فهرست مطالب

نشریه زبان و ادب فارسی
پیاپی 13 (زمستان 1391)

  • تاریخ انتشار: 1391/12/01
  • تعداد عناوین: 4
|
  • خلیل حدیدی، فاطمه شیخلووند* صفحات 1-20
    «وجود» و مباحث مربوط به آن در عرفان اسلامی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این میان، بزرگان دو سلسله ی کبرویه و سهروردیه نظرات چشمگیری ارائه داده اند. در نوشتار حاضر وجود و فروعات آن از جمله اسماء و صفات الهی، تجلی و مشاهده از منظر هر دو سلسله مورد بحث و فحص قرار گرفته است. ازین رو سعی بر این است ابتدا به دیدگاه های مشایخ بزرگ این دو طریقت عرفانی اشاره و تفاوت و تشابهات موجود در آراء آنها ذکر شود. اکثر بزرگان این دو سلسله وجود را با خداوند متعال یکی دانسته اند و بعضی از ایشان در رابطه ی ارتباط وجود با جهان هستی و انسان تاکید می کنند که وجود واقعی از آن خداوند است و سایر مخلوقات تجلیات او هستند. از جمله سعدالدین حمویه و عزیز الدین نسفی به کرات اذعان می کنند که خداوند هستی نیست نمای و همه ی مخلوقات نیستی هستی نمای هستند. لازم به ذکر است ارجاعات داخل متن از نوع نقل به مفهوم است نه نقل به عین.
    کلیدواژگان: وجود شناسی، سلسله ی کبرویه، سلسله ی سهروردیه، اسماء و صفات الهی، تجلی و مشاهده
  • علی دهقان*، حبیبه زاهدی کیا صفحات 21-40

    مضمون آفرینی، ایجاد و یا کشف رابطه و پیوند تازه میان امری ذهنی با عینی است که در ظاهر هیچ پیوندی میان آنها نیست. از این رو آن را نوعی تظاهر فرمیک ظرفیت های زبانی و نوعی موضع گیری خاص در قبال امکانات زبان شعر دانسته اند. این هنر یکی از ویژگیهای سبک هندی است که غزل این سبک را کلا از ابتذال نگاه داشته است، زیرا شاعر حق نداشته یک مضمون کهنه را تکرار کند. بدین ترتیب یکی از امتیازات عمده ی شعر عصر صفوی به طور عام و سبک کلیم با دیگر شعرای قبل از او به طور اخص، تغییر جهت خلاقیت های ادبی از تصویرسازی به «مضمون آفرینی» است. کلیم با خلق مضامین تازه در قالب غزل، نقش بسزایی در ادب فارسی ایفا کرد. برای همین است که در دیوان او همه جا مضمون تازه می جوشد و تصاویری نو در موضوعاتی جزئی به چشم می خورد. در مقاله ی حاضر سعی می شود پس از تعریف «مضمون آفرینی»، روش کلیم کاشانی در این هنر بررسی شود.

    کلیدواژگان: مضمون آفرینی، کلیم کاشانی، اسلوب معادله، اغراق، تشبیه گسترده، موتیف
  • کیومرث رحمانی* صفحات 41-74

    مکتب ادبی ناتورالیسم در نیمه ی دوم سده ی نوزدهم میلادی در فرانسه توسط «امیل زولا »، رمان نویس فرانسوی بنیاد گذاشته شد و سپس دامنه ی نفوذ آن به برخی کشورهای اروپایی و امریکا کشیده شد. این مکتب در پایان امپراتوری دوم در فرانسه با الهام گرفتن از نظرات فلسفی- ادبی «تن»، منتقد بنام فرانسوی و به تاثیر ریشه ی دارتر، کارهای بزرگ فیزیولوژیست ها و پزشکان و طب تجربی «کلود برنار» به وجود آمد. تاثیرپذیری عمده ی این مکتب از نظر شکل ظاهر از نظریه های بیولوژیکی «داروین» و هم چنین کاربرد عقاید فلسفی «اگوست کنت» و... در مطالعات اجتماعی و استعمال عقاید تن در نظریه های «جبر علمی » در ادبیات است. این ها (عقاید فلسفی کنت و تن) در تفسیر روابط زندگی بر اساس تحولات اجتماعی و تاکید بر دیدگاه های مربوط به هستی انسان از اصول کاربردی و مهم ناتورالیسم به شمار می روند. بر این اساس اعتقاد ناتورالیست ها این است که انسان تمایل به عینیت دارد و رفتار او مانند کار یک ماشین به شمار  می رود و درباره ی آن مثل یک ماشین قضاوت اخلاقی ناممکن می شود؛ چراکه به حکم عوامل سه گانه ی وراثت و محیط و لحظه محتوم است؛ از این رو می توان با داشتن دانشی از مکانیزم پدیده های فطری در انسان قطعات متحرکه ی ظهور عقلانی و احساساتی اش را تحت تاثیر و نفوذ وراثت و محیط و لحظه نشان داد و هم چنان که یک دانشمند طبیعی در سلسله حوادث و علل و موجبات آن ها تحقیق می کند، در ادبیات نیز چنین تحقیقی لازم و عملی است؛ زیرا هنرمند هم مانند شیمی دان و زیست شناس یا فیزیک دان می تواند با مواد کارش «تجربه» کند. در این مقاله سعی شده است داستان های ناتورالیستی آثار محمود دولت آبادی، شناسایی و در حد توان شرح و بررسی شود؛ تا از این دریچه بهتر بتوان به جهان بینی و دنیای اندیشه ی این نویسنده ی توانمند نظری افکند. با این تعریف که ناتورالیسم نویسندگان ایران- نه به تمام و کمال- تاثیرپذیر از ناتورالیسم نویسندگان غربی،  به ویژه نویسندگان آمریکا و فرانسه است.

