نشریه مدیریت و پژوهش های دفاعی
پیاپی 75 (بهار و تابستان 1393)

موضوع این تحقیق درآمدی بر تبیین مبانی نظری الگوی مدیریت دینی از منظر قرآن کریم است. و هدف از پژوهش، آن است که با مطالعه آیات قرآن کریم مشخص نماییم که در قرآن کریم که بر نبی مکرم اسلام)ص( به عنوان خاتم پیامبران و اولین مدیر جامعه اسلامیبه منظور مدیریت و راهنمایی بشریت نازل شده است، چه آیاتی به موضوع مدیریت اشاره داشته و چه الگویی را ارایه مینماید. روش انجام این تحقیق روش کیفی و راهبرد انجام آن راهبرد کیفی نظریهپردازی داده بنیاد با رویکرد فرایندی است که پس از آنکه مبانی نظری موضوع به اختصار توضیح داده شد، به پیاده نمودن روش تحقیق پرداختیم. به این ترتیب که پس از استخراج بیش از 250آیه، به حدود 200نشانه به عنوان مضامین، دست یافته و در مرحله کدگذاری باز، از آن میان 190مفهوم به عنوان 190عنصر الگوی مدیریت دینی برگزیده شد و در قالب مقوله های اصلی ساماندهی شدند و برای دفع شبهه و مصون ماندن از خطر تفسیر به رای، رواسنجی داده ها با استفاده از چندین تفسیر مهم صورت گرفت و در نهایت الگویی از مدیریت شامل ویژگی های مدیران، برنامهریزی، سازماندهی، هماهنگی و هدایت، ارزیابی و نظارت و کنترل، تشویق و تنبیه، طی مرحله کدگذاری محوری از میان مجموع عناصر کشف شد نتایج تحقیق تامینکننده زیرساختها و پایه های نظری طراحی الگوی مدیریت دینی بر مبنای قرآن کریم و در سطح نظری و نظریهپردازی است

توانمندسازی کارکنان یکی از ابزارهای موثر برای افزایش بهره وری کارکنان و استفاده بهینه از ظرفی تها و توانایی های فردی و گروهی آنها در راستای اهداف سازمانی است. وظیفه و رسالت سنگینی که بر دوش قرارگاه خاتم الانبیا(ص) و به تبع آن بر دوش آماد و پشتیبانی آن است؛ بدون بهره گیری از نیروهای خلاق، توانمند و کارآمد انجام این مهم غیر ممکن است؛ بنابراین باید یک روش دقیق، منطقی، علمی و کاربردی ارایه شود، تا این مجموعه بتواند با روحیه و انگیزه عالی این وظیفه سنگین و الهی خود را انجام دهد. این تحقیق بر آن است که به تبیین عوامل موثر بر توانمندسازی کارکنان بپردازد؛ بنابراین بر اساس الگوی سه بعدی، ترکیبی از مدل های میرزایی اهرنجانی( 1386 ) و فرهی( 1389 ) طراحی و به صورت میدانی مورد آزمون قرار گرفته است. در این مدل سه دسته عوامل ساختاری، رفتاری و زمین های به عنوان عوامل اثرگذار بر توانمندسازی کارکنان در نظر گرفته شده است. پژوهش حاضر، به لحاظ هدف از جمله تحقیقات کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی و به لحاظ گردآوری اطلاعات با توجه اینکه ابزار سنجش پرسشنامه محقق تدوین شده بود، پیمایشی تلقیمی شود. روایی پرسشنامه از طریق نظرسنجی از خبرگان و پایایی آن از طریق آزمون آلفای کرومباخ 87 /.) به دست آمده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از تکنیک های آمار توصیفی ( مد، میانه، ) میانگین، درصد فراوانی) و آمار استنباطی ( آزمون های همبستگی اسپیرمن، آنالیز و دو جمله ای) استفاده شده است. (TUKEY HSD) آزمون تعقیبی توکی ،(ANOVA) واریانس یافته های تحقیق نشانگر آن است که هر سه دسته عوامل (ساختاری، رفتاری و زمین های ) و مولفه های آنها بر توانمندسازی کارکنان ستاد پشتیبانی قرارگاه خاتم الانبیا(ص) تاثیر دارد. در این میان در شاخه رفتاری، سبک رهبری با ( 4.37 ) ، در شاخه ساختاری، نظام حقوق و دستمزد با 4.46 ) و در شاخه زمین های، جو سازمانی با ( 4.51 ) از بیشترین تاثیر برخوردار بوده است.

