فهرست مطالب

پژوهش نامه معارف حسینی - سال ششم شماره 22 (تابستان 1400)

پژوهش نامه معارف حسینی
سال ششم شماره 22 (تابستان 1400)

  • تاریخ انتشار: 1400/04/01
  • تعداد عناوین: 9
|
  • محمد رنجبرحسینی*، فاطمه غمخوار صفحات 7-22

    اهل بیت پیامبر (علیهم السلام) بویژه حسنین (امام حسن و امام حسین علیهما السلام) در بین اهل تسنن از جایگاه ویژه ای برخوردارند.منشاءآن روایات نقل شده ا ز پیامبر اکرم (ص) در فضایل و مناقب ایشان و تصریح و امر قرآن به مودت و پیروی از اهل بیت پیامبر (ص) می باشد.یکی از اهل بیت پیامبر (ص) که روایات زیادی از احادیث نبوی را به خود اختصاص داده ،امام حسین (ع می باشد. بازخوانی  و گرد آوری این احادیث در یک نوشتار می تواند طالبان حقیقت را در شناخت جایگاه امام حسین (ع) در منابع و کتب حدیثی اهل تسنن یاری نماید و حقایق را آشکار نماید. نوشتار پیش رو با روش توصیفی و شیوه کتابخانه ای  برای رسیدن به این هدف سامان یافت که حاصل آن چنین شد: در روایات نبوی نقل شده در منابع حدیثی اهل تسنن ،امام حسین (ع) ریحانه‌ی رسول (ص) ،سرور جوانان اهل بهشت ، محبوب خدا و پیامبر او ، از نخستین  وارد شوندگان به بهشت ، هدایت گر و هدایت کننده و مهدی موعود از نسل او معرفی شده است.

    کلیدواژگان: امام حسین (ع)، اهل تسنن، منابع حدیثی، روایات نبوی
  • فاطمه سادات علوی علی آبادی* صفحات 23-42

    شخصیت اخلاقی پیامبر اسلام و اهل بیت ایشان، منابع ارزشمندی برای آشنایی با مکارم اخلاق و الگوپذیری در زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان (شیعه و سنی) است. مساله اساسی این پژوهش، بررسی نمودهای شخصیت اخلاقی امام حسین; در منابع اهل سنت است. نویسنده با مطالعات کتابخانه‌ای و به شیوه توصیفی- تحلیلی، برخی وجوه شخصیت اخلاقی آن حضرت را در منابع سنی، مورد کنکاش قرار داده و دریافته است آنچه در منابع تسنن در مورد شخصیت اخلاقی اباعبدالله ثبت و ضبط شده است موید اعتقادات شیعه در مورد آن حضرت است و بخصوص در زیارت ناحیه مقدسه، مورد تاکید قرار گرفته است.

    کلیدواژگان: امام حسین، شخصیت اخلاقی، منابع اهل سنت، زیارت ناحیه مقدسه، تقریب
  • دکتر علی فارسی مدان* صفحات 43-62

    بنابر منابع تاریخی و معتبر اهل سنت؛ دولت بنی امیه، در راس آن؛ یزید درصدد شهادت امام حسین (ع) بود؛ برای این منظور از حاکمان مدینه و مکه خواست تا امام (ع) را ترور کنند، تا اینکه عبیدالله بن زیاد با مکر و بی وفایی کوفیان، نقشه یزید را عملی ساخت. در منابع اهل سنت، کیفیت شهادت امام حسین (ع) و اصحاب ایشان مورد توجه بوده، لذا در منابع تاریخی گزارشی از واقعه جانگداز کربلا و اسارات خاندان اهل بیت (ع) در کوفه و شام بیان شده، که بیانگر مظلومیت و مصیبت امام حسین (ع) و شهدای کربلا است. براین اساس، در نوشتار حاضر؛ درصدد آن هستیم به بررسی عوامل شهادت امام (ع) و کیفیت آن و نیز حوادث اسارت از منظر اهل سنت بپردازیم.

    کلیدواژگان: امام حسین (ع)، کربلا، اهل سنت، معاویه، یزید، عبیدالله بن زیاد
  • سید مهدی نوری کیذقانی* صفحات 63-78

    قرآن کریم که آخرین کتاب الهی است، در کنار دستورات و احکام فقهی، سیاسی و اجتماعی، تابلوی زیبا از سیمای مومنان راستین و مردان الهی ارایه می دهد؛ چه پیامبران و اولیایی که قبل از نبی مکرم اسلام زیسته اند چون نوح و ابراهیم و لقمان و... و چه کسانی که پس از ایشان در عمل به قرآن پیشگام و الگو بوده اند و چراغی برای هدایت دیگران شده اند؛ یکی از این شخصیت های عظیم «چراغ هدایت و کشتی نجات امت» حضرت سیدالشهدا (ع) است که بنابر روایات تفسیری، خداوند درآیات متعددی مقام، جایگاه و رفتار ایشان را ستوده است؛ نکته درخور توجه آنکه این روایات اختصاص به شیعه ندارد و علما و مفسرین متعددی از اهل سنت شان نزول یا ارتباط برخی آیات قرآن را به سیدالشهدا (ع) در آثار خود ذکر کرده اند. در مقاله حاضر به شیوه توصیفی و تحلیلی سعی شده آن دسته از آیاتی که مربوط به سیره، شخصیت و مقام امام حسین (ع) است در تفاسیر روایی اهل سنت بازخوانی و تبیین گردد.

