نشریه فیزیولوژی ورزش و فعالیت بدنی
سال ششم شماره 2 (پاییز و زمستان 1392)

هدف تحقیق حاضر مطالعه رابطه ٪VO2R با ٪HRR و ٪RPE در افراد 10 تا 17 ساله سالم بود. تعداد 96 کودک و نوجوان سالم (انحراف معیار ± میانگین، سن 2/2±5/13 سال، قد 4/12±6/153 سانتیمتر، وزن1/13± 6/ 48 کیلوگرم) به طور داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند. آزمودنی ها دو جلسه به آزمایشگاه مراجعه نمودند. در جلسه اول اندازه گیری VO2rest، HRrest، ارزیابی ترکیب بدنی و آشنا سازی با آزمون انجام شد و در جلسه دوم آزمودنی ها پروتکل رمپ را بر روی دستگاه تردمیل اجرا کردند. برای هر آزمودنی از داده های بدست آمده از حالت استراحتی، میانگین 30 ثانیه ای و حداکثر مقدار متغیرهای VO2، HR و RPE دو رگرسیون خطی (٪VO2R با ٪HRR و ٪RPE) برای محاسبه شیب خط و مقدار ثابت استفاده گردید. میانگین و انحراف استاندارد مقدار ثابت و شیب خط برای هر کدام از دو روش با توجه به مطالعات قبلی نسبت به خط مبنا (x = y ) سنجیده شدند (شیب خط نسبت به یک و مقدار ثابت نسبت به صفر). نتایج آزمون همبستگی نشان داد که بین %VO2R با %HRR (001/0 =p، 97/0=r)و % RPE (001/0 =p، 92/0=r) ارتباط مثبت معنی داری وجود دارد، که این همبستگی برای %VO2R با %HRR در پسران 96 و در دختران 98 صدم و برای %VO2R با % RPE در پسران 90 و در دختران 95 صدم بود. جنسیت و سن باعث تفاوت معنی دار خط رگرسیونی %VO2R - %HRR با خط مبنا می شوند. جنسیت بر رابطه خط رگرسیونی %VO2R - %RPE با خط مبنا تاثیر دارد و سن زمانی تاثیر دارد که بر اساس جنسیت تعدیل شود. بر اساس یافته های تحقیق حاضر می توان نتیجه گیری نمود که در کودکان و نوجوانان علیرغم دقت بالای ٪RPE، ٪HRR نسبت به ٪RPE پیش بینی دقیق تری از ٪VO2R دارد و می توان برای تجویز و پایش شدت فعالیت ورزشی از هر دوی آن ها استفاده نمود. ضمنا دقت این پیش بینی ها در دختران بیشتر از پسران می باشد.

هدف تحقیق: وضعیت تغذیه ای یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده ی سلامتی، آمادگی و عملکرد ورزشی ورزشکاران است لذا هدف این مطالعه بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد تغذیه ای و عوامل موثر بر آن در ورزشکاران نخبه ی استان آذربایجان شرقی بود. روش تحقیق: در این پژوهش، 240 مرد و زن ورزشکار به روش انتخابی هدفدار برگزیده و با روش توصیفی-پیمایشی مورد ارزیابی قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه ی KAP (شامل 4 بخش) بود که به طریقه ی مصاحبه تکمیل شد. در بخش اول، اطلاعات جمعیت شناختی و در سایر بخش ها، میزان آگاهی، نگرش و عملکرد تغذیه ای ورزشکاران بررسی شد. برای تجزیه و تحلیل آماری از آزمون های t تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندمتغیره، t مستقل و تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد.

یافته ها نشان داد که ورزشکاران آگاهی و عملکرد تغذیه ای متوسطی داشتند اما نگرش تغذیه ای آنان نسبتا ضعیف بود. در این بین، آگاهی، نگرش و عملکرد تغذیه ای ورزشکاران به طور معنی داری از حد مطلوب پائین تر بود (05/0>p). همچنین، رابطه ی مثبت و معنی داری بین آگاهی، نگرش و عملکرد تغذیه ای وجود داشت(05/0>p). در این بین سن، جنسیت و میزان تحصیلات عوامل موثر بر آگاهی و عملکرد تغذیه ای بودند.

نتایج این پژوهش نشان داد که وضعیت تغذیه ای ورزشکاران استان آذربایجان شرقی در حد متوسط یا نسبتا ضعیف بوده و همه ی ورزشکاران به ویژه ورزشکاران مرد و نوجوان نیاز مبرم به آموزش های نظری و کاربردی تغذیه ای دارند.

