نشریه پژوهش در هنر و علوم انسانی
پیاپی 31 (دی 1399)

رویکرد نگارگری ایرانی-اسلامی، تاکید همزمان بر ظاهر مادی اثر و باطن لطیف آن است، این نگرش نگارگر حاصل نگاه حکیمانه ی ویژه به هنر و صناعات، در تمدن اسلامی میباشد. زیرا نگارگر تعلیم دیده در این مکتب می آموزد که آفرینش را به نحو احسن ارج نهد و عرصه ی عمل و فعالیت مادی خود را مجالی جهت ظهور و به تصویر کشیدن لطافت های معنوی بیان شده در حکمت اسلامی نماید، بنابراین فرضیه ی این پژوهش این است؛ که مبانی نظری نگارگری ایرانی از خاستگاه تعالیم حکمت اسلامی سیراب گردیده؛ که حاصل نگرش سرشار از معنویت عصر هنرمند میباشد. لذا هدف اصلی این مقاله بررسی لحظه های تاثیرپذیری نگرش نگارگر از حکمت و عرفان اسلامی است. در این راستا نتیجه ی حاصل شده این میباشد که این هنر به واسطه ی مولفه هایی چون رابطه استاد شاگردی در فرهنگ اسلامی در کنار مصورسازی کتب با مضامین حکیمانه در بستر فضای فکری جامعه، از بینش متعالی بهره جسته است. روش تحقیق در این نوشتار توصیفی-تحلیلی بوده، همچنین ابزار و شیوه های گردآوری اطلاعات در بردارندهی جستجوی کتابخانه ای است.

فرهنگ عامه با عناصر متعدد خود، با زندگی و فرهنگ عمومی بشر، امتزاجی ناگسستنی دارد. شاعران و نویسندگان بزرگ به شکلهای مختلف، آگاهانه و ناآگاهانه، از عناصر فرهنگ عامه برای تصویرآفرینی و یا انتقال اندیشه ها و اهداف خود به خوانندگان بهره می گیرند. در این پژوهش با روش تحلیلی-توصیفی و با مراجعه به منابع نظری تحقیق، تالش شده است تا پاره ای از باورهای عامیانه کتاب مثنوی معنوی در رابطه با آداب خوردن با استناد به منابع و مراجع، مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. یکی از موضوعات فرهنگ عامه که مولانا در مثنوی به آن اشاره کرده، مباحثی در خصوص آداب و سنن خوردن است. قلمرو پژوهشی »خوردن« در برگیرنده موضوعات گسترده ای است: آرای فقهی و کالمی خوردن، الگوهای اجتماعی و فرهنگی شیوه خورد و خوراک انسان، آداب و رسوم سفره، قصه ها و تمثیلهای مربوط به خوردن، باورها و تابوهای مربوط به خوراکها و اندیشه ها و باورهای عرفانی به مثابه خوردن. »خوردن« از پرکاربردترین واژه هایی است که در آثار مولانا برای نمایاندن تمامی ساحتهای مادی و روحانی، استفاده شده است و واژه های دیگری از خانواده آن، در بازتاب این معانی به شاعر یاری رسانده است و مولانا نشان میدهد که عرفان نیز مانند کنش حسی »خوردن«، فعالیت و نیاز روزانه برای هر فرد به ویژه سالکان است.

برخی کلمات در زبان فارسی بهمرور نقش معنایی خود را از دست دادهاند و به دایره کلماتی اضافه شده اند که معنای لغوی آنها از دست رفته است و تنها در تعارفات رسمی استفاده میشوند. این دست کلمات به همراه چند مولفه فرهنگی دیگر همچون کتابهای نفیس، ظروف تزیینی و پدیده کپی پیست کردن در رسانه های اجتماعی میتوانند نشانهای بر اهمیت تزیین در فرهنگ عمومی مردم باشد. نقش تزیین در زندگی هر روز آنچنان زیاد شده است که دیگر گویی به چشم نمی آید. اگر فرایندی که تزیین را به یک مولفه نادیدنی تبدیل کرده است فرایندی است که برخی مولفه های فرهنگی دیگر را نیز تحت تاثیر خود قرار داده و نمایانگر ناآگاهی ما از فرهنگی است که در آن زیست میکنیم، در حقیقت تزیین یک مولفه فرهنگی مهم در ابعاد گوناگونی از فرهنگ ایرانی است که در اشیاء خانه، محل کار و زبان فارسی به روشنی خود را نشان میدهد و نمایانگر تجربه زیست ایرانی است که ظاهر امور را به درک واقعی از روابط جهان ترجیح میدهد.

