسب کرده اند.
    کلیدواژگان: انقلاب ارتباطات و اطلاعات، جنگ نرم، جنگ الکترونیکی، جنگ سایبری، فناوری های نوین
  • مرتضی نورمحمدی*، روحاله طالبی آرانی صفحات 169-192
    فناوری های پیچیده دوران مدرن که تمامی گستره های حیات انسانی را درنوردیده اند، به حوزه روابط میان واحدهای نظام بین المللی، بهویژه در بعد تهدیدها، جنگها و منازعات نیز رسوخ کرده اند و بر پویش های جاری در درون و میان جوامع تاثیر نهاده اند. در حال حاضر، فناوری های اطلاعات و ارتباطات نقش تعیین کنندهای در نظام بین المللی ایفا می کنند. در همین چارچوب، سوال پژوهش حاضر این است که آیا و تا چه اندازهای سه رویکرد نظری کلان روابط بین الملل، شامل واقع گرایی، لیبرالیسم و سازه انگاری، نقش آفرینی گسترش فناوری های اطلاعات و ارتباطات در عرصه بین المللی را در مفهوم پردازی های خود مورد توجه قرار داده اند؟ فرضیه مقاله این است که با گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات، نظریه پردازی روابط بین الملل، تداوم روند تحول مفاهیم و رواج مفاهیم جدید را تجربه خواهد کرد و رویکردهای نظری مسلط روابط بین الملل، به ویژه واقع گرایی و تا حد کمتری لیبرالیسم، در برابر فشار گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات به جرح و تعدیل و انطباق مباحث خود با تحولات فناورانه جاری در عرصه بین المللی روی خواهند آورد.
    کلیدواژگان: فناوری اطلاعات و ارتباطات، نظام بین الملل، لیبرالیسم، سازهانگاری، واقعگرایی
|
  • Ebrahim Barzegar, Hossein Amanlou Pages 9-39
    Managers as leaders of the society enjoy highest impact on leading the country to the Islamic civilization. The purpose of this paper is to study the lifestyle of the managers and to present a right pattern. In this regard the question is about the favorable indicators of manager’s Lifestyle in religious democracy. What is the desirable lifestyle pattern for a manager in the religious democracy? The research hypothesis is based on the three dimensions of a leader’s lifestyle including: political beliefs, political ethics and political behavior of the components of the relationship with God, self, others. Peopleorientated maners, service, simplicity, justice, responsibility and love can be the main indicators of a manager lifestyle. Research method is Qualitative analysis and interpretation.
    The results show that three layers of beliefs, values and behaviors have the power to design a manager’s lifestyle. Each of these dimensions by creating links with God, with self, with others and nature can found the base of the managers lifestyle. With the creation of this communication indicators empty baskets for indicators have been created then the empty baskets have been filled from Nahjolbalaghe and practices of Imam Ali (p).
    Keywords: Lifestyle, Dominants, Religious Democracy, Beliefs, Values, Behaviors
  • Abdolmotaleb Abdollah Pages 39-67
    Iran is home to different ethnic groups. Young student representing ethnic diversity find university a suitable place to manifest their ethnic characteristics. Many students from different origin find university and its experiences as an arena for presenting their attitudes. Due to the extensive range of issues and ethnic distribution of students across the country, this study tries to analyze the attention of ethnic Kurdish and Azeri students of universities in Tehran to their regional and national identity. The results shows that these students believe in national and religious identity along with regional and ethnic characteristics. Although Azaries highlighted ethnic tendencies more than Kords, both reflects the same type of tendency in other matters.
