فهرست مطالب

نشریه اقتصاد مالی
پیاپی 3 (تابستان 1387)

  • تاریخ انتشار: 1387/06/02
  • تعداد عناوین: 8
|
  • صفورا جوادی، حسن طایی صفحات 1-20

    هدف از این پژوهش بررسی اثر تغییرات حداقل دستمزد بر ترکیب اشتغال در کارگاه های صتعتی در ایران است.در این بررسی در قالب یک الگوی پانل هم انباشتگی ناهمسان و با استفاده از الگوی تصحیح خطای برداری(VECM)در پانل،رابطه علیت میان استغال متخصصان و غیر متخصصان با حداقل دستمزد در کارگاه های صنعتی را با استفاده از داده های ترکیبی مربوط به این بخش بر اساس طبقه بندی ISIC III در سالهای 1375تا1384 مورد آزمون قرار می دهند.سپس الگوی استاندارد تعیین اثرات حداقل دستمزد بر استغال در کارگاه های صنعتی را برآورد می نماییم.یافته ها نشان میدهد که افزایش حداقل دستمزدها در ایران،در کوتاه مدت ترکیب استغال را در این کارگاه ها به نفع کارگران با درامد پایین تغییر میدهد ،اما در بلند مدت رابطه علی از حداقل دستمزد به اشتغال نیروی کار متخصص و غیر متخصص وجود ندارد.یکی از مهمترین دلایل در تغییر ترکیب نیروی کار در کوتاه مدت می تواند عدم توجه به بهره وری نیروی کار در تعیین حداقل دستمزد و روش تعیین حداقل دستمزد به صورت ملی باشد.دلالت تحقیق حاضر در امر سیاست گذاری اقتصادی این ایت که به منظور کاهش عدم تعادلهای موجود در بازار کار،در معیارهای تعیین حداقل دستمزد و روش تعیین آن در کشور تجدید نظر صورت گیرد.از جمله اینکه بهره وری در زمره یکی از معیارهای حداقل دستمزد قرار گیرد.

    کلیدواژگان: حداقل دستمزد، اشتغال نیروی کار متخصص، اشتغال نیروی کار، صنایع کارخانه ای، اقتصاد سنجی پانل
  • محمد بخشوده، فاطمه فتحی صفحات 21-36

    در این پژوهش اثر تغییرات قیمت مصرفی و درآمد خانوارهای شهری را بر میزان دریافت پروتئین و کالری حیوانی به منظور ارتقای شاخصهای مربوط در برنامه چهارم توسعه مورد بررسی قرار می دهیم.با استفاده از روش تابع تقاضای تقریبا ایده آل درجه دو (QAIDS) در سالهای 1360-1386 کشش های خود قیمتی ،متقاطع درآمدی را محاسبه کرده و با استفاده از این نتایج کشش دریافت پروتئین و کالری خانوار شهری در اثر تغییر قیمت و درآمد را محاسبه قرار می دهیم.یافته ها نشان میدهد که تغییر قیمت گوشت مرغ بیشترین اثر را در دریافت پروتئین حیوانی دارد،همچنین کشش کالری گوشت مرغ بالاتراز محصولات پروتئینی دیگر است.کشش درآمدی پروتئین و کالری برای گروه کالاهای پروتئینی مثبت و برابر با 0.87 و 0.86 است،از این رو گروه کالاهای پروتئین به عنوان کالای نرمال به حساب می آیند.

    کلیدواژگان: کشش خودقیمتی و متقاطع، کشش درآمدی، کشش پروتئین و کالری، خانوار شهری، JQAIDS
  • عباس معمارزاده، قدرت الله امام وردی، افسانه شایسته صفحات 37-54

    با توجه به بحث رشد صادرات و رشد اقتصادی،موضوع تنوع صادراتی مورد توجه بسیاری از سیاستگذاران قرار گرفته که منظور از ان افزایش تعداد کالاهای صادراتی و کاهش وابستگی به یک منبع درامدی است.به بیان دیگر،هر چه ترکیب کالاهای صادراتی یک کشور در تعداد بیشتری از کالاهای صادراتی باشد،گفته می شودکه صادرات آن کشور متنوع تر است.با توجه به بررسی انجام شده در اقلام صادراتی کشور(بین سالهای 1358-1385)ترکیب صادرات غیر نفتی از درجه بالایی متنوع سازی برخوردار بوده که خود باعث رشد اقتصادی شده است.بنابراین متنوع سازی صادرات و رشد اقتصادی به صورت همسو حرکت کرده اند.

