فهرست مطالب

اقتصاد پنهان - سال چهارم شماره 14 (تابستان 1398)

نشریه اقتصاد پنهان
سال چهارم شماره 14 (تابستان 1398)

  • تاریخ انتشار: 1398/06/01
  • تعداد عناوین: 5
|
  • ناصر پوررضا*، امیر تربتی صفحات 7-31
    بیانات حضرت امام خامنه ای، رهبر نظام مقدس جمهوری اسلامی به عنوان یکی از مهم ترین منابع رجوع از سوی تصمیم گیران و مدیران کشور مورد استفاده قرار می گیرد. نام گذاری سال ها با مفاهیم اقتصادی - فرهنگی در دوره اخیر نشان از اهمیت فوق العاده این امر از دیدگاه ایشان دارد. مقام معظم رهبری،کلید اصلاح و توسعه در هر مقوله ای را در فرهنگ می دانند بنابراین در طی سال های اخیر بیانات فراوانی در مورد اصلاح فرهنگ جهت اصلاح اقتصادی کشور ارائه کرده اند، مباحثی مانند جهاد اقتصادی، اصلاح الگوی مصرف و اقتصاد مقاومتی و غیره را در همین راستا می توان ارزیابی کرد. بیانات مقام معظم رهبری از یک اندیشه محکم و منسجم نشات گرفته ، به گونه ای که هر یک از بیانات ایشان در یک موضوع خاص در راستای پوشش دادن و حمایت از یک راهبرد کلی برای نظام می باشد. در مواجهه با چنین اندیشه نظام مندی، خرد کردن فرمایش های ایشان ممکن است باعث از دست رفتن مفاهیم اصلی یا فهم ناقص مطالب گردد. در چنین شرایطی، دید سنتزی به نظر کارایی بیشتری خواهد داشت. در این تحقیق با جمع آوری و دسته بندی بیانات ایشان در زمینه اقتصاد مقاومتی، نقشه راهبردی کلانی استخراج گردیده است. در این نقشه با تقسیم بندی میان بخش های مختلف جامعه، اعم از دولت، دانشگاه، حوزه و غیره، به صورت سیستماتیک کارکرد هر یک از این ارگان ها در راستای رسیدن به ویژگی های مطلوب جامعه تبین شده اند. نتایج مطالعات مضامین استراتژیک جالبی را در پی داشته است که می تواند در برنامه ریزی فرهنگی و اقتصادی کشور مورد توجه قرار بگیرند.
    کلیدواژگان: توسعه فرهنگی و اقتصادی، اقتصاد مقاومتی، نقشه راهبردی توسعه اقتصادی
  • قدرت الله خسروشاهی، حسین سبحانی، امین امیر حسینی* صفحات 33-57

    یکی از مسایلی که امروزه به نحو گسترده ای نظام اقتصادی کشور را تهدید می کند، قاچاق کالا و ارز است. بر همین اساس، جرم انگاری و تشدید کیفر این جرم می تواند هزینه ارتکاب جرم را افزایش دهد تا میزان جرم کاهش یابد.لذا، باید به تطبیق عناصر جرم مزبور با عناصر سه گانه جرم اخلال در نظام اقتصادی کشور پرداخته شود. بر همین اساس، در باب عنصر مادی لازم می آید که برای کشف رابطه علیت، از رفتار قاچاقچی و وقوع اخلال در نظام اقتصادی، به متخصصین این حوزه رجوع شود. در این مورد تبصره 1 ماده 1 قانون مجازات اخلالگران در نظام اقتصادی به مسئله مذکور اشاره داشته است. لذا در باب عنصر مادی نیز باید اذعان داشت آن چه در باب اخلال، نقطه ثقل مواد مربوط بدان را تشکیل می دهد، حصول اخلال در نظام تولیدی کشور است. در تطبیق عناصر معنوی نیز باید اذعان داشت که اگر قاچاقچی در پی قاچاق کالا بوده لکن قصد اخلال یا علم به وقوع آن نداشته است بعید است که بتوان ایشان را اخلالگر نظام اقتصادی کشور دانست. در باب عنصر قانونی نیز به مواد قانونی در این زمینه پرداخته خواهد شد و در نهایت انطباق قاچاقچی کالاو ارز با حصول شرایط خاص واطلاق عنوان اخلال در نظام اقتصادی به وی ضروری می نماید.

