نشریه تغییرات اجتماعی - فرهنگی
سال سیزدهم شماره 2 (پیاپی 49، تابستان 1395)

هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در زمینه رضایتمندی زنان از ازدواج مجدد می باشد. روش تحقیق پیمایشی است و از نظر وسعت پهنانگر می باشد. جامعه آماری آن کلیه زنان مطلقه شهرستان اهواز می باشند که حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان برابر با 128 نفر تعیین شده است. روش نمونه گیری به صورت خوشه ایمطبق است. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته می باشد که پایایی آن از طریق آلفای کرنباخ محاسبه شده و برای متغیر وابسته برابر با 83/0 است. روایی پرسشنامه از نوع صوری است. نتایج نشان می دهد که میزان رضایتمندی از ازدواج مجدد در زنان مطلقه در حد متوسط است. آزمون مقایسه میانگین نشان می دهد که میزان رضایتمندی از ازدواج مجدد بر حسب وضعیت اقتصادی تفاوت معناداری از یکدیگر دارد. بین اعتقادات مذهبی و داشتن فرزند از ازدواج قبلی با میزان رضایتمندی از ازدواج مجدد رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. هر چه اعتقادات مذهبی بیشتر باشد، میزان رضایتمندی از ازدواج مجدد افزایش می یابد و هر چه اعتقادات مذهبی کمتر شود، میزان رضایتمندی از ازدواج مجدد کاهش می یابد.

در چند دهه اخیر کیفیت زندگی به عنوان یکی از مولفه های مهم توسعه پایدار شناخته شده است. کیفیت زندگی مفهوم وسیعی است که همه ابعاد زندگی از جمله ابعاد مادی، معنوی، جسمانی، اجتماعی و محیطی را در بر می گیرد. لذا، در این تحقیق به بررسی عوامل موثر بر کیفیت زندگی همسران شاهد شهر تبریز پرداخته شده است. نمونه مورد مطالعه در این پژوهش، 260 نفر از همسران شهدای شهر تبریز  بود که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و پرسشنامه سلامت اجتماعی و پرسشنامه استاندارد کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی را تکمیل نمودند. نتایج نشان داد که رابطه معنادار و همبستگی مثبت و مستقیمی بین سلامت اجتماعی و ابعاد آن با کیفیت زندگی همسران شهدا وجود دارد. همچنین مشخص گردید که میزان سلامت اجتماعی و کیفیت زندگی همسران شهدا در سطح متوسط قرار دارد. در این تحقیق بین سن و وضعیت تاهل با کیفیت زندگی همسران شهدا همبستگی معنادار نبود ولی متغیرهای درآمد، تحصیلات و وضعیت اشتغال همبستگی مستقیم و مثبت با کیفیت زندگی همسران شهدا داشت. همچنین، برای تعیین قدرت پیش بینی کنندگی متغیرها از تحلیل رگرسیون گام به گام نیز استفاده شد.

بررسی و شناخت علل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی موثر بر خشونت علیه زنان در خانواده در شهر کرمان با هدف شناسایی مهمترین عوامل برای کاهش میزان این پدیده می باشد. در این راستا از نظریه های منابع "گود" و خرده فرهنگها "باوکر"، "باندورا"، "گلز" و همچنین نظریه های فمنیست های لیبرال، مارکسیست، رادیکال، فرامدرن و سوسیال فمنیست به منظور تدوین و تنظیم چارچوب و الگوی نظری بهره گرفته شده است. مهمترین متغیرهای مستقل نیز شامل اعتیاد همسر، مشاهده و تجربه خشونت در خانواده خاستگاه، طول مدت ازدواج، یادگیری، تفاوت های قومیتی زوجین، سوءظن، اعتقادات و باورهای دینی و درآمد می باشد.    روش تحقیق این پژوهش از نوع پیمایش و تکنیک آن نیز پرسشنامه برگزیده شده که پایایی آن بوسیله ی"آلفای کرونباخ" معادل 81% برآورد شده است. پردازش اطلاعات بوسیله ی نرم افزار آماری SPSS  ورژن 21 و در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی و با استفاده از ضرایب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغییره به روش گام به گام مورد تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه ها قرار گرفته شده است. حدود مطالعاتی این پژوهش زنان متاهل مراجعه کننده به مراجع قضایی به ویژه شعب دادگاه خانواده شهر کرمان در نیمه اول سال 94 به تعداد 217 نفر می باشند که باخشونت همسرانشان به مراجع و دستگاه های قضایی مراجعه نموده اند که از این تعداد 153 نفر مورد مطالعه قرار گرفت.

