فهرست مطالب
فصلنامه زیبایی شناسی ادبی
سال یازدهم شماره 44 (تابستان 1399)
- تاریخ انتشار: 1399/04/01
- تعداد عناوین: 9
-
صفحات 1-38
تقابل های دوگانه از مفاهیم و مولفه های اساسی در ساختارگرایی و نظریات زبان شناسی و نشانه شناسی است که در باورهای کهن بشری ریشه دارد. بنا بر اهمیت بررسی تقابل های دوگانه در آثار فاخر ادبیات فارسی این تحقیق درصدد است به بررسی تقابل های دوگانه در مثنوی های عاشقانه نظامی، لیلی و مجنون و خسرو و شیرین پرداخته و ابعاد مختلف این مساله را در این دو اثر فاخر مورد تبیین و تحلیل قرار دهد. منظومه های عاشقانه نظامی تحولات عظیمی در فضای ادبی ایران پدید آورده و این مساله در آثار ادبی بعد از او را نشان می دهد. از مقایسه دو منظومه عاشقانه «خسرو و شیرین» و «لیلی و مجنون» نظامی می توان به نتایج جالبی دست یافت ازجمله این که این دو منظومه نمایان گر دو فرهنگ و اندیشه مختلف است. خسرو و شیرین بیان گر ایران پیش از اسلام با آداب و رسوم شاهان ساسانی و فرهنگ باز و سنجیده و لیلی و مجنون بیان گر زندگی قبیله ای با تصویری از آداب و رسوم خشک و فرهنگ بسته اعراب بدوی. عشق در خسرو و شیرین زمینی و مجازی و در لیلی و مجنون در ورای دنیای محسوس است و عرفانی به نظر می رسد. عشق «مجنون و فرهاد» و «لیلی و شیرین»، و مرگ آن ها نیز بسیار با یکدیگر شبیه و قابل تطبیق است. در خسرو و شیرین، چهره ای که بر سراسر داستان اشراف دارد چهره شیرین است و در لیلی و مجنون نقش برجسته مجنون کاملا مشهود است.
کلیدواژگان: تقابل دوگانه، لیلی و مجنون، خسرو شیرین، عشق، ادبیات غنایی -
صفحات 39-58
طنز به عنوان یکی از گونه های شوخ طبعی در بیان احساسات ادبی، ابزاری است که با تکیه بر خلاقیت و با پشتوانه ی تفکر و تامل، واقعیت و حقیقت مسایل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و انسانی را آن چنان به تصویر می کشد که هیچ ابزار دیگری قادر به انجام آن نیست. شفیعی کدکنی از جمله شاعرانی است که شعرش ظرفیت و ظرافت های خاصی را در خود گنجانده است و یکی از این نوع سازوکارهای ادبی او در اشعارش، پرداختن به طنز و طبع آزمایی در این زمینه است که به تعهد او در برابر جامعه برمی گردد و این متعهد بودن یکی از اصول بنیادین شاعران جریان سمبولیسم اجتماعی است. طنز شفیعی در گذر زمان، جنبه ای انسانی با پشتوانه ای فلسفی به خود می گیرد که ناشی از آگاهی و شناخت او نسبت به جامعه و زمانه است. هدف این نوشتار پرداختن به طنز او و شگردهایش، همچون بهره گیری از عناصر ملی، دینی و طبیعی، طنز عارفانه و به کار گیری آرایه های ادبی در شعر اوست تا نشان دهیم که طنز او علی رغم خفیف بودن، با به کار گیری این روش ها بسیار تاثیرگذار بوده و برجستگی خاصی به شعر او بخشیده است.
