فهرست مطالب

تحقیقات دامپزشکی - سال پنجاه و نهم شماره 3 (پاییز 1383)

مجله تحقیقات دامپزشکی
سال پنجاه و نهم شماره 3 (پاییز 1383)

  • 302 صفحه، بهای روی جلد: 12,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1383/12/01
  • تعداد عناوین: 17
|
  • سید حسین حسینی، ولی الله واعظی، قاسم جعفری، اختر رضایی، مهندس غلامرضا کرمی صفحه 201
    هدف
    بررسی وضعیت آلودگی دامهای داشتی با فاسیولا و عوامل موثر در همه گیری شناسی انگل در استان کرمانشاه.
    طرح: مطالعه میدانی - آزمایشگاهی.
    روش
    در مطالعه اپیدمیولوژی فاسیولوزیس در استان کرمانشاه موارد زیر مورد مطالعه قرار گرفت: الف- بررسی وضعیت آب و هوایی: شاخصهای آب و هوایی مانند میانگین بارندگی، میانگین درجه حرارت ماهیانه و سالیانه، رطوبت... از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید. بر اساس اطلاعات سازمان هواشناسی، در مقیاس خرده اقلیم استان به چهار منطقه: 1- جلگه ای گرم(گیلانغرب، سرپل ذهاب...)، 2- جلگه ای معتدل (کنگاور، صحنه و سنقر)، 3- کوهستانی معتدل (کرمانشاه و اسلام آباد)، 4- کوهستانی سرد (اورامانات) تقسیم گردید. ب- بررسی حضور حلزونهای میزبان واسط و مراحل نوزادی آنها: از تعدادی از منابع آبی استان در هر فصل حداقل یکبار نمونه برداری انجام شد. شناسایی حلزونهای میزبان واسط با توجه به اختصاصات صدف آنها صورت گرفت. ج- بررسی وضعیت آلودگی دامهای داشتی: از دامهای داشتی مناطق مختلف (گوسفند، بز و گاو) به صورت تصادفی نمونه مدفوع اخذ گردید و با روش شناورسازی تخم کرمها مورد آزمایش قرار گرفتند. د- بررسی آلودگی دامها در کشتارگاه: در بازرسی کبد، وضعیت آلودگی دامهای بومی کشتار شده استان به گونه های فاسیولا در طی یکسال مورد بررسی قرار گرفت.
    نتایج
    در نمونه برداری از آبگیرهای مختلف استان حلزون های لیمنه آترونکاتولا (میزبان واسط فاسیولا هپاتیکا) و لیمنه اوریکولاریا و لیمنه آگدروزیانا (میزبان واسط فاسیولا ژیگانتیکا) مشاهده گردید. ولی پراکندگی و فراوانی حلزونها در نقاط مختلف متفاوت می باشد. در بررسی آلودگی دامهای دشتی در طول یکسال به صورت تصادفی از گوسفند، بز و گاو در مناطق مختلف نمونه برداری به عمل آمد و حداکثر آلودگی در منطقه 1 و 2 و حداقل آلودگی در منطقه 4 مشاهده شد. در بررسی کشتارگاهی نیز حداکثر آلودگی در منطقه گیلانغرب و سرپل ذهاب (منطقه 1) و حداقل آلودگی در منطقه پاوه و جوانرود (منطقه 4) دیده شد.
    نتیجه گیری
    با توجه به اینکه استان دارای نواحی مرتفع و پست است یک اقلیم واحد وجود ندارد و در مقیاس خرده اقلیم (میکروکلایمت) چند نوع آب و هوا در منطقه مشاهده می شود. وضعیت آلودگی مناطق مختلف به فاسیولا با هم تفاوت دارند. مناطق 1 و 2 به عنوان نواحی مستعد و مناسب و منطقه 4 به عنوان ناحیه نامناسب برای آلودگی دامها به فاسیولا می باشد.
    کلیدواژگان: فاسیولا، اپیدمیولوژی، کرمانشاه
  • جلال بختیاری، حمیدرضا فتاحیان، محمد جواد قراگزلو، امیر اردشیر، سید رضا جعفرزاده صفحه 207
    هدف
    تعیین زمان مناسب برای تخریب اپی تلیال قطعه ایلئومی با ترکیب آنزیمی کلاژناز و تریپسین با هدف افزایش حجم مثانه به شیوه ایلئوسیستوپلاستی در محیط زنده.
    طرح: مطالعه تجربی توصیفی.
    حیوانات: پانزده قلاده سگ ماده بالغ از نژاد مخلوط ایرانی.
