فهرست مطالب

فصلنامه پژوهش های سیاستگذاری و برنامه ریزی انرژی
سال سوم شماره 3 (پاییز 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/08/16
  • تعداد عناوین: 7
|
  • حامد مرتضی زاده*، مسعود همایونی فر، علی اکبر ناجی، مصطفی رجبی مشهدی صفحات 7-32
    از مهمترین ویژگی های بازار برق ایران، روش پرداخت به ازای پیشنهاد به نیروگاه های برنده است. این در حالی است که در بسیاری از بازارهای برق کشورهای توسعه یافته از روش پرداخت یکنواخت استفاده می شود. این مقاله به مقایسه روش پرداخت یکنواخت و پرداخت به ازای پیشنهاد از نظر قیمت فروش و هزینه تمام شده برق در بازار برق ایران با استفاده از الگوی Q-Learning در سه دوره کم باری، بار عادی و پیک می پردازد. به دلیل کمبود شدید و در بسیاری از موارد غیرقابل دسترس بودن منابع اطلاعاتی، نتایج این بررسی بر روی نیروگاه های برق استان های خراسان متمرکز شده است. نتایج حاکی از آن است که هر چند قیمت فروش برق در روش پرداخت به ازای پیشنهاد کمتر از روش پرداخت یکنواخت است، اما هزینه تمام شده برق در روش یکنواخت کمتر از روش پرداخت به ازای پیشنهاد قیمت می باشد. به عبارت دیگر، در روش یکنواخت از نیروگاه های با بازدهی بالاتر استفاده می شود که کاهش مصرف سوخت و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای را در پی دارداز مهمترین ویژگی های بازار برق ایران، روش پرداخت به ازای پیشنهاد به نیروگاه های برنده است. این در حالی است که در بسیاری از بازارهای برق کشورهای توسعه یافته از روش پرداخت یکنواخت استفاده می شود. این مقاله به مقایسه روش پرداخت یکنواخت و پرداخت به ازای پیشنهاد از نظر قیمت فروش و هزینه تمام شده برق در بازار برق ایران با استفاده از الگوی Q-Learning در سه دوره کم باری، بار عادی و پیک می پردازد. به دلیل کمبود شدید و در بسیاری از موارد غیرقابل دسترس بودن منابع اطلاعاتی، نتایج این بررسی بر روی نیروگاه های برق استان های خراسان متمرکز شده است. نتایج حاکی از آن است که هر چند قیمت فروش برق در روش پرداخت به ازای پیشنهاد کمتر از روش پرداخت یکنواخت است، اما هزینه تمام شده برق در روش یکنواخت کمتر از روش پرداخت به ازای پیشنهاد قیمت می باشد. به عبارت دیگر، در روش یکنواخت از نیروگاه های با بازدهی بالاتر استفاده می شود که کاهش مصرف سوخت و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای را در پی دارد
    کلیدواژگان: بازار برق، قیمت فروش، هزینه تمام شده، روش یکنواخت، روش پرداخت به ازای پیشنهاد
  • علی امامی میبدی*، حمید آماده، فیروزه امینی صفحات 33-67
    در این مطالعه،کارایی فنی و زیست کارایی 16 نیروگاه منتخب حرارتی ایران طی سال های1 3 9 4 -1390 با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها (DEA) و برمبنای مدل ستانده محور مورد ارزیابی قرار گرفته است. نهاده های این مدل، نیروی کار، ظرفیت نصب شده و سوخت مصرفی است و ستانده های آن تولید برق و انتشار 2CO و 2SO می باشند. نتایج نشان می دهد میانگین کارایی فنی نیروگاه های تحت بررسی بین 7/84 و 4/88 درصد است. بررسی میانگین زیست کارایی این نیروگاه ها طی دوره مذکور نشان می دهد این کارایی بین 7/85 و 1/90 درصد بوده است. بهره وری با استفاده از شاخص مالم کوییست نشان می دهد مقادیر بهره وری زیست محیطی نیروگاه ها طی این 5 سال نوسان داشته و در نهایت، افزایش یافته است. به منظور افزایش کارایی نیروگاه ها، پیشنهاد می شود ظرفیت منصوبه هر یک از نیروگاه ها افزایش یابد و تجهیزات لازم برای آنها مهیا شود. همچنین ضمن توسعه نیروگاه های گازی و سیکل ترکیبی، از گازطبیعی به عنوان سوخت نیروگاه ها استفاده شود. نوسازی و بهینه سازی مصرف انرژی و تدوین استانداردها در نیروگاه ها از دیگر پیشنهادهای سیاستی این مطالعه می باشد
    کلیدواژگان: نیروگاه حرارتی، کارایی فنی، زیست کارایی، تحلیل پوششی داده ها
  • علی نظری منتظر، حسین سیمایی صراف* صفحات 69-97
    سیاستگذاری تقنینی در برنامه خصوصی سازی شرکت های توزیع نیروی برق از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به دنبال خصوصی سازی، اداره این شرکتها بر اساس مقررات خاص، در چارچوب قوانین حاکم بر بخش خصوصی صورت می گیرد و از این رو، لازم است نحوه تعامل و اعمال حاکمیت به منظور تضمین خدمات عمومی در بخش توزیع نیروی برق در نظر گرفته شود. این امر از آن جهت ضرورت داردکه با تصویب قانون نحوه اجرای سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی و تقسیم فعالیت های اقتصادی در سه گروه، دولت مکلف است جز آنچه را که در انحصار خود باقی خواهد ماند، به بخش غیردولتی واگذار نماید. واگذاری سهام دولت در شرکت های توزیع و حاکم شدن قوانین عام مرتبط با بخش خصوصی بر این شرکتها، نیاز به اصلاح قوانین کنونی به منظور رعایت اصول خدمات عمومی در موارد مختلفی از جمله ورشکستگی و انحلال، اقدام در حوادث غیر مترقبه، حمایت از اقشار محروم و نحوه اعمال معافیت ها در چارچوب سیاستگذاری تقنینی مناسب ضروری می نماید
