مجله رویکردهای پژوهشی کارآفرینانه در کشاورزی
پیاپی 3 (پاییز 1397)

هدف این پژوهش توصیفی- همبستگی تاثیر دوره های آموزش ضمن خدمت بر بهبود کارآیی کارکنان سازمان جهاد کشاورزی: مورد مطالعه شهرستان اسلام آبادغرب استان کرمانشاه می باشد. جامعه آماری مورد مطالعه کارکنان سازمان جهاد کشاورزی شهرستان اسلام آبادغرب(105=N)، بودند که تعداد 84 نفر از آن ها با استفاده از جدول نمونه گیری کرجسی و مورگان و روش نمونه گیری تصادفی ساده مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه ی محقق ساخت های بود که به منظور برآورد پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ بهره گرفته شد. میزان این ضریب 88/0 محاسبه گردید که میزان قابل قبولی به شمار می آید. روایی شکلی و محتوایی پرسشنامه نیز توسط پانلی از متخصصان سنجش و اندازه گیری و نیز کارکنان صفی و ستادی جهاد کشاورزی مورد تایید قرار گرفت. بر اساس یافته ها کارکنان سازمان جهاد کشاورزی شهرستان اسلام آبادغرب در حرفه ی خود از کارآیی متوسط روبه بالایی برخوردارند هم چنین نتایج حاصل از تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار AMOS نشان داد متغیر دوره های آموزش ضمن خدمت(55/0=β)، بیش ترین تاثیر  را بر بهبود کارآیی کارکنان داراست. پس از آن نیز متغیرهایی چون میزان مطالعه در زمینه تخصصی(20/0=β)، رضایت شغلی(19/0=β) و اعتماد به نفس (16/0=β) به ترتیب دارای بیش ترین تاثیر  گذاری بر بهبود کارآیی کارکنان می باشند. از این رو ، توجه به نیازهای آموزشی کارکنان سازمان جهاد کشاورزی و بهبود کیفیت دوره های آموزشی ضمن خدمت از طریق تطبیق مواد و محتوای آموزشی با نیازهای آموزشی آن ها جهت افزایش کارآیی کارکنان، ضروری به نظر می رسد.

رشد و توسعه هر کشور مبتنی بر پرورش و رشد نیروهای توانا، کارآمد و کارآفرین است که لازمه آن آموزش های کارآفرینی در مراکز آمورش عالی است مراکز آموزش علمی کاربردی کشاورزی می توانند به عنوان یک دانشگاه کارآفرین نقش تعیین کننده در پرورش این افراد داشته باشند. از طرفی برای بالابردن رشد و توسعه آموزش در مراکز علمی کاربردی کشاورزی نیازمند بالابردن کیفیت و کمیت آموزش می باشد و برای بالابردن کمیت و کیفیت آموزش عالی در مراکز علمی کاربردی کشاورزی نیازمند افزایش میزان کاربردی بودن دروس، بالابردن رضایت دانشجو، بالابردن جذابیت مطالب، ارائه دروس جدید و کاربردی در زمینه های مختلف و ارائه الگوی تدریس مناسب و... می باشد که هدف اصلی مطالعه بررسی میزان کاربردی بودن دروس پایه در در مراکز آموزش علمی کاربردی کشاورزی می باشد. این مطالعه از نوع تحقیقات توصیفی است که با استفاده از یک پیمایش میدانی انجام شده است جامعه آماری این تحقیق دانشجویان سال آخر رشته های کشاورزی با گرایش های کاردانی حرفه ای فرآوروده های بیولوزیک، کاردانی حرفه ای گیاه پزشکی، کاردانی حرفه ای علوم دام- تکثیر و پرورش آبزیان زینیتی، کاردانی فنی باغبانی - گیاهان دارویی و کاردانی فنی مکانیزاسیون کشاورزی در سال 97-96 به تعداد (120= N) نمونه های آماری (90= n) که به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شده اند. در این مطالعه از روش کتابخانه ای برای جمع آوری پیشنه پژوهش استفاده و از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری داده ها استفاده شد داده ها با استفاده از آمار استنباطی (آزمون T و تجریه و تحلیل واریانس (ANOVA) و آزمون همبستگی و با نرم افزار Spss مورد توصیف و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. عمده ترین یافته های تحقیق عبارتند از تفاوت بین دیدگاه دانشجویان در ارتباط با میزان کاربردی بودن دروس پایه و هم چنین در دیدگاه دانشجویان در ارتباط با شیوه ارائه مطالب نظری و رشته تحصیلی وجود دارد و راه کاریی  نظیر اختصاصی کردن دروس پایه برای هر رشته اشاره نمود.

