فهرست مطالب

رهبری و مدیریت آموزشی - سال چهاردهم شماره 2 (تابستان 1399)

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی
سال چهاردهم شماره 2 (تابستان 1399)

  • تاریخ انتشار: 1399/06/19
  • تعداد عناوین: 8
|
  • مریم افضل خانی*، زهرا تاجیک صفحات 1-20

    هدف پژوهش حاضر، آسیب شناسی ارزشیابی توصیفی درجهت تحقق فرایند یاددهی و یادگیری بود. روش پژوهش، کیفی با رویکرد زمینه ای است. جامعه آماری این پژوهش معلمان  ابتدایی مجری طرح ارزشیابی توصیفی(کیفی) در مدارس ابتدایی دخترانه منطقه 5 شهر تهران بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به مرحله اشباع  25 نفر از معلمان انتخاب گردیدند. ابزار جمع آوری داده ها  از طریق مصاحبه های  نیمه ساختار مند بود. روایی محتوایی ابزار بر اساس نظر متخصصان برنامه ریزی درسی تعیین و تایید شد. تحلیل داده ها براساس کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد. پس از فرآیند کدگذاری متن مصاحبه ها، 97کد نهایی، 31 مفهوم نهایی و 15 مقوله (امکانات مدرسه، توسعه حرفه ای معلمان، اجرای نامناسب ارزشیابی توصیفی و...) شناسایی گردید. مقوله محوری این تحقیق آسیب های ارزشیابی توصیفی درجهت تحقق فرایند یاددهی و یادگیری بود که در نهایت پس از کدگذاری انتخابی داده های جمع آوری شده یافته های نهایی ارایه شد. نتایج و تحلیل دیدگاه ها، موجب شناسایی و دسته بندی شش طبقه از نقاط ضعف گردید که شامل کاهش انگیزه و کاهش شوق و حساسیت دانش آموزان نسبت به یادگیری و تحصیل؛ افزایش افت یادگیری و دامن زدن به کم سوادی دانش آموزان؛ کاهش عدالت در سنجش دانش آموزان و تبعات آن؛ کاهش افراطی استرس دانش آموزان و تبعات ناشی از آن؛ بی انگیزه بودن و عدم توسعه حرفه ای معلمان؛ عدم تناسب بین امکانات موجود و الزامات خواسته شده در ارزشیابی توصیفی می شود.

    کلیدواژگان: آسیب شناسی، ارزشیابی توصیفی، فرایند یاددهی و یادگیری
  • سید سعید میرپور* صفحات 21-41

    هدف از پژوهش حاضر، ارایه مدل معماری منابع انسانی یود. پژوهش حاضر در دسته بندی پژوهش های کیفی قرار دارد. جامعه آماری، خبرگان حوزه منابع انسانی دانشگاهی و مدیران و معاونین و کارشناسان حوزه منابع انسانی بودند. نمونه گیری به صورت هدفمند نظری بود که تا اشباع نظری ادامه یافت. حجم نمونه 19 نفر و ابزار مورد استفاده، مصاحبه به صورت نیمه ساختار یافته فردی و کانونی انجام شد. تجزیه و تحلیل مصاحبه ها بر اساس روش تحلیل محتوای کیفی انجام گرفت. جهت روایی و پایایی داده ها از روش سه سویه نگری استفاده شد. به استناد تجمیع آراء نظرات خبرگان دانشگاهی و مدیران و کارشناسان منابع انسانی و پس از پیاده سازی متن مصابه ها و تم گذاری و کدگذاری مربوطه، در مرحله اول، 27 کد اولیه باز و در مرحله بعدی کدهای محوری در 6 بعد معماری منابع انسانی به شرح عناصر پایه منابع انسانی، ویژگی های منابع انسانی، سیستم منابع انسانی، دستاوردهای منابع انسانی، فعالیت های عملکردی پیشرفته و فعالیت های نگهداشت منابع انسانی استخراج شد که بر اساس آن مدل معماری منابع انسانی طراحی گردید.

    کلیدواژگان: معماری منابع انسانی، سرمایه انسانی، تحلیل محتوا
  • فرزان شعاع اردبیلی، جعفر رحمانی*، غلامرضا ویسی صفحات 43-61

    هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر محیطی و رفتاری بر برنامه توسعه فعالیت کارآفرینانه در بین کارکنان دانشگاه علمی-کاربردی بود. جامعه آمار ی پژوهش را کلیه کارکنان دانشگاه علمی- کاربردی استان اردبیل (370 نفر) تشکیل می دادند و تعداد 310 نفر به عنوان نمونه بر اساس رویکرد حداقل مربعات جزیی انتخاب شدند که گزینش آن ها با استفاده از روش طبقه ای متناسب و تصادفی برای 21 مرکز لحاظ و با ابزار پرسشنامه مورد تحلیل قرار گرفت. دو پرسشنامه مورد استفاده از روایی صوری و محتوایی برخوردار بودند و پایایی آنها برای هرکدام از پرسشنامه‎ها به ترتیب با ضریب 94/.،93/.α= محاسبه شد. تحلیل داده های گردآوری شده، با استفاده از نرم افزار  Spss و  Smart pls صورت گرفت. نتایج پژوهش برای بررسی برازش مدل با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی و رابطه فرضیات با استفاده مدل معادلات ساختاری، حاکی از رابطه مثبت و معنی دار برای ویژگی های محیطی شامل مولفه های اجتماعی- فرهنگی، قانونی- مقرراتی، سیاسی - اداری، اقتصادی - مالی، شبکه های نوآوری و موقعیت مکانی و عوامل رفتاری شامل فرهنگ سازمانی، ویژگی های شخصیتی مدیران، کارکنان، سبک رهبری، تضاد سازمانی با کارآفرینی دانشگاه توسط اعضاء دانشگاه بود.

    کلیدواژگان: عوامل محیطی، عوامل رفتاری، کارآفرینی، فعالیت کارآفرینانه
  • جعفر ترک زاده*، مهدی محمدی، فرشته رنجبر، سمیه مزگی نژاد صفحات 63-81

    هدف پژوهش حاضر پیش بینی دستاوردهای تحصیلی دانشجویان بر اساس ادراک آن ها از کیفیت یاددهی-یادگیری و پتانسیل انگیزش تحصیلی موجود در مراکز آموزش عالی شهرستان لامرد می باشد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان مراکز آموزش عالی شهرستان لامرد (شامل 6483 نفر) بود که بر اساس فرمول کوکران، 356 نفر به روش نمونه گیری تصادفی نسبتی بر اساس ویژگی جنسیت انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه های دستاوردهای تحصیلی تام (2004)، کیفیت فرآیند یاددهی-یادگیری ترک زاده و محترم (1392) و شناخت شغلی واگنر و هلنبک (1995) که توسط ترک زاده و زینعلی (1391) بودند که متناسب با فضای دانشگاهی مورد بازسازی و اعتباریابی قرار گرفته است. داده ها با استفاده از نرم افزارهای آماری  SPSS24و Lisrel8.8 و آزمون های آماری t تک متغیره، رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که از نظر دانشجویان میانگین ابعاد دستاوردهای تحصیلی، کیفیت یاددهی - یادگیری و پتانسیل انگیزش تحصیلی بالاتر از سطح متوسط و پایین تر از سطح مطلوب می باشد (05/0>p). متغیر کیفیت یاددهی - یادگیری به طور مستقیم بر دستاوردهای تحصیلی تاثیر معناداری دارد. همچنین به طور غیرمستقیم و از طریق متغیر پتانسیل انگیزش تحصیلی بر دستاوردهای تحصیلی تاثیر معنی داری دارد.

    کلیدواژگان: دستاوردهای تحصیلی، کیفیت یاددهی-یادگیری، پتانسیل انگیزش تحصیلی
  • غلامرضا جباری مراغوش، جهانگیر یاری حاج عطالو*، صادق ملکی آوارسین صفحات 83-101

    پژوهش حاضر با هدف تبیین پاسخگویی و بالندگی اعضای هیات علمی با میانجی گری یادگیری سازمانی بر مبنای رهبری  معنوی در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان غربی انجام گرفت. این پژوهش از نظر روش، توصیفی همبستگی از نوع مدل یابی علی (مدل یابی معادلات ساختاری) می باشد. جامعه آماری 695 نفر از کلیه استادان تمام وقت 13 واحد بود که از میان آنان 263 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب شدند که برای تعیین حجم نمونه از جدول کرجسی و مورگان استفاده و برای گرداوری اطلاعات از چهار پرسشنامه استاندارد استفاده شد. روایی محتوایی و سازه ای پرسشنامه ها تایید و پایایی پرسشنامه ها به ترتیب89/.،87/.،87/.و88/. بدست آمد، به منظورارزیابی روابط بین متغیر های مکنون و اندازه گیری شده در الگوی مفهومی، از مدل یابی ساختاری از نرم افزار PLS3  استفاده گردید. یافته های مطالعه حاضر حاکی از نقش معنی دار بین متغیر درون زا با متغیرهای برون زا می باشد. همچنین نتایج حاکی از تایید نقش میانجی یادگیری سازمانی و در روابط علی بین رهبری معنوی با پاسخگویی و بالندگی بود.