    کلیدواژگان: خصوصی سازی، اعمال حاکمیت، خدمات عمومی، شرکت های توزیع نیروی برق
  • رستم به مردی*، علی اصغر توفیق، محمد علی شفیعا صفحات 99-118
    یکی از مسایل عمده در زمینه توسعه استفاده از فناوری های تجدیدپذیر و تجاری سازی آنها، قیمت بالای این فناوری هاست. روش های فعلی قیمت گذاری برای فناوری ها با دوره عمر کوتاه و میزان قطعیت بالا مناسب هستند. در قیمت گذاری فناوری های تجدیدپذیر، متغیرهای کلان و خرد زیادی دخیل هستند که ترکیب آنها حالت های عدم اطمینان زیادی را ایجاد می نماید. لذا طراحی مدلی که علاوه بر متغیرها، روابط متقابل بین آنها را نیز شامل گردد، سبب بهبود قیمت گذاری این فناوری ها می گردد. یکی از عوامل تاثیرگذار بر قیمت فناوری های تجدیدپذیر، پدیده یادگیری است، بدین معنا که با افزایش استفاده از فناوری، قیمت فناوری کاهش خواهد یافت. با توجه به اینکه پویایی شناسی سیستم ها، مناسب ترین روش جهت شبیه سازی روابط متقابل بین متغیرها و پدیده یادگیری است، در این مقاله از مدل سازی دینامیکی برای قیمت گذاری فناوری هاضم بی هوازی که یکی از رایج ترین فناوری های بیوگاز است، استفاده شده است
    کلیدواژگان: پویایی شناسی سیستم ها، انرژی تجدیدپذیر، منحنی یادگیری، هاضم بی هوازی
  • احسان قاسمیان فرد، سید حامد موسوی راد* صفحات 119-145
    یکی از مهمترین ماموریت های شرکت های توزیع نیروی برق، کاهش حوادث، خاموشی ها و انرژی های توزیع نشده است. در این تحقیق با استفاده از نظریه پویایی های سیستمی، عوامل موثر بر کاهش خاموشی ها در شبکه توزیع برق شمال استان کرمان شناسایی و اولویت بندی گردید. نتایج نشان داد که انرژی توزیع نشده 8/77 مگاوات ساعت با اعمال سیاست های بهبود به سطح 13/5 5 مگاوات ساعت در سال 1393 کاهش می یابد. از جمله سیاست های کاهش خاموشی های بی برنامه می توان به استاندارد نمودن شبکه، آموزش به کارکنان و توجیه دستورالعمل ها اشاره نمود. برای خاموشی های با برنامه نیز عواملی مانند انجام قطعی برق در ساعات و فصول کم بار و در کمترین محدوده و عدم قطع مکرر در یک منطقه خاص باید در نظر گرفته شود
    کلیدواژگان: توزیع برق، خاموشی برق، پویایی های سیستم، قابلیت اطمینان
  • مریم عرب، محمد فرخ زاد* صفحات 147-173
    در دهه های اخیر، بحران آلودگی محیط زیست در دنیا به طور گسترده ای مطرح شده که موجب نگرانی جامعه انسانی می باشد و با توجه به کاهش مستمر انرژی های تجدید ناپذیر و همچنین وجود منابع مناسب انرژی های پایدار (خورشیدی، زمین گرمایی، باد و…) ، لازم است معماران به عنوان بخش مهمی از اجتماع که مداخله فراوانی در محیط زیست دارند، در ساخت و سازهای خود تامل بیشتری نموده و از ایده های جدید جهت کاهش مصرف انرژی و آلودگی های ناشی از آن بهره گیرند. معماری خاک اصیل ترین و کهن ترین نمونه معماری ایران زمین است و استفاده از خاک با خصوصیاتی از قبیل ظرفیت حرارتی بالا و زمان تاخیر حرارتی قابل توجه، درمدیریت مصرف انرژی و رسیدن به معماری پایدار و سبز راهگشاست. این پژوهش که حاصل مشاهدات عینی، مطالعات کتابخانه ای و مدل های تجربی است، به صورت تحلیلی-توصیفی به تشریح اقلیم شاهرود با استفاده از داده های اقلیمی پرداخته و پس از طراحی مدل یک ساختمان اقامتگاه بین راهی به تحلیل مصرف انرژی آن می پردازد. نتایج حاصل بیانگر صرفه جویی بهینه در مصرف انرژی در صورت استفاده از مدل خاک پناه می باشد
    کلیدواژگان: معماری خاک پناه، اقلیم گرم و خشک شاهرود، مدل سازی انرژی ساختمان، توسعه پایدار، رفتار حرارتی زمین
  • اللهیار قاسمی*، حسن مهرمنش صفحات 175-199
