نشریه علوم درمانگاهی دامپزشکی ایران
سال یازدهم شماره 1 (پیاپی 17، بهار و تابستان 1396)

پاستورلوز طیور پرندگان اهلی و وحشی را در بسیاری از نقاط جهان مبتلا می سازد. پژوهش حاضر با هدف جداسازی و بررسی ویژگی های فنوتیپی و ژنوتیپی باکتری پاستورلا مولتوسیدا از جمعیت مرغ،‏ بوقلمون،‏ غاز و اردک های مناطق مختلف استان های مازندران،‏ گیلان،‏ آذربایجان شرقی و خوزستان طراحی گردید. بدین منظور بعد از جمع آوری تعداد 701 نمونه سوآب نایی،‏ با استفاده از روش های مبتنی بر کشت،‏ 12 (7 /1%) جدایه ی مظنون به پاستورلا مولتوسیدا از این نمونه ها جداسازی گردید که با به کارگیری پرایمرهای اختصاصی ژن kmt1،‏ 7 (99 /0%) جدایه تایید مولکولی شدند. آزمایش های تعیین بیوتیپ،‏ تمامی جدایه ها را متعلق به پاستورلا مولتوسیدا تحت گونه مولتوسیدا نشان دادند. بر اساس نتایج آزمایش های تعیین تیپ کپسولی و شناسایی عوامل حدت جدایه ها با استفاده از پرایمرهای اختصاصی،‏ 5 (4 /71%) جدایه به عنوان سروتیپ A و 2 (5 /28%) جدایه نیز به عنوان غیرقابل تیپ-بندی شناسایی شدند. همچنین این آزمایش ها نشان داد که 4 /71% جدایه ها دارای ژن های حدت sodC،‏ hgbA،‏ hgbB،‏ nanB،‏ nanH و ptfA و 1 /57% از آن ها دارای ژن های حدت ompH،‏ oma87،‏ exBD-tonB و pfhA بوده ولی هیچ کدام از آن ها حاوی ژن های toxA و soda نبودند .نتایج آزمایش تعیین الگوی مقاومت دارویی جدایه ها به روش انتشار دیسک،‏ نشان داد همه ی جدایه ها (100%) نسبت به سفالکسین،‏ فلومیکوئین،‏ فلورفنیکل،‏ تری متوپریم- سولفامتوکسازول،‏ سولتریم و فسفومایسین حساس بوده ولی نسبت به کلوگزاسیلین مقاومت نشان دادند. نتایج بررسی حاضر بیانگر شیوع پایین پاستورلا مولتوسیدا در میان طیور موردبررسی در محدوده های جغرافیایی تحت مطالعه است (05 /0˂P) ،‏ بااین همه در مقایسه با پژوهش های پیشین،‏ مقاومت سویه های جداشده نسبت به برخی عوامل ضدمیکروبی از جمله آنتی بیوتیک های پنی سیلینی افزایش یافته است.