    کلیدواژگان: امام حسین(ع)، قرآن، تفاسیر اهل سنت
  • زهرا زحمتکش* صفحات 79-96

    حضرت زینب سلام ‏الله‏ علیها آیینه تمام نمایی بود که هرکس در او نظر می‌کرد عظمت اهل بیت (ع) را مشاهده می‌نمود،خطبه‌های زینب کبری سلام ‏الله ‏علیها در کوفه و شام اسناد گویایی هستند که مقام علمی او را بدون شواهد به اثبات می‌رسانند، نکات علمی و ادبی و معانی به کار رفته در خطبه‌های سفیر کربلا به حدی است که ذهن هر خواننده دل آگاه و اندیشمند را به تماشای فرازهای ظریف و بلیغ آن می‌نشاند. درواقع حضرت زینب سلام ‏الله‏ علیها ، شخصیتی بی نظیر در جهان اسلام به شمار می رود،شخصیتی که دارای جایگاه ویژه با خصوصیات منحصر به فرد، نزد اهل سنت می باشد،واین چیزی است که بزرگان و محققان اهل سنت نیز به آن معترفند. باوجود همه این فضایل وعظمت شخصیت حضرت زینب کبری سلام ‏الله‏ علیها بسیاری از دانشمندان اهل تسنن درباره حضرت زینب سلام‏ الله‏ علیها قلم زده  و گزارش هایی در احوال و زندگانی آن حضرت ثبت نموده اند.
     در پژوهش حاضر که با روش توصیفی – تحلیلی و شیوه کتابخانه ای به محوریت شخصیت حضرت زینب سلام ‏الله ‏علیها و نقش ایشان در قیام امام حسین (ع) در منابع اهل تسنن پرداخته شده است . یافته های پژوهش حاکی از آن است که در توصیف اتفاقات شخصیت حضرت زینب سلام‏الله‏علیها و نقش ایشان در قیام امام حسین(ع)، اهل سنت ابعاد مختلفی از حوادث را نقل کرده اند ، که این خود حاکی از عظمت حضرت زینب سلام ‏الله‏ علیها و نقش ایشان در قیام امام حسین (ع) و بزرگی مصیبت وارده بر اهل بیت (ع) بوده است .

  • کلثوم رجبی* صفحات 97-124

    در این مقاله تعیین مصادیق آیه مودت که خداوند متعال، دوستی آنها را برای مسلمانان واجب گردانیده است، از طریق منابع روایی اهل سنت بحث و بررسی خواهد شد. بدیهی است که با روشن شدن مصادیق ذوی القربی از طریق روایات اهل سنت؛ از حیث علمی به حل مسئله تاریخی و قرآنی یاری می‌رساند و از حیث عملی نیز به وحدت بین مسلمین و تقریب مذهبی کمک می‌کند، چون دوستی مصادیق ذوی القربی، موجب دلبستگی و متابعت از سخنان و سیره آنها می‌گردد. روش تحقیق در این مقاله روش نقلی، تاریخی و توصیفی و تحلیلی است و طبق روایات تفسیری اهل سنت، این نتیجه حاصل گردید که مصداق بارز «ذی القربی» درآیه مودت اهل بیت پیامبر(ص) و مشخصا حضرت علی(ع)، فاطمه زهرا(س)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) است.

    کلیدواژگان: آیه مودت، ذوی القربی، اهل بیت، اهل سنت، روایات تفسیری، امام حسین(ع)
  • محمد درزی* صفحات 125-142

    نهضت حسینی جنبشی مهم در تاریخ اسلام است که بازتاب آن در میان آثار شاعران اهل سنت مهم و قابل تامل است. در میان این دسته از شاعران، سنایی و مولوی سرآمدند و آثارشان مشحون از اشارات ریز و درشت به قیام الهی امام حسین (ع) است. در حدیقه الحقیقه مثنوی تعلیمی مشهور سنایی امام اساس دینداری تصویر شده و لعن یزید درون مایه ای رایج در این مثنوی است. مولوی در دیوان شمس امام حسین (ع) را سمبل امر قدسی و انسان کامل دانسته است. در این پژوهش، به روشی توصیفی- تحلیلی نقش امام حسین (ع) در این دو اثر ارزشمند بررسی شده است و جایگاه ایشان به عنوان قهرمان عالم دین و پهلوان عرصه ی شناخت حق تبیین شده است.

