فهرست مطالب
مجله صفه
پیاپی 58 (پاییز 1391)
- تاریخ انتشار: 1391/09/23
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحه 5به معماری اسلامی ایران، علیرغم اهمیت فراوانش برای ما و نیز اعتباری که در میان معمار ی سایر فرهنگ های جهان دارد، کمتر از نظر بنیادهای طراحی و شخصیت فضاسازی توجه و دقت شده است. اما آنچه کیفیات فضایی هر معماری را، که مخاطب در فضاهای آن احساس و دریافت می کند، شکل می دهد، همین بنیادها و شخصیت است و باید گفت که، بدون گفتگو از آن ها، نمیتوان هیچ معماری را کما هو حقه شناخت و ادراک کرد. با این اوصاف آنچه در معماری گذشته ما همچنان روح ما را می نوازد و برایمان آرامش به ارمغان می آورد هنوز ناشناخته باقی مانده است. در این مقاله کوشش می شود، با تکیه بر دیدگاهی معمارانه، این بنیادهای خیالی طراح را، که به صورتی عام و چشمگیر در فضاهای این معماری قابل رویت و دریافت است، در قالب موضوعهای مختلف و در مراتب گوناگون طرح تبیین نمود تا دریچه ای به ادراک بهتر این معماری گشوده شود.کلیدواژگان: معماری اسلامی، معماری اسلامی ایران، شاخصه معماری، تاریخ معماری ایران
-
صفحه 19برای ارتقای دانش برنامه ریزی معماری و افزایش اعتبار آن، انتشار مقاله و کتاب، با لحن و بیانی آشنا برای ما معماران ایرانی، ضروری است. مقاله حاضر به این نیت تالیف شده است و با اتکا به متون ارزشمندی، که مخصوصا در طی دو دهه گذشته انتشار یافته، تلاش شده است تا بدین روش، مقدمه ای برای ورود علاقه مندان به این موضوع فراهم آورده شود؛ و مطالب تفصیلی بیشتر، آمیخته با تجربیات حرفه ای، به مقاله های دیگری، که امید است در آینده انتشار یابد، موکول میشود. به این منظور، در مقاله حاضر، پس از بیان کلیاتی برای آشنایی با برنامه ریزی معماری، سابقه پژوهش در حوزه یاد شده توضیح داده می شود، نام بعضی صاحب نظران ذکر و بعضی کتب معرفی میشوند. واژه ها و تعاریف بخش سوم مقاله را تشکیل می دهد؛ چرا که برای ورود به برنامه ریزی معماری باید بسیاری واژ ه های نامناسب را حذف و واژه های صحیح را به جای آنها به کار برد. به علاوه، باید تفاوت برنامه ریزی معماری را با انواع دیگری از پژوهش که پیش یا پس از آغاز طراحی صورت می پذیرد معلوم کرد و به این ترتیب به تعریفی جامع و مانع دست یافت. از آنجا که قرار است مقاله حاضر فتح بابی برای مقاله ها تفصیلی دیگر باشد، بخش چهارم مقاله، سوالهای اصلی مطرح در برنامه ریزی معماری در هفت مبحث معرفی می کند.کلیدواژگان: فرایند طراحی معماری، برنامه ریزی معماری، برنامه ریزی برای طراحی، برنامه ریزی فیزیکی، برنام هریزی کالبدی
-
صفحه 29هدف از نگارش این مقاله تعریف نوعی خاص از معماری است که تاکنون به صورت ژرف به جامعه معماری معرفی نگردیده است. سقانفارها بناهای کاملا چوبی و یا نیمه چوبی هستند که به صورت دو طبقه ساخته می شوند. اینگونه معماری در طبقه اول از چهار طرف کاملا باز و در طبقه همکف با توجه به نوع سقانفار و محل استقرار آن باز یا بسته است. از سقانفارها در ماه محرم و صفر جهت عزاداری سالار شهیدان امام حسین(ع) و 72 تن از یاران باوفایش استفاده میشود. اینگونه معماری با نگاهی مذهبی به واقعه کربلا و در خصوص شخص حضرت ابوالفضل(ع) ساخته خوانده می شود که حتی به نام
ابوالفضلی » خوانده می شود. سقانفارها پیوند مستقیمی با تکایا دارند. غالبا سقانفارها روبه روی تکایا ساخته می شدند. در نگرش آیینی به مذهب در منطقه مازندران سقانفار نماد حضرت ابوالفضل (ع) و تکیه نماد حضرت امام حسین(ع) است. به همین دلیل تکایا محل نشستن پیران و سقانفارها محل نشستن جوانان است. نتایج حاصل از مطالعات، بررسی ها، و پژوه شها در خصوص سقانفارها نشان می دهد که، سقانفارها گونه ای از معماری بومی خاصه منطقه مازندران هستند و ریشه در تاریخ معماری بومی منطقه دارند. ساختار معماری سقانفارها از ساختار معماری نفارها نشات گرفته است که جزء اصیلترین نمونه های معماری بومی منطقه مازندران هستند. اینگونه