ماهیت هویت یکیازمسایل مهم وچالش برانگیزاست که مورد توجه بسیاری ازپ‍ژوهشگران قرار گرفته است.در این میان هویت بصری یعنی تصویر سازی و نمایش دادن است.که به پدیده گسترده ای میان زنان تبدیل شده است که بررسی فضای حاکم بر هویت زنانه،می تواند بازنمایی واقعیتی از وضعیتهویتی و میزان تغییر شکل یافته هویتی "بخشی از زنان" نشان دهد.تحقیق حاضربا هدف تعیین عوامل مرتبط با بصری شدن هویت زنان اردبیل انجام شد.متغیرهای تصورازخود،تعلق به هویت جهانی،ترویج مد-مدگرایی وارزش های زنان در جامعه متغیرهای مستقل می باشند.متغیری که به عنوان مساله اصلی تحقیق در نظر گرفته شده بود نیز هویت بصری زنان است.جامعه آماری شامل زنان 14الی42ساله شهر اردبیل است که طبق فرمول کوکران 598خانوار به روش تصادفی سیستماتیکی انتخاب شده است.روش تحقیق حاضر پیمایش از نوع همبستگی و گردآوری داده ها به وسیله پرسشنامه محقق ساخته انجام شده است. عمده ترین نتایج به دست آمده به شرح زیر می باشد. بخش ساختاری مدل حاکی از آن است که به ترتیب از بیشترین به کمترین در تبیین مقدار واریانس متغیر هویت بصری؛ متغیرهای مهارت شناختی به فناوری با (121/2)، تعلق به هویت جهانی با (890/1)، تصور از خود با (792/1)، ارزش های زنان با (959/0)، مصرف رسانه ای با (705/0)، مدگرایی با(651/0) و پایگاه اجتماعی-اقتصادی با (567/0) نقش داشته اند.

هدف مقاله حاضر، بررسی آسیب ها و تهدیدات جریان های انحرافی نوظهور در میان دانش آموزان دوره متوسطه و پیش دانشگاهی در استان آذربایجان غربی می باشد.  جامعه آماری تحقیق عبارتست از دانش آموزان دوره متوسطه و پیش دانشگاهی استان آذربایجان غربی که تعداد آن ها 158567 نفر ، روش تحقیق پیمایشی ، روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و حجم نمونه در این تحقیق شامل 424 نفر دانش آموز می باشد. گردآوری داده ها به وسیله پرسشنامه محقق ساخته انجام شده است که ضریب پایایی پرسشنامه 88/0 می باشد. به منظور آزمون فرضیه های تحقیق از آزمون ضریب همبستگی پیرسون ورگرسیون چند متغیره گام به گام استفاده گردید. عمده ترین نتایج بدست آمده به شرح زیر می باشد: بین متغیرهای مستقل (پلورالیزم دینی افراطی، انگیزه های سیاسی و سرمایه گذاری توسط استعمارگران،ناآگاهی و غفلت جوانان،اشاعه خرافات و تحجر در حوزه دین،نابسامانی اجتماعی،فشارهای روحی و روانی، جاذب کردن عرفان های کاذب، تحریفات دینی توسط مداحان،گرایش به مد گرایی) و متغیر گسترش جریان های انحرافی و نوظهور  در سطح اطمینان 99/0 رابطه مثبت و معنی داری  و با گسترش انواع موسیقی متال،رپ،راک از طریق رسانه های جمعی رابطه منفی و معنی دار وجود دارد .گسترش جریان های انحرافی و نوظهور بیشتر از هر متغیر دیگری از متغیر پلورالیزم دینی افراطی متاثر است.