کوکسیدیوز یکی از پر هزینه ترین بیماری های انگلی در طیور باشد. گیاه گل برنجاسف یکی از گیاهانی است که با توجه به خواص مختلف آن از زمان های قدیم برای درمان بیماری های انگلی به کار می رفته است. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی اثر عصاره های آبی و هیدروالکلی این گیاه بر اووسیست های آیمریا ماکزیما در شرایط آزمایشگاهی است. اووسیست های مورد استفاده در این مطالعه با به چالش کشیدن جوجه های گوشتی 14 روزه با 75000 اووسیست به دست آمد. برای به دست آوردن اووسیست اسپوروله،‏ 9 گرم از نمونه مدفوع در بیکرومات پتاسیم دو درصد خیسانده و در دمای 27 درجه سانتی گراد به مدت 72 ساعت انکوبه شدند. اووسیست های به دست آمده در معرض غلظت های یک،‏ دو و پنج درصد عصاره های آبی یا هیدروالکلی گیاه در دمای 25 تا 28 درجه سانتی گراد برای 48 ساعت قرار گرفتند. تعداد اووسیست های اسپوروله و غیر اسپوروله در ساعت های 1،‏ 12،‏ 24 و 48 شمارش شدند. به منظور جلوگیری از هر گونه خطا،‏ آزمایش سه بار تکرار شد. نتایج نشان داد که در مقایسه با کنترل،‏ عصاره ها در همه غلظت ها قادر به کاهش تعداد اووسیست ها بودند ) 05 /0 (p<. میزان اثر مهاری ارتباط مستقیم با زمان داشت و این مهار به طور مداوم پس از ساعات 12،‏ 24 و 48 افزایش یافته بود. همچنین نتایج نشان داد که عصاره هیدروالکلی اثر بهتری نسبت به عصاره آبی دارد،‏ با این حال،‏ مطالعات بیشتری برای نشان دادن اثرات این عصاره ها در مدل های حیوانی مورد نیاز است.

هدف ازاین پژوهش ارزیابی بالینی بی هوشی در جوجه تیغی (hedgehog) با تزریق عضلانی کتامین در ترکیب با سه داروی زایلازین ،‏ دیازپام و میدازولام است . از این رو تعداد هفت قلاده جوجه تیغی با تزریق عضلانی ترکیب کتامین- زایلازین (گروه KX) ،‏ کتامین- دیازپام (گروه KD) و کتامین- میدازولام (گروه KM) با فاصله یک هفته بیهوش شدند. مراحل بی هوشی (مدت زمان القا،‏ ماندگاری بی هوشی و برگشت از بی هوشی) ثبت گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که مدت زمان القا و ماندگاری بی هوشی در سه گروه دارویی فاقد تفاوت معنی داری بود (05 /0P >). مدت زمان برگشت کامل از بی هوشی در گروه KM طولانی تر از گروه های KX و KD بود (05 /0 >P) . در صورت دسترسی آسان به داروهای مورد بررسی از هر سه رژیم بی هوشی به منظور بی هوشی عمومی در جوجه تیغی می توان استفاده کرد اما باید به طولانی تر بودن مدت زمان بازگشت از بی هوشی ناشی از کتامین به همراه میدازولام توجه کرد.هرچند که انتخاب یک پروتکل بی هوشی مناسب بستگی به نوع کار با جوجه تیغی از جمله نمونه گیری خون،‏ جدا سازی انگل ها ،‏ کشت میکروبی ،‏ جراحی کوچک دارد.

برخی تحقیقات اثر تیامین بر بافت بیضه به دنبال ایجاد مسمومیت با سرب را گزارش کرده اند،‏ اما تاکنون اثر آن بر ساختار مورفومتریک بیضه در موش هایی که سرب دریافت کرده اند مورد بررسی قرار نگرفته است. لذا این تحقیق با هدف بررسی اثر تیامین بر ساختار مورفولوژیک لوله های اسپرم ساز در موش های آلوده به سرب انجام شد. این مطالعه ی تجربی بر روی 40 موش ویستار انجام گرفت. موش ها به طور تصادفی به 4 گروه 10 تایی شامل گروه های A (کنترل)،‏ B (دریافت کننده ی تیامین)،‏ C (دریافت کننده ی سرب) و D (درمان شده با تیامین و سرب) تقسیم شدند. سرب به مقدار 5 /8 میلی گرم در لیتر و مکمل تیامین به مقدار 30 میلی گرم در لیتر به صورت گاواژ هر روز خورانده شد. نمونه های بافتی به روش روتین بافت شناسی تهیه و با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه اطلاعات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. القای سرب سبب به هم ریختگی در ساختار مورفولوژیک لوله های اسپرم ساز از جمله رده های سلولی اسپرم ساز نسبت به گروه A و B گردید و استفاده از مکمل تیامین این تغییرات ایجاد شده را تا حدی کاهش داد. قطر لوله های اسپرم ساز و ضخامت لایه ی پوششی زایای تناسلی لوله ها کاهش معناداری را در گروه سرب نسبت به گروه کنترل نشان داد (05 /0P<)،‏ در حالی که روند بهبود این پارامترها در گروه D نسبت به گروه A مشاهده گردید. در معرض قرار گرفتن با سرب اثرات مضری بر روند اسپرماتوژنز داشته،‏ اما تجویز تیامین می تواند باعث بهبود کمیت و کیفیت پارامترهای موفومتریک بیضه شود.

