مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
سال شانزدهم شماره 3 (پیاپی 98، خرداد 1396)

در سخن سردبیری شماره زمستان سال 1388 مجله، به موضوع بسیار مهم دستبرد علمی (Plagiarism) و دستبرد علمی از خود (Self-Plagiarism) پرداختیم [1]. دستبرد علمی به معنی استفاده کلمات یا ایده های فرد دیگر بدون ذکر استناد مناسب به آن است. دستبرد علمی از خود نیز دقیقا به معنی استفاده از کلمات یا ایده خود فرد بدون ذکر استناد مناسب به آن می باشد. لازم به تاکید مجدد است که ارتکاب چنین خطاهایی، به ویژه دستبرد علمی از دیگران به هنگام نگارش یک مقاله علمی، به عنوان یکی از مهم ترین موارد خلافکاری های پژوهشی قلمداد می گردد [2].
به منظور اجتناب از هرگونه دستبرد علمی از دیگران و یا از مقالات قبلی خود، می بایست متن مورداستفاده را در داخل گیومه گذاشت و بلافاصله پس از گیومه، به منبع اصلی ارجاع داد. راه حل دیگر نیز، استفاده از هنر «به زبان خود نوشتن» یا (Paraphrasing) است. به این معنی که ابتدا باید متن موردنظر را با دقت خواند و سپس به بیان دیگری آن را بازنویسی نمود، که در این صورت، دیگر نیازی به استفاده از گیومه نیست، اما باید بلافاصله پس از خاتمه مطلب، به منبع اصلی ارجاع داد [3].
یکی از بخش های مهم مقاله که در نگارش آن استفاده از کلمات و ایده های دیگران و یا کلمات و ایده های یک محقق در مقالات قبلی وی ضروری می نماید، بخش روش های یک مقاله است. در این بخش، محقق یا محققین روش های مطالعات قبلی خود و یا مطالعات دیگران را تکرار می کنند. باوجوداین، در نگارش این بخش نیز همان قوانین سخت گیرانه مربوط به دستبرد علمی لحاظ می گردد. بنابراین، در این بخش نیز محققین یا می بایست از گیومه و یا از هنر «به زبان خود نوشتن» بهره ببرند.
باوجوداین، راه حل سومی نیز به هنگام نگارش بخش روش های یک مقاله وجود دارد و آن ارجاع خوانندگان به مقاله اصلی، بدون ذکر جزئیات آن می باشد [4]. برای مثال، محققین می توانند در بخش روش های مقاله خود این گونه بیان نمایند که: «در این مطالعه، روش توصیف شده توسط Selvin و همکاران [منبع] برای محاسبه میزان های غیرمستقیم مورد استفاده قرار گرفت.» در این صورت، دیگر نیازی به ذکر جزئیات روش مورداستفاده نیست و خوانندگان می توانند برای دریافت جزئیات روش موردنظر، به مقاله اصلی استناد شده مراجعه نمایند.