معماری (سقانفارها) با تاثیرپذیری از تحولات سیاسی وابسته به تحولات آیینی مذهب تشیع، در دوره اسلامی ایجاد شده اند. در واقع سقانفارها محصول پیوند معماری بومی منطقه مازندران(نفار)، با نگرش آیینی دین اسلام به مذهب(تشیع)، است. ساختار معماری، مبتنی بر مصالح، پیوند مستقیمی با معماری بومی دارد. از آنجا که گونه معماری سقانفارها ساختاری کاملا چوبی دارند،می توانند نماینده و الگوی بسیار خوبی برای تشریح گونه معماری چوبی در کل منطقه ایران باشند. روش تحقیق در این مقاله به صورت مطالعه های میدانی و کتابخانه ای بوده است. همچنین سعی شده است تا با بررسی، مطالعه، و پژوهش ساختار معماری و ارتباط سقانفار با مذهب تشیع و فرهنگ عامه اینگونه معماری معرفی شود.کلیدواژگان: نفار، سقانفار، تشیع، حضرت ابوالفضل (ع)، مازندران -
صفحه 45با گذشت دو دهه از حضور دانشکده هنر و معماری یزد در بخشی از بافت قدیم، این مجموعه توانسته در این مدت به اهداف خود در زمینه های آموزشی و مرمتی نزدیک شود و کیفیت های منحصر به فردی در زمینه آموزش معماری کسب کند. این درحالی است که دستیابی به انطباق معنادار کالبد و عملکرد در حوزه درونی و بیرونی در بستر فعلی همواره مد نظر بوده است. نیاز به توسعه کمی و کیفی دانشکده در سا لهای اخیر و همچنین لزوم احیای محله با توجه به فرسودگی و از بین رفتن هویت محله ای آن، به منزله یک نمونه باارزش، ضرورت پرداختن به این مسئله را بیش از پیش کرده است. از این رو در این مقاله سعی بر آن است که با مروری بر تجربه ی حضور دانشکده در «محله سهل بن علی»، و شناخت عوامل استخوان بندی محله، «الگویی» مناسب برای فعالیتهای مدرسه هنر و معماری در قالب سازمان استخوان بندی محله عرضه شود . نتیجه اینکه، بدین طریق میتوان راهی برای رشد درونی این محله گشود، به طوری که، این بخش از ساختار اجتماعی و کالبدی شهر با هویتی علمی – دانشگاهی، الگوی محقق «مدرسه محله» گردد.کلیدواژگان: مدرسه هنر و معماری، محله سهل بن علی، الگوپذیری، یزد
-
صفحه 65ایجاد فضا و مکانی مناسب برای شهرنشینان، زمانی میسر خواهد بود که،طراحان شهری درک به روز و به نسبت جامعی از واقعیت شهر و جامعه پیرامون خود داشته باشند. در این میان طراحی شهری نوترکیب، پارادایمی است که چنین محتوایی را دنبال میکند. در واقع طراح شهری نوترکیب به دنبال درک پدیده هایی است که امروزه بر روی شهر و ساختار فضایی آن تاثیر میگذارند. IC از جمله این پدیده هاست که نقش بسزایی در شکل دهی شهر امروزین دارد. از آنجا که این پدیده تاثیر قابل توجهی بر ارتباطات و دگرگونی کاربری زمین شهری دارد، در مقاله حاضر عامل تحول و ایجاد مرحله پنجم از زندگی اجتماعی(عصر ارتباطات) مطرح می شود، که بر اساس پارادایم فکری طراحی شهری نوترکیب، متعاقبا به دگرگون کردن ساختار فضایی شهر می انجامد. در نهایت این پارادایم،الزام های جدیدی را مطرح می کند که طراحان شهری باید در کارهای خود لحاظ کنند. در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی، نظریه های مطرح در زمینه شکل شهر برای نشان دادن تاثیر ICT بر ساختار فضایی شهر تبیین و تشریح شده است.کلیدواژگان: طراحی شهری نوترکیب، فناوری اطلاعات و ارتباطات، شهر شبکه ای، ساختار فضایی
-
صفحه 75هدف از این تحقیق، تبیین مدلی علی میان رویکرد مشارکت مردمی و مولفه های طراحی در معاصرسازی بافت های فرسوده ایران (نمونه موردی محله سیروس تهران) است. با به کارگیری ایده های حاصل از مدل تحقیق، میتوان مولفه های طراحی را به گونه ای در فرایند طراحی معاصرسازی بافتهای فرسوده تبیین کرد که، مشارکت مردمی و درنهایت موفقیت معاصرسازی ناشی از این امر به صورت حداکثری حاصل شود. به این منظور در این تحقیق، بر پایه تلفیق نظریات مرتبط با موضوع تحقیق، از روش تحقیق پیمایشی یا زمینه یابی و تحلیل داده ها بر اساس آمار توصیفی استنباطی استفاده شده است. در تحقیق حاضر، برای مطالعه عوامل موثر طراحی در جلب مشارکت مردم از آزمون نگرش سنجی