  • Hadi Aazami, Seyed Hadi Zarghani, Mohsen Soltani Pages 67-93
    Dependence of countries to each other in different field has dramatic effects on the geopolitical weight and type of their behavior. The Nakhchivan Autonomous Republic as part of the Azerbaijan Separated by Zangezurmargi corridor from motherland. After the Nagorno-Karabakh War, Iran has been the only reachable ground way between Nakhchivan and Azerbaijan Republic. Due to the many challenges and security issues between the two countries over the years and regarding the abovementioned gape as the biggest strategic problems of Nakhchivan, which caused Nakhichivan dependence to Iran, the relations between the two countries has been changed. The methodology of this research is descriptive-analytic and data collection is orchestrated through library resources and questionnaire for surveying and prioritizing of various variables in cultural and tourism fields showing increasing dependency of Nakhchivan to Iran. Results shows that Components of the abolition of visas for citizens of Azerbaijani and Improving health-care services, Common linguistic, religious and cultural institutions have been the most effective and common historical background and academic relations have been the least effective indicators of dependency of Nakhichivan to Iran.
  • Ali Akbar Jafari *, Dayan Janbaz Pages 93-121
    Foreign policy as the most important international behavior of states has always been the area of interaction between theory and practice. The analysis of the foreign policy of the Islamic Republic of Iran from internal and external sources has been interpreted from the traditional patterns of foreign policy and based on the mainstream assumptions of positivist and utilitarian international studies. But today it is seriously believed that a realistic analysis of the foreign policy of the Islamic Republic of Iran will not be possible except in the framework of our conceptual understanding of the Islamic Republic of Iran. On this basis, we can say that after the victory of the Islamic Revolution we had saw different effects of discursive constructs in the context of the totality of knowledge in the foreign policy of the Islamic Republic of Iran. Therefore, the question of this research is that how diversity discourse in foreign policy had influenced Iran's nuclear diplomacy in different periods of time? In response to this question, the hypnosis of this research is that the diversity of discourse on foreign policy leads to mobilization of resource and consequently, different diplomacy in foreign policy of the Islamic Republic of Iran to resolve the nuclear crisis in different periods of time.
    Keywords: Foreign Policy, Diversity of Discourse, Islamic Republic of Iran, Nuclear Program, Modern Diplomacies
  • Ali Adami, Elham Keshavarz Pages 121-141
    Until the early twentieth century, international relations affected issues such as war and peace, anarchy of the international system, foreign policy and military power. In such a condition, the prominent role of the cultural power of governments was neglected aspect of political studies. Hence, in recent decades with the emergence of new theories of international relations and the process of globalization, the issue of international politics became acute, and this has changed the nature of hard power. On the other hand, in order to have greater influence in global politics, the governments have tended to regional cooperation .In this case, the new regionalism caused changes in the nature of the international system.
    Keywords: Culture, Regionalism, Rationalism Theories, Critical Theories
  • Mehdi Nazemi Ardakani, Majid Nejatpour*, Mostafa Mohammadi Pages 141-169
    The revolution in information and communication technologies plays a prominent role in organizing military operations in the third millennium. The questions here are about the ways that this revolution affects the soft war? Which wars have been affected by revelation of information and communication? And how can information and communication technologies be used in war? The hypothesis is that Modern information and communication technology have led to the formation of new wars such as the space Cyber warfare, and electronic warfare. Information and communication technology revolution, has changed Combat power and military tactics and has played a key role in the victory of wars. With the advent of electronic networks, a fundamental change in power relations appeared, and new players who are flexible and do not follow rule of law posing potential threat to the world order.
    Keywords: Communication, Information Revolution, Soft War, Electronic warfare, Cyber Warfare, New Technologies
  • Morteza Nourmohammadi *, Roohollah Talebi Arani Pages 169-192
    Technology always has played an increasingly vital role in shaping human life. In terms of International Relations, the existence of nuclear weapons technology affected politics during Cold War era, but, nowadays, in the Age of Information, Information and communications technology play an increasingly vital role in international system, international security, war and conflicts. Thus, drawing a content analysis on significant theoretical classic texts in international relations, the article seeks to explain whether and to what extent three grand theoretical approaches to international relations, realism, liberalism and constructivism, have theoretically paid attention to a role played by the expansion of Information and communications technology in international arena. The article concluded that international relations theories would have experience a conceptual development. The reflexivist criticism of the dominant theoretical approaches of international relations grow more severe, and theories such as constructivism would be more significant than ever.
    Keywords: Information, Communications Technology, International System. Realism, Liberalism, Constructivism