سپاه شهدای استان آذربایجان غربی که وظیفه برقراری امنیت در استان را بر عهده دارد، در سال های اخیر در راستای برقراری امنیت پایدار با مسال های به نام پژاک مواجه بوده است. این گروهک که از سال 1383 فعالیت خود را در مناطق مرزی و روستاهای این استان در حوز ه های مختلف آغاز کرده، مشکلاتی را برای نیروهای دولتی و مردم منطقه به وجود آورده است. سپاه شهدا نیز که وظیفه برقراری امنیت را بر عهده دارد برای مقابله با این گروه اقداماتی را در حوز ه های مختلف به مورد اجرا گذارده است. این پژوهش با طرح این سوال که: آیا عملکرد سپاه شهدای آذربایجان غربی در مقابله با پژاک موثر بوده است؟ به دنبال بررسی عملکرد سپاه شهدای آذربایجان غربی در مقابله با گروهک پژاک است. در این پژوهش تلاش شده که عملکرد و اقدامات فرماندهان و مدیران این سپاه در جهت مقابله با تحرکات گروهک پژاک در ابعاد تاکتیکی، اطلاعاتی، فرهنگی، مرد میاری و عملیات روانی بررسی شود و میزان تاثیرگذاری اقدامات صور تگرفته در هر حوزه مشخص گردد. برای پاسخگویی به سوالات تحقیق و بررسی موضوع، از روش توصیفی و پیمایشی استفاده شده و با بهر هگیری از روش کتابخانه ای و میدانی اطلاعات و داد ه های لازم گردآوری شده است. نتایج ویافت ه های به دس تآمده از تحقیق نشان می دهد که عملکرد سپاه شهدای آذربایجان غربی در مقابله با پژاک در همه حوز ه ها بالاتر از سطح متوسط موثر بوده است.

فضای سایبری به ویژه اینترنت اگرچه در دهه های اخیر وارد زندگی بشر شده است، اما به سرعت رشد نموده و تاثیر زیادی بر ابعاد مختلف زندگی مردم داشته است. این توسعه رو به رشد فناوری اطلاعات و اینترنت تحولات گسترده در تمام ابعاد بشری از جمله سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، دفاعی و امنیتی به وجود آورده است. در حال حاضر اینترنت می تواند نقشی بسیار مهمی در مسائل امنیت روانی ایفا کند. از نظر آزادی بیان بدون هیچ حد و حصر، انتشار اخبار، شایعات، مسائل غیر اخلاقی، تنش های سیاسی، مسائل اقتصادی و موضوعات فرهنگی اجتماعی مطرح در فضای سایبر همه بیانگر اهمیت و نقش فضای سایبری بر امنیت روان و سلامت روانی جامعه هستند؛ بنابراین پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر فضای سایبری بر امنیت روانی دانشجویان دانشگاه های استان قزوین انجام گرفت. نمونه آماری این پژوهش که به روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه امنیت روانی مازلو و پرسشنامه ای که محقق تدوین نموده انجام گرفت، 383 نفر از دانشجویان استان قزوین را تشکیل میداد. به منظور پاسخگویی به سوال های پژوهش، داده های حاصل از تحقیق براساس روش تحلیلو با استفاده از آزمون آنالیز واریانس یک راهه مورد تجزیه و ( spss) محتوایی و به کمک نرم افزارتحلیل قرار گرفت. براساس نتیجه تجزیه و تحلیل یافته ها میزان ساعت های استفاده از اینترنت و موضوعات مورد علاقه در اینترنت و عضویت در شبکه های اجتماعی نیز بر امنیت روانی دانشجویان موثر است.