اهالی محله سیروس تهران استفاده شده است. روش نمونه گیری، از نوع خوشه ایتصادفی و حجم نمونه برای 170 نفر است. به دلیل فقدان پرسش نامه استاندارد در موضوع تحقیق، از پرسش نامه محقق ساخته استفاده گردید. پس از بررسی پایایی و روایی ابزار تحقیق، داده ها به روش آمار ی توصیفی تحلیل و عوامل تاثیرگذار بر روش تحلیل عاملی استخراج شد و بر اساس تحلیل های انجام شده، مدلی خطی طرح ریزی گردید. سپس، بر اساس مدل حاصل،رابطه و میزان تاثیر عوامل بر یکدیگر به روش تحلیل مسیر، به دست آمد. یافته ها نتایج تحقیق بر اساس مدل، شامل مولفه هایی در طراحی شهری و معماری است که، مردم یعنی عاملها آن را شناسایی می کنند و در صورت دریافت نظرات مردم، در زمینه چگونگی طراحی مولفه های یادشده، می توان مشارکت و موافقت حداکثری آنها را در معاصرسازی بافتهای فرسوده به دست آورد. از جمله این مولفه ها دو مولفه در زمینه ساختار بافت شامل شکل معابر و اولویت عبور و مرور و دو مولفه در زمینه توده بافت، شامل شکل خدمات و حفظ بناهای ارزشمند، است.کلیدواژگان: مشارکت مردمی، مولفه های طراحی، معاصرسازی، بافتهای فرسوده
-
صفحه 89نوشته حاضر درباره بنای تاریخی شهر کنگاور، معبد آناهیتا است. این بنا از آن دست بناهایی است که صاحب نظران اختلاف نظرهای فراوانی در باب کارکرد اصلی و همچنین تاریخ پیدایش آن دارند. عده ای آن را معبد آناهیتا دانسته و عده ای نیز آن را کا خ شمرده اند. همچنین در باب تاریخ برپایی بنا، عده ای آن را هخامنشی و دایر تا پایان دوره ساسانی و عده ای نیز آن را متعلق به اواسط یا اواخر دوره ساسانی دانسته اند. یکی از مهمترین منابع مورخان معماری، برای کشف کارکرد اصلی و تاریخ برپایی بناهای تاریخی، متون است. در این مقاله کوشید هایم تا به تاریخ برپایی و کارکرد اصلی بنای تاریخی کنگاور، با کاوش در متون تاریخی، شامل گزارش مورخان و جغرافی دانان و سفرنامه نویسان، و همچنین گزارش های باستانشناسان پبردازیم. هدف از نوشتن این مقاله روشن کردن ریشه های اظهار نظرهای مختلف درباره تاریخ گذاری و کارکرد این بنا است. همچنین این پژوهش کتابشناسی نسبتا کاملی از متونی به دست می دهد که، حاصل آن اطلاعاتی درباره بنای تاریخی کنگاور است.کلیدواژگان: بنای تاریخی کنگاور، معبد آناهیتای کنگاور
-
Page 5Despite extensive research and abundant literature on Persian Islamic Architecture, the attributes, which create the serenity of this architecture, are still unexplained. This paper attempts to elucidate some of these attributes through an architects interpretation from different viewpoints: an earthen architecture; an architecture of interiority; double-faced architecture; an architecture of courtyards; an architecture linking closed and open spaces; an architecture of semi open spaces; an architecture with a complete story; an ornate architecture of order; an architecture of balance and poise; an architecture of fluency and candor; an architecture of non-directional space; an architecture of diversity and harmony; the architecture of ceilings and roofs; an architecture of sumptuousity and delicacy; an architecture of colorful patterns; the similarity of components and the whole; an architecture fostering light; an architecture accompanying water; calligraphic architecture; and poetic architecture.
-
Page 19This paper is a primer on architectural programming. It reviews the relevant literature of the past twenty years as an introduction to basic concepts. On this basis, programming terminology is discussed to clarify basic notions in this field and distinguish between other types of planning undertaken before and after design. In conclusion, seven key thematic areas on programming are presented for further inquiry: programming process; products of programming; programming methodology; how programming relates to the design process; programmers role; requirements for ensuring quality programming; and requirements for improving programming teaching in architectural education.
