فهرست مطالب

مطالعات تربیتی و روانشناسی - سال چهارم شماره 2 (پیاپی 8، پای ی ز و زمستان 1382)

فصلنامه مطالعات تربیتی و روانشناسی
سال چهارم شماره 2 (پیاپی 8، پای ی ز و زمستان 1382)

  • 160 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1382/08/15
  • تعداد عناوین: 7
|
  • محمدحسین یار محمدیان، حسین مولوی، اختر ایرانپور مبارکه صفحه 5
    این پژوهش در پی بررسی رابطه دوستی های دو جانبه، پذیرش همسالان، خودپنداره و سازگاری اجتماعی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر سال سوم راهنمایی شهر اصفهان است. جامعه آماری این تحقیق کلیه دانش آموزان دختر سال سوم راهنمایی سال تحصیلی 80-81 مدارس دولتی شهر اصفهان است. حجم نمونه ای 139 نفری به صورت خوشه ایتصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این تحقیق عبارت بودند از: آزمون گروه سنجی؛ مقیاس خودپنداره ساراسوات و مقیاس سازگاری اجتماعی آزمون شخصیت کالیفرنیا (CTP). معدل نمرات سال قبل و نیمسال اول جاری هر دانش آموز به عنوان شاخص های پیشرفت تحصیلی در نظر گرفته شد. بر اساس یافته های پژوهش، همبستگی متغیرهای مورد مطالعه با پیشرفت تحصیلی معنی دار بود. همچنین معلوم شد که ترکیبی از 3 متغیر خود پنداره، سازگاری اجتماعی و پذیرش همسالان قادر به تبیین میزان بیشتری از تغییرپذیری معدل کل سال قبل دانش آموزان است. ترکیبی از دو متغیر پذیرش همسالان و خودپنداره قادر به تبیین میزان بیشتری از تغییرپذیری معدل نیم سال اول جاری می باشد. ضمنا هیچ گونه رابطه مثبت و معناداری بین خودپنداره و دوستی های دوجانبه و خودپنداره و پذیرش همسالان دیده نشد.
  • سید مهران حسینی، سید محمود طبابایی، حمیدرضا آقا محمدیان صفحه 21
    این مطالعه با هدف بررسی و مقایسه ویژگی های هیجان خواهی، برون گرایی و خشم در نوجوانان پسر بزهکار و عادی استان تهران انجام شد. با روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 168 نفر از نوجوانان پسر بزهکار ساکن در کانون اصلاح و تربیت استان تهران و دبیرستانهای تهران انتخاب شدند. روش تحقیق در این بررسی، روش توصیفی پس رویدادی است. این مطالعه نشان داد که میزان هیجان خواهی نوجوانان بزهکار بیشتر از نوجوانان عادی است و این تفاوت معنادار است. میزان برون گرایی نوجوانان بزهکار بیشتر از نوجوانان عادی است و این تفاوت نیز معنادار است. میزان خشم نوجوانان بزهکار بیشتر از نوجوانان عادی است و این تفاوت هم معنادار است. بین میزان هیجان خواهی بزهکاران نوجوان و خشم آنان رابطه وجود دارد و این رابطه معنادار است.