حفظ تعادل بین نیاز و فراهمی انرژی برای حفظ سلامتی حیاتی است. در این فرایند، آنزیم پیروات دهیدروژناز کیناز 4 ](PDK4)[Pyruvate dehydrogenase kinase در حفظ هومئوستاز انرژی نقش مهمی ایفا می کند. لذا هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش PDK4 بر بیان سیترات سنتاز در عضله اسکلتی متعاقب چهار هفته تمرین استقامتی در موش های نر نژاد ویستار بود.
مطالعه حاضر از نوع تجربی بوده و تعداد 32 موش نر نژاد ویستار به صورت تصادفی به چهار گروه کنترل (8n=)، گروه کنترل+دی کلرواستات (8n=)، گروه تمرین استقامتی (8n=) و تمرین استقامتی+دی کلرواستات (8n=) تقسیم شدند. مهار PDK4 با تزریق درون صفاقی و روزانه دی کلرواستات (Dichloroacetate; DCA) به میزان 150 میلی گرم در هر کیلوگرم وزن بدن انجام گرفت. تمرین استقامتی دویدن به مدت 4 هفته (5 جلسه در هر هفته)، شروع با سرعت 15 متر بر دقیقه و زمان 20 دقیقه و رسیدن به سرعت 27 متر بر دقیقه به مدت 50 دقیقه بر گروه های تمرینی اعمال شد. بیان ژن ها با روش PCR Real-Time اندازه گیری شد. از تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی Tukey برای مقایسات بین گروهی استفاده شد.
بیان ژن PDK4 (001/0P=) و سیترات سنتاز (025/0P=) در گروه تمرین استقامتی در مقایسه با گروه کنترل بیشتر بود. بیان ژن PDK4 در گروه تمرین استقامتی+DCA در مقایسه با گروه کنترل بیشتر بود (001/0P=) ولی بیان سیترات سنتاز در گروه تمرین استقامتی+DCA در مقایسه با گروه کنترل کمتر بود (016/0P=).
آنزیم PDK4 که باعث تغییر منبع انرژی مورد استفاده از گلوکز به چربی ها می شود، احتمالا می تواند در تنظیم آنزیم های کلیدی در چرخه کربس و اکسیداسیون گلوکز نیز نقش داشته باشد.

تخمک زایی روندی برای تولید مثل جنسی در بسیاری از جانوران است. برخی گیاهان دارویی در روند تخمک گذاری و بارداری موثر بوده و برخی دیگر باعث اختلال در آن می شوند. گیاه مای مرز (Juniper sabina) یکی از گونه های سرو کوهی است. این گیاه در طب سنتی به عنوان سقط کننده مورد استفاده قرار می گیرد. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر عصاره الکلی گیاه مای مرز بر روی تغییرات روند تخمک زایی در موش انجام شد.
در این مطالعه تجربی، تعداد 30 سر موش ماده بالغ نژاد NMRI با وزن 30 تا 35 گرم به 5 گروه شامل گروه کنترل، گروه شم و گروه های تجربی 1، 2 و 3 تقسیم شدند. گروه کنترل از آب و غذای مخصوص موش ها که همه گروه ها از آن تغذیه کرده بودند، استفاده کردند. گروه شم که به آن حلال (آب و توئین) داده شد. گروه تجربی 1، 2 و 3 به ترتیب عصاره الکلی گیاه مای مرز را با دوز های 15، 45 و 135 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن به مدت 30 روز به صورت گاواژ دریافت کردند. در پایان دوره، مقاطعی از سطح تخمدان موش ها تهیه شد. تعداد و قطر فولیکول ها اندازه گیری شد. آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون مقایسات چندگانه Dunnett جهت آنالیز داده ها مورد استفاده قرار گرفت.
افزایش معنی دار در تعداد فولیکول های آتروفیه در دوزهای 45 و 135 میلی گرم بر کیلوگرم نسبت به گروه کنترل دیده شد (05/0 >P). همچنین، تعداد اجسام زرد در هر سه دوز 15، 45 و 135 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن افزایش معنی داری نسبت به گروه کنترل نشان داد (05/0 >P). تعداد فولیکول های گراف در هر سه دوز 15، 45 و 135 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن به طور معنی دار نسبت به گروه کنترل کاهش یافت (05/0 >P). فولیکول های بدوی در هیچ یک از گروه های تجربی دیده نشد.
مصرف دوز بالای گیاه مای مرز باعث تغییر در اندازه و تعداد فولیکول های تخمدان می شود. به همین دلیل مصرف این گیاه بایستی با احتیاط بیشتری صورت گیرد.