کلیدواژگان: طنز، شعر معاصر، تعهد اجتماعی، سمبولیسم اجتماعی -
صفحات 59-79
در داستان های هوشنگ گلشیری به دلیل رویکرد متفاوت، به مرگ و زندگی نکات قابل بحث بسیاری می توان یافت. این مقاله به بررسی داستان «شازده احتجاب» هوشنگ گلشیری از دیدگاه نقد شالوده شکنانه پرداخته است. نقد شالوده شکنی بر اساس نظریه دریدا شکل گرفت. ابتدا در فلسفه و بعد در نقد ادبی به کار رفت. پایه نقد شالوده شکنی بر یافتن تقابل های دوتایی و بحث بر سر آن ها برای یافتن موارد تناقض و در نهایت رد پیش فرض های پذیرفته شده است. نتیجه این جستجوها تردید در باورهای پذیرفته ای شده ای است که پیشاپیش بدیهی دانسته می شود. از نظر دریدا، معنای ثابت و قطعی برای کشف کردن متن وجود ندارد. آنچه در متن وجود دارد، یک بازی رو به گسترش از معانی است که واند ثابت و قطعی شود. تقابل در رمان «شازده احتجاب»، بر پایه تضاد بین مرگ / زندگی است. شازده با هرچه در ارتباط است به مرگ منتهی می شود و فخرالنساء با مطالعه و تلاش برای خودشناسی به دنبال زندگی است، در نهایت و بر اساس نظریه شالوده شکنی دریدا، دو قطب مرگ/ زندگی می تواند در کنار یکدیگر معنا پیدا کنند و هیچ کدام بر دیگری برتری ندارند.
کلیدواژگان: نقد ادبی، شالوده شکنی، ژاک دریدا، شازده احتجاب، هوشنگ گلشیری -
صفحات 101-130
علوم و فنون بلاغی به ویژه بخش انشاء و از همه مهم تر مبحث «امر» در غزلیات کلیم کاشانی نقش بسزایی در انتقال آموزه ها و دانسته های شاعر به مخاطب دارد. شاعران و سخنوران فارسی برای انتقال آموخته های خویش از ابزارهای زبانی و ادبی بهره گرفته اند. امر با معانی ثانوی آن در غزلیات این شاعر خلاق از جایگاه بلاغی و ادبی برخوردار است. در مجموع 590 غزل از سروده های او، امر در معنی ثانوی «آرزو، تمنا و تقاضا» اولین و بیشترین بسامد را داراست به طوری که با سهم 93/53% جایگاه نخست را به خود اختصاص داده است. هم چنین سهم امر در معنی ثانوی «ارشاد و نصیحت» با 58/38% در رتبه دوم است. این ویژگی برجسته نشان دهنده آن است که کاربرد ابزار زبانی و بلاغی امر در معانی ثانوی اشاره شده، با آموزه های عرفانی، با ارزش تر جلوه یافته است. در این مقاله کاربرد فعل امر با معانی ثانویه در حوزه غزلیات کلیم کاشانی بررسی و تبیین شده است. هرگونه ارتباط ساده زبانی متشکل از پیامی است که از گوینده به مخاطب منتقل می شود و فعل امر با پذیرش معانی ثانوی، امکان آموزش تاثیرگذار آموزه های عرفانی و ادبی را، برای سخنور فراهم می کند.