    روش
    پانزده سگ قلاده سگ ماده بالغ 2 تا 3 ساله مخلوط ایرانی، با وزن تقریبی 24-15 کیلوگرم پس از آماده سازی جراحی و انجام بیهوشی تحت عمل جراحی سلیوتومی متعارف قرار گرفتند. 20 سانتیمتر از قطعه ایلئومی با حفظ روده بند از روده کوچک جدا شد و قبل از شروع درمان آنزیمی 5 میلیمتر از طول قطعه ایلئومی برای مطالعه بافت طبیعی روده برداشته شد و به بخش آسیب شناسی ارسال گردید. درمان آنزیمی قطعه ایلئومی برای د- اپی تلیالیزه کردن بافت مخاط قطعه ایلئومی با استفاده از ترکیب آنزیمی کلاژناز و تریپسین با غلظت 0.125 درصد در زمانهای 5, 10, 15, 20 و 25 دقیقه انجام شد. پس از هر فاصله زمانی 5 دقیقه ای نمونه های بافتی 5 میلیمتری برداشته شد و به بخش آسیب شناسی ارسال گردید.
    نتایج
    مطالعه 180 مقطع میکروسکوپی قطعه ایلئومی نشان داد که در گروه 5 دقیقه ای نسبت به گروه بدون درمان آنزیمی تقریبا 20 درصد طول پرزهای ایلئوم به صورت کانونهایی د- اپی تلیالیزه شدند. در حالی که درمان آنزیمی به مدت 10 دقیقه 33 درصد طول پرزهای روده را به طور کانونی و پراکنده د- اپی تلیالیزه نمود. تقریبا 60 درصد طول پرزهای ایلئوم پس از 15 دقیقه به صورت کانونی اما با وسعت بیشتری نسبت به گروه های درمانی 5 و 10 دقیقه ای و 75 درصد طول پرزها پس از 20 دقیقه اپی تلیوم را از دست داده اند. د- اپی تلیالیزه شدن کامل پرزهای روده به طور منتشر و کما بیش سرتاسری در مدت زمان 25 دقیقه مشاهده گردید.
    نتیجه گیری
    نتایج حاصل از مطالعه مقدماتی مقاطع بافتی بیان می دارد که درمان آنزیمی قطعه ایلئومی به مدت 25 دقیقه تقریبا توانایی د- اپی تلیالیزه کردن کامل پرزهای روده ای را در سطح وسیع داشته و می تواند در عمل پیوند مثانه توصیه گردد.
    کلیدواژگان: د- اپی تلیالیزه کردن، آنزیم، قطعه ایلئومی، آسیب شناسی، ایلئوسیستوپلاستی
  • رسول شهروز، عباس احمدی صفحه 215
    هدف
    مطالعه رشد پوست جنین گوسفند از نظر ساختار میکروسکوپی و مشخص کردن ارتباط سن جنین با ویژگی های بافتی آن.
    طرح: مطالعه روند تکاملی پوست از نظر میکروسکوپی در مراحل مختلف رشد جنین.
    حیوانات: هفتاد و پنج جنین (سالم) گوسفند از کشتارگاه صنعتی ارومیه جمع آوری گردید.
    روش
    بلافاصله پس از کشتار میشها از پوست نواحی صورت، دست (به دلیل وجود فولیکول های موی منفرد و اغلب اولیه)، گردن، و شانه (به دلیل وجود فولیکول های موی مرکب و پشمی) جنینهای به دست آمده نمونه برداری صورت گرفت و در محلول ثبوتی فرمالین سرم فیزیولوژی 10 درصد قرار داده و پس از قالبگیری و تهیه مقاطع نازک (به ضخامت 7-5 میکرومتر) مورد رنگ آمیزی H&E (مطالعه عمومی)، ون گیسون (رشته های کلاژن)، PAS برای رشته های رتیکولر و ورهوف برای رشته های الاستیکی، مورد استفاده قرار گرفت.
    نتایج
    در این مطالعه مشخص گردید که اپیدرم در نیمه دوم ماه دوم شامل 1 الی 2 لایه سلول مکعبی شکل، در نیمه اول ماه سوم (روزهای 65-61) حالت سنگفرشی یا مکعبی مطبق داشته و در آخر این دوره در طبقه بازال دانه های قهوه ای تیره مشاهده می شود. در این زمان فولیکول های مو به صورت توده های متراکم سلولی از اپیدرم به طرف درم برجسته شده و سلولهای مزانشیمی زیرین در محل تمایز فولیکول های مو تجمع نشان می دهند. در نیمه اول ماه سوم بین سلولها مزانشیمی، فیبروبلاست ها و لکوسیت ها و رشته های کلاژن، الاستیک و رتیکولر نیز در درم ظاهر شدند. در نیمه دوم ماه سوم، اپیدرم به طور مشخص از نوع سنگفرشی مطبق با درجاتی از شاخی شدن مو به حالت زنگوله ای شکل تشکیل می شود. در روزهای 95-90 غدد چربی، و 120-115 غدد عرق از فولیکول های مو جوانه می زنند. میزان این تغییرات در ناحیه شانه بیشتر است.