با هدف بررسی تاثیر داروی پلی میکسینB بر اندوتوکسمی ایجاد شده درگوسفند،‏ تعداد 20 راس گوسفند در 4 گروه آزمایش 5 راسی به روش تصادفی وارد شدند. گروه های آزمایش شامل دو دوز درمانی پلی میکسینB،‏ شامل دوز 6000 واحد (گروه 1) و دوز 12000 واحد ( گروه 2) برای کیلوگرم وزن بدن و گروه های کنترل منفی و مثبت بود. القای اندوتوکسمی با استفاده از تزریق وریدی لیپوپلی ساکارید باکتری اشرشیاکولیسروتیپ O55:B5 با دوز 5 /0 میکروگرم به ازای کیلوگرم وزن بدن انجام شد. در زمان های مختلف،‏ شامل پیش از تزریق اندوتوکسین و سپس به فواصل 5 /1 ساعته تا 6 ساعت پس از آن و همچنین در ساعات 24 و 48 ارزیابی بالینی خون گیری انجام شد. در گروه های درمان بلافاصله بعد از اتمام تزریق اندوتوکسین،‏ پلی میکسینB با دو دوز مشخص به هر گروه و به روش داخل وریدی به همراه 5 /2 لیتر دکستروز 5 درصد - سدیم کلراید 45 /0 درصد تزریق شد. مشخص شد که مقادیر هاپتوگلوبین در گروه های تحت درمان با پلی میکسین Bدر زمان های مختلف نسبت به گروه کنترل مثبت کمتر است و اختلاف آماری معنی داری را از ساعت 3 تا 48 نشان داد (05 /0P<) اما بین دو گروه آزمایشی پلی میکسین Bاین اختلاف معنی دار نبود. همچنین در این پژوهش تاثیر مثبت استفاده از پلی میکسینB در بهبود نشانه های بالینی به دنبال القای اندوتوکسمی معنی دار بود. در این مطالعه با توجه به تاثیر مثبت داروی پلی میکسینB بر بهبود نشانه های بالینی و کاهش غلظت سرمی هاپتوگلوبین می توان این دارو را به عنوان یک داروی موثر در درمان اندوتوکسمی گوسفند مد نظر قرار داد.

سلنیوم و ترکیبات مختلف از آن مثل نانو ذرات سلنیوم به صورت سلنوپروتئین ها در تشکیل هورمون ها و دستگاه های درون ریز نقش حیاتی دارد. فاکتور رشد شبه انسولینی 1 (IGF-1) یک محرک رشد در بسیاری از بافت ها محسوب می شود. در این تحقیق به منظور بررسی اثر تجویز خوراکی نانو ذرات سلنیوم بر میزان فاکتور رشد شبه انسولینی 1 سرم پانزده راس بره نر تازه از شیر گرفته شده به تعداد 10 راس تیمار و 5 راس شاهد تقسیم شدند. نانوذره سلنیوم به گروه تیمار 1 (5 راس) و تیمار 2 (5 راس) به ترتیب به میزان های mg/kg 05 /0 و mg/kg 1 /0 و آب مقطر mg/kg1 /0 به گروه شاهد (5 راس) طی 20 روز متوالی خورانده شد. نمونه برداری خون در روزهای 20،‏ 30 و 40 از ورید وداج در داخل لوله های هپارینه صورت گرفت. سنجش توسط کیت الایزای فاکتور شبه انسولینی 1 گوسفندی بر اساس فن (quantitative sandwich enzyme immunoassay) انجام گردید. قبل از تجویز مقادیر مشخص شده نانو ذرات سلنیوم و آب مقطر اختلاف معنی داری بین گروه ها در سطح فاکتور رشد شبه انسولینی 1 سرم وجود نداشت. در همه مراحل نمونه گیری در روزهای 20،‏30 و 40 بین همه ی گروه های مورد آزمایش اختلاف معنی دار وجود داشت و گروه تیمار 2 دارای بیشترین مقدار فاکتور رشد شبه انسولینی 1 سرم در هر مرحله از تحقیق بود. بیشترین مقدار مشاهده شده فاکتور رشد شبه انسولینی 1 سرم در بین تمامی مراحل نمونه برداری نیز مربوط به گروه تیمار 2 در روز 40 بود.