    کلیدواژگان: قاچاق، اخلال، عنصر معنوی، نظام اقتصادی
  • عباس خندان* صفحات 59-78

    موضوع این مقاله تحقیقی روابط بین مبارزه با قاچاق کالا و ارز و سیاست‎های اقتصاد مقاومتی است. انواع قاچاق در حدودی که مرتبط با این موضوع است بررسی شده و نیز به انگیزه های قاچاقچیان چه در قالب فردی و گروهی و چه سازمان یافته و حرفه ای پرداخته شده است. نخست باید توجه کرد که چرا تقاضا برای کالاهای خارجی به ویژه قاچاق وجود دارد. کیفیت بالاتر و قیمت ارزانتر مهمترین دلایل ارجحیت این نوع از کالاهاست. یک دلیل عمده دیگر برای قاچاق سازمان‎یافته رانتی است که در واردات غیررسمی و دور زدن قوانین دولتی وجود دارد. دولت می باید تا حد امکان با کاهش حجم، شفاف‎سازی و بروزرسانی مقررات دولتی رانت موجود در قاچاق را از بین ببرد. رویکرد و سیاست‎های اقتصاد مقاومتی می‎تواند در پیشگیری یا مقابله با قاچاق در همه ابعاد و صورت‎های آن رهگشا باشد. در این مقاله تحقیقی عوامل موثر بر قاچاق و سیاست‎های اقتصاد مقاومتی در مواجهه با آنها به صورت دقیق‎تری مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. به لحاظ روشی در جای مناسب خود از فرمول های مرتبط اقتصادی بهره جسته‎ایم و سپس به تحلیل روابط این موضوع با سیاست های اقتصاد مقاومتی پرداخته و در نهایت به یک مدل دست یافته‎ایم که می تواند روابط این دو موضوع را روشن سازد سپس به دلایل ترجیح و افزایش تقاضا برای کالاهای خارجی خواهیم پرداخت. نتیجه آنکه از آنجایی که این سیاست‎ها با هدف استقلال اقتصادی کشور نوشته شده، بکارگیری آن تاثیر فراوانی بر کاهش قاچاق خواهد داشت. این مقاله در واقع روش های مبارزه با قاچاق کالا را بر اساس رهنمودها و سیاست های اقتصاد مقاومتی بازنویسی می کند. در تمام مقاله تلاش شده تا نکات مهم و تاثیرگذار بر قاچاق از دل سیاست های ابلاغی استخراج شود. نمودار شماره (1) نتایج حاصله این مقاله یعنی عوامل موثر بر افزایش قاچاق کالا و همچنین شیوه‎های مقابله با توجه به سیاست‎های اقتصاد مقاومتی مرتبط را بصورت خلاصه نشان می‎دهد.

    کلیدواژگان: قاچاق کالا و ارز، اقتصاد مقاومتی، فرهنگ و اقتصاد، سیاست‎های اقتصاد مقاومتی
  • رحیم تیموری* صفحات 79-101