در میان انواع برنامه های رادیویی، مستندها معمولا بیشتر نیازمند پژوهش اند. یکی از اصلی ترین دلایل آن این است که برخلاف برنامه های داستانی، مستندها در ابتدا، داستان مشخصی ندارند که مستندساز بداند کار را باید از کجا شروع و کجا خاتمه دهد. پژوهش برای استفاده در مستندهای ایرانی همواره با مشکلاتی روبرو بوده است، گاه مستندساز در امر پژوهش افراط کرده که این اثرات جبران ناپذیری را به کلیت مستند وارد می آورد. پژوهش حاضر با هدف تبیین و تشریح شیوه ی پژوهش در شکل گیری روایت مستند تاریخی رادیو این سوال را مطرح میکند که مستندهای تاریخی رادیو به چه پژوهشهایی نیاز دارند؟ رویکرد تحقیق در این پژوهش، کیفی به روش مطالعه ی موردی است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد پژوهش از مهمترین ارکان تولید مستند است و نقطه ی مشترک یک برنامه ی مستند و برنامه ی مستند تاریخی بهشمار میرود. روایت، یک موضوع مشترک بین مستند و مستند تاریخی است اما تفاوت شیوه ی پژوهش در مستند تاریخی با دیگر مستندها ارجاع به گذشته است. نکته ای که باید مدنظر داشت این است که روایت به گونه ای انتخاب شود که سندیت پژوهش را حفظ کند

اگزیستانسیالیسم از سالیان دور در فلسفه حضور داشته و اندیشمندان زیادی را به خود مشغول کرده است. درواقع اگزیستانسیالیسم که بر پایه تقدم وجود بر ماهیت است به ارزش انسان میپردازد. سارتر از فیلسوفان مهم اگزیستانسیالیسم است که بیانیه ی او به عنوان ارکان اصلی این مکتب معرفی شده است. معروفترین بیانیهی او به نام آزادی بشر، انسان را جدا از آفریننده تنها میداند. هر انسانی مسیول زندگی خود و سرنوشت خویش است و هر انسانی باید اخلاقیات را بدون ترس از مجازات پس از مرگ رعایت کند. پس درواقع اگزیستانسیالیسم به نوعی فلسفه اخلاق است. این فلسفه طرفداران زیادی به مرور پیدا کرد از جمله هنرمندان که در این پژوهش ادوارد هاپر مد نظر ما است. او نقاشیهای بسیاری تحت تاثیر اگزیستانسیالیسم خلق کرده است. فلسفه ای که به ظاهر درک آن سخت میباشد با آثار بصری راحت تر قابل فهم هستند. در این پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه ای و توصیف آثار به شکل گیری مفهوم اگزیستانسالیسم سارتر در نقاشی های هاپر میپردازیم. در این مقاله به دنبال یافتن پاسخ برای این پرسش هستیم که آیا هاپر صرفا قصد نمایش دادن انسانهای تنها و منزوی را دارد؟ یا میخواهد به مخاطب خود پیامی ارسال کند! آیا استفاده از نمادهای امروزی مانند تکنولوژی و رسانه مفهوم خاصی دارد؟ با بررسی اگزیستانسیالیسم و سپس شناخت تفکر سارتر و تحلیل آثار هاپر خواهیم دید که تمام عناصر استفاده شده به انتقال مفهوم واژه اگزیستانسیالیسم کمک میکند و تنهایی انسان مدرن را در عصر علم و تکنولوژی نشان میدهد.