کلی به عنوان عامل بیماری زا در انسان،‏ به ویژه در بیماران با نقص ایمنی،‏ مطرح بوده و بتالاکتام ها به وفور به منظور درمان عفونت های ناشی از این میکروارگانیسم مورد استفاده قرار می گیرد. در سال های اخیر،‏ شیوع بتالاکتامازهای وسیع الطیف (ESBLs) در بین جدایه های بالینی اشریشیا کلی به دست آمده از انسان مورد توجه قرار گرفته و این مکانیزم مقاومت موجب نارسایی در درمان بیماری های عفونی گردیده است. امروزه خانواده جدیدی از ESBLهای پلاسمیدی تحت عنوان CTX-M و TEM شناسایی شده اند که به ترتیب توسط ژن های blaCTX-M و blaTEM کد می گردند و باعث انتقال مقاومت بین جنس ها و گونه های مختلف باکتری می شوند. عفونت حاصل از اشریشیا کلی در طیور کلی باسیلوز نامیده می شود که یکی از شایع ترین بیماری های طیور به شمار می رود. اشریشیا کلی های واجد بتالاکتاماز های نوع CTX-M و TEM از بسیاری از بخش های جهان شناسایی شده اند اما در برخی مناطق شیوع بیشتری دارند. به منظور بررسی شیوع ژن های بتالاکتاماز blaCTX-M و blaTEM در باکتری های اشریشیا کلی جداسازی شده از طیور مبتلا به بیماری کلی باسیلوز ده گله گوشتی مبتلا مورد بررسی قرار گرفتند. پس از کالبدگشایی از جوجه های مبتلا نمونه های بافتی به صورت استریل از کبد و کلیه تهیه گردید. از نمونه های بافتی باکتری های اشریشیا کلی به کمک آزمایش های استاندارد میکروب شناسی جداسازی و مورد شناسایی قرار گرفتند. ژنوم باکتری ها به روش جوشاندن استخراج و با استفاده از آزمایش PCR مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که 20 درصد جدایه ها دارای ژن CTX،‏ 28 /24 درصد از نمونه های باکتری ژن TEMو 28 /4 درصد از جدایه ها هر دو ژن را دارند (05 /0>P) .

