فهرست مطالب

مهارت آموزی - پیاپی 3 (بهار 1392)

فصلنامه مهارت آموزی
پیاپی 3 (بهار 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/01/25
  • تعداد عناوین: 7
|
  • یدالله مهرعلی زاده، علی حسین حسین زاده، رحمان قلاوند، شهرام مولایی صفحه 7

    هدف اصلی پژوهش حاضر، ارایه الگوی پارادایمی بازسازی و بهسازی نظام استاندارد مهارت در اداره کل آموزش فنی و حرفه ای خوزستان است. با بهره گیری از روش شناسی آمیخته (کمی، کیفی) ، تکنیک سه سویه سازی (مصاحبه، بررسی اسناد و مدارک و پرسشنامه) و روش داده‌بنیاد، اطلاعات مورد نیاز جمع‌آوری و تحلیل شدند. بر اساس داده‌های کمی و کیفی به‌دست آمده از پژوهش، الگوی پارادایمی بازسازی و بهسازی نظام استاندارد آموزشی در استان خوزستان و شهر اهواز بر اساس روش داده‌بنیاد ارایه شده است. در الگوی پارادایمی، برای تبیین بهتر نظریه مطرح شده، عناصر پنجگانه مرتبط با استانداردهای آموزشی در شهر اهواز (پدیده مورد مطالعه، شرایط علی، زمینه تاثیرگذار، عامل‌های مداخله‌گر، راهبردهای مورد نظر و پیامدها) مورد توجه قرار گرفته شده است.

    کلیدواژگان: استاندارد مهارت، نیازسنجی، ارزشیابی، اثربخشی، الگوی پارادایمی
  • جمال سلیمی صفحه 35

    پژوهش حاضر، با هدف بررسی تناسب برنامه‌های درسی(بر حسب عناصر برنامه درسی) در آموزش فنی و حرفه‌ای از منظر کارآموزان انجام شده است. پرسش‌های اصلی در این پژوهش به دنبال سنجش میزان تناسب ابعاد برنامه درسی (هدف، محتوا، روش آموزش و ارزشیابی) در آموزش‌های فنی و حرفه‌ای است. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه کارآموزان (پسر و دختر) مراکز فنی و حرفه‌ای شهرستان سنندج، مشتمل بر1780 تن است. روش نمونه‌گیری تصادفی ساده بوده است و حجم نمونه 344 نفر تعیین شدند. روش پژوهش در این پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی است. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه 48 سوالی طراحی شده از سوی پژوهشگر و بر مبنای 4 عنصر اصلی برنامه درسی ساخته ‌شده است. جهت تجزیه وتحلیل آماری داده‌های پژوهش در سطح توصیفی از میانگین، انحراف استاندارد، فراوانی، درصد فراوانی و در بخش آمار استنباطی از روش‌های t تک متغیره، تحلیل واریانس یکراهه و آزمون فریدمن استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که میزان tمشاهده ‌شده در خصوص ابعاد سه‌گانه اهداف، محتوا و ارزشیابی، از t بحرانی (در سطح 05/0) کم‌تر برآورد شده است. بنابراین، بین آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و این سه بعد، در حد متوسط، تناسب وجود دارد. t مشاهده‌ شده در خصوص عنصر چهارم (روش)، از t بحرانی (در سطح 05/0) بیش‌تر است؛ بنابراین، میزان تناسب در اینجا بیش از حد متوسط است. همچنین F مشاهده شده در سطح 05/0P ≤ معنی‌دار بوده و نشان‌ دهنده آن است که بین تناسب آموزش‌های فنی و حرفه‌ای با عناصر برنامه درسی، تفاوت وجود دارد. بیشترین تناسب، به تناسب مربوط به عنصر روش با میانگین 09/3 و کم‌ترین تناسب به مولفه ارزشیابی با میانگین 84/2 گزارش شده مربوط می‌شود.