پذیرش معلولین عامل مهمی در روابط اجتماعی و حضور معلولین در جامعه است و درحقیقت برگرداندن کلیشه های منفی شناخته شده می باشد. پژوهش حاضر نیز به بررسی عوامل موثر بر پذیرش معلولین در جامعه می پردازد.روش پ‍ژوهش پیمایشی و جامعه آماری شامل 4058 نفر معلولین که 352نفربراساس روش نمونه گیری سهمیه ای(58نفرنابینا، 68نفرناشنوا و114نفرجسمی -حرکتی) به عنوان نمونه آماری انتخاب شده  اند. ابزارجمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخت که به تایید استاد راهنما و استادان مجرب رسید و پایایی کل آن برابر با 96/0می باشد . نتایج نشان داده که بین سرمایه اجتماعی، امکانات ایاب و ذهاب، نحوه گذراندن اوقات فراغت، ارائه خدمات توانبخشی، آموزش و کارآفرینی، برنامه های رسانه های جمعی، ویژگی های شخصیتی و حمایت خانواده و پذیرش معلولین در جامعه همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد. بین وضعیت تاهل، تحصیلات معلولین ، تحصیلات پدرشان ، تحصیلات همسرشان و شغل معلولین و پذیرش آنها در جامعه  تفاوت معناداری وجود دارد. تفسیر رگرسیون (روش همزمان) نشان داد که مهمترین عوامل موثر بر پذیرش معلولین در جامعه سرمایه اجتماعی  ، خانواده  ، رسانه های جمعی   و امکانات ایاب و ذهاب می باشند.

پژوهش حاضر با عنوان"بررسی رابطه دین داری با رضایت از روابط متقابل زوجین در مناطق (18و6) شهر تهران" و با هدف بررسی تاثیر دین داری بر رضایت مندی از روابط متقابل زوجین صورت گرفت.طرح پژوهش در این تحقیق توصیفی می باشد. جامعه آماری متشکل از تمامی زوج های ساکن در مناطق  18 و 6  شهر تهران بوده و نمونه پژوهشی شامل،  400 آزمودنی 200 زوج است که به شیوه تصادفی خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شدند. روش پژوهش، روش پیمایشی (survey research) بوده و ابزار پژوهش شامل پرسش نامه های جهت گیری دینی (درونی- بیرونی) آلپورت و پرسش نامه نظام باورها (SBI15R)، جهت سنجش دین داری و پرسش نامه اینریچ، جهت سنجش میزان رضایت از روابط متقابل زوجین می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS، علاوه بر روش های آمار توصیفی و استنباطی از آزمون tهمبستگی پیرسون، رگرسیون و تحلیل مسیر استفاده شده است.تحلیل نتایج نشان می دهد که: دین داری، بر رضایت از روابط متقابل زوجین تاثیر مستقیم دارد.
جهت گیری دینی بیرونی، بر رضایت از روابط متقابل زوجین تاثیر معکوس دارد.
جهت گیری دینی درونی، بر رضایت از روابط متقابل زوجین تاثیر مستقیم دارد.
عمل کردن به باورهای مذهبی بر رضایت از روابط متقابل زوجین تاثیر مستقیم دارد.
در نهایت متغیرهای مستقل در کنار هم در مدل رگرسیون 7/29% از تغییرات متغیر وابسته  را تبیین کردند.

هدف اصلی این تحقیق، بررسی رابطه بین اشتغال زنان و کیفیت روابط خانوادگی آنان در شهر مهاباد می باشد و روش تحقیق، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق، کلیه زنان متاهل با دامنه سنی60 20 سال شاغل شهر مهاباد در سال 9493 به تعداد 2995 نفر می باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 350 نفر برآورد گردیده و نمونه ها به شیوه خوشه ایچندمرحله ای و همچنین تصادفی سیستماتیک انتخاب گردیدند. گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته که ضریب پایایی آن به کمک آلفای کرونباخ 89/0 به دست آمد، صورت گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی و آزمون خی دو و با کمک جدول فراوانی و درصد استفاده شده است. فرضیه اصلی تحقیق با آزمون خی دو و مقدار خطای 5 درصد و سطح معنی داری 95 درصد مورد تایید قرار گرفت. بنابراین نتایج یافته های این پژوهش بیانگر آن است که روابط خانوادگی زنان شاغل از کیفیت بهتری برخوردار است.