ترتیب حرکات به توالی انجام حرکات طی جلسه تمرنیات مقاومتی اشاره می کند. هدف تحقیق حاضر بررسی تاثیر ترتیب انجام حرکات متعاقب دو فعالیت مقاومتی بر تغییرات آنزیم کراتین کیناز (CK) و لاکتات دهیدروژناز (LDH) بود. روش شناسی: به همین منظور تعداد 20 آزمودنی بدون سابقه تمرین مقاومتی و به طور داوطالبانه در تحقیق شرکت کردند و به طور تصادفی در یکی از دو گروه حرکت از عضلات بزرگ به کوچک (, LSM10= n) و گروه دوم حرکات عضلات کوچک به بزرگ (, SLM10= n) قرار گرفتند. گروه LSM فعالیت مقاومتی را به ترتیب حرکات پرس سینه، کشش قرقره، پشت بازو با قرقره و جلو بازو با هالتر انجام دادند در حالیکه SLM حرکات را به ترتیب معکوس انجام دادند. نمونه گیری خون قبل از شروع فعالیت، بلافاصله، 24 و 48 ساعت بعد از آن نیز دنبال شد. نتایج نشان داد که در هر دو گروه (001/0= P) CK و (001/0= P) LDH 24 ساعت بعد از فعالیت به طور معنی داری افزایش یافت و این افزایش تا 48 ساعت بعد از تمرین تداوم داشت (001/0= P). با وجود این در نوع فعالیت مقاومتی × زمان بین هیچکدام از متغیرهای مورد نظر تفاوت معنی داری دیده نشد (05/0

اپلین یکی از آدیپوکاین هایی می باشد که از بافت چربی ترشح و موجب کاهش مقاومت انسولین می شود. با توجه به نقش ورزش بر مقاومت انسولین ، هدف این تحقیق مشاهده تغییرات سرمی اپلین، گلوکز، انسولین، مقاومت به انسولین و حساسیت انسولینی بعد از هشت تمرین تمرین تناوبی شدید در زنان دارای اضافه وزن بود. روش شناسی: آزمودنی های این تحقیق شامل 40 نفر از زنان دارای اضافه وزن (شاخص توده بدن بین 25 تا 9/29 کیلوگرم بر مترمربع) با میانگین سنی 78/3± 55/29 سال بودند که به صورت تصادفی به دو گروه تمرین تناوبی شدید و کنترل تقسیم بندی شدند. تمرین به این صورت بود که آزمودنی‏ها در هر جلسه، 12 وهله ی 30 ثانیه ای شامل 15 ثانیه دویدن با 120 درصد حداکثر سرعت هوازی خود و 15 ثانیه استراحت را انجام دادند. این پروتکل 3 جلسه در هفته، به مدت 8 هفته انجام شد. سطوح سرمی اپلین، انسولین و گلوکز قبل و 48 ساعت بعد از تمرین اندازه گیری شد. شاخص مقاومت و حساسیت انسولین نیز از طریق معادله محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل آماری داده ها نیز با استفاده از آزمون تی مستقل و وابسته در سطح معنی داری 05/0>P صورت گرفت. اجرای هشت هفته تمرین تناوبی شدید باعث هیچ گونه تغییر درون گروهی و بین گروهی معنی داری در متغیرهای مورد بررسی نشد (05/0≤P). انجام تمرین تناوبی شدید با حجم کم تاثیری بر میزان اپلین سرم نداشته و برای بهبود مقاومت انسولینی زنان دارای اضافه وزن توصیه نمی شود، گرچه با توجه تحقیقات کم و متناقض در این زمینه نیاز به مطالعات بیشتری احساس می-شود.