    کلیدواژگان: برنامه درسی، عناصر برنامه درسی، تناسب در برنامه درسی، کارآموزان فنی و حرفه ای
  • بیژن عبدالهی، مسعود انصاری جابری صفحه 53

    الگوی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (EFQM) به عنوان اساسی‌ترین الگوی خودارزیابی، به سرعت در بخش‌های آموزشی ظهور و رواج پیدا کرد. این الگو به عنوان ابزار بهبود کیفیت در موسسات آموزشی به ‌کار می‌رود. این پژوهش، با هدف خودارزیابی مرکز تربیت مربی کرج بر اساس این الگودر حوزه توانمندسازها انجام شده است. جامعه آماری مدیران، معاونین، مدرسان و مربیان بازآموز و سایر کارکنان مرکز تربیت مربی بودند که با روش نمونه‌گیری سرشماری کامل انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه محقق‌ساخته با توجه به الگوی تعالی سازمانی، استفاده شد. یافته‌ها و نتایج، حاکی از این است که اگرچه همه معیارهای حوزه توانمندسازها (رهبری، خط مشی و استراتژی، کارکنان، مشارکت و منابع، و فرآیندها و نتایج) در سطح نسبتا مطلوب برآورد شده است، اما معیارهای مدیریت امور کارکنان و مدیریت منابع و مشارکت‌ها پایین‌تر از حد متوسط هستند. در نهایت، مجموع امتیاز مرکز تربیت مربی از 500 امتیاز حوزه توانمندسازها برابر17/252 بود که در سطح متوسط برآورد شده است.

    کلیدواژگان: خودارزیابی، الگوی تعالی سازمانی، بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت، سازمان فنی و حرفه ای کشور، مرکز تربیت مربی و پژوهش های فنی و حرفه ای، سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور
  • حسن رضا زین آبادی، صغری حسینی قصر، مرتضی علیزاده صفحه 67

    پژوهش توصیفی حاضر با هدف ارزشیابی کیفیت دوره‌های آموزشی مرکز آموزش مهارت‌های پیشرفته ارم مشهد انجام شده است. این مرکز به‌عنوان یکی از مراکز مهم و الگو در میان سایر مراکز ثابت سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور می باشد. برای انجام پژوهش از بین10 کارگاه و 122 دوره به اتمام رسیده در سال 1390، سه رشته با محوریت تدریس دو مربی انتخاب شد. سپس برای ارزشیابی کیفیت هر رشته 5 ملاک دروندادی با 10 نشانگر، 2 ملاک فرآیندی با 7 نشانگر و یک ملاک بروندادی با 5 نشانگر تدوین شد. یافته‌های نشانگر این است که دروندادها، فرآیندها و بروندادهای آموزشی در مرکز مهارت‌های پیشرفته ارم در سطح مطلوب قرار دارد. الگوی مورد استفاده در این پژوهش می‌تواند برای ازشیابی سایر مراکز سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور به‌کار برده شود.

    کلیدواژگان: ارزشیابی، کیفیت، مرکز آموزش مهارت های پیشرفته ارم، الگوی درونداد، فرآیند، برونداد
  • علیرضا حاتم زاده، رضا علی طرخان، رامین رضایی، حبیب عرفان منش صفحه 83

    هدف این پژوهش، ارزیابی درونی مراکز آموزش دولتی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور (با رویکرد میزان دست یابی به اهداف) است. روش انجام این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر گردآوری داده ها توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را نیز کلیه کارکنان بخش اجرایی سازمان در مراکز آموزشی سازمان تشکیل داده‌اند. از آنجایی که اجرای ارزیابی درونی شامل همه مراکز سازمان است. بنابراین، از روش سرشماری در این پژوهش بهره برده شده است. این پژوهش، میزان مطلوبیت دست‌یابی مراکز به اهداف طراحی‌ شده در ارزیابی درونی را با 8 هدف اصلی و 29 هدف جزیی و با توجه به عوامل طراحی ‌شده مورد بررسی قرار داده است. یافته‌ها حاکی از آن است که میزان دست‌یابی به دو هدف اصلی ارتقاء و بهبود عملکرد آموزشی(‌کمی و کیفی) مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای بر اساس استاندارهای تعریف شده‌، و کمک به مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای در شناسایی قابلیت‌ها و به فعلیت رساندن آنها، در سطح متوسط مطلوبیت و 6 هدف اصلی دیگر در سطح مطلوبیت خوب قرار دارند. همچنین، از جمله مهم‌ترین عوامل موثر در عدم دست‌یابی به اهداف آموزشی توسط مراکز آموزشی سازمان را می‌توان به عدم تنوع در روش‌های اجرای آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، عدم توجه به تنوع مخاطبین در آموزش و عدم کیفیت مناسب نیروی انسانی دانست.