    کلیدواژگان: صادرات، متنوع سازی، رشد اقتصادی
  • غلامرضا گرایی نژاد، علی اکبر خسروی نژاد، عرفان بهرامی نیا صفحات 55-69

    در این پژوهش،تاثیر سرمایه گذاری خارجی بر سرمایه انسانی در کشورهای منتخب در حال توسعه با درآمد متوسط رو به پایین را در دوره 1970-2004 بررسی میکنیم.برای این منظور تاثیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر نیروی انسانی در کشورهای منتخب را با استفاده از روش داده های تابلویی و به کمک آزمون تغییرات ساختاری با توجه به تغییر در جمله ثابت و شیب مدل،بررسی میکنیم.نتایج نشان میدهد که سرمایه گذاری مستقیم خارجی باعث رشد سرمایه انسانی در این کشورها شده است.یعنی سرمایه گذاری مستقیم خارجی تاثیر مثبت و معناداری بر سرمایه انسانی در این کشورها داشته است.

    کلیدواژگان: داده های تابلویی، سرمایه انسانی، سرمایه مستقیم خارجی
  • احمد جعفری صمیمی، شهرام اختیاری صفحات 70-91

    در این پژوهش به بررسی رابطه رشد اقتصادی و امنیت اقتصادی در کشورهای عضو کنفرانس اسلامی با تکیه بر ایران پرداخته ایم.در دوره مخورد بررسی (1997-2005) نتایج برآورد مدل از روش داده های تابلویی نشان می دهد که متغیرهای رشد جمعیت،رشد نیروی کار،رشد سرمایه،سهم دولت در اقتصاد،نسبت سرمایه گذاری مستقیم خارجی به تولید ناخالص داخلی و امنیت اقتصادی تاثیر مثبت و معناداری بر رشد اقتصاد داشته در حالی که متغیر نرخ تورم تاثیر منفی بر رشد اقتصاد در کشورهای عضو کنفرانس اسلامی دارد.یافته ها نشان می دهد که رشد اقتصادی ایران در دوره از متوسط کشورهای عضو کنفرانس اسلامی بالاتر بوده است.از سوی دیگر،شاخص امنیت اقتصادی اایران در این دوره از متوسط شاخص امنیت اقتصادی کشورهای عضو کنفرانس اسلامی کمتر بوده که نشان دهنده سطح پایین امنیا اقتصادی در ایران است.

    کلیدواژگان: امنیت اقتصادی، رشد اقتصادی، کشورهای عضو کنفرانس اسلامی، ایران
  • رافیک نظریان، امیر عباس هاشمی نژاد صفحات 92-110