    کلیدواژگان: ادبیات تطبیقی، ناتورالیسم، ناتورالیست، ناتو- رئالیست1، نویسندگان غربی، ادبیات داستانی ایران، محمود دولت آبادی
  • علیرضا شعبانلو* صفحات 75-86

    نفوذ زبان فارسی در هند که از اواخر قرن نخست هجری با حمله ی مسلمانان ایرانی برای فتح هند آغاز شده بود با استقرار سلسله های حکومتی فارسی زبان و ایرانی در آنجا بیشتر شد و در دوره ی صفوی به نهایت رسید. در این دوره بسیاری از هنرمندان و شاعران و نویسندگان ایرانی به هند رفتند و در آنجا ساکن شدند و بسیاری از هندیان نیز فارسی آموختند و بدین زبان آثاری پدید آوردند. عبدالباقی نهاوندی یکی از کسانی است که در چهل سالگی به هند رفت و در آنجا مآثر رحیمی را که کتابی است در تاریخ و رجال هند تحریر کرد. در این کتاب به طور ویژه آثار و اخبار عبدالرحیم خان خانان و ویژگی های شخصیتی و حسب و نسب وی، و خدمتکاران و دوستان و شاعران او معرفی شده است و به صورت فرعی مطالبی درباره پادشاهان گذشته ی هند و نورالدین محمد جهانگیر غازی و سلسله ی وی نیز وجود دارد. در این مقاله کوشش می شود که این اثر ارزشمند و مولفش معرفی گردد.

    کلیدواژگان: تذکره، زبان فارسی، عبدالباقی نهاوندی، مآثر رحیمی، هند
|
  • Khalil Hadidi, Fatemeh Shekhlovand * Pages 1-20
    Literature has boundless capacity with literary context in the form of poem, prose or both of them. The different between poem and prose is that poem has special music feeling and imagination that is more powerful than prose, but it doesn’t necessarily mean that prose is unfilled with music. There are different styles of music in poetry which one of them is external music related to poem rhythm. One of the famous and powerful poets in Persian literature is Sanaee Ghaznavi who used this music skillfully. There are a few rhythm deficiencies in his lyrics indicating that form has an importance value in Persian poetry as well as the meaning and content. This paper aims at analyzing the external music in Sanaee Ghaznavi’s poetry.
    Keywords: Sanaee Ghaznavi, Lyrical poems, External music
  • Ali Dehghan*, Habibeh Zahedi Kia Pages 21-40

    Concept creating is making or discovering the relationship or finding a new integration between a subject and an object which have no apparent relationship. Concept creating is more common in one of the Persian poetry styles called Indian style that Kalim Kashani, a famous poet of 11th century, is an adherent of this style, and his book (complete poetical works) containing 590 lyrics is one of the significant works of the era. One of the prominent characteristics of his lyrics is concept creating. Methods and tricks of concept creating include: equation style, exaggeration, wide simile and motifs, which have been used in perfection by Kalim. In order to examine the methods and tricks of concept creating, Kalim’s book has been studied and facts containing concepts have been extracted, evaluated and described in some sections of equation styles including: exaggeration, wide simile and motifs.  Examining concept creating in Kalim’s poems, it became clear that this poet has used equation style to create concept more than all the other methods by applying wide simile, motifs and exaggeration.

    Keywords: Concept Creating, Kalim Kashani, Equation Style, exaggeration, Wide Simile, Motifs
  • Kiumars Rahmani * Pages 41-74

    Naturalism was a literary movement taking place from the 1880s to 1940s that used detailed realism to suggest that social conditions, heredity, and environment had inescapable force in shaping human character. Naturalism is the outgrowth of literary realism, a prominent literary movement in mid-19th-century France and elsewhere. Naturalistic writers were influenced by Darwin’s theory of evolution, philosophical-literal ideas of Taine and experiments of a physiologist named Claude Bernard. Also, philosophical opinions of Kant and Taine which were based on interpretations of social life and relationships influenced the principles of naturalism importantly. Thus, Naturalists believe that people’s behavior has the tendency to be objectified and treated like a machine and it would be impossible to judge it morally because of heredity, environment and moment is inevitable. Hence, we can have knowledge of the mechanisms of natural phenomena in man to define rational and emotional parts of his being which are under the influence of heredity, environment, and the moment. This paper aimed at identifying and describing the naturalistic aspects of Mahmoud Dowlatabadi stories. Naturalistic analysis of his stories can help us to have better in depth insight of his ideology.

    Keywords: comparative literature_Naturalism_Naturalistic_NATO - Realists_Western writers_Mahmoud Dowlatabadi
  • Ali Reza Sha&#, Banlu * Pages 75-86

    Although influence of Persian language in India had begun in the late first Hejri century by Persian Muslim invasion to India, establishing the Persian ruling dynasty and Safavid Period reach to its climax. In this period, many Iranian artists, poets and writers went to India and settled there and also a lot of Indians taught the Persian language and created lots of works. Abdulbaqi nahavandi one of those who went to India at the age of forty- has written a book" Ma'aser Rahimi" on the history and the greatest of India. This book includes Abdolrahim khan khanan's works and news, his individual personality, descent, servants, comrades and poets and also some issue about previous kings of India and especially about
    Noraldin Mohammad Jahangir Ghazi and his dynasty . This paper is an attempt to introduce this valuable work and it's writer.

    Keywords: Biography_Persian language_Abdulbaqi Nahavandi_Ma'aser – e - Rahimi_India