این مطالعه به منظور ارزیابی تاثیرات هیستوپاتولو‍ژیک هورمون رشد بر صفحه رشد برخی استخوان ها در خرگوش نابالغ انجام شد. به این منظور،‏ شانزده راس خرگوش سفید نیوزلندی نابالغ نر با سن 4-2 ماه،‏ به دو گروه آزمایش (گروه اول) و کنترل (گروه دوم) تقسیم شدند. به گروه آزمایش،‏ در فواصل 7 روزه به مدت10 هفته،‏ 3 /0 واحد به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن به مدت ده هفته،‏ سوماتوتروپین به صورت عضلانی و به گروه کنترل در فواصل مشابه،‏ هم حجم دارو،‏ نرمال سالین تزریق گردید.
در انتهای مطالعه،‏ خرگوش ها با تزریق داروی بیهوشی،‏ کشته شده و استخوان های زند زبرین،‏ بازو،‏ ران،‏ درشت نی و مهره اول کمری جداسازی و بررسی مورفومتریک بر روی دو انتها و بخش میانی صفحه رشد انجام و داده های به دست آمده (به میلی متر) به روش آنالیز واریانس یک طرفه مورد مقایسه قرار گرفتند.
نتایج بررسی نشان داد قطر صفحه رشد استخوان زند زبرین،‏ در گروه اول نسبت به گروه دوم،‏ تفاوت معنی داری نداشت در حالی که اندازه گیری قطر صفحه رشد در استخوان های ران،‏ بازو،‏ درشت نی و مهره اول کمری،‏ نشان دهنده افزایش معنی دار قطر صفحه رشد نسبت به گروه کنترل بود (05 /0 P≤). نتایج این بررسی نشان داد تزریق دزاژ پایین سوماتوتروپین در مدت زمان مذکور،‏ در خرگوش های نابالغ منجر به افزایش قطر صفحه رشد و کمک به فعالیت طولانی تر آن در فرایند رشد استخوان های کورتیکال و ترابکولار می شود و در عین حال،‏ تاثیر یکسانی بر استخوان های بلند ندارد.

اختلالات متابولیکی یکی از مهم ترین عوارض جانبی گلوکوکورتیکوئیدهاست. در این پژوهش 10 راس گوساله به ظاهر سالم 8-6 ماهه نژاد هلشتاین به دو گروه مساوی تقسیم شدند. به گروه اول دگزامتازون و به گروه دوم ایزوفلوپردون با دوز 1 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت عضلانی در دو روز متوالی تزریق شد. نمونه های خون از دو گروه مورد مطالعه در روزهای صفر،‏ 1،‏ 2،‏ 3،‏ 5 و 7 اخذ و سرم ها جدا شد. میزان گلوکز،‏ بتا- هیدروکسی بوتیریک اسید،‏ اسیدهای چرب غیراستریفیه،‏ کلسترول،‏ تری گلیسرید و لیپوپروتئین های با چگالی زیاد،‏ کم و بسیارکم در نمونه های سرم جمع آوری شده مورد سنجش قرارگرفت. گلوکز به طور معنی داری پس از تزریق دو دوز دارو افزایش پیداکرد (05 /0>P) . ایزوفلوپردون نسبت به دگزامتازون غلظت گلوکز را به-طور معنی دار و به مقدار بیشتری افزایش داد (05 /0>P) . غلظت سرمی بتا-هیدروکسی بوتیریک اسید و اسیدهای چرب غیراستریفیه نیز به طور معنی داری در گروه های دگزامتازون و ایزوفلوپردون افزایش یافت (05 /0>P) . سطح بتا-هیدروکسی بوتیریک اسید و اسیدهای چرب غیراستریفیه در سرم در گروه ایزوفلوپردون نسبت به گروه دگزامتازون به طور معنی داری بالاتر بود (05 /0>P) . سطح سرمی شاخص های لیپیدی نیز پس از تزریق دو دارو به طور معنی داری افزایش یافت (05 /0>P) و غلظت لیپیدها متعاقب تزریق ایزوفلوپردون درمقایسه با دگزامتازون با افزایش بیشتری همراه بود. دگزامتازون و ایزوفلوپردون مسیرهای متابولیکی گوساله های هلشتاین را دچار تغییر می کنند که می تواند به عنوان بخشی از عوارض جانبی این داروها قلمداد شود.