    پژوهش حاضر به بررسی استراتژی ها و رتبه بندی ریسک ها در حوزه بهره برداری شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ بر اساس نظرسنجی بعمل آمده از مدیران ارشد حوزه بهره برداری این شرکت می پردازد. برای شناسایی استراتژی ها از تحلیل SWOT بهره گرفته شده و با استفاده از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی استراتژی های برتر تعیین شده است. توسعه برقرسانی، استاندارد سازی روش ها و فرآیندها، توسعه سازمانی و سبک رهبری و سرانجام چابک سازی عملیات از جمله استراتژی های شناسایی شده می باشند. در ادامه، ریسک هایی که پایداری توزیع برق و تقویت روابط با مشترکین را تحت تاثیر قرار می دهند با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) مورد اولویت بندی قرارگرفته اند که سه اولویت اول آن به عدم بهره گیری از فناوری روزآمد، خطای دستگاه های اندازه گیری و عدم ثبات اقتصادی بازمی گردد
    کلیدواژگان: مدیریت استراتژیک، مدیریت ریسک، ماتریس SWOT، فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP)، شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ
|
  • Hamed Mortezazade*, Masoud Homayounifar, Ali Akbar Naji, Mostafa Rajabi Mashhadi Pages 7-32
    The most important property of the Iranian Electricity Market is the pay as bid method for the winning power plants. However, in many developed countrie's electricity markets, uniform payment method is used. In this paper, we compare the uniform payment method and pay as bid regarding price and cost price of electricity in the Iranian electricity market using a Q-learning model in three periods of low, normal and peak loads. Due to insufficient and in many cases, inaccessible data, this study is mainly concentrated on power plants located in Khorasan Province. According to the results, the price of electricity in the pay as bid method is lower than the uniform payment method. However, the cost of electricity in a uniform layment is less than the pay as bid method. In other words, in a uniform payment, power plants with higher efficiency win the bids resulting into lower fuel consumption and less greenhouse gase emissions
  • Óali Emami Meibodi*, Hamid Amadeh, Firouzeh Amini Pages 33-67
    In this study, the technical and environmental efficiency of 16 selected thermal power plants of Iran during 2011-2015 were evaluated using Data Envelope Analysis (DEA) approach. The inputs of this model include labor, installed capacity and fuel consumption, and its outputs are electricity generation, CO2 and SO2 emissions. The results show that the average technical efficiency of the sample power plants range from 84.7% to 88.4%. The environmental efficiency of power plants was between 85.7% and 90.1 % . Environmental productivity of power plants based on Malmquist Index has fluctuated during the past 5 years and has finally increased To increase the efficiency of power plants, it is recommended that the scale of power plants to be increased, gas turbine and combined cycle power plants to get higher shares, natural gas to be the dominant primary energy used as fuel, and the power plant technologies to be modernized and standardized
    Keywords: Thermal Power plant, Technical Efficiency, Environmental Efficiency, Data Envelopment Analysis (DEA)
  • Ali Nazari Montazer, Hossein Simaee Saraf* Pages 69-97
    Legislative policy is an important element in the privatization programe of electricity distribution companies. After privatization, distribution companies are ruled by special regulations, within the framework of the laws governing the private sector, secured provision of ensure public services in the electric power distribution is necessary. According to the Law of Implementation of the General Policies of Article 44 of the Constitution, all economic activities are divided into three categories, with a major role for the private sector. Distribution companies, due to their special nature and tasks and missions, besides general rules governing the private sector, require a special framework of Legislative policy including bankruptcy and liquidation, action on unexpected events, supportive tariff structures for needy families
    Keywords: privatization, governance, public services, electric power distribution companies
  • Rostam Behmardi* Pages 99-118