    میزان تفاوت نرخ سود بانکی در نظام بانکی هر کشوری به منزله درجه کارایی آن نظام است.این نرخ از تفاوت بین نرخ سود دریافتی از تسهیلات و نرخ سود پرداختی به سپرده گذاران به دست می آید.هدف اصلی این پژوهش اندازه گیری میزان تفاوت نرخ سود بانکی و ارزیابی عوامل موثر بر تغییرات ان است.این بررسی با استفاده از دو الگوی تجزیه حسابداری و الگوی اقتصاد سنجی انجام شده است.الگوی حسابداری با تجزیه عناصر تشکیل دهنده تفاوت نرخ سود بانکی نشان می دهد در سالهای (1386-81) میانگین این نرخ برای بانکهای دولیت برابر 5.97 درصد و بیشترین سهم آن (بیشتر از 4.7 درصد)متعلق به سه جز است که شامل مبالغ مسدودی بابت سپرده قانونی هزینه های عملیاتی و هزینه مطالبات مشکوک الوصول می باشد.
    برای اندازه گیری اثرات متغیرهای مختلف بر روی تغیییرات تفاوت نرخ سود بانکی با استفاده از الگوی اقتصاد سنجی ،متغیرهای مستقل را به سه گروه درون بانکی،صنعت بانکداری و اقتصاد کلان تقسیم کرده و با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی(OLS)و داده های فصلی به بررسی اثرات هر یک از این عوامل بر روی متغیر وابسته پرداخته ایم.نتایج الگوی برآورد شده نشان میدهد تفاوت نرخ سود بانکی در بانکهای دولتی (به استثنای پست بانک)در دوره 1386-81 به طور متوسط از 16.6 درصد به 5.36 درصد کاهش یافته است.از میان متغیرهای بانکی،نسبت سپرده دیداری به کل سپرده ها و نسبت تسهیلات غیر جاری بیشترین تاثیر را بر تغییرات این نرخ داشته اند.ضرایب به دستت امده برای متغیرهای کلان اقتصادی مانند نرخ تورم،شاخص عمق مالی و نرخ ارز نشان میدهد بانکهای دولتی به تغییرات انها حساس بوده و عکس العمل نشان میدهند.همچنین به منظور بررسی اثرات حضور بانکهای غیر دولتی به شبکه بانکی کشور از سال 1381 و میزان تاثیر ورود انها بر روی تفاوت نرخ سود بانکی از شاخص تمرکر هرفیندال-هرشمن استفاده کرده ایم.ضریب به دست امده برای این شاخص نشان میدهد که صنعت بانکداری ایران کماکان در انحصار بخش دولتی بوده ولی این شرایط در حال تغییر است و حرکت به سمت کاهش انحصار و تغییر ساختار فعلی است.

    کلیدواژگان: تفاوت نرخ سود بانکی، سپرده قانونی، مطالبات غیر جاری، تورم، نقدینگی، رشد تولید ناخالص دولتی، نرخ ارز، شاخص تمرکز هرفیندال، هرشمن، سهم بازار
  • فرهاد دژپسند، حسین صبوری صفحات 111-130

    برای رسیدن به رشد اقتصادی بالا در کشورهای در حال توسعه دو راهبرد درون گرا و برونگرا معرفی شده و مورد عمل قرار گرفته است.راهبردهای درونگرا که راهبرد جایگزینی واردات رایج ترین انهاست بر اساس توجه بیشتر به بازار داخل کشور شکل گرفته در مقابل،راهبردهای برونگرا اهمیت بیشتری به بازارهای خارجی میدهد.رایج ترین راهبرد برونگرا که در مقابل راهبرد جایگزینی واردات قرار می گیرد راهبرد توسعه صادرات است.در این پژوهش به صورت تجربی اثرات رشد صادرات غیر نفتی روی رشد بخش های غیر نفتی در ایران مورد بررسی قرار می دهیم.برای این منظور از تابع تولید بخش های غیر نفتی که مطابق روش گرشان فدر به دو بخش صادرات و غیر صادرات تفکیک شده استفاده کرده ایم.
    در این پژوهش با استفاده از روش تابع تولید کل و داده های سری زمانی دوره 1387-1353و با بهره گیری از روش OLS و با استفاده از روش نرم افزار Eviews5 عوامل موثر بر نرخ رشد بخش های غیر نفتی مورد بررسی قرار داده و اثرات رشد نیروی کار،سرمایه،مواد اولیه و کالاهای واسطه ای وارداتی و صادرات بر روی ان را براورد کرده ایم.یافته ها نشان میدهد که نیروی کار،سرمایه،و مواد اولیه و کالاهای واسطه ای وارداتی همان طور که انتظار می رود اثر مثبت و معناداری بر رشد بخشهای غیر نفتی دارند اما رشد صادرات غیر نفتی اثر معنی داری بر رشد این بخش در اقتصاد ایران ندارد و لذا این موضوع در مرحله نخست نشان دهنده عدم تاثیر سیاست توسعه صادرات-به عنوان یکی ار سیاستهای توسعه برونگرا-بر رشد بخش غیر نفتی در ایران در دوره مورد بررسی است.

