ماهنامه شباک
پیاپی 50 (بهمن 1398)

فضاهای عمومی می توانند به گونه ای طراحی شوند که مردم فعالیت ها را از محیط خصوصی به محیط عمومی فراخوانند و یا برعکس به صورتی باشند که وارد شدن به آن ها از نظر فیزیکی و روانی دشوار باشد؛ زیرا فضاهای شهری مکان هایی هستند که به عموم شهروندان تعلق داشته و با حضور انسان و فعالیت اوست که معنا پیدا می کند. این مقاله با هدف سنجش ارتباط و تاثیر متغیرهای محیطی و شاخص های کالبدی فضا بر الگوهای رفتاری شهروندان به رشته تحریر درآمدهاست و جهت پاسخگویی به اهداف پژوهش در ابتدا از تلفیق دو روی (عکس برداری) و برداشت رفتار به صورت پیاده، داده ها جمع آوری شده است که روشی تصادفی برای برداشت رفتارهای شهری می باشد و باید آن را جزء مطالعات بصری-رفتاری به حساب آورد. جهت سنجش معیارهای تعامل پذیری اجتماعی در طراحی جدید میدان شهدا از آمار توصیفی و تحلیلی استفاده شده است که پاسخگویی مناسب به فرضیه و سوالات تحقیق بوده است. نتایج و یافته ها نمایانگر این است که فضاهای عمومی انسان ساخت می توانند بستری برای تعاملات و توسعه اجتماعی و همچنین عرصه ای برای بهبود الگوهای رفتاری شهروندان به شمار آیند که می بایست در ابعاد کالبدی مورد ارزیابی قرار گیرند.

مدرسه از نخستین محیط های اجتماعی آموزشی است، که کودکان به آن وارد می شود و شخصیتشان در آن شروع به شکل گیری می کند. تعلیم و تربیت قسمت اصلی از زندگی هر انسانی است و حتی موقعی که با آشنایان خویش در حال بحث کردن هستید این اتفاق می افتد. در طراحی فضاهای آموزشی مدارس در دهه های اخیر از لحاظ کیفیت فضایی و محیطی اصول دقیق معماری رعایت نشده است، در نتیجه این روند در یادگیری، و تربیت کودکان تاثیر می گذارد. با پیشرفت نظام آموزشی با ابداع سبک های نوین یادگیری با احداث باغ مدرسه ارتباط بین کودکان و طبیعت انجام گرفته است. در اصول طراحی باغ مدرسه به مسائل مهم و ضروری چون حفاظت از محیط زیست تاکید شده است. و علاوه بر این موضوع به طراحی فضایی در این محیط سبز که باعث بهبود عملکردی آموزشی توجه بسزایی شده است. در این مقاله سعی شده است تا با ایجاد و احداث محیطی سبز همچون باغ در محیط آموزشی بتوان کیفیت آموزش را بهبود بخشید.

شرح این گونه از جایگاه اند در معماری ها از گذشته تا هر سیکل متناوب دوره زمانی که باشنده ی فضا در مورد آن معماری تفکر و خواسته ای را از آن مورد معماری طلب نماید، با حرکات متعدد رفتاری فرد عجین شده است تا مطالعه گردد و رفع نیاز شود. حکم دایره ای قیود بنیادین2 مدلی ست ملی و نمادین و کارساز است و بشدت در پیدایش و ادامه این همانی های معماری تاثیرگذار بوده و خواهد بود. شعف مکان، مکانی ست معماری، مکان معماری، مکانی است، دارای ذهن و جسم و به طبع آن محرک و رویداد خاطره است که باز و بسته است که باز و بسته می شود، من در آنجا هستم در بالا یا پایین و یا در اینجا و خارج از آنجا هستم این تمایلات رفتاری دوسویه است فضا بین3 و فضاست باشنده فضا و مکان فضاست که ارتباطات عاشقانه ای باهم خواهند داشت و نوعی دلدادگی ست، این گونه است که معماری پدید می آید. در این بین توده جسم و فضای غیرجسم که نوع مکان را شکل می دهند در سیکل دوره زمان ها بر حسب احتیاجات متعدد فرد به عنوان باشنده ی فضا دارای توالیت و تولیدیت است که در مفهوم بنای گذشته با مفهوم بنای امروزی ضرورت عرصه های اقامت و اشتغال بنا متغیر بوده و چیزهایی از آن تغییر کرده است و چیزهایی را نیز تغییر می دهند تمامی این کنکاش ها جهت سوق و ذوق معماری برای ارضاء و تمایلات و لذت های فرد بهره بردار و الزام دهنده ضوابط مهندسی و تجربی ست که در بناهایی با مدل بدوی و ریشه ای و بناهایی که از این قیود شرعا، حکما و عرفا به صورت مدلی نوین و نئوها شکل گرفته اند را، چگونه و قانونمند شرح می دهند تا کهن و پایا، نوسازی وحشی، هم این وهم آن تا اینکه قانونمند شرح می دهند.