  • کیومرث بشلیده، غلامحسین مکتبی، منوچهر تقی پور، حسین شکرکن صفحه 41
    پژوهش حاضر در صدد بررسی عوامل موثر درون مدرسه ای در جذب دانش آموزان دختر و پسر دبیرستانهای استان خوزستان به نماز است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان روزانه پایه های اول، دوم و سوم مقطع متوسطه مدارس دولتی سراسر استان خوزستان است؛ که در سال تحصیلی 78-77 به تحصیل اشتغال داشته اند. نمونه آماری پژوهش حاضر شامل 1062 دانش آموز دختر و پسر پایه های سه گانه مقطع متوسطه است که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش مشتمل بر: الف) تهیه مقدماتی پرسشنامه عوامل موثر درون مدرسه ای جذب دانش آموزان به نماز (70 ماده ای)؛ ب) تهیه پرسشنامه اصلی با روش تحلیل عوامل از کل نمونه پژوهش (31 ماده ای)؛ ج) تهیه پرسشنامه جذب به نماز ویژه خواهران (52 ماده ای)؛ د) تهیه پرسشنامه جذب به نماز ویژه پسران (38 ماده ای). نتایج حاصل از تحلیل عوامل برای کل نمونه پژوهش منجر به استخراج دو عامل قوی با محتوای تبلیغی – تشویقی (18 ماده) و حسن روابط انسانی – آموزشی با فراگیر (13 ماده) گردید؛ تحلیل عامل تفکیکی در مورد دانش آموز پسر سه عامل تشویقی – ترغیبی (18 ماده)؛ تبلیغی – آموزشی (10 ماده) و حسن روابط انسانی – آموزشی (10 ماده) را نشان می دهد و برای دانش آموزان دختر، تحلیل عامل تفکیکی مبین به عامل قابل حصول با ماهیت تبلیغی – مشارکتی، یادگیری مشاهده ای و حسن روابط آموزشی – انسانی با دانش آموزان است. ضریب همسانی درونی با روش آلفای کرونباخ برای پرسشنامه کلی یعنی پرسشنامه ویژه پسران و پرسشنامه دختران به ترتیب برابر با 0.90، 0.90 و 0.89 می باشد. به طور کلی، آزمون t برای گروه های مستقل، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون شفه (scheffe) تفاوتهای معنی داری را میان آزمودنی های پژوهش به شرح ذیل نشان می دهند: میان ارزشیابی دانش آموزان دختر و پسر در پرسشنامه کلی عوامل موثر در جذب دانش آموزان به نماز تفاوت معنی دار P<0.028 وجود دارد، میانگین نمرات آزمودنی های دختر بیشتر است؛ مقایسه دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر با وضعیت اقتصادی – اجتماعی در هر سه پرسشنامه سه گانه بالا، متوسط و پایین نشان می دهد که میانگین آزمودنی های با وضعیت اقتصادی – اجتماعی متوسط از دانش آموزان طبقه بالا و پایین بیشتر است که این تفاوت در سطح P<0.001 معنی دار است. اما در خصوص مقایسه دیدگاه دانش آموزان پایه های اول، دوم و سوم مقطع متوسطه از لحاظ عوامل موثر درون مدرسه در جذب آنها به نماز (پرسشنامه کلی) تفاوت معنی داری وجود ندارد.
  • حسین لطف آبادی صفحه 65
    مدارس عموما ادعا می کنند که علت کم توانی خواندن دانش آموزان اساسا در خود شاگردان است نه در عملکردهای مدرسه. به نظر ما، چنین تشخیصی از مشکل یادگیری خواندن درست نیست بلکه فراگیری خواندن در دانش آموزان، علاوه بر تسلط عمومی آنان به زبان فارسی، مستلزم دست یافتن آنان به مهارتهای فرازبانی یا سیستمی از تبدیل رمز نوشته ها به زبان شفاهی است که باید در جریان تدریس به آنان آموخته شود. برای بررسی این موضوع، با ساختن «آزمونهای تشخیص توانایی خواندن لطف آبادی – فردوسی» دو فرض اساسی را در این تحقیق مورد آزمون قرار داده ایم: الف) دانش آموزانی که کم توانی خواندن دارند، در مقایسه با دانش آموزانی که مشکل خواندن ندارند، در توانایی های فرازبانی و پردازش آواشناختی با آنها متفاوتند؛ ب) توانایی های فرازبانی و پردازش آواشناختی علل مستقیم مشکلات یادگیری خواندن است و با تشخیص به موقع علل مشکل در هر دانش آموز، می توانیم به