مهاجرت جوانان روستایی به شهر در کنار افزایش میانگین سنی نیروی انسانی شاغل در بخش کشاورزی مشکلاتی هستند که آینده نیروی انسانی شاغل به کشاورزی در روستاها را با چالش مواجه می کنند. جوانان روستایی به عنوان یکی از مهم ترین سرمایه های انسانی، بخش عظیمی از جمعیت و نیروی کار جامعه روستایی را تشکیل می دهند و به عنوان بازوی کار در بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده های روستایی نقش ارزنده ای دارند و سرمایه هایی بالقوه در راستای دگرگونی روستاها از وضعیت نامطلوب موجود به وضعیت مطلوب تلقی می شوند. مطالعه حاضر به دنبال بررسی عوامل اثرگذار بر تمایل جوانان روستایی به مهاجرت به شهر بود. در این تحقیق از روش فراتحلیل استفاده شد. جامعه آماری تحقیق را 41 مقاله علمی پژوهشی منتشر شده در مجلات داخلی تشکیل دادند. نتایج فراتحلیل نشان داد در کل 20 عامل موثر بر تمایل جوانان روستایی به مهاجرت به شهر شناسایی شد. مهم ترین عوامل بر اساس فراوانی متغیرها عبارتند از وجود امکانات رفاهی، بهداشتی و تفریحی بیش تر در شهر (با فراوانی 25)، یافتن شغل مناسب در شهر (با فراوانی 18)، دستیابی به درآمد بیش تر در شهر (با فراوانی 17) ، بالا بودن دستمزدها در شهر نسبت به روستا (با فراوانی 16) و داشتن تحصیلات بالا و دانشگاهی (با فراوانی 14) تشکیل دادند.

آموزش و پرورش نیروی انسانی یکی از ارکان بنیادین و مهم در رشد و توسعه اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی و سیاسی به شمار می رود و داشتن انگیزه برای یادگیری این نیروی انسانی بسیار با اهمیت است، انگیزش عامل درونی است که فرد را از درون به فعالیت واداشته و منبعث از نیازهای فرد است. با توجه به این که انتخاب رشته ی تحصیلی از مهم ترین مسائلی است که در دوره ی متوسطه مطرح می شود و این انتخاب به منزله ی نوعی سرمایه گذاری برای فعالیت های اجتماعی و هم چنین اشتغال نیروی کار محسوب می شود، در پژوهش حاضر هدف اصلی این است که تا چه میزان دانش آموزان دختر دبیرستانی در شهرهای اهواز و ملاثانی به ادامه تحصیل در رشته های کشاورزی تمایل دارند؟ پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ ماهیت داده ‏ها کمی و از نظر نحوه جمع ‏آوری داده ‏ها توصیفی-پیمایشی می‏ باشد. جامعه آماری این پژوهش را دانش ‏آموزان دختر سال اول و سال چهارم (رشته ‏های تجربی و ریاضی) مقطع متوسطه‏ ی دبیرستان‏ های حضرت فاطمه(س) شهر ملاثانی و حضرت زهرا(س) شهر اهواز در سال تحصیلی 97-1396 به تعداد292 نفر تشکیل می‏‎دهند که با استفاده از جدول نمونه‏ گیری کرجسی و مورگان (1970)، تعداد 169 نفر به عنوان نمونه آماری تعیین شدند. در نمونه گیری از روش طبقه‏ای متناسب با حجم طبقه ‏ها استفاده گردید.  ابزار جمع ‏آوری داده ‏ها پرسشنامه ای محقق ساخت بوده که داده‏ ها با استفاده از نرم افزار spssversion20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