    یکی از الگوهای توسعه منطقه ای ایجاد قطب های صنعتی است .این الگو برگرفته از نظریه قطب رشد فرانسوا پرو بوده که معتقد است توسعه در همه جا و یکباره اتفاق نمی افتد، بلکه فرایند توسعه ابتدا در برخی نقاط یا قطب های رشد ایجاد و سپس به نواحی اطراف منتشر می شود. این تفکر،یعنی، پخش امواج توسعه از مرکز به پیرامون، به عنوان یکی از الگوهای برنامه ریزی توسعه منطقه ای، در برنامه های عمرانی چهارم و پنجم قبل از انقلاب مورد توجه قرار گرفت و در چند نقطه به اجراء درآمد. در اواخر برنامه چهارم کشیده شدن صنعت به محدوده 120 کیلومتری تهران مطرح شد و در نتیجه قزوین و ساوه نیز، علاوه بر تهران، تبریز، اهواز، اصفهان و اراک به قطب صنعتی تبدیل شد. بنابراین کریدور توسعه در برنامه پنج ساله چهارم شکل گرفت. در امتداد قطب صنعتی قزوین به سمت شمال و در مجاورت اتوبان تهران-رشت  ، بخش لوشان از توابع شهرستان رودبار واقع گردیده ، فضایی که با احداث کارخانه سیمان خزر (دهه 50 و 60)، شهرک صنعتی جمال آباد (دهه 70)، نیروگاه برق و چندین واحد صنعتی دیگر  اینک خصوصیات یک منطقه صنعتی را یافته است. مقاله حاضر با هدف بررسی اثرات شهرک صنعتی لوشان بر ساختار-اقتصادی اجتماعی منطقه در پی بررسی و آزمون دو مدعای زیر است. نخست، با قرار دادن ویژگی های این منطقه صنعتی در مدار قطب های صنعتی در پی بررسی اثرات شهر صنعتی لوشان  بر ساختار اجتماعی-اقتصادی منطقه در قالب اثرات پخش و واپس روی، در واقع آزمون بر نظریه قطب های رشد و توسعه است. دوم، نوشتار حاضر نگاهی اقتصادی به تجربه توسعه قطب های صنعتی (شهر صنعتی لوشان) دارد و به این منظور قطب صنعتی لوشان را در توسعه قابلیت های اقتصادی این منطقه و تاثیر آن در کاهش فعالیت های اقتصادغیررسمی از جمله اشکال متفاوت قاچاق مورد واکاوی قرار می دهد. در جهت تبیین دو مدعای فوق از ماحصل مطالعات انجام شده و اسناد موجود (داده های ثانویه) تا جایی که برای خواننده مطلب مسموع و قابل قبول باشد و به شیوهای مفید و کارآ منظور تحقیق حاضر را بیان کند؛ استفاده شده است.

    کلیدواژگان: الگوهای توسعه، ساختار اقتصادی، اقتصاد غیر رسمی، قطب صنعتی
  • سید محمد سید محسنی باغسنگانی* صفحات 103-125
|
  • Naser Pourreza *, Amir Torbati Pages 7-31
    Statements by Imam Khamenei, the leader of the holy system of the Islamic Republic, are used as one of the most important sources of reference by decision-makers and managers of the country. Naming the years with economic-cultural concepts in the recent period indicates the extreme importance of this in their view. They know the key to reform and development in every category in culture, so in recent years there has been a lot of talk about reforming the culture for economic reform in the country.. The statements of the Supreme Leader come from a solid and coherent idea. So that each of his statements on a particular topic is intended to cover and support a general strategy for the system. Faced with such a systematic notion, shattering their teachings may lead to the loss of basic concepts or incomplete understanding. Under such circumstances, synthetic vision would appear to be more efficient. In this research, by collecting and categorizing his statements in the field of resistive economics, a large strategic map has been extracted. In this map, by dividing them into different sections of society, including government, university, field, etc., they are systematically explaining the function of each of these organs to achieve the desired characteristics of society. The results of studies have yielded interesting strategic themes that can be considered in cultural and economic planning of the country.
    Keywords: Cultural, Economic Development, resistance economics, Strategic Plan for Economic Development
  • Qodratollah Khosroshahi, Hossein Sobhani, Amin Amir Hosseini* Pages 33-57

    One of the issues that threatens the country's economic system today is the smuggling of goods and currencies. Accordingly, criminalization and aggravated punishment of this crime can increase the crime rate to reduce the crime rate. Therefore, it is necessary to compare the elements of the crime with the three elements of disturbing the economic system of the country. Accordingly, specialists in the field are required to discover the causal relationship between traffickers' behavior and the disruption of the economic system. In this case, note 1 of Article 1 of the Code of Criminal Procedure for Violators refers to this issue. As for the material element, it must also be acknowledged that what constitutes the gravity of the disruption of the material concerned is the disruption of the country's production system. In adapting the spiritual elements, it should also be acknowledged that if the smuggler sought to smuggle goods but had no intention of disrupting or knowing about them, it is unlikely that they would be disruptive to the country's economic system. The legal element will also deal with the legal issues in this area, and eventually it will be necessary for him to adapt the exchange of Qi and foreign exchange to meet the specific conditions of disruption of the economic system.

    Keywords: Trafficking Disruption Spiritual Element, Economic system