کلیدواژگان: کلیم کاشانی، غزلیات، بلاغت، انشاء، امر، عرفان -
صفحات 131-153
ارتباطات غیر کلامی، مسیرهای ارتباطی بین انسانی است در یک محیط ارتباطی است که به وسیله منبع (فرستنده) و استفاده آن از محیط به وجود می آید و دارای ارزش پیامی بالقوه برای فرستنده و گیرنده است. نظریه و مدل های ارتباط معمولا در جهت درک تعاملات ارتباطی مفید می باشند. این نظریه ها بر اساس این عقیده است که تمامی رفتار رد و بدل می شود و متقابل است. فضا ممکن است به عنوان شکلی از ارتباط غیر کلامی به کار رود و بردویستل معتقد است که ما به عنوان افراد بشر، الگوهای ویژه فرهنگی حرکت کردن در فضا را که قابل تشخیص و قابل پیش بینی هستند یاد می گیریم. در این پژوهش، مولفه های ارتباطات غیر کلامی طبق مدل ری برویستل در اشعار نیما یوشیج تحلیل و بررسی شده است؛ و میزان استفاده بجا و درست نشانه های ارتباط غیر کلامی شاعر در این منظومه زیرکی و چیره دستی صاحب اثر را در برقراری ارتباط با مخاطب نمایان می سازد. بررسی منظومه مورد نظر نشان می دهد زبان نمادین نیما همراه برداشت ها، روایات و شخصیت های داستانی با مفاهیم عمیق اجتماعی نمود دارد. در واقع، روایت و نماد، بسیار مورد توجه شاعر بوده و در افزایش بار مفهومی و عاطفی و تاثیر بر روی مخاطبان نقش بسزایی داشته است و مخاطب با تکیه بر این گونه نمادها در تعامل با داستان و ارتباطات غیر کلامی آورده شده در آن می تواند به درک درستی از مفهوم داستان برسد.
کلیدواژگان: ارتباطات غیر کلامی، مدل های ارتباط، ری بردویستل، نیما یوشیج، منظومه خانه سریویلی -
صفحات 155-173
هر هنرمندی از هنر برای بیان احساسات و انتقال تجربیاتش استفاده می کند و تلاش خود را در رساندن پیام درونی اش به مخاطبانش انجام می دهد و سعی می کند برای انتقال تجربه و احساسات درونی اش با بهره گیری از کلمات و جملات و در قالب های مختلف ادبی به صورت نظم و یا نثر، بهترین روش را برگزیند تا جملاتش افسون گر باشد، در راستای این هدف، تصویر هنری بهترین روش برای بیان احساسات هنرمند و تاثیر در درون مخاطب است؛ زیرا ادیب تابلویی هنری خلق می کند و کلمات را به تصویر می کشد، به آنها رنگ و حرکت و موسیقی می بخشد و مخاطبش را شگفت زده می کند؛ بنا بر این ادیب با هدف رسوخ به درون شنونده و رساندن پیام خود به وی و ماندگاری اثرش از این روش بهره می گیرد. در پژوهش حاضر، که به روش تحلیل محتوایی انجام گرفته، به مقایسه تصویرپردازی در روایت زنانه و مردانه در دو رمان «همسایه ها» از احمد محمود و «پرنده من» از فریبا وفی پرداخته شده است. احمد محمود در رمان خود از زبان محاوره ای و متناسب با شخصیت های داستان استفاده کرده و در توصیفات، کمتر به جزییات پرداخته است، لیکن فریبا وفی ضمن استفاده از زبان محاوره، در توصیفات به جزییات بیشتر پرداخته و علاوه بر ظاهر شخصیت ها، اخلاق و نوع افکار آنها را نیز بازگو کرده است. در هردو رمان، نویسنده برای تصویرسازی از تشبیه و کنایه بیشتر استفاده کرده اند.
کلیدواژگان: رمان، تصویرپردازی، روایت، احمدمحمود، فریبا وفی -
صفحات 175-200
یکی از عوامل مهم و موثربرای به تصویر کشیدن ماهیت و کیفیت هستی و جوامع بشری ، وصف است. نویسنده به مدد تجربیات و ذوق خود برای مجسم کردن و تصویرآفرینی می تواند از وصف سود ببرد. عنصر برجسته در داستان سمک ، تصویرگرایی و کاربرد زبان مجازی است که کاتب ارجانی وقایع و تجربیات حسی وآموخته های خویش را با زبان و بیان توصیفی دستوری یا هنری ادبی مناسب به کار برده و اشخاص یا اشیا و به طور کلی عوامل درگیر در ماجرای داستان را با بیانی تصویری ، به گونه ای معرفی کرده است که می توان آن را داستان ترسیمی تصویری دانست. زیرا در نظام روایی ، بیشتر دارای نشانه های دیداری است. در سیر بیان داستان که دارای جنبه های فرهنگی اجتماعی است، علاوه بر توصیف طبقات گوناگون درباره شیوه زندگی، دغدغه ها، مسایل و اتفاقات ، کنش ها و رخدادهای غیر واقعی (ریالیسم جادویی) نیز روبه رو هستیم. در این مقاله نقش وصف ها؛ در ادامه روایت و عینیت بخشیدن به ماجرای داستان بررسیشده و عوامل موثر هنری در تصویرگرایی این داستان ، باروش توصیفی تحلیلی برجسته نمایی گردیده است.