هدف تحقیق حاضر، بررسی تاثیر تعاملی امگا-3 و تمرین هوازی فزاینده بر سطوح کمرین، پروتئین واکنشگر C (CRP) و فاکتور نکروز دهنده ی تومور آلفا ((TNF-∝ در زنان چاق غیر فعال بود. روش شناسی: در این مطالعه نیمه تجربی، 32 نفر از زنان چاق غیر فعال (سن 3 ± 36 سال و شاخص توده بدن 5.23 ± 35.52 kg/m2)، که هیچ گونه فعالیت بدنی منظمی نداشتند، به عنوان آزمودنی های تحقیق انتخاب و به طور تصادفی در چهار گروه 8 نفری: تمرین (T)، تمرین - امگا (T-OM)، امگا (OM) و کنترل (C) تقسیم شدند. آزمودنی های گروه T و T-OM تمرینات هوازی فزاینده را با شدت 60 تا 80% حد اکثر ضربان قلب هر فرد، سه جلسه در هفته و به مدت 12 هفته انجام دادند. همچنین آزمودنی های گروه T-OM و OM، هر هفته 7 کپسول هر کدام حاوی هزار میلی گرم امگا-3 و آزمودنی های گروه T و C نیز در همین مدت دارو نما مصرف کردند. نمونه های خونی ناشتایی قبل و بعد از 12 هفته تمرین هوازی و مصرف مکمل جمع آوری شد. نتایج آزمون آماری تحلیل واریانس دو راهه نشان داد اثر تعاملی تمرین- امگا بر سطوح کمرین، CRP و TNF-∝ معنادار است (به ترتیب: 0/010P=، 0/002 P=، 0/025P=) و مداخله ی توام تمرین- امگا منجر به کاهش بیشتر این متغیرها در مقایسه با اثر تمرین و امگا به صورت مجزا در زنان چاق می شود. تمرین هوازی فزاینده به همراه مصرف مکمل امگا-3 ممکن است ؛با کاهش توده چربی و مهار روندهای بالا دست تولید عوامل التهابی، از جمله کاهش نفوذ ماکروفاژها؛ منجر به کاهش بیشتر کمرین،CRP و TNF-∝ در زنان چاق غیر فعال شود.

هدف از تحقیق حاضر تعیین ظرفیت بی هوازی با استفاده از کینتیک لاکتات خون در خلال فعالیت فرابیشینه یکنواخت بود. روش تحقیق: 15 آزمودنی مرد فعال با میانگین سن 64/3±22 سال و وزن 74/ 5±74 کیلوگرم در سه جلسه مجزا یک آزمون فزاینده استاندارد جهت تعیین Pmax، یک آزمون فرابیشینه یکنواخت با Pmax110% و آزمون وینگیت را به عنوان آزمون مرجع انجام دادند. در خلال انجام آزمون هر دقیقه یک بار، بلافاصله بعد از تمرین و در دقایق 3، 6 و 9 مرحله ی ریکاوری لاکتات خون اندازه گیری شد. تغییرات لاکتات (ΔLa)، دامنه ی زمانی تغییرات لاکتات (ΔTLa) و حداکثر لاکتات تحمل شده(Lamax)، یکبار در حین تمرین و بار دیگر در مجموع دوره ی تمرین و ریکاوری، بوسیله نرم افزار Microcal Origin از نمودار غلظت لاکتات – زمان استخراج گردید. جهت تعیین توانایی پیش بینی از آنالیز رگرسیون چندگانه استفاده شد. بین Lamax ( 05/0 P < , 62/. = r)، ΔLa (1/0 P < , 79/. = r) و ΔTLa ( 01/0 P < , 67/. = r) در حین تمرین و Lamax ( 01/0 P < , 7/. = r) و ΔLa مجموع دوره ی فعالیت و ریکاوری ( 01/0 P < , 61/. = r) با ظرفیت بی هوازی ارتباط معنادار بدست آمد. امکان پیش بینی ظرفیت بی هوازی با استفاده از شاخص های کینتیک لاکتات در حین فعالیت فرابیشینه (01/0 > P , 71/0 = r2 ). وجود داشت. امکان پیش بینی در مجموع فعالیت فرابیشینه و دوره ی ریکاوری بعد آن وجود نداشت. بطور خلاصه نتایج تحقیق حاضر نشان داد که مولفه های کینتیک لاکتات در حین فعالیت فرابیشینه می تواند ظرفیت بی هوازی را پیش بینی کنند.

