فهرست مطالب
نشریه مطالعات ملی
سال پنجم شماره 3 (پیاپی 19، پاییز 1383)
- 256 صفحه، بهای روی جلد: 15,000ريال
- تاریخ انتشار: 1383/06/30
- تعداد عناوین: 11
-
سخن سردبیرصفحه 4
- مقالات
-
صفحه 9
در این مقاله سعی شده است با نگاهی جامعه شناختی و با اتکا به نتایج سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1377 ساختار و ترکیب جمعیت عشایر کوچ رو ایران براساس شاخص هایی شامل: سن، جنسیت، وضع سواد و سطح تحصیلات، فعالیت و اشتغال، نظام خانواده و زناشویی (ازدواج) توصیف و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.برای درک بهتر وضع موجود عشایر و تحولات آن سعی شده است بررسی و تحلیل وضعیت عشایر کوچ رو براساس دو پارامتر عمده یعنی طول مسیر کوچ و استقرار در قشلاق در زمان سرشماری انجام گیرد.نتایج به دست آمده بیانگر آنست که جمعیت عشایر کوچنده ایران جوان تر از جمعیت کل کشور است، در میان خردسالان نسبت جنسی غلبه با پسران و در جمعیت فعال نسبت جنسی کاهش می یابد. سطح سواد پایین و در میان زنان میزان سواد به مراتب کاهش می یابد، متوسط بعد خانواده 5/6 نفر و اکثر ازدواج ها خویش همسری (درون گروهی) است.
کلیدواژگان: عشایر، عشایر کوچنده، جمعیت فعال، خانواده، نظام خویشاوندی، سطح تحصیلات، وضع فعالیت -
صفحه 37
در این مقاله سعی شده است با نگاهی جامعه شناختی و با اتکا به نتایج سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1377 ساختار و ترکیب جمعیت عشایر کوچ رو ایران براساس شاخص هایی شامل: سن، جنسیت، وضع سواد و سطح تحصیلات، فعالیت و اشتغال، نظام خانواده و زناشویی (ازدواج) توصیف و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.برای درک بهتر وضع موجود عشایر و تحولات آن سعی شده است بررسی و تحلیل وضعیت عشایر کوچ رو براساس دو پارامتر عمده یعنی طول مسیر کوچ و استقرار در قشلاق در زمان سرشماری انجام گیرد.نتایج به دست آمده بیانگر آنست که جمعیت عشایر کوچنده ایران جوان تر از جمعیت کل کشور است، در میان خردسالان نسبت جنسی غلبه با پسران و در جمعیت فعال نسبت جنسی کاهش می یابد. سطح سواد پایین و در میان زنان میزان سواد به مراتب کاهش می یابد، متوسط بعد خانواده 5/6 نفر و اکثر ازدواج ها خویش همسری (درون گروهی) است.
کلیدواژگان: زبان پوشاک، نشانه شناسی، هویت ملی، هویت قومی، اقلیت ها -
صفحه 49
از دوره های گذشته تا اوایل حکومت پهلوی دوم، نوعی از حکومت های محلی وجود داشت که با تکیه بر توان های محیطی و ساختار فرهنگی جامعه مبتنی بر اقتصاد شبانی و کوچ نشینی، به نام جامعه عشایری امور خود را با شیوه ای سنتی اداره می کرد. در این شیوه زندگی اجتماعی، محیط طبیعی محافظت می شد و در عین حال نظم و ترتیبی بر جامعه حاکم بود که در آن یک ساختار سلسله مراتبی از قدرت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بر زندگی مردم و جامعه نظارت می کرد و انتظام امور را بر عهده داشت. این نوع از حکومت محلی دارای قلمروی فرهنگی بود که با قلمرو طایفه ای و قلمرو اقتصادی منطبق بوده و حراست و نگه داری از این قلمرو در طول قرن ها بر عهده داشت، و در قالب یک ساختار منسجم، نیازهای جامعه را پاسخ می داد، اگرچه استثناهایی نیز وجود داشت؛ ولی در کلیت نظام، همه اعضای جامعه، خود را در برابر این قلمرو مسوول می دانستند و هر خانواری که نمی توانست در این محدوده سازگار و فرمانبردار باشد، جامعه را ترک می کرد و به جامعه ی دیگری پناه می برد.ایل بختیاری یکی از این ساختارهای سنتی است که در این مقاله، ضمن معرفی قلمرو و نظام سلسله مراتبی و ساختار قدرت در آن، چگونگی انتظام امور کوچ و ارتباطات که نقش مهمی در این زندگی داشته و از جنبه های مدیریتی سنتی شمرده می شود، شرح داده شده است. یافته های این بررسی مبتنی بر مشاهدات میدانی در سال های دهه 60 می باشد.