-
صفحات 175-200
چکیده یکی از عوامل مهم و موثربرای به تصویر کشیدن ماهیت و کیفیت هستی و جوامع بشری ، وصف است. نویسنده به مدد تجربیات و ذوق خود برای مجسم کردن و تصویرآفرینی می تواند از وصف سود ببرد. عنصر برجسته در داستان سمک ، تصویرگرایی و کاربرد زبان مجازی است که کاتب ارجانی وقایع و تجربیات حسی وآموخته های خویش را با زبان و بیان توصیفی دستوری یا هنری ادبی مناسب به کار برده و اشخاص یا اشیا و به طور کلی عوامل درگیر در ماجرای داستان را با بیانی تصویری ، به گونه ای معرفی کرده است که می توان آن را داستان ترسیمی تصویری دانست. زیرا در نظام روایی ، بیشتر دارای نشانه های دیداری است. در سیر بیان داستان که دارای جنبه های فرهنگی اجتماعی است، علاوه بر توصیف طبقات گوناگون درباره شیوه زندگی، دغدغه ها، مسایل و اتفاقات ، کنش ها و رخدادهای غیر واقعی (ریالیسم جادویی) نیز روبه رو هستیم. در این مقاله نقش وصف ها؛ در ادامه روایت و عینیت بخشیدن به ماجرای داستان بررسیشده و عوامل موثر هنری در تصویرگرایی این داستان ، باروش توصیفی تحلیلی برجسته نمایی گردیده است.
کلیدواژگان: روایت، وصف هنری، عوامل هنری، داستان سمک -
صفحات 201-233
زیبایی شناسی و تعیین ارزش واقعی یک اثر، نتیجه کار سبک شناسی روی آن اثر است. در بررسی سبک شناختی متون، یکی از سطح های مورد بررسی، سطح زبانی متن است و در سطح زبانی، یکی از مقوله های مهم، سطح آوایی یا سطح موسیقایی متن است. سطح آوایی خود به سه بخش موسیقی بیرونی، موسیقی کناری و موسیقی درونی تقسیم می شود. ردیف و به ویژه قافیه یک شعر بخش مهمی از موسیقی کناری در شعر است که هم به تنهایی و هم در کنار دیگر بخش های آوایی کلام، نقش مهمی در ارزش بخشیدن به شعر دارد. بررسی قافیه شعر تا حد زیادی می تواند توانایی و قدرت خلاقیت شاعر را در هنر شعر بیان نماید. منظومه خسرو و شیرین نظامی از جمله منظومه هایی است که گوینده با هنرمندی تمام، از این توانایی در شعر استفاده می کند و بی همتا بودن خود را در غنابخشی به قافیه به نمایش می گذارد. پژوهش حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای و تحلیل محتوا موسیقی کناری را در منظومه خسرو و شیرین نظامی بررسی کرده است تا تاثیر این عناصر موسیقایی در شعر این شاعر آشکار گردد. باید گفت که نظامی در کمال هنرمندی توانسته است از قافیه هایی بهره ببرد که هم سخن او را زیباتر کند و هم طراوت قافیه ها حفظ شود. ارزش قافیه وی گاه با کاربرد آرایه های لفظی و معنوی بدیع مانند تناسب یا مراعات النظیر، تضاد، تکرار، سجع و جناس بیشتر می شود؛ زیرا در این حالت، کلمه قافیه دارای ارزش های تصویری، موسیقایی، معنوی و... خواهد شد که سبب موثرتر جلوه دادن پیام شعری خواهد شد. نظامی از ردیف نیز به عنوان عاملی در غنی تر کردن بخش های عاطفی خسرو و شیرین استفاده کرده است. بیشتر ردیف‌های منظومه خسرو و شیرین فعل هستند و شاعر از ردیف های اسمی که در ایجاد صورخیال نقش موثرتری نسبت به ردیف فعلی دارند، استفاده چندانی نکرده است.