امروزه استفاده از مهارکننده های فسفودی استراز – 5 (تادالافیل) اولین اقدام دردرمان اختلالات نعوظ دام های نر به شمار می رود. ولی پیرامون کارایی آن دردرمان اختلالات نعوظ سگ نر و تاثیر آن برعملکرد سلول های اسپرماتوزوئید مطالعه ای دردرسترس نیست. در این مطالعه،‏ به منظور بررسی اثر مصرف قرص تادالافیل بر مدت نعوظ و مشخصات منی،‏20 قلاده سگ از نژادهای مختلف فراهم شد و نخست با ماساژ با دست از منی آن ها نمونه گیری به عمل آمد. پس از گذشت 6 تا 10 روز به تمام سگ ها 1 قرص تادالافیل (20 میلی گرم شرکت فارابی،‏ ایران) خورانیده شد و پس از گذشت30 تا 45 دقیقه دوباره نمونه گیری از اسپرم و اندازه گیری فشارخون تکرار شد وداده ها به عنوان گروه تیمار در نظر گرفته شد. مدت نعوظ در هردو گروه تعیین و فشارخون بلافاصله پس از اخذنمونه اسپرم تعیین شد. نمونه های اسپرم در آزمایشگاه پژوهشگاه رویان با کمک دستگاه CASA تجزیه وتحلیل شد نتایج نشان داد مدت نعوظ(در کنترل 5 /7 و در درمان شده 75 /13 دقیقه) و ویژگی های اصلی منی مانند حجم (در کنترلml 75 /4 و در درمان شدهml 5 /5) و غلظت اسپرم (در کنترل /ml106× 231و دردمان شده/ml106×250 سلول) ومیزان تحرک (درکنترل54 /85 % ودر درمان شده90 /92% ) پس از دریافت دارو بهبود معنی داری داشت. بااین وجود فشارخون سیستولیک (در کنترل143 ودر درمان شده 155 میلی متر جیوه) و دیاستولیک (در کنترلmmHg 76 و در درمان شده mmHg80) که عامل محدودکننده ای محسوب می شود نیز افزایش یافت. از این مطالعه نتیجه گیری شد که تادالافیل آثار مثبتی بر سلول های اسپرماتوزوا داشت و از آن در درمان ناتوانی در ایجاد نعوظ سگ می توان استفاده کرد.

با توجه به میزان پایین اتساع و تراکم زدایی کروماتین اسپرم گوسفند در فرآیند تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم به داخل تخمک (ICSI) و متعاقبا کاهش شکل گیری پیش هسته ی (پرونوکلئوس) نر و لقاح طبیعی،‏ در مطالعه ی حاضر تاثیر برخی تیمارهای موثر بر روند تراکم زدایی اسپرم قبل از تزریق،‏ در شکل گیری پیش هسته ی نر و همچنین میزان فعال سازی تخمک در طی روند ICSI مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه گروه های آزمایشی متشکل از: 1) تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم (گروه کنترل) 2) تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم تیمار شده با گلوتاتیون و هپارین (گروه GSH+Hep) ،‏ 3) تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم تیمار شده با گلوتاتیون و هپارین به همراه تزریق داخل سیتوپلاسمی گلوتاتیون (گروه GSH+Hep+inj.GSH) ،‏ 4) تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم تیمار شده با گلوتاتیون و هپارین به همراه تزریق داخل سیتوپلاسمی عصاره ی اسپرم (SE) ،‏ بودند. به دنبال ICSI تخمک ها توسط یونومایسین و 6-دی متیل آمینو پورین (Io+6-DMAP) فعال شده و پس از 16 ساعت به منظور بررسی شکل گیری پیش هسته ی نر مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بیانگر بالاتر بودن میزان شکل گیری پیش هسته ی نر در گروه GSH+Hep+inj.GSH در قیاس با سایر گروه ها بود (001 /0>P) . از حیث میزان فعال سازی تخمک نیز،‏ گروه GSH+Hep نسبت به سایر گروه ها بیشترین درصد تخمک های فعال شده را به خود اختصاص داد (05 /0>P) . در مجموع تیمار اسپرم با GSH+Hep به همراه تزریق GSH تاثیر به سزایی در شکل گیری پیش هسته ی نر در گونه ی گوسفند داشت.

به منظور مقایسه ی میزان تاثیر واکسن گامبورو با حدت متوسط خارجی با واکسن مشابه ایرانی بر پاسخ ایمنی ضد واکسن نیوکاسل و آنفلوانزا در جوجه های گوشتی،‏ 330 قطعه جوجه ی گوشتی یک روزه خریداری و در روز اول 30 جوجه به طور تصادفی به منظور تعیین زمان واکسیناسیون خون گیری شدند. بقیه ی جوجه ها به 3 گروه مساوی و هر گروه به 4 زیر گروه مساوی 25 قطعه ای با میانگین وزن مشابه تقسیم شدند. بر اساس نتایج آزمایش الیزا و دستورالعمل واکسن ها،‏ جوجه های گروه یک با واکسن گامبورو با حدت متوسط تولید شرکت لوهمان(دارای سویه LC75 ) و گروه 2 با واکسن گامبورو با حدت متوسط تولید موسسه تحقیقات و سرم سازی رازی ایران (07IR) در 16 و23 روزگی به روش آب آشامیدنی واکسینه شدند. یک گروه به عنوان شاهد واکسینه نشدند. در 9 روزگی جوجه های هر سه گروه با واکسن B1 نیوکاسل به روش قطره چشمی و واکسن کشته ی دوگانه ی نیوکاسل و آنفلوانزا به روش زیر پوست پشت گردن واکسینه شدند. در پایان آزمایش( 42 روزگی) از هر گروه 16 جوجه به طور تصادفی انتخاب،‏ و از ورید وداج آن ها خون گیری به عمل آمد.میانگین عیار سرم ویژه نیوکاسل و آنفلوانزا با آزمایش HI محاسبه گردید.این مطالعه نشان داد کاربرد واکسن های گامبورو با حدت متوسط خارجی و ایرانی در سنین بالاتر از 2 هفته،‏ بر پاسخ ایمنی هومورال علیه واکسن های زنده و کشته ی نیوکاسل و آنفلوانزا اثر تضعیف ایمنی ندارد.

هدف از این تحقیق این بود که اثرات چربی دنبه در بی هوشی با داروی هالوتان را بر روی زمان های بهبودی در گوسفند دنبه دارنژاد بختیاری را در دو مرحله (گروه شاهد و گروهی که شریان خاجی میانی آن ها لیگاتور شد) ارزیابی شد. در این مطالعه از 8 راس گوسفند 12-10 ماهه جنس ماده استفاده شد که دو بار به فاصله دو هفته بیهوش شدند. در مرحله اول،‏ القای بیهوشی به وسیله ماسک با داروی هالوتان و اکسیژن انجام شد و بعد از لوله گذاری،‏ نگهداری بی هوشی به مدت 3 ساعت ادامه پیدا کرد (گروه کنترل) و زمان های القاء،‏ در آوردن لوله نایی،‏ زمان نشستن گوسفند روی جناغ سینه و ایستادن در طول القای بی هوشی و برگشت از بی هوشی ثبت شد. در مرحله دوم (2 هفته بعد) شریان خاجی میانی گوسفندان از طریق بی حسی اپیدورال قبل از القای بی هوشی لیگاتور شد و بی هوشی مثل مرحله اول انجام شد (گروه آزمایشMSAL) . زمان های در آوردن لوله نایی،‏ نشستن روی جناغ سینه و ایستادن گوسفندان در گروه کنترل نسبت به گروه آزمایش طولانی تر بود. پس میتوان گفت که چربی دنبه گوسفند متابولیسم و حلالیت داروی هالوتان را تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین به دلیل متابولیسم و حلالیت بالای این دارواستفاده از آن برای بیهوشی در بیماران چاق مناسب نیست.