کلیدواژگان: طایفه، ایل بختیاری، ساختار مدیریت سنتی، نظام سلسله مراتب ایلی، نظام سنتی ارتباطی -
صفحه 83
گونه زیست ایلی ایران به عنوان یکی از کهن ترین اشکال زیست، دارای تاریخ پرفراز و نشیبی است. یکی از مهم ترین ویژگی های این شکل زندگی در ایران، برخورداری از ساختار سیاسی اجتماعی مستقل می باشد که رویدادهای مهم سیاسی اجتماعی را رقم زده است. تداوم ساختار سیاسی مشخص، نظام ایلی را در جایگاه مهمی قرار می داد. اهمیت چنین جایگاهی را می توان در تشکیل دولت های سیاسی در ایران ملاحظه کرد.این شیوه زندگی تا مدت ها بخش عمده زندگی اجتماعی را در ایران تشکیل می داد. با آغاز قرن 14 ه. ش، شکل زندگی ایلی تحت تاثیر عوامل عدیده دچار دگرگونی ساختاری شد. این تبدیل در گونه سنتی صورت نگرفته است؛ زیرا در گونه سنتی، گروه های ایلی در قالب «گروه های ایلی در خود» به سر می بردند، اما انتقال آن در گونه جدید که بیش تر با اسکان آن در ساخت های روستایی و به خصوص شهر ها صورت گرفته است، گروه های ایلی به گروه های قومی تبدیل شدند. در این تبدیل ما شاهد ظهور گروه قومی «برای خود» هستیم. مقاله حاضر نگاهی اجمالی به فرایند تبدیل هویت ایلی به هویت قومی دارد.
کلیدواژگان: هویت ایلی، هویت قومی، گروه ایلی در خود، گروه قومی در خود -
صفحه 103
این نوشته در پی آن است که به نقش عشایر در حفظ وحدت ملی و تمامیت ارضی ایران بپردازد. بدین منظور دو فرضیه را مورد برسی قرار داده است: فرضیه ای که در این باره برای عشایر نقش منفی قایل شده و دیگری فرضیه ای که نقش مثبت عشایر را در این خصوص تایید می کند؛ آن گاه با اشاره به بحث اقوام در جوامع غربی و تفاوت بنیادین آن ها با مقوله عشایر در ایران و ذکر نمونه هایی از عملکرد ایلات مختلف عشایر ایران، فرضیه دوم را پاسخ مناسبی برای پرسش اصلی مقاله معرفی می کند.
کلیدواژگان: عشایر، قومیت، وحدت ملی، جامعه ی قبیله ای، ملیت، تمامیت ارضی - ایران شناسی
-
صفحه 127
این مقاله به دنبال بررسی چگونگی پیدایش و شکل گیری هویت های جدید منطقه ای در استان خوزستان تحت تاثیر فعالیت های شرکت نفت با استناد به آثار داستان نویسان خوزستانی است. نویسنده ابتدا محدوده جغرافیایی پژوهش را که شامل مناطق نفت خیز خوزستان بوده، روشن کرده و به تعریف داستان و ادبیات داستانی پرداخته است؛ سپس بازتاب تحولات اقتصادی و اجتماعی فعالیت های شرکت نفت را در آثار داستان نویسان خوزستانی نشان داده است.کوشش شده است که نقش هر یک از این تحولات در شکل گیری هویت های جدید نشان داده شود. در پایان نیز با بررسی مسایل فرهنگی به طور مشخص به مقوله هویت های جدید پرداخته است.
کلیدواژگان: داستان نویسی، ادبیات داستانی، داستان نویسان جنوب، شرکت - شهر، هویت منطقه ای - معرفی و نقد کتاب
-
تنش های قومی ماورای مرزها (چشم اندازهای چین و روسیه از اوضاع پیچیده ی آسیای مرکزی)صفحه 151
-
قبایل مرزنشین ایران: ایل شاهسونصفحه 179
-
تاریخ سیاسی کهگیلویهصفحه 187
- میزگرد
-
صفحه 207
-
EditorialPage 4
-
Page 9
The present article is an attempt to describe and analyze the combination of the migrating nomadic population of the country on the basis of the census carried out by the Statistical Center of Iran in 1998. Such indices as age, gender, literacy, education, employment, family system, and marital status will be analyzed in the present research. In order to have a profounder understanding of the situation of nomads in Iran attempts have been made to analyze the migrating nomads on the basis of the length of their trips as well as their winter and summer settlements. The findings of the paper indicate that the migrating nomadic population is younger than the total population of the country. Among the children, the dominant sex is male, while the ratio is vice versa with regard to the active population. The education of women is lower and the average strength of family is 6/5 people. Most of the marriages are endogamous.