-
Page 29Saqqa-nefar is a two-storey timber or partially-timber structure used during Ashura event, which is celebrated each year on the anniversary of martyrdom of Imam Hussein and his supporters. The main ceremony is held in another building called Takiyeh. A Saqqa-nefar is usually erected in front of the Takiyeh in commemoration of Abolfazl, Imam Husseins heroic brother. Younger generation thus sits in the Saqqa-nefar while the elderly prefer the Takiyeh. The first floor of Saqqa-nefar is open on four sides, while the ground floor may be partially closed depending on its location. These structures demonstrate a synthesis of vernacular architecture of Northern Iran with that of Shiite religious rituals.
-
Page 45It is now two decades since the School of Art and Architecture of Yazd University has been established in Sahl-ibn-Ali Quarters in the historic fabric of Yazd. Despite its success in many respects, this School has not sufficiently responded to internal and external functions. This could be attributed to the fact that the School expanded by adaptive reuse of available historic houses. The school thus lacks an integral spatial structure and does not respect the vernacular organization of urban spaces. The concept of school-quarters is introduced as a self-sufficient educational complex with all its diverse functions, which is entirely integrated with the physical structure of a historic quarters and thus will stimulate its revitalization.
-
Page 75This paper presents the results of a causal model developed for a deteriorated fabric in Sirus Quarter, downtown Tehran. An opinion survey was conducted with a customized questionnaire, a sample of 170 residents and employing a random cluster method. The collected data was analyzed using statistical-descriptive method. By extracting effective factors, a linear model was developed to show the impact of each factor on other factors. The results indicate that four key factors play a key role in increasing community participation: form of alleys, traffic management, conservation of valuable buildings within the fabric and location of amenities. These factors determine both the degree of participation and success of the upgrading process.
-
Page 89Several archeological excavations have been undertaken since 1968 in the remains of a historic monument in Kangavar. Nevertheless, there is significant disagreement on its origin and function. It is hypothesizedto be a Mithraic temple or a palace. Some say it was built in the Achaemenid period and used until the end of Sassanid period, while others maintain that it was built in the mid or late Sassanid period. This paper reviews all available literature on this monument. The historic geography books and travel accounts are first reviewed. Then, recent books, reports and papers are examined. This indicates that some modern hypotheses are based on repeated quotations from unverified suppositions of earlier writers leading to the current dispute.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.