    کلیدواژگان: جایگزینی واردات، جایگزینی صادرات، رشد اقتصادی، توسعه تجارت، توسعه غیر نفتی
  • بیژن باصری، پوریا عمادی صفحات 131-147

    همواره میان رشد و توسعه اقتصادی از طریق افزایش توان تولیدی و سیاستهای تامین اجتماعی هر کشور رابطه مستقیمی وجود دارد.رشد و توسعه اقتصادی بدون گسترش نظام تامین اجتماعی نقش عمده ای در حمایت از شاغلان و فراهم نمودن زمینه لازم برای مشارکت انها در رشد اقتصادی ایفا می کنند.این سازمان از طریق تامین بخشی از هزینه نیروی کار و حمایت از گروه های آسیب پذیر در بهبود توزیع درآمد نقش دارد.این پژوهش،رابطه میان مخارج تامین اجتماعی و رشد اقتصادی در ایران را در دوره زمانی 1354-1385 با استفاده از الگوی اقتصاد سنجی مورد بررسی قرار دهد.یافته ها نشان میدهد ضریب اثر گذاری مخارج سرانه تامین اجتماعی بر بهره وری نیروی کار در کوتاه مدت دو درصد (0.02) و ضریب ان در بلند مدت پنج درصد(0.05) است.مخارج تامین اجتماعی از طریق غلبه بر مخاطرات ناشی از بیماری،از کارافتادگی،کهولت،بیکاری،فقرمعیشتی و کاهش نااطمینانی و مخاطرات حین کار و پس از آن و همچنین ایجاد محیط امن برای عوامل تولید بر متغیر رشد اقتصادی اثر بخش است.باتوجه نقش مثبت مخارج تامین اجتماعی بر رشد اقتصادی،سازمان تامین اجتماعی می تواند با بهبود خدمات،اجرای تعهدات مربوطه و ارتقای بهره وری نیروی کار سطح پوشش این نوع بیمه ها را گسترش داده و بهبودی اصولی در کیفیت خدمات خود ایجاد نماید.

    کلیدواژگان: هزینه های تامین اجتماعی، رشد اقتصادی، بهره وری نیروی کار
|
  • Safura Javadi, Hassan Taee Pages 1-20

    This paper aims at investigating the effect of minimum wage on employment composition among Iran's manufacturing industries،using a microeconomic model which has been estimated by GLS and panel data collected from 1375to 1384.Estimations show that an increase in minimum wage statistically has significant effect on the unskilled employment،and the employment rate of unskilledworkers increases when the minimum wage is increased. An important implication of this research is that government requires reconsidering the criteria used for determining the minimum wage in Iran in order to diminish the imbalance in the current labor market. Economic development and level of productivity should be considered as two important criteria of determining the minimum wage.

    Keywords: Minimum wage, Third level workers, unskilled workers, Manufacturing Industries
  • Mohammad Bakhshoodeh, Fatemeh Fathi Pages 21-36

    This study researched changing consumer price and expenditure to get animal protein and calorie in order to achievegoal of forth development plane for urban Iranian households. Quadratic almost ideal demand system (QAIDS) during of 19982-2007was used. Also own, cross price and expenditure elasticity was estimated. According of this result price and expenditure protein and calorie elasticity was estimated. The result showed that changing of poultry meat price had maximum impact. Calorie elasticity of poultry meat was larger than protein group. A Expenditure elasticity of protein and calorie were positive and equal .86and .87in protein groups so this group was a normal good.

    Keywords: Own, cross price elasticity, Expenditure elasticity, Protein, calorie elasticity, QAIDS
  • Abbas Meamarnejad, Ghodratollah Emamverdi, Afsaneh Shayesteh Pages 37-54

    The relation between export growth and economic growth has been controversial among economist and policy makers during several last decades. In this study, we introduce a model to test export diversification and economic growth, in Iran after revolution (1980-2005). The findings show that non-oil export has increased and diversified during the three last decades. The export diversification index for some goods has lead to higher export growth. So export diversification especially in non-oil good's has contributed to economic growth.