رشد و هایپرتروفی عضلانی، تحت تاثیر عوامل مختلف از جمله عوامل تنظیمی میوژنیک1 و عامل تغییر شکل رشدی بتا2 قرار می گیرند. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر یک جلسه فعالیت مقاومتی دایره ای بر سطح میوژنین و میوستاتین پلاسما بود. روش شناسی: دوازده مرد جوان سالم (انحراف معیار± میانگین؛ سن 1/2±1/22 سال، قد 5/6±2/176 سانتی متر و وزن 2/8±0/69 کیلوگرم) پس از آشناسازی و تعیین 1-RM در یک جلسه فعالیت و یک جلسه کنترل شرکت نمودند. در جلسه فعالیت افراد با شدت 55 درصد 1-RM و سه ست با 15 تکرار و دو دقیقه استراحت بین هر چرخه را اجرا نمودند، اجرای دو جلسه فعالیت مقاومتی و کنترل به فاصله یک هفته انجام شد. قبل از فعالیت، پس از فعالیت، یک ساعت ریکاوری و صبح روز بعد نمونه خونی در حالت ناشتا گرفته شد و برای اندازه گیری میوژنین و میوستاتین به روش الایزا مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تحلیل واریانس مکرر( 4×2) نشان داد که مقادیر میوژنین در جلسه فعالیت به طور معنی داری بالاتر از جلسه کنترل بود (05/0< P). مقدار میوژنین پس از فعالیت به طور معنی داری بیشتر از سایر زمان ها بود (05/0< P). تعامل زمان و فعالیت بر مقدار میوژنین تاثیر معنی داری داشت (05/0< P). تعامل زمان و فعالیت بر مقدار میوستاتین اثر معنی داری داشت (05/0< P). مقدار میوستاتین 24ساعت پس از فعالیت به طور معنی داری کمتر از بلافاصله بعد فعالیت و قبل از فعالیت (05/0< P) بود. نتیجه-گیری: با توجه به یافته های تحقیق حاضر فعالیت مقاومتی دایره ای محرک قوی و اثر گذار بر میوژنین و میوستاتین پلاسما می-باشد. بنابراین این نوع فعالیت می تواند به عنوان محرکی برای هایپرتروفی عضلانی در نظر گرفته شود. با توجه به اهمیت میوژنین و میوستاتین در رشد بافت عضلانی پیشنهاد می شود تحقیقات بعدی در زمینه تاثیر فعالیت یا تمرین مقاومتی دایره ای بر بیان ژن میوژنین و میوستاتین عضله انجام شود.

این تحقیق به منظور تعیین اعتبار آزمون طراحی شده برای اندازه گیری توان بی هوازی بازیکنان بسکتبال(BAST)1 بر مبنای آزمون دویدن سرعت بی هوازی ((RAST2 انجام شد. آزمودنی های این تحقیق شامل 14 نفر از بازیکنان بسکتبال( میانگین قد، وزن، سن، درصد چربی و BMI آزمودنی ها به ترتیب 5/9± 75/176سانتیمتر، 48/9±05/69 کیلوگرم، 17/2±43/22سال، 20/6 ± 39/15درصد، 43/2± 21/22 کیلو گرم بر متر مربع ) تیم دانشگاه خوارزمی تهران بودند که حداکثر، میانگین، و حداقل توان وشاخص خستگی پس از اجرای آزمون رست و آزمون طراحی شده جدید بسکتبال محاسبه گردید. همچنین میزان لاکتات خون بعد از گذشت 2 دقیقه و ضربان قلب بلافاصله پس از اجرای آزمون ها اندازه گیری شد. پس از اطمینان از نرمال بودن متغیرهای آماری برای بررسی میزان همبستگی بین شاخص های توان و شاخص های فیزیولوژیکی (لاکتات خون و ضربان قلب) دو آزمون از ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید. نتایج نشان داد بین حداکثر، میانگین، حداقل توان به دست آمده از آزمون طراحی شده و آزمون رست همبستگی معنی داری وجود دارد(577/0=r 031/0p= ، 749/0 r=001/0=p ، 621/0= r018/0=p)، ولی بین شاخص خستگی دو آزمون همبستگی معنی داری مشاهده نشد(014/0r= ). همچنین بین لاکتات خون در زمان (2 دقیقه) پس از اجرای آزمون ها همبستگی معنی داری وجود داشت (744/0= ,r002/0=p )، اما در میزان ضربان قلب بلافاصله بعد از اجرای دو آزمون همبستگی معنی داری مشاهده نشد(237/0=r ). بین میانگین ضربان قلب بلافاصله پس از اجرای آزمون ها تفاوت معنی داری مشاهده نشد( 432/0p= )، همینطور بین میانگین لاکتات دو آزمون تفاوت معنی داری مشاهده نشد(298/0p=). بنابراین آزمون طراحی شده با توجه به آزمون رست آزمونی معتبر جهت اندازه گیری توان بی هوازی بازیکنان بسکتبال می باشد.