با توجه به شیوع بالای سزارین، هر تغییر تکنیکی منجر به تغییری هرچند کوچک در پیامدهایی مانند میزان خونریزی حین عمل و عوارض حین و بعد عمل می تواند سبب اثرات اجتماعی و اقتصادی قابل ملاحظه ای شود. این مطالعه با هدف مقایسه برخی پیامدهای دو روش گسترش عرضی و طولی انسزیون سگمان تحتانی رحم در زمان سزارین انجام گرفت.
در این کارآزمایی بالینی شاهددار تصادفی شده، برش سگمان تحتانی رحم در 145 زن سزارینی به روش عرضی و در 143 زن به روش طولی گسترش داده شد. پیامدهایی که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفت شامل گسترش غیرعمدی انسزیون رحمی، آسیب به عروق رحمی، نیاز به سوچورهای اضافی برای کنترل خونریزی، نیاز به تزریق خون، میزان تخمینی خونریزی حین عمل و میزان کاهش هموگلوبین بیش از 10% بعد از عمل بود. داده ها با آزمون های آماری تی مستقل، مجذور کای و آزمون دقیق فیشر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج نشان داد که افراد دو گروه از حیث مشخصات بیمار، اندیکاسیون عمل، نوع بیهوشی و نسبت عمل اورژانس به الکتیو تفاوت معنی داری با هم نداشتند (05/0P) و میزان تخمینی خونریزی حین عمل (689 در مقابل 579 میلی لیتر 001/0=P) در گروه با گسترش عرضی انسزیون سگمان تحتانی رحم در زمان سزارین در مقایسه با گسترش طولی انسزیون، بیشتر و به لحاظ آماری معنی دار بود.

نتیجه گیری

به نظر می رسد که در زمان سزارین استفاده از تکنیک گسترش طولی انسزیون سگمان تحتانی رحم نسبت به تکنیک گسترش عرضی آن ارجح باشد.

کلیدواژگان: سزارین، هیستروتومی، انسزیون رحمی، سگمان تحتانی، تکنیک جراحی، ارزیابی پیامدها

گیاهان دارویی به علت داشتن ترکیبات آنتی اکسیدان و ضدالتهابی می توانند از کبد در برابر آسیب های ناشی از سموم کبدی محافظت نمایند. هدف این مطالعه بررسی خصوصیات حفاظتی گیاه سورانه (Allium saralicum R.M. Fritsch) در برابر مسمومیت کبدی ناشی از تتراکلریدکربن در موش سوری بود.
در مطالعه تجربی حاضر 35 سر موش سوری نر به 5 گروه مساوی تقسیم شدند. گروه کنترل منفی 1 میلی لیتر در هر کیلوگرم روغن زیتون و کنترل مثبت 1 میلی لیتر در هر کیلوگرم محلول 50%-50% تتراکلریدکربن و روغن زیتون را داخل صفاقی دریافت نمودند. سه گروه تیمار به ترتیب دوزهای 200، 800 و 1600 میکروگرم در هر کیلوگرم عصاره اتانولی سورانه را به صورت گاواژ دریافت نمودند. تمامی تیمارها دو بار در هفته و به مدت 45 روز انجام شد. در روز پایانی، سطوح سرمی آنزیم های آلکالین فسفاتاز (ALP)، آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) و آلانین آمینوترانسفراز (ALT) اندازه گیری شد. در مقاطع بافتی حجم تام کبد، سینوزوئیدها، هپاتوسیت ها، سیاهرگ مرکزی، سیاهرگ باب، سرخرگ کبدی، مجاری صفراوی در گروه ها تخمین زده شد. داده ها با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی Tukey تحلیل شدند.
در مقایسه با گروه کنترل مبت، عصاره اتانولی سورانه توانست سطوح افزایش یافته آنزیم های کبدی و حجم کبد، هپاتوسیت ها و سینوزوئیدها را به طور معنی داری کاهش دهد (05/0>P ).
به نظر می رسد عصاره اتانولی سورانه در دوزهای پایین و متوسط می تواند کبد را در برابر تخریب های ناشی از سموم کبدی محافظت نماید.