Keywords: Nomads, Migrating nomads, Active population, Family, Family system, Education level -
Page 37
Normally in order to differentiate and recognize the ethnic communities and nations, some of their values such as religion, lanaugage, literarutre, customs, norms, and even their race and hitorical backgrounds are studied. One of the most outstanding subjective and objective examples of recongnition and differentiation of the ethnic communiiteis and nations is dress. There has not yet been considerable scientific research about dress in our country. The present article is an attempt to open a new chapter in this regard and study scuh aspects of dress as its symbols, language and literature of dress, semantic of dress as well as national idenity and dress. The method is semantic in this article.
Keywords: Language of dress, Semantic, National identity, Minorities -
Page 49
Since long time back until the Second Pahlavi era, a kind of local governments ruled in various parts of Iran. These local governments through reliance on the local capabilities and cultural structures of the society based on cattle-raising and nomadic economy used to manage the affairs of the society in the name of nomadic society through a traditional manner. In this social lifestyle, the natural environment was protected and at the same time an order dominated the society in which a hierarchical system of political, economic and cultural power used to supervise the people's life and manage the affairs of the society. This local government had its own cultural jurisdiction which was in congruence with the tribal domain and economic realm. Although there have been some exceptions, almost all members of the society were accountable to this system and any family that could not adjust itself with this structure would leave the domain, going to another shelter. The Bakhtiyari tribe is one of the traditional structures. The present article is an attempt to introduce the domain and hierarchical power structure of this tribe as well as its managerial system based on observation of 1980’s.
Keywords: Tribe, Bakhtiyari tribe, Traditional management system, Tribal hierarchical system, Traditional communications system -
Page 83
The trible lifestyle of Iran, as one of the oldest lifestyles, has a history replete with ups and downs. One of the features of this lifestyle in Iran is its independent political-social structure, leaving an impact on sociopolitical events and developments. The continuation of a specific tribal structure gives a special status to the tribal system in Iran. The significance of this status can be observed in the formation of political dynasty in our country. This lifestyle constituted a major chunk of social life in Iran for a long time. With the advent of the fourteenth century, the tribal lifestyle under the influence of various issues underwent drastic structural changes. This change has not taken place in the traditional type: the tribal groups still live in the form of tribal groups, but its transformation in the new types which has taken place with their settlement in rural and urban structures have changed the tribal groups into ethnic groups. In this transformation we observe the emergence of ethnic groups. The present article is an attempt to study the process of transformation of tribal identity to ethnic identity.
Keywords: Tribal identity, Ethnic identity, Internal tribal group -
Page 103
The present research is an attempt to study the role of nomads in safeguarding the national unity and territorial integrity of Iran. Hence two hypotheses have been studied: one, considering a negative role for the nomads; and the second a positive one. Also the present study refers to the issue of ethnicity in the Western societies and their fundamental differences with the issue of nomads in Iran. Finally it mentions some examples of the record of the nomads in Iran and concludes that the second hypothesis is right in this regard.
Keywords: Nomads, Ethnicity, National unity -
Page 127
The present article is an attempt to study the way of formation of new regional identities in the Khuzestan Provice under the influence of the activities of the oil company by relying on the story-writing in Khuzestan. The area of research is the oil-rich Khuzestan Province and story and story literautre have been defined. Then the refelction of the economic developments and social activiteis of the oil company in the stories of the writers of Khuzestan is studied. Attempts have been made to demonstrate the role of each development in the formation of new identities. At the end, through studying cultural issues the issue of new identiteis has been studied.
Keywords: Story-writing, Story literature, Southern story-writers, Company-city, Regional identity -
Ethnic Challenges Beyond Borders; Chinese and Russian Perspectives of the Central Asian ConudrumPage 151
-
Frontier Nomads of Iran: A Political and Social History of the ShahsevanPage 179
-
Political History of KohkilouehPage 187
-
Page 207