    کلیدواژگان: نهضت حسینی، امام حسین (ع)، حدیقه الحقیقه و طریقه الشریعه، دیوان شمس، مولوی، سنایی
  • محمدحسین مردانی نوکنده* صفحات 143-144
    داستانک های عاشورایی
  • محمدرضا فخر روحانی* صفحات 145-147
    محمدرضا کاظمی، خون حسین[1]، لاهور، پاکستان: انتشارت صلح، 2021.


    [1]. The Blood of Husayn
|
  • Muhammad Ranjbar Husayni *, Fatemeh Ghamkhaar Pages 7-22

    The Ahl al-Bayt of the Prophet Muhammad have a special status in the Sunni collections of Prophetic hadiths. Of them, the two Infallible Imams al-Hasan and al-Husayn have received a very high number of hadiths in regard to their merits. Of them two, Imam al-Husayn has particularly been praised. A re-reading of such hadiths brighten the perspective one may obtain out of such literature. As such, he has received many honorific designations and titles. He has been depicted as one of the first dignitaries who shall enter the Divine Paradise and that Imam al-Mahdi is of his progeny.

    Keywords: Imam al-Husayn, hadith sources, Prophetic Hadiths, Sunnis
  • Fatemeh Sadat Alavi Aliabadi * Pages 23-42

    The moral character of the Prophet Muhammad and his Ahl al-Bayt has since been a valuable source for finding out a good source of emulation for all Muslims. The present paper attempts to review manifestations of the moral character of Imam al-Husayn in Sunni sources. It is found out that such Sunni depictions of the character of Imam al-Husayn endorse a majority of has been indicated in Shi`i sources, particularly those highlighted in Ziarat al-Nahiyah al-Muqaddasah.

    Keywords: Moral character, Sunni sources, Ziarat al-Nahiyah al-Muqaddasah, sectarian proximity
  • Ali Farsi Madan * Pages 43-62

    Outstanding Sunni sources indicate that the Umayyad hegemony and, on top of it, Yazid were intent to martyr Imam al-Husayn. For practicalizing this sinister plot, Yazid ordered the governors of Medina and Mecca to assassinate him. However, it was `Ubayd Allah b. Ziyad who committed tgis crime, all owing to the public infidelity of a great majority of Kufans. Sunni sources paid attention to the details of Imam al-Husayn's martyrdom, hence its historical details in their sources, all indicative of its tragicalness. This paper attempts to survey the heart-rending details of his martyrdom and those that pertain to the captivity of his survivors.

    Keywords: Imam al-Husayn, Karbala, Sunnis, Mu`awiyah, Yazid, `Ubayd Allah b. Ziyad
  • Sayyid Mahdi Nouri Keyzeqani * Pages 63-78

    There are hints and allusions to Imam al-Husayn in the Holy Quran. It follows that he is praised in it. Hadith in support of this point are not limited to Shi`i sources and tafsirs, rather similar indications are also available in Sunni tafsirs, too. The present paper surveys such indications in reliable Sunni tafsirs.

    Keywords: Imam al-Husayn, The Holy Quran, Sunni tafsirs
  • Zahra Zahmatkesh * Pages 79-96

    Hz. Zaynab was such a great personality in whose manner and speech the loftiness of the Ahl al-Bayt was evident. Her harangues at Kufah and Damascus were both eloquent and revolutionary. Hence she also received a high regard in Sunni sources and their praises for her in their history books. The present paper surveys some highlights of her personality and conducts as reported in a selection of Sunni works.

    Keywords: Hz. Zaynab, Sunnis, hadith sources, Ashura
  • Kolsoum Rajabi * Pages 97-124

    The Holy Quran asserts that it is binding for all Muslims to manifest their noblest sense of cordiality (mawaddah) to the Ahl al-Bayt. Sunni tafsir works also shed light on this point, hence a step toward coming up with proximity with Shi`is. The present paper deals with this point as indicated in Sunni tafsir works in that the Ahl al-Bayt consists of the Prophet Muhammad, Imam `Ali, Fatimah al-Zahra, Imam al-Hasan, and Imam al-Husayn.

    Keywords: The Verse of Cordiality, Ahl al-Bayt, Sunnis, Tafsir works, Imam al-Husayn
  • Dr. Muhammad Darzi Pages 125-142

    Imam al-Husayn's movement left its profound impact on Persian Sunni poetical works, namely, Hadiqah al-Haqiqah of Sanayi Ghaznavi and Divan Shams of Mowlawi. In both of them, Imam al-Husayn is praised as a sublime personality and Yazid is described as a mean person.

    Keywords: Imam al-Husayn's movement, Imam al-Husayn, Hadiqah al-Haqiqah, Divan Shams, Mowlavi, Sanayi Ghaznavi
  • M.R. Fakhrrohani * Pages 145-147