معماری مدارس معمولا از ایده های مالک آن تبعیت می کند، همچنین مباحث انرژی مصرفی در ساختمان ها و کیفیت هوای داخل آن به منزله جدیدترین موضوعات تحت بررسی در بخش تحقیقاتی ساختمان و محیط زیست است. با توجه به فرضیه نوشتار حاضر، بین میزان رضایت دانش آموزان از کیفیت هوای داخل رده ها رابطه معناداری وجود دارد. لذا بررسی کیفیت هوای داخل رده ها به علت زمان و تعداد زیاد حضور دانش آموزان داخل محیط های کلاس، دارای اهمیت زیادی است چراکه عوامل بسیاری می توانند کیفیت هوای مدرسه را تحت تاثیر قرار دهند. روش تحقیق در این نوشتار از نوع توصیفی و بر پایه منابع کتابخانه ای می باشد. این نوشتار با تکیه بر تاثیر کیفیت هوای محیط کالبدی معماری بر روی کیفیت فرایند آموزش به منظور پاسخگویی به تحولات گسترده روش های آموزشی، به بررسی نقش عوامل کالبدی بر رضایت مندی و دلبستگی دانش آموزان به محیط آموزشی می پردازد، ازاین رو شناسایی شاخص ها و مولفه های تاثیرگذار، میزان تاثیرگذاری مولفه ها و شناسایی روابط موثر بین متغیرها با فضای کلاس و دانش آموزان مورد بررسی قرار می گیرد و نتایج حاصل بر ارتباط بین نقش کیفیت هوای داخل رده ها و رضایتمندی و دلبستگی در دانش آموزان تاکید دارد که رعایت و اعمال آن ها در فضا نقش موثری در بالا بردن کیفیت هوای داخل کلاس و به تبع آن یادگیری دانش آموزان دارد.

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی دو روش تدریس ایفای نقش و یادگیری مشارکتی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر پایه ششم ابتدایی شهر ایرانشهر است که از نوع آزمایشی و به روش پیش آزمون، پس آزمون و گروه کنترل می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر پایه ششم ابتدایی شهر ایرانشهر که تعداد آن ها 1484 نفر در سال تحصیلی 97-96 است. نمونه آماری این پژوهش 90 نفر بودند که در سه گروه ایفای نقش،یادگیری مشارکتی و گروه کنترل به صورت تصادفی جایگزین شدند و در این پژوهش آزمودنی ها به صورت تصادفی طبقه ای خوشه ای تقسیم بندی شده اند. به منظور تلخیص داده ها از شاخص های آمار توصیفی (فراوانی، انحراف معیار، میانگین، درصد، جدول) استفاده شده است و برای پاسخ به فرضیه های پژوهشی از آزمون های آمار استنباطی (آزمون کلموگرف - اسمیرنف، آزمون لوین و تحلیل کواریانس) بهره برده شده است. نتایج آزمون تعقیبی پژوهش حاضر نشان داد که ارتباط آماری معناداری بین رده های ایفای نقش،تدریس مشارکتی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان وجود داشت به طورکلی نتایج نشان داد که رده های ایفای نقش و تدریس مشارکتی بر پیشرفت تحصیلی درس های علوم و مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی معنی دار بوده است .