    کلیدواژگان: ارزیابی درونی، سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور، دست یابی به اهداف
  • حسین چهارباشلو، عفت عباسی صفحه 93

    نکات ضمنی که از آموزش پودمانی می‌توان استنباط کرد، این است که این آموزش ها به نوعی دنباله ‌روی تفکر تیلوریسم است و مصداق آن در ویژگی‌های اساسی آموزش پودمانی وجود دارد. این مقاله در صدد است پیچیدگی‌های محیط کاری و نظام اشتغال را با توجه به تغییرات حاصله در ساختار الگوی تولید و ماهیت مشاغل در قالب پاردایم‌های جدید بیان کند. چرا که الگوی برنامه‌ریزی ‌درسی فعلی آموزش پودمانی (یعنی تایلری) در قالب ساختار جدید تولید و مکانیزم بازار کار کارا نیست. برای برون‌‌ رفت از این تنگنا، باید در کنار آموزش‌های تخصصی به آموزش مهارت‌های اشتغال‌زا به عنوان مهارت‌های تکمیلی در برنامه‌های درسی این دوره‌ها توجه شود. تبیین این امر یکی از اهداف مقاله حاضر است. هدف دیگر، علاوه بر به چالش کشیدن نظام موجود آموزش پودمانی، این است که با ارایه دورنمایی در صدد اصلاح و تغییر نگاه برنامه‌ریزان و سیاستگذاران در طراحی این دوره‌ها و توجه به مهارت‌های اشتغال‌زا در طراحی و تدوین پودمان‌های آموزشی است. در نهایت به منظور بهبود کمی و کیفی آموزش پودمانی راهکارهایی ارایه شده است.

    کلیدواژگان: آموزش مهارتی، آموزش پودمانی، مهارت های اشتغال زا
  • داود فرخی صفحه 105

    تعیین تقاضای نیروی کار در بخش‌های مختلف اقتصادی برای سال‌های آتی، در حقیقت پیش‌بینی نیروی انسانی برای عرضه آموزش‌های مهارت‌بنیان و برنامه‌های کمی توسعه‌ای با رویکرد آینده‌پژوهی است. هدف این مقاله ، پیش‌بینی تقاضای نیروی کار با روش برون یابی و  بر حسب مشاغل مختلف متناظر با دوره‌های مهارت‌آموزی در سال‌های آینده است که باید در برنامه‌ریزی آموزش‌های مهارت‌بنیان لحاظ شود تا در بردارنده منافع کارفرمایان و صاحبان حرف و بر‌طرف کننده نیازهای بنگاه‌های اقتصادی به نیروی ماهر و شایسته باشد. روش برون‌یابی می‌تواند ترکیب و رفتار شغل‌های مختلف در آینده را شناسایی کرده و راه‌کارهای عملی مواجهه با آن را اتخاذ کند. یافته‌های پژوهش، مشاغل آینده را به تفکیک مشاغل منسوخ، مشاغل در حال منسوخ و مشاغل رو به افزایش، نشان می‌دهد.

    کلیدواژگان: آینده پژوهی، آموزش های مهارت بنیان، تقاضای نیروی کار، مشاغل
|
  • Page 7

    The present research aimed to develop a paradigmatic model of reconstruction and development of educational standards in directorate of vocational and educational department in the province of Khouzestan based on Grounded Theory. We used a mixed method research (quantitative & qualitative) and triangulation technique (interviews, questionnaire and archive analysis). Also data were analyzed based on Grounded Theory approach. The results revealed five dimensions such as phenomena of study, casual conditions, impact factors, intervention factors, strategies and outcomes.

    Keywords: Skill Standards, Evaluation, Effecfiveness, Paradigmatic Model
  • Page 35

    This descriptive study aimed to evaluate the appropriateness of the curriculum (in terms of curriculum elements) of vocational training from the perspective of trainees. In this study, we sought to assess the appropriateness of the curriculum element (aims, content, teaching and assessment) in technical and vocational education. The study population included all the students (male and female) of professional centers of Sanandaj city, out of which a sample of 344 was randomly selected. A researcher-made, 48-item questionnaire based on four main elements of the curriculum was administered to collect data. Descriptive (mean, standard deviation, frequency) and inferential statistics (t test, univariate analysis of variance and Friedman test) were used to analyze the data.  The results showed that the technical and vocational education have proportionality with three elements (objectives, content and assessment). The proportionality of other element (method) was reported to be above average level of fitness. Moreover, the value of F was significant and indicated that there exists difference between the proportion of vocational and technical education and curriculum elements.