عملکرد حافظه آینده نگر در زندگی روزمره بسیار حیاتی است. با توجه به رابطه بین فعالیت های شناختی و پارامترهای قلبی، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی امواج قلبی و عملکرد حافظه آینده نگر زمان محور در بین دانشجویان دانشگاه کردستان در سال 95-1394 انجام شد.
روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی و جامعه آماری آن شامل کلیه دانشجویان دانشگاه کردستان در سال تحصیلی 95-1394 بود. ابتدا تعدادی از دانشجویان دانشگاه کردستان برای شرکت در پژوهش، با شیوه نمونه گیری دردسترس فراخوان شدند و به آنها درباره اهداف و نحوه انجام پژوهش توضیحات لازم داده شد که از بین آنها 70 نفر از دانشجویان که تمایل به شرکت در پژوهش داشتند، مورد ارزیابی قرار گرفتند. با توجه به هدف پژوهش، پس از تحلیل نتایج اولیه، نتایج مربوط به 50 نفر (22 نفر با عملکرد حافظه آینده نگر زمان محور قوی و 28 نفر با عملکرد حافظه آینده نگر زمان محور ضعیف) از دانشجویان مورد مطالعه قرار گرفتند. از ابزار کامپیوتری حافظه آینده نگر زمان محور و از دستگاه ProComp 2 Biofeedback System برای ثبت امواج قلبی استفاده شد. داده های به دست آمده با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیره تجزیه و تحلیل شد.
نتایج پژوهش نشان داد بین دو گروه با نمرات حافظه آینده نگر زمان محور قوی و ضعیف، از نظر امواج قلبی در باند (BVP IBI std. dev. (SDRR)) (انحراف استاندارد فواصل درونی ضربان) که در واقع میزان تغییرپذیری ضربان قلب را می سنجد، تفاوت آماری معنی داری وجود دارد (05/0 P<)؛ بدین معنا که افراد با حافظه آینده نگر زمان محور قوی از تغییرپذیری ضربان قلب بالاتری نسبت به افراد با حافظه آینده نگر زمان محور ضعیف برخوردار هستند.
این یافته ها نشان می دهد توجه به نتایج تغییرپذیری ضربان قلب در طول انجام تکلیف شناختی احتمالا می تواند تفاوت های کیفی در عملکرد شناختی بین افراد را نشان دهد. این نتایج به گونه ای ارتباط دوطرفه بین عملکرد قلب و مغز را نشان می دهد.

مطالعات در حوزه علوم سلامت مشتمل بر انواع «مشاهده ای» و «مداخله ای» می باشد. مطالعات مشاهده ای بخش عمده ای از تحقیقات علوم سلامت را به خود اختصاص داده است. طراحی و انجام مطالعات بر مبنای یک دستورالعمل علمی که مشتمل بر تمامی مراحل کار گردد، منجر به اعتباربخشی مطالعات می شود و همچنین قابلیت تعمیم نتایج را در جامعه فراهم می کند. ازاین رو، به منظور استانداردسازی مطالعات مشاهده ای، بیانیه ای تحت عنوان «ارتقاء گزارش دهی مطالعات مشاهده ای در اپیدمیولوژی» “The Strengthening the Reporting of Observational Studies in Epidemiology”، که به اختصار استروب (STROBE) نامیده می شود، ارائه شد. هدف از تدوین بیانیه استروب، ارائه توصیه هایی به منظور شفاف نمودن طراحی، روش اجرا و یافته های مطالعات مشاهده ای است و نه الزام محققین برای تبعیت از متدولوژی خاصی؛ به عبارت دیگر هدف این بیانیه «گزارش» بهتر مطالعات مشاهده ای است و نه «اجرای» هر چه بهتر آن. با توجه به اهمیت طراحی و گزارش دهی علمی مقالات مشاهده ای، این مطالعه با هدف معرفی بیانیه استروب، تاریخچه، اهداف و نقاط ضعف آن برای استفاده خوانندگان فارسی زبان انجام گرفته است.
به منظور بررسی بیانیه استروب، سایت استروب و مقاله های منتشرشده پیرامون ارزیابی بیانیه و کارایی آن در مقالات مرتبط، بررسی گردید.
نتایج این مطالعه حاکی از عدم به کارگیری مناسب بیانیه استروب در مقاله های منتشرشده پس از ارائه این بیانیه می باشد.
آگاهی از استانداردهای علمی گزارش دهی مطالعات به منظور ارتقاء جایگاه علمی ایران و ارتقاء کیفیت پژوهش ها، منجر به بهبود جایگاه علمی متخصصین ایرانی در جهان می گردد.