    کلیدواژگان: پاسخگویی، بالندگی، یادگیری سازمانی، رهبری معنوی
  • حمیدرضا کمالی اردکانی*، کامران محمدخانی، پریوش جعفری صفحات 103-129

    پژوهش حاضر با هدف شناسایی و رتبه بندی سازکارهای اجرایی رهبری دانشگاهی کوانتومی در دانشگاه های کشور انجام گرفت. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از حیث شیوه ی گردآوری داده ها، پیمایشی است. جامعه ی آماری را خبرگان رهبری آموزش عالی تشکیل دادند؛ که تعداد هفت نفر از آنان با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی صوری و محتوایی آن از طریق قضاوت خبرگان مورد تایید قرار گرفت. پایایی ابزار نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مقدار 0.919 برآورد گردید. داده های جمع آوری شده به کمک روش ویکور فازی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که از دیدگاه خبرگان رهبری آموزش عالی 5 سازکار، « اتخاذ بهترین تصمیم در شرایط پیچیده »، « انطباق و هماهنگی با روند تغییرات از طریق انطباق خلاق(پیش نگری تغییر) »، « درک درست فرصت ها و بهره گیری از آن ها از طریق برخورداری از بینش، چشم انداز و مقاصد روشن»، «تدوین راهبردهایی برای شایسته گزینی، شایسته پروری و شایسته داری اعضای هیات علمی و کارکنان » و « تسهیل مشارکت مخالفان » به ترتیب از بین 29 سازکار اجرایی استخراج شده از بالاترین درجه اهمیت برخوردار هستند.

    کلیدواژگان: رهبری دانشگاهی، کوانتوم، ویکور فازی
  • محمدابراهیم جرجانی، مجید اشرفی*، سید محمدرضا حسینی، محمودرضا چراغعلی صفحات 131-147

    هدف کلی این پژوهش، طراحی الگوی شهرداری کارآفرین با محوریت آموزش گردشگری (مولفه های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی) و نقش میانجی سرمایه اجتماعی بود. روش پژوهش توصیفی ازنوع همبستگی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران و کارشناسان شهرداری گرگان به تعداد 400 نفر بود که با استفاده از جدول نمونه گیری کرجسی و مورگان، تعداد 196 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در این پژوهش از روش کتابخانه ای و روش میدانی برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته شهرداری کارآفرین (8 سوال)، سرمایه اجتماعی (6 سوال) و توسعه آموزش گردشگری (15 سوال) بوده است. جهت بررسی روایی پرسشنامه ها از روش روایی محتوایی استفاده شده است. در روایی محتوایی از نظرات اساتید و خبرگان سازمان شهرداری و میراث فرهنگی استفاده شد و پس از جرح و تعدیل پرسشنامه نهایی تهیه گردید. پایایی پرسشنامه از طریق آزمون آلفای کرونباخ با میزان 862/. مورد تایید قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از نرم افزار smart pls استفاده گردید. نتایج نشان داد که شهرداری کارآفرین بر آموزش گردشگری تاثیرگذار است و همچنین شهرداری کارآفرین بر سرمایه اجتماعی تاثیرگذار است. لذا الگوی شهرداری کارآفرین می تواند راه را برای گسترش توسعه آموزش گردشگری  و به تبع آن افزایش مشارکت ازطریق توسعه سرمایه اجتماعی فراهم سازد.

    کلیدواژگان: شهرداری کارآفرین، آموزش گردشگری، سرمایه اجتماعی
  • فرناز استانه، مرضیه حیدری* صفحات 149-171
    این پژوهش با هدف تبیین نقش واسطه ای خودکارآمدی و اشتیاق کاری در رابطه بین ادراک از سازمان های یادگیرنده با عملکرد شغلی معلمان شهرستان آباده انجام شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه ی آماری این پژوهش را معلمان مدارس شهرستان آباده تشکیل می دهند که تعداد آن ها برابر با 1274نفر می باشد. جهت انتخاب حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان نمونه 295 نفری به شیوه تصادفی طبقه ای انتخاب گردید. جهت اندازه گیری ادراک از سازمان یادگیرنده از پرسشنامه سنگه (1990)، خودکارآمدی از تچانن موران و گاریس (2004)، اشتیاق کاری از پرسشنامه شوفلی(2006)، عملکرد شغلی از پاترسون (1995) استفاده گردید. روایی سازه پرسش نامه ها با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی تاییدی و روایی محتوایی توسط تعدادی از صاحب نظران علوم تربیتی و پایایی آنها به وسیله ضریب آلفای کرونباخ و پایایی مرکب مورد بررسی و تایید قرار گرفت. با استفاده از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری فرضیات تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق بیانگر آن بود که رابطه ادراک از سازمان های یادگیرنده بر عملکرد شغلی، خودکارآمدی و اشتیاق کاری مثبت و معنادار بود. همچنین مشخص گردید خودکارآمدی و اشتیاق کاری نقش میانجی بین ادراک از سازمان های یادگیرنده با عملکرد شغلی ایفا می کنند. بنابراین می توان تاثیر ادراک کلی فرهنگ سازمان یادگیری بر عملکرد شغلی را از طریق خودکارآمدی و اشتیاق کاری مدنظر قرار داد.
    کلیدواژگان: سازمان های یادگیرنده، عملکرد شغلی، خودکارآمدی، اشتیاق کاری