    Keywords: Curriculum, Curriculum Elements, Appropriateness of the Curriculum, Technical, Vocational Trainees
  • Page 53

    EFQM model is rapidly emerged and spread in educational institutions as the most principal self-evaluation model. This model is used as a tool for quality improvement. The Purpose of this study is to evaluate ITC based on this Model. The population comprised all the managers, assistants, teachers, trainers, and the staff of the center. A researcher-made questionnaire was designed based on the characteristics of EFQM model and administered to the sample. The results indicated that all the factors of empowerment domain (i.e. leadership, policy and strategy, staff, participation, resources, processes, and results) are estimated to be above the average level. However, factors of staff affairs management, source management and participations were estimated to be below the average level. Overall, the total calculated score of the center was 252/17 out of 500 scores of empowerment domain which was at the average level.

    Keywords: Self-Evaluation, EFQM Model, Instructonr Training Center (ITC)
  • Page 67

    The current descriptive study is implemented with the aim of quality evaluation of Erma Advanced Skills Training Center. This center is very well-known and predominant among training centers in Technical and Vocational Training Organization (TVTO). Among 10 workshops and 122 courses held in 2011, 3 courses were selected. Subsequently, 5 input criteria with 10 indicators, 2 process criteria with 7 indicators, and 1 output criteria with 5 indicators were compiled. The findings indicate that the inputs, processes and outputs of evaluated courses are at desirable level. The IPO model can be used for the quality evaluation of other centers in TVTO.

    Keywords: Evaluation, Quality, IPO Model, Technical, Vocational Training Organization, Eram Advanced Skills Training Center
  • Page 83

    The research purpose is internal evaluation of public training centers of technical and vocational training organization. This research is applied in terms of goal and survey in terms of method. The population comprised all the staff members working in the executive department of technical and vocational training organization who were selected through census method. We investigate the rate of utility based on the defined goals with 8 main goals and 29 minor goals according to the designed factors. The results showed that the rate of access to the two main goals which were development and improvement of educational operation (quantitative and qualitative) based on the defined standards, and aiding technical & vocational training organization in recognizing and maximizing their potentials are in average utility level. Moreover, other six main goals are in good utility level. However, the most important factors of failure in achieving the educational goals in educational centers are lack of diversity in the implementation methods of technical & vocational training, lack of attention to the diversity of educational applicants and lack of human resources’ efficiency.

    Keywords: Internal Evaluation, Technical, Vocational Training Organization, Access to the Goals, Educational Centers
  • Page 93

    The implicit tip which can be inferred from modular courses is that they follow the Taylorism which its reference can be seen in the fundamental aspects of modular courses. Accordingly, the purpose of this article is to express the complexity of the work environment and employment system as for changes in the pattern of production and the nature of jobs in a new paradigm. The present modular training curriculum (Taylorism) is not efficient in terms of new production structure and market mechanism. In order to get out of this bottleneck, the employability skills training must be considered in curriculums as complementary skills along with specialized training. One of the goals of this article is to explain the aforementioned concepts, another goal is to challenge the present modular training system, providing perspective on improving the planners and policy makers’ attitudes towards curriculum designing and consider the employment skills in designing and developing the modular training. Solutions are also proposed to improve the quality and quantity of modular training. 

    Keywords: Skill Training, Modular Training, Employability Skills
  • Page 105

    Determining the work force demands in different economic sectors is in fact the prediction of work force in order to provide the demand-oriented training and quantitative progressive programs with foresighting approach. The aim of this article is to predict the work force demands using the extrapolation method and based on the compliance of various jobs with skill training courses in coming years to ensure the benefits of employers, employees and economic enterprises through providing skilled and competent work force. Extrapolation method can predict the combination and working behaviors in the future and apply the practical strategies to cope with them.  Findings show future jobs into three categories of obsolete jobs, jobs becoming obsolete, and increasing jobs in the future.

    Keywords: Foresighting, Skill-Based Trainings, Labor Demand, Job