    نتیجه گیری
    این مطالعه نشان داد که اپیدرم در نیمه اول ماه دوم شامل یک لایه سلول مکعبی شکل بوده و هنوز تمایز نیافته است. در پایان این دوره آکتودرم شروع به تمایز می نماید. لایه سطحی اپیدرم دو لایه ای پریدرم اولیه نامیده می شود. این سلولها در طول نیمه اول آبستنی در مایع آمنیوتیک مشاهده می شوند. همچنین مشخص گردید که بافت مزانشیمی زیرین در مجاورت اپیدرم در حال تمایز یک لایه ممتد تشکیل داده و تمایز فولیکول های مو، غدد چربی و عرق از آنرا نیز همراهی و احتمالا القا می نماید. به طور کلی می توان اظهار نمود که نیمه دوم ماه دوم تا نیمه اول ماه چهارم زمان آغاز تمایز اجزای مختلف پوست می باشد.
    کلیدواژگان: جنین گوسفند، پوست، هیستولوژی
  • علیرضا خسروی، حجت الله شکری، رامک یحیی رعیت، مینو سلطانی صفحه 221
    هدف
    شناسایی قارچهای توکسین زا و غیر توکسین زای جیره های غذایی تحت مطالعه.
    طرح: مطالعه آزمایشگاهی.
    نمونه ها: تعداد نوزده نمونه جیره غذایی از قبیل ذرت، جو، سیلو، کنسانتره، پودر و چربی و...
    روش
    بر اساس تکنیکهای استاندارد آزمایشگاهی پس از آماده سازی، نمونه ها بر روی محیط های کشت سابورو و گلوکز آگار حاوی کلرامفنیکل، پوتیتوگلوکزآگار، چاپکس داکس آگار و رزبنگال آگار به دو روش خطی و تلقیحی کشت داده شدند.
    تحلیل آماری: بر اساس آزمونهای تی و مربع کای.
    نتایج
    بر اساس اطلاعات به دست آمده از نتایج کشت، گونه های آسپرژیلوس (63.2 درصد)، پنی سیلیوم(36.8)، موکور(31.6 درصد) و کلادوسپوریوم (26.3 درصد) به ترتیب فراوانترین قارچهای جدا شده از جیره های تحت آزمایش بودند. فراوانترین تعداد کلنی ها، توسط فوزاریوم (118 کلنی) در جیره های سیلو و کنسانتره ایجاد شده بود. گونه های جنس آسپرژیلوس عبارت بودند از آسپرژیلوس فومیگاتوس (18.5 درصد)، آسپرژیلوس فلاووس (35.9 درصد)، آسپرژیلوس نیجر (25.9 درصد) و گونه های شناسایی نشده آسپرژیلوس (29.6درصد). بر اساس آزمونهای آماری اختلاف معنی داری بین فراوانی گونه های آسپرژیلوس جدا شده با قارچهای دیگر مشاهده گردید (P<0.05). همچنین اختلاف معنی داری بین جداسازی گونه های توکسین زای احتمالی و غیر توکسین زا مشاهده گردید بدین معنی که گونه های توکسین زا، حضور معنی دار تری (P<0.001) را در این بررسی نشان می دهند.
    نتیجه گیری
    با توجه به حضور قارچهای توکسین زا در جیره های غذایی تحت مطالعه، باید برنامه ریزی مدونی برای شناسایی قارچهای موجود در جیره های مختلف دامی در مراکز تولید نمود تا پس از شناسایی قارچهای توکسین زا و توکسین های حاصله، برنامه و دستور العمل هایی را جهت کنترل قارچهای مذکور در جیره ها تدوین نمود.
    کلیدواژگان: جیره، آسپرژیلوس، فوزاریوم، پنی سیلیوم، مایکوتوکسین ها
  • احمد مرشدی، علیرضا محمودیان، بهرام دلیرنقده، جواد حاجی زاده صفحه 227
    هدف
    تعیین میزان شیوع آلودگی گاوها به ویروس BVD و یافتن گله های سرم مثبت با الایزای غیرمستقیم با استفاده از نمونه های شیر و سرم، و ارزیابی استفاده از نمونه شیر به جای سرم خون.
    طرح: مطالعه شیوع سرمی BVDV با استفاده از الایزای شیر و سرم خون به روش ارزیابی گذشته نگر.