تدوین الگوی کشت هر منطقه از دیرباز جزو وظایف اصلی سازمان هایی بوده که به طور مستقیم یا غیرمستقیم با کشاورزی مرتبط هستند. در مطالعه ی حاضر، برای تعیین الگوی بهینه ی کشت محصولات عمده ی شهرستان بهبهان با هدف افزایش درآمد کشاورزان، از مدل های برنامه ریزی ریاضی استفاده شد. اطلاعات مورد نیاز از طریق مصاحبه با کارشناسان جهاد کشاورزی این شهرستان در سال زراعی 96- 1395و هم چنین مرکز آمار ایران جمع آوری گردید. مناطق مورد بررسی در این مطالعه شامل سردشت، لنگیرات، حومه، دودانگه و تشان بوده که بسته به نوع اقلیم و خاک از محصولات زراعی و باغی متفاوتی برخوردارند. حل مدل پیشنهادی با کمک نرم افزار GAMS و الگوریتم Conopt که از روش سیمپلکس تعمیم یافته در حل مسائل خطی استفاده می کند، انجام گرفت. نتایج نشان داد که با هدف حداکثرسازی سود، سطح زیرکشت و مقدار آب مصرفی در کل شهرستان در حالت بهینه به میزان 76/2 و 63/4 درصد افزایش یافته است. این شهرستان از منابع آبی کافی برای کشت محصولات سودآوری چون گوجه فرنگی، هندوانه و چغندرقند برخوردار است که سود حاصل از کشت این محصولات در حالت بهینه به ترتیب به میزان 58/31، 93/29 و 16/32 درصد افزایش یافته است. جهت دستیابی به هدف حداکثرسازی سود، پیشنهاد می شود در آینده از برنامه ریزی چند هدفه که اهدافی مانند: حداقل سازی مصرف آب، حداکثرسازی استفاده از نیروی کار و حداقل سازی مصرف کود و سموم شیمیایی در نظر می گیرد، به کار گرفته شود.

روش های آموزشی مبتنی بر نیازهای آموزشی کارآفرینی دانشجویان، وجود یک رهیافت علمی مناسب در زمینه ترویج کارآفرینی، قبول این آموزش ها توسط دانشجویان از جمله مواردی هستند که در اثربخشی دوره های آموزشی کارآفرینی تاثیرگذار می باشد. در این راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی روش های آموزشی تاثیرگذار در کارآفرینی دانشجویان از دیدگاه دانش آموختگان انجام شد. جامعه آماری مطالعه دانش آموختگان رشته های مختلف کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان به تعداد 672 نفر بودند که تعداد 242 نفر از آنان با استفاده از فرمول مورگان و به روش تصادفی متناسب طبقه ای، به عنوان نمونه آماری مطالعه انتخاب شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای طراحی شد که اعتبار آن توسط صاحب نظران رشته ترویج و آموزش کشاورزی و پایایی آن با انجام آزمون مقدماتی تایید شد. تجزیه تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss انجام پذیرفت. نتایج نشان داد ارائه درس پیرامون راه اندازی و مدیریت کسب و کارهای کوچک، انجام پروژه های تحقیقاتی پیرامون ایجاد کسب و کار کوچک مرتبط با رشته و تشکیل کانون یا مراکز کارآفرینی مهم ترین تاثیر را در توسعه کارآفرینی مراکز آموزش عالی داشته اند.