شاگردانی که کم توانی خواندن دارند کمک کنیم. برای آزمون این فرضیه ها، مدل پژوهشی خود را روی یک نمونه 336 نفری از دانش آموزان پسر و دختر کلاسهای اول و دوم و سوم ابتدایی نواحی هفت گانه آموزش و پرورش مشهد آزمایش کرده ایم. در این مطالعه، دانش آموزان به گروه های تجربی و کنترل تقسیم شده و سی آزمون تشخیص توانایی خواندن لطف آبادی – فردوسی را برای هر گروه در سه نوبت (در آغاز سال تحصیلی، در میانه سال و در پایان سال) روی آنان اجرا کرده ایم. داده های جمع آوری شده در این تحقیق با روش های آماری تحلیل واریانس و تحلیل رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و این نتیجه به دست آمده است که، علاوه بر عوامل پایه ای موثر بر یادگیری خواندن (سطح انگیزشی، هوشی عمومی، حافظه فعال و تجربه زبانی)، توانایی های فرازبانی (آگاهی آواشناختی، رمزگشایی آواشناختی، آگاهی نحوی و آگاهی معناشناسی) بر یادگیری خواندن تاثیر قطعی دارد. به این ترتیب، با تشخیص به موقع کم توانی خواندن و کشف عوامل اساسی در کم توانی یادگیری و مهارتهای خواندن می توانیم شاگردانی را که در خطر ناتوانی یادگیری خواندن هستند از افت تحصیلی و بیسوادی برهانیم.
  • محمود سعیدی رضوانی، تقی بینقی صفحه 105
    آموزش های علمی – کاربردی، آموزش هایی هستند که با هدف ایجاد مهارتهای شغلی و حرفه ای و نیز ارتقای مهارت شاغلین، برنامه ریزی و اجرا می شود. با توجه به نقش این آموزش ها در توسعه کشور، شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 1369 با تشکیل شورای عالی آموزش های علمی – کاربردی، درصدد ساماندهی ساختار و محتوای این آموزش ها برآمد. در همین راستا در سال 1371 گروه هشتم در شورای عالی برنامه ریزی وزارت علوم تشکیل شد و آیین نامه ها و دستورالعمل های مربوط به تدوین، طراحی و اجرای آموزش های علمی – کاربردی به تصویب این گروه رسید. در مقاله پژوهشی حاضر با استناد به مبانی علمی آموزش های علمی – کاربردی الگوهای نیازسنجی آموزشی به منظور شناسایی دوره های علمی – کاربردی و فرآیند طراحی برنامه های درسی، در دو بخش صنعت و کشاورزی مورد نقد و بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از عدم التفات دستگاه های سیاستگذار و مجری آموزش های علمی – کاربردی به اهداف این دوره ها (به ویژه به هدف خود اشتغالی)، عدم تبعیت مجریان از الگوهای مناسب نیازسنجی در شناسایی دوره ها و نیز عدم توجه برنامه ریزان به الگوهای طراحی برنامه درسی مهارت – محور است.
  • حمیدرضا آقا محمدیان صفحه 125
    پژوهش حاضر با هدف بومی سازی اطلاعات مربوط به روان شناسی رشد صورت پذیرفته است. روش پژوهش توصیفی از نوع زمینه یابی است. نمونه تحقیق 240 دانش آموز دختر مقاطع راهنمایی و متوسطه می باشد که به روش خوشه های انتخاب گردیدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه ای است که از دوازده بخش تکمیل شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مهمترین تغییر زیستی یعنی بلوغ در دامنه سنی دوازده تا چهارده سالگی رخ می دهد، نوجوانان بیشترین اطلاعات خود را در این زمینه از والدین دریافت می کنند و واکنش آنها در قبال بلوغ توام با ترس بوده است. در زمینه بررسی خصوصیات اجتماعی شان، مسافرت و گردش را جزو بهترین سرگرمی های خود می دانند و از این که والدینشان آنها را به چشم کودک ببیند و مورد تمسخر و سرزنش قرار بگیرند، اعلام نارضایتی کرده اند. بیشترین تاثیرپذیری را نوجوانان از والدین خود داشته اند و سپس دوستان چنین نقشی را ایفا کرده اند. در محیط تحصیلی، نمره کم دادن و تبعیض گذاشتن معلمان از جمله عواملی است که آنها را ناراحت می کند.