    Keywords: export, diversification, Economic growth
  • GholamrezaGeraeenejad, AliakbarKhosravinejad, ErfanBahraminia Pages 55-69

    In this study, the effects of Foreign Direct Investment (DFI) on human capital have been investigated among some selected countries with less than medium incomes per capital 1970-2004. We introduce a model and tested it based on panel data method with emphasizes on structural variations. The finding show foreign direct investment (FDI) has increased human capital in those countries which absorb more foreign investment throughout enhancement in skills, and increases the use of new technology.

    Keywords: FDI, Human, Capital
  • Ahmad Jafari Samimi, Shahram Ekhteyari Pages 70-91

    In this study, the relationship between economic growth and economic security in Islamic conference Group (ICG) with emphasis on Iran has been investigated. The finding based on Pooled panel data during 1997-2005show that population growth, Labor force, capital Growth , government share of economic activities, the foreign Direct Investment (FDI) to GDP and economic security as influencing variables have been positive effects on economic growth among ICG's, but inflation had opposite effects. The other findings show Iran's economic security index is lesser than ICG average level. The results suggest that government should enhance security condition quality in economic activity

    Keywords: Economic, Security, Economic Growth, Iran, Islamic Conference Group's (ICG's)
  • Rafik Nazarian, Amirabbas Hasheminejad Pages 92-110

    The Spread is generally considered as a sign of efficiency in any Banking system throughout the world. This important indicator is equal to the difference of two ratios which are the revenues from facilities to total facilities of the bank ratio. An increase of this indicator means more cost of raising funds for demanders of funds. But it is, on the contrary, a signal forhigher efficiency of banking system. The main objective of this research is to measure the net spread of public banks and appraisal of effects of three groups of banking policy making and aggregate economy variables on net spread changes throughout the years 1377to 1386.Calculations show that the average net spread of public banks throughout 1377to 1386equals 6.161and from 1382to 1386. it has fallen to 5.361.The outcomes of econometrics model reveal that the rate of change in most banking financial indications (such as sight deposit to total deposit ratio, non performing loan ratio, legal deposit ratio and non-interest based revenue to total revenue generating asses ratio) exert meaningful but different effects on the rate of change of underlying variable. Although the private banks have been operating since 1381, the positive multiplier of the herfindahl –Hirschman Index or HHI concentration indicator shows that banking industry in Iran has continually been a monopoly of public sector. However the related numeral multiplier implies a gradual change of current structure towards less monopoly.

    Keywords: Net spread, Required Reserve, Non Performing Loan (NPL), Liquidity, GDP, Herfindah1–Hirschman Index, Exchange Rate
  • FarhadDejpasand, HosseinSabouri Pages 111-130

    In several last decades. Outward and Inward Oriented Strategy have used in developing countries frequently. The outward policy had focused on achieve to international markets. In spite of this, Import substitution has been an important role in local markets. This paper analysis the effects of non-oil export expansion on various sectors growth in Iran's economy based on Feder's approach. We introduced a model based on Total Production Function (TPF) during 1961-2008(1353-1387Solar Calendar) by using of OLSmethod. The Findings show that labor force, capital and intermediately variables have Positive effects on non-oil growth sectors, but export in non-oil sectors hasn't significant affect. These findings show that export promotion as an outward orientationhas not fulfills to promote growth in non-oil sectors.

    Keywords: Outward, Inward Oriented, Economic Growth
  • Bijan Baseri, Pouria Emady Pages 131-147

    The main purpose of this paper is to investigate the social security expenditure on labor productivity and economic growth in Iran. Social security's plays a crucial role in employment productivity and contributes to economic growth indirectly. This article concentrates on the measurement of social security expenditure effect on labor productivity and economic growth in Iran during 1975-2006. Based on ARDL methods, we found a positive and significant relation between per capita social security expenditure and labor productivity. The estimated coefficient In short run is tow percent (0.02) and in long run is five percent (0.05). The magnitudes of estimated coefficient are low level in two cases. Based this findings, the government should enhance quality of social security services in labor market to increase labor productivity and improve economic growth.

    Keywords: Social Security Expenditure, Economic Growth, Labor Productivity