کلیدواژگان: زیبایی شناسی، خسرو و شیرین، عناصر موسیقایی، ردیف و قافیه
-
Pages 1-38
Due to the importance of examining the dual contradictions in the great works of Persian literature, this study seeks to study the dual contrasts in the military love Mathnavi, Lily and Majnoon, Khosrow and Shirin and to explain and analyze the different aspects of this issue in these two magnificent works. Give. Military romance systems have made tremendous changes in Iranian literary space, and this is reflected in the literary works after him. A comparison of the two romantic "Khosrow and Shirin" and "Lily and Majnoon" romantic poems can yield interesting results, including the fact that the two poems represent different cultures and ideas. Khosrow and Shirin represent pre-Islamic Iran with Sassanid kings customs and open and measured culture, and Lily and Majnoun represent tribal life with an image of dry Arab customs and closed primitive Arab culture. Love is in the Khosrow and sweet earthy and virtual and in Lily and Majnoon beyond the sensible world and it seems mystical. The love of "Majnoon and Farhad" and "Lily and Sweet", and their deaths are very similar and matched. In Khosrow and Shirin, the face that dominates the whole story is the sweet face, and in Lily and Majnoon the insane role of Majnun is quite evident.
Keywords: Dual confrontation, military Ganji, lily, majnoon, Khosrow Shirin -
Pages 39-58
Satire, as one of the species of humor in expressing literary sentiment, is a tool which, by relying on creativity and with the support of reflection, portrays the reality and truth of social, political and cultural issues, that no literary tools and technique the other can not do it. shafiee kadkani is one of poets whose poetry includes some special humorous elegance in his political, social and cultural fields returning to his commitment to society, which is one of the fundamental principles of the poetry of the flow of social of social symbolism. Satire shafiee kadkani, over time, takes on a humanitarian aspect with a philosophical backing that comes from his knowledge of society and the time. the purpose of this article is to address its humor and actions , such as use of national, religious and natural elements, as well as the use of literary techniques and arrays in his poems, to show that his humor, despite being
Keywords: Shafee kadkani, cintemporary poetry, Satire, ploy -
Pages 59-79
There are discussable points Houshang Golshiri 's stories due to different approach to death and life. This essay has been attempted to survey" Shazdeh Ehtejab" Novel by Houshang Golshiri via anti-infrastructure critical point of view. Anti-infrastructure critique has been formed basis of Derrida's theory. Firstly it has been applied in philosophy then in literary criticism. Anti-infrastructure critique is based on bilateral confrontation and it has been discussed abut them to discover contradictions, eventually to reject accepted pre-assumptions. These searches lead to uncertainty of accepted believes that they already were certain. From Derridas point of view، there is not a constant and definite meaning to figure out the text، actually is just an expanding game of meaning that can be fixed and finalized and none is superior to the other. The confrontation in this novel is basis on Life and Death. Shazdeh leads to death with everything his related and Fakhroalnesa seeks life through her self-analysis. Eventually, according to anti-infrastructure Derrida's theory, these two pillars of death / life can be mean together.