    One of the major problems in the development of renewable energy technologies is their high investment costs. However, technology development has an impact on technology prices, thus there is a mutual relationship between price and technology development. Government, buyer and owner of the technology are the three main players in renewable energy technology development. The development of these technologies is greatly affected by the behavior of the players. In this paper, pricing of anaerobic digester as a renewable energy technology is modeled using system dynamics. A system dynamic model is proposed to model the relationship between the interests of different players, price and technology
    Keywords: ystem dynamics, Renewable energy, Learning curve, Anaerobic digester
  • Seyed Hamed Moosavirad* Pages 119-145
    Electricity Distribution Companies are supposed to lower undelivered electricity and supply electricity reliably. In this paper, we analyse the factors affecting undelivered electricity using system dynamics approach, taking into consideration the case of North-Kerman Electricity Distribution Company. According to the results, undelivered electricity could have been decreased from 77.8 MWh to 55.1 MWh in 2014 if necessary corrective policies would have been implemented. Network standardization, staff training and instructing rules and protocols would reduce unplanned outages. Planned outages should be schedulled for low- load seasons and hours and frequent outages in a certain area should be avoided
    Keywords: Electricity Distribution Company, Electricity Outage, System Dynamics, Reliability
  • Maryam Arab Miss, Mohammad Farrokhzad* Pages 147-173
    In recent decades, the environmental crisis in the world has been widely considered leading to the concern of human society. Due to the continuous reduction of non-renewable energy and the prevalance of sustainable energy resources (sun, land, wind and…); the architects having serious foot prints in the environment, should think about innovative solutions to reduce the energy consumption in buildings. The soil architecture is the most original and the oldest tradition of Iranian architecture leading to sustainable and green architecture because of certain characteristics of soil such as the high thermal capacity and significant heat latency. This research, baced on visual observations, library studies and experimental models investigates the climatical specifications of Shahroud neighborhood and propeses the architectural design of on- road recreational buildings, taking into consideration their energy consumption. The results indicate a meaningful energy saving induced by earth sheltered architecture model
    Keywords: Earth sheltered architecture, warm, dry climate of Shahroud, building energy modeling, sustainable development, thermal behavior of the Earth
  • Allahyar Ghasemi*, Hasan Mehrmanesh Pages 175-199
    The purpose of this paper is to identify strategies and rank the corresponding risks in the operations, department of The Great Tehran Electricity Distribution Company.
    The paper is based on a survey of managers and senior experts of Operations, Department.Using SWOT analysis especially internal-external matrix the best strategies have been identified and their corresponding risks have been ranked using ANP method. The results indicate that the best strategies include full of electrification, standardization of processes and procedures, managerial and organizational development and read-time operations.The most important risks include low access to up - to - date technologies, measurement errors and economic instability
    Keywords: Strategic Management, Risk Management, SWOT, Network Analysis (ANP), The Great Tehran Electricity Distribution Company