آمایش سرزمین تنظیم رابطه بین انسان، سرزمین و فعالیت های انسان در سرزمین به منظور بهربرداری درخور و پایدار است که از جمیع امکانات انسان و فضا در جهت بهبود وضعیت مادی و معنوی اجتماع در طول زمان استفاده می کند. موقعیت ژئوپلتیکی، ترکیب قومی و وضعیت جنوب شرق ایران شرایط پیچید های را به لحاظ امنیتی شکل داده است. همجواری این منطقه باکشورهای افغانستان و پاکستان و قرار گرفتن در مسیر ترانزیت قاچاق مواد مخدر، شکاف های قومی- مذهبی درون منطق های، پیوستگی های قومی و مذهبی مردم با آن سوی مرز جمهوری اسلامی ایران و... پیچیدگی های شرایط امنیتی را تشدید نموده است. از طرفی وجود پتانسیل های اقتصادی و ظرفیت های قابل بهره برداری امکان بهره برداری از اقتصاد دریایی، واقع شدن در کریدور جنوب – شمال و... نیز نویدبخش آینده ای روشن در صورت اعمال مدیریت صحیح در منطقه است. این عوامل لزوم توجه به آمایش سرزمین به ویژه در بعد دفاعی و امنیتی بیش از پیش تشدید خواهدرد. در این مقاله از روش کتابخانه ای برای جمع آوری اطلاعات و داده ها استفاده شده است و جنبه کاربردی و توسع های دارد. این تحقیق به دنبال این است که نشان دهد چگونهمی توان از طریق ملاحظات دفاعی- امنیتی آمایش سرزمین در استان سیستان و بلوچستان توان دفاعی را در برابر تهدیدها افزایش داد و باعث کاهش آسیب پذیری ها شد و این رویکرد توسعه و امنیت پایدار را به دنبال خواهد داشت. ملاحظات دفاعی- امنیتی آمایش سرزمین در جنوب شرق کشور در ابعاد توسعه پایدار با داشتن مولفه هایی- از جمله: تقویت ملاحظات پدافند غیر عامل با توجه به حسایت منطقه، ارتقاد وضعیت کالبدی و مقاوم سازی در منطقه، پایدارسازی جمعیت، تقویت همگرایی قومی و مذهبی، تقویت بنیه دفاعی و هوشمندسازی مدیریت اطلاعات و راهبردها- که در تلفیق این موارد با هم در این تحقیق به صورت مفصل در جهت برنامه ریزی منطقه ای پایدارتر و امن تر این منطقه مورد بررسی قرار گرفته است.

پژوهش حاضر با عنوان بررسی میزان اثربخشی آموزش های عقیدتی سیاسی ( معرفتی و بصیرتی) » ؛ پژوهش حاضر با عنوان فرماندهان و مدیران بسیج سپاه محمد رسول الله (ص) تهران بزرگ در مقابله با جنگ نرم انجام گرفته است که در آن نقش مثبت و توانمندساز آموزه های دینی و مذهبی در برابر جنگ نرم دشمن در سه سطح دانشی، گرایشی و رفتاری مشاهده می شود. برای به ظهور کشیدن و نشان دادن تاثیر متقابل متغیرها، تعداد سه سوال در ابعاد مورد نظر طرح و با استفاده از روش نمونه گیری و ابزار پاسخنامه آرای جامعه نمونه دریافت شد و پس از جمع بندی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مبانی نظری این پژوهش کاربردی و توسعه ای از مطاالعه و بررسی متون، دستورالعمل ها و طرح های سازمانی، نظام تربیت و آموزش عقیدتی سیاسی سپاه و بسیج، استفاده از پایگاه های اینترنتی و به ویژه پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری و مراجعه به بیانات ایشان شکل گرفته است. جامعه نمونه فرماندهان و مدیران بسیج شرک تکننده در برنامه ها، دوره ها و آموزش های عقیدتی سیاسی در سال های 1389 و 1390 هستند که تعداد 3492 نفر از آنها در این پاسخگویی مشارکت داشتند.
یافته های پژوهش بیانگر این است که:1. آموزش های عقیدتی سیاسی بیش از 60 درصد در مقابله با جنگ نرم تاثیر مثبت داشته است.
2. تاثیر دوره های تربیت و تعالی( آموزش های حضوری و کلاسی) بیشتر از سایر برنامه ها است.