Keywords: Literary critique, anti-infra structure, Jacques Derrida, Shazdeh Ehtejab, Houshang Golshiri -
Pages 131-153
Nonverbal communication, interpersonal communication paths, is in a communication medium generated by the source (sender) and its use of the environment and has a potential message value for the sender and receiver. The theory and communication models are usually useful in understanding communication interactions. These theories are based on the idea that all behavior is exchanged and reciprocally. Space may be used as a form of nonverbal communication, and Bardwistl Believes that we, as human beings, learn the specific cultural patterns of moving in space that are recognizable and foreseeable. In this research, non-verbal communication components are analyzed and analyzed in the lyrics of Nima Yoshij according to the Ray Bravesteel model. ; And the amount of proper use of the signs of the nonverbal communication of the poet in this cryptic system and the dominant hand-owner of the work on The study of the poem shows that the symbolic language of Nima is accompanied by deep-seated social concepts, narratives and narratives. In fact, the narrative and symbol are very much considered by the poet and in increasing the load Conceptual and affective and influence on the audience has a significant role and the audience by relying on such symbols in interaction with the story and the nonverbal communication brought in it can reach the correct understanding of the concept of the story.
Keywords: non-verbal communication, communication models, Ray Brywieslet, Nima Yoshij, Seriooli's house system -
Pages 155-173
Every artist uses art to express his emotions, convey his experiences and abilities, and strive to convey his inner message to his audience, trying to convey his experience and inner emotions by using words and sentences and in Various literary formats, in order or prose, choose the best way to make their sentences captivating. For this purpose, artistic imagery is the best way to express an artist's feelings and influence within the audience, because literary art creates art and creates words. It depicts them, gives them color, movement, and music, amazes their audience, and gives them a sense of fun within It makes good sense, so Adib uses this method to infiltrate the listener and convey his message to him and to keep his work alive. The present study, conducted through content analysis, compares the portrayal of masculine and feminine narratives in two novels, "Neighbors" by Ahmad Mahmoud and "My Bird" by Fariba Wafi. In his novel, Ahmad Mahmoud uses colloquial language to fit the characters of the story and does not go into detail in the descriptions, while Fariba Wafi uses colloquial language in the descriptions and details of the characters, morals and types Their thoughts are also told. In both novels, the author has used more metaphors and metaphors to illustrate.
-
Pages 175-200
One of the most important and effective factors for depicting the nature and quality of being and human societies is descriptive.The writer can use the attributes of his taste to visualize. Prominent elementin Samake Ayyar’s story is the visualization and use of virtual language that utilizes sensory and educational experiences with a descriptive grammatical or artistic-literary language and descriptive, and individuals or objects and, in general, the factors involved in the story. Cause an image has been presented in such a way that it can be described as a graphic story. Because in the narrative system, it has more visual signs. In the course of telling stories that have social cultural aspects, in addition to describing the different classes of court, lifestyle, and concerns, with issues and events, actions and unrealistic events (magical realism). In this article, the role of definitions, the narrative period and the advent of the story are examined, and the effective factors in the illustration of this story have been featured in descriptive-analytical manifestations.
Keywords: Narrative, Artistic Description, Artistic Factors, Samake Ayyar’s Story -
Pages 175-200
One of the most important and effective factors for depicting the nature and quality of being and human societies is descriptive.The writer can use the attributes of his taste to visualize. Prominent elementin Samake Ayyar’s story is the visualization and use of virtual language that utilizes sensory and educational experiences with a descriptive grammatical or artistic-literary language and descriptive, and individuals or objects and, in general, the factors involved in the story. Cause an image has been presented in such a way that it can be described as a graphic story. Because in the narrative system, it has more visual signs. In the course of telling stories that have social cultural aspects, in addition to describing the different classes of court, lifestyle, and concerns, with issues and events, actions and unrealistic events (magical realism). In this article, the role of definitions, the narrative period and the advent of the story are examined, and the effective factors in the illustration of this story have been featured in descriptive-analytical manifestations.
Keywords: Narrative, Artistic Description, Artistic Factors, Samake Ayyar’s Story
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.