    حیوانات: صد و هشتاد و هشت راس گاو شیری و 45 راس گوساله 6 ماهه تا 2 ساله از نژاد بومی و دو رگ از 24 گله در حومه ارومیه.
    روش
    فراهم کردن سرم خون و شیر به منظور جستجوی آنتی بادی ضد BVDV در شیر و سرم با آزمون الایزای غیرمستقیم، سرمها به نسبت 25: 1 در بافر رقیق شدند، ولی نمونه های شیر پس از سانتریفوژ در 2500 دور و جداسازی چربی آنها، بدون رقیق کردن در الایزا به کار رفتند. آن دسته از نمونه های سرم و شیر که OD آنها مساوی یا بزرگتر از 2.5 برابر OD مربوط به سرم و شیر کنترل منفی (شاهد منفی) بود به عنوان الایزا - مثبت در نظر گرفته شدند. داده های به دست آمده از 188 جفت نمونه شیر و سرم به منظور تعیین درصد همخوانی بین آنها مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.
    تجزیه و تحلیل آماری: آزمون استودنت تی و مربع کای.
    نتایج
    از 188 جفت نمونه شیر و سرم مربوط به گاوهای ماده شیری، 59 مورد (31.38 درصد) الایزا - مثبت از سرم و 52 مورد (27.65 درصد) الایزا - مثبت از نمونه های شیر به دست آمد. همچنین از 45 نمونه سرم گوساله 0.5 تا 2 ساله 20 درصد سرم مثبت در برابر BVDV مشاهده گردید. درصد فراوانی حیوانات سرم مثبت در گروه های سنی بزرگتر از 2 تا 5 سال 27.61 درصد و در بزرگتر از 5 سال 36.14 درصد به دست آمد. در این مطالعه فراوانی گله های آلوده 80 درصد برآورد شد. نتایج همچنین نشان داد که بین داده های الایزای شیر و سرم 96 درصد همخوانی وجود دارد.
    نتیجه گیری
    با توجه به یافته های آزمون الایزای شیر و سرم خون، میانگین آلودگی به BVDV در سه گروه سنی مختلف 29.18 درصد به دست آمد. با توجه به اینکه 80 درصد از گله ها دارای حیوان سرم مثبت بودند، می توان به گسترش چشمگیر آلودگی در ارومیه پی برد. هر چند بازده الایزای شیر در کشف حیوانات سرم مثبت 3.72 درصد کمتر از الایزای سرم بود. لکن اختلاف معنی دار آماری با سطح اطمینان 95 درصد بین نتایج به دست آمده از الایزای شیر (27.65 درصد) و الایزای سرم 31.28) درصد) مشاهده نگردید. از این رو می توان از شیر به جای سرم خون برای یافتن گله های آلوده و تعیین درصد آلودگی گاوها به BVDV در آزمون الایزا به عنوان یک تست غربالی استفاده نمود.
    کلیدواژگان: الایزای شیر، آلودگی به BVDV، گاو
  • پیام حقیقی خوشخو، سید مصطفی پیغمبری صفحه 233
    هدف
    تعیین میزان فراوانی برخی از عوامل بالقوه حدت در جدایه های Escherichia coli از موارد کلی باسیلوز طیور.
    طرح: بررسی توصیفی.
    نمونه ها: یکصد جدایه E.coli از موارد کلی باسیلوز موجود در گنجینه باکتریایی آزمایشگاه تحقیقاتی بخش بیماری های طیور دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران مورد استفاده قرار گرفت.
    روش
    تمام جدایه های مورد مطالعه از نظر قدرت تحرک، مقاومت سرمی و توانایی تولید همولیزین، آئروباکتین، کلی سین و کلی سین V آزمایش شدند.
    نتایج
    از صد جدایه E.coli مورد بررسی 64 درصد متحرک، 94 درصد مقاوم به اثر باکتریسیدال سرم، و 100 درصد غیر همولیتیک بودند و به ترتیب 85 درصد، 90 درصد و 22 درصد جدایه های توانایی تولید آئروباکتین، کلی سین و فقط کلی سین V را داشتند.
    نتیجه گیری
    تنوع در عوامل حدت، در بین جدایه های مورد بررسی مشاهده شد. اکثریت این جدایه ها واجد عوامل حدت مورد مطالعه بودند. تولید آئروباکتین، کلی سین و مقاومت سرمی سه ویژگی مهم در سویه های E.coli جدا شده از کلی باسیلوز طیور می باشند.
    کلیدواژگان: اشریشیاکلی، کلی باسیلوز، آئروباکتین، کلی سین، مقاومت سرمی
  • افشین آخوندزاده، علی میثاقی، سعید بکایی، تقی زهرایی صالحی، هادی اشپری صفحه 241
    هدف
    بررسی نقش سردکنهای آبی در