شهر اصفهان پس از فتح مسلمانان جی نام گرفت و در دوره سلجوقیان اصفهان به دلیل اهمیت جغرافیایی، سیاسی به عنوان پایتخت برگزیده شد و در این دوران کالبد شهری همانند میدان مرکزی شهر و عناصر شهری از قبیل بازار، مسجد، ارگ و کاخ ملک شاه شکل گرفتند. با حملات مغولان به ایران در اوایل قرن هفتم، اصفهان به عنوان شهری مهم از نظر سیاسی و تجاری در مرکز ایران هم پای دیگر شهرهای ایران در برابر حمالت ویرانگر مغوالن آسیب فراوان دید. با تشکیل دولت ایلخانی (606ه .ق) اصفهان هر چند مانند ایلات خراسان و آذربایجان اهمیت نیافت اما در این دوران نایبانی از طرف حاکم وقت هر از گاهی اصفهان را به عنوان کرسی قدرت برمی گزیدند و در ساختار اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شهر تغییراتی ایجاد میکردند، پژوهش پیش رو با به کارگیری روش توصیفی و تحلیلی درصدد است علاوه بر بازسازی فضای شهری اصفهان در دوران سلجوقی به تغییر و تحولات شهری اصفهان در دوران ایلخانی با تکیه بر متون تاریخی بپردازد.

هدف اصلی تحقیق حاضر شناسایی عوامل موثر بر استقرار دورکاری در در ادارات ورزش و جوانان استان مازندران میباشد. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان مازندران بوده که به کمک جدول مورگان و از روش نمونه گیری تصادفی ساده 232 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، شامل پرسش نامه سنجش عوامل موثر بر استقرار دورکاری محرابی و طرلانی (1393) و مقیمی و رمضان (1392) با پایایی 048/9 می باشد. همچنین برای سنجش روایی پرسش نامه از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است. روش تجزیه و تحلیل داده ها، با استفاده از آمار توصیفی به کمک نرم افزار (SPSS) و آمار استنباطی به کمک نرم افزار (AMOS) انجام شد. یافته های تحقیق حاکی از این است که همه عوامل در نظر گرفته شده در این تحقیق (نگرش، زیر ساخت های دور کاری، ماهیت کار، عوامل محیطی، مزیت های مرتبط، طراحی سازمان، محدودیت های نیروی کار، چشم انداز سازمانی، عوامل فرهنگی، فرد گرایی و استرس سبک زندگی) بر استقرار دورکاری کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان مازندران تاثیر معناداری دارند؛ بنابراین ارتقای این عوامل در در ادارات ورزش و جوانان استان مازندران به استقرار دورکاری کارکنان کمک شایانی خواهد نمود.

در ادبیات مدیریت کسبوکار، یک سازمان یادگیرنده شرکتی است که یادگیری اعضای خود را تسهیل میکند و به طور مداوم خود را بهبود میبخشد. این مفهوم در پی مطالعات و تلاشهای پیتر سنگه و همکاران او شکل گرفته است. توسعه سازمانهای یادگیرنده در نتیجه فشاری بود که سازمانهای مدرن با آن مواجه بودند و آنها را قادر ساخت در محیط پرتلاطم کسب و کار، بتواند به فعالیت رقابتی خود ادامه دهند. جهان امروز به ویژه جهان سازمانها، دستخوش تغییر و تحولات شگرف و مداومی است و تمامی ابعاد سازمانها از محیط داخلی تا محیط خارجی، از عوامل انسانی تا غیرانسانی و...، همگی با شتابی خیرهکننده در حال شدن از حالتی به حالتی دیگرند. در جهان کنونی بسیاری از فعالیتهای انسانی و حیاتی مورد نظر جامعه را سازمانهای گوناگون انجام میدهند. پیشرفت و جامعه تابع عملکرد موثر سازمانهاست. در میان عوامل تاثیرگذار بر عملکرد کارکنان، در فضای رقابتی و پر تغییر که امروزه سازمانها با آن روبرو هستند، سازمانهایی امکان رشد بقا خواهند داشت که توانایی یادگیری سازمانی داشته و بتوانند از تغییر و تحولات محیطی و تجربیات درون سازمانی و برون سازمانی، دانش موردنیاز سازمانی را فرا گرفته و به سازمانهای یادگیرنده تبدیل شوند. در مقاله حاضر ضمن بررسی نظریه یادگیری سازمانی، به بیان ضرورت، جایگاه و نقش آن در سازمانهای امروزی خواهیم پرداخت.