  • عبدالرسول جوکار، مرضیه رستمی فروشانی صفحه 145
    در این پژوهش رفتار اطلاع یابی معلمان پژوهنده در نواحی آموزش و پرورش شهر شیراز مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش پیمایشی است و برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری مورد مطالعه را 73 نفر از معلمان پژوهنده شهر شیراز تشکیل می دهند. فعالیت های پژوهشی مهمترین انگیزه و هدف جستجوی اطلاعات محسوب می شود. از میان انواع اطلاعات، اطلاعات علمی اهمیت بیشتری دارد. معلمان پژوهنده از دو روش رسمی و غیررسمی استفاده می کنند که از میان منابع رسمی به ترتیب کتاب، گزارشهای تحقیقاتی و نشریات ادواری مورد استفاده بیشتری قرار می گیرند و از میان منابع غیر رسمی مشورت با همکاران از اهمیت بیشتری برخوردار است. اکثر پاسخگویان در جهت دستیابی به اطلاعات مورد نیاز استفاده از منابع چاپی را ترجیح می دهند. در بین منابع الکترونیکی از اینترنت و پس از آن پایگاه های اطلاعاتی استفاده می شود. موجود نبودن منابع اطلاعاتی در کتابخانه ها، کمبود وقت کافی در جستجوی اطلاعات و عدم آشنایی با نظام های رایانه ای به ترتیب از عوامل موثر بر عدم دسترسی آسان به اطلاعات محسوب می شوند. عوامل مختلفی از قبیل رشته تحصیلی، مقطع تحصیلی و سابقه تدریس و رفتار اطلاع یابی پاسخگویان تفاوت معنی داری وجود ندارد و معلمان پژوهنده در جستجوی اطلاعات از الگوی مشابهی پیروی می کنند.
|
  • Mohammad Hosein Yarmohamadian, Hosein Molavi, Akhtar Iranpor Mobarake Page 5
    The purpose of this study is to examine the relation of bilateral Friendship, acceptance of peers, self-Concept and social adjustment with the academic achievement of secondary prep school female third graders in Isfahan. The statistical population for this study comprised all the secondary prep school female third graders in Isfahan studying in public school in the academic years of 2001-2002. The sample population size comprised 139 subjects selected using multi-stage randomized cluster and randomized simple fashions. The instruments used in this study were a group-measurement test, Sarasota self-concept scale, social adjustment scale of California personality test. The mean scores for the previous academic year and for the first current semester of each student were employed as indicators of academic achievement. Based on the findings of the study, the correlation of research variables with academic achievement was found to be significant. Moreover, it was specified that a combination of the three variables: self-concept, social adjustment and peer acceptance was capable of explaining a greater rate of changeability of the total mean score of the students for the previous year. The study indicated that a combination of the two variables: peer acceptance and self-concept was capable of explaining a greater rate of changeability for the mean score of the first current semester. Additionally, there was nor significant relation between self-concept and bilateral friendships and between self-concept and peer- acceptance
  • Mehran Hoseiny, Mahmod Tabatabai, Hamidreza Aghamohamadian Page 21
    The purpose of the present study is comparison of the personality characteristics of the Emotion seeking, extraversion and anger of juveniles criminal and habitual boy in Tehran city. In the research a sample of 168 by random sampling method were selected from criminal juvenile's stationary boys in province Tehran reformatore and high school in Tehran. Research method in the study is ex-post-facto descriptive method. The results revealed that: Emotion seeking rate in criminal juveniles is more than habitual boys and the difference is significant. An extraversion rate criminal juvenile is more than habitual boys and it is significant. An anger rate criminal juvenile is more than habitual boys. There is significant relationship between sensation seeking rate criminal juveniles and anger.