استفاده بیش ازحد و نادرست از اینترنت، خطر اعتیاد به آن را به دنبال دارد. با توجه به اینکه دانشجویان جهت انجام تکالیف، مطالعه و تحقیق، ساعات زیادی را به استفاده از اینترنت می گذرانند، لذا سلامت عمومی آنان در معرض خطر می باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط اعتیاد به اینترنت با سلامت عمومی در دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی شاهرود در سال 1394 صورت گرفت.
در این مطالعه مقطعی، 187 دانشجوی پرستاری مشغول به تحصیل در نیمسال دوم سال تحصیلی 94-1393 دانشگاه علوم پزشکی شاهرود مشارکت داشتند که به روش سرشماری اطلاعات آنها جمع آوری شد. ابزار جمع آوری اطلاعات در این مطالعه سه پرسش نامه مشخصات دموگرافیک، اعتیاد به اینترنت (Internet addiction test; IAT) و سلامت عمومی Goldberg (General health questionnaire; GHQ) بود. داده ها با استفاده از آزمون های t مستقل و آنالیز واریانس یک طرفه و مجذور کای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
میانگین و انحراف معیار سنی دانشجویان شرکت کننده در این مطالعه 25/3±63/21 سال بود. 4/52 درصد دانشجویان دختر و 8/89 درصد مجرد بودند. همچنین، میانگین و انحراف معیار ساعات استفاده از شبکه های اجتماعی در روز 14/1±65/2 ساعت بود. بین سلامت عمومی و اعتیاد به اینرنت از نظر آماری ارتباط معناداری مشاهده شد (001/0p<)؛ به طوری که کاربران طبیعی اینترنت کمتر در معرض آسیب در حیطه های سلامت عمومی قرار داشتند.
سلامت عمومی بیش از یک سوم دانشجویان در معرض خطر و آسیب دیده بود و با توجه به ارتباط آن با اعتیاد به اینترنت، مداخلات پیشگیرانه ضروری به نظر می رسد.

هدف این مقاله بیان سوء رفتاری علمی به نام مقاله سازی در دنیای آکادمیک است. اگرچه پیش از این مواردی از جمله داده سازی در برخی منابع مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند، ولی به نظر می رسد مباحثی همچون سایه نویسی، مجلات نامعتبر و گزافه نویسی چندان برای محققان کشور شناخته شده نیستند. به همین دلیل، ضروری به نظر می رسد تا بیشتر به این موضوع پرداخته شود. به همین جهت، این مقاله به بررسی و معرفی این سوء رفتارهای علمی با ارائه نمونه های موجود می پردازد.
این پژوهش بیشتر مبتنی بر مشاهدات و تجربیات عینی نویسندگان و سایر منابع کتابخانه ای موجود در این زمینه می باشد.
پژوهش پیش رو به معرفی انواع شیوه های غیراخلاقی و رو به رشد در انتشار و تولید مقالات می پردازد و آنها را به مخاطبان خود معرفی می نماید.
نتیجه حاصل شده از این مقاله را می توان همانا افزایش آگاهی محققان دانست تا به صورتی آگاهانه در فضای وب به انتشار یافته های علمی خود بپردازند و تا حد ممکن از سوء رفتارهای آکادمیک دوری نمایند.