  • Kiumars Bashalideh, Gholam Hossein Maktabi, Manoochehr Taghipour, Hossein Shokrkon Page 41
    The present study was designed to investigate impressive factors that attract Students to praying. The statistical population consists of all daily students of three Grades in intermediate section (high school). The sample consist of 1062 subjects that half of them were male. The instruments Used in the study were as following.1- Preliminary questionnaire about attractive factors with 71 items. 2- The main questionnaire made by factor analysis for whole.3- Two specific questionnaire for male and female with 38 items and 52 items respectively. The results obtained from factor analysis for whole sample discover two strong factors that one with 18 items mostly relate to incentive- propagandistic motivation and other factor with 13 items indicate directly about educational-human relationship with students by staff and teachers in school. The results obtained from discriminant analysis show that three factors can be extracted for both sex separately. The internal consistencies for general, male and female questionnaire were 90%, 90% and 89% respectively. In regard to evaluate the hypothesis, some statistical methods such as t-test, one way variance and the scheffe test were applied. Analysis indicates That there is significant difference between sex in GQ p
  • Hossein Lotfabadi Page 65
    This article reports a research on minizing reading failure through early identification of at – risk reading disability children. The aim of the study is to explore the theoretical model of proximal causes of reading acquisition among children. The research hypotheses were tested on 336 primary school students in Mashhad chosen through classified random sampling method. The collected data has been analysed by statistical methods such as ANOVA and Regression. It was found that in addition to the basic factors such as motivation, IQ, memory, language background, and the meta-linguistic abilities (phonological decording, phonological awareness, syntactic awareness, and semantic awareness) are affecting on reading ability.
  • Mahmood Saidi Rezvani, Taghi Binaghi Page 105
    Applied Educational Programes (AEP) are those programs which aim at providing vocational and job skills and also promoting job skills among employees. As such programs have a significant role in the development of the country, the High Council cultural Revolution stablished the High Conncil for Applied educational programs to develop a relevant structure and content for these programs. This paper investingated the models for educational needs assesements in order to identify all applied programs and the process of curricullum designing in two sectors (Industry and Agriculture). Results indicate a lack of sufficient attention by policy maker organizations and institutions which run applied educational programs. Major shortcomings in this regard are lack of attention to the aims and objectives of these programs (particulary the self employment), lack of the use of relevant models for needs assesement in identifying the courses and also lack of enough attention to models for skill-centered curricullums by educational planners.
  • Hamid Reza Agha Mohammadian Page 125
    This research project was carried out to localize the information about developmental psychology. A sample of 240 guidance and high school female students who were selected on a cluster basis to fill in a 12 part questionnaire. Findings indicate that the most important biological change, that is maturity, happens during the age of 12 and 14, young adult receive their information from their parents, and their reaction to maturity is associated with fear. With respect to social characteristics, they consider traveling and excursion their best recreations.
  • Abdolrasool Jokar, Marziye Rostami Forooshani Page 145
    Investigates information needs of teacher-researchers in education zones in Shiraz. A survey method using questionnaire is applied for data collection. research population covers 72 teacher-researchers. Findings show that research activities are the most important aim for searching information, particularly scholarly information. Teacher- researchers use formal sources (books, research reports and periodicals) and informal sources (consulting their colleagues) to access information. Most respondents prefer printed sources. Internet and databases are among the most important sources for electronic information searching and unfamiliarity with computerized systems are the most important factors for not accessing information respectively. There is not a significant difference between factors such as educational field, course level, and teaching and information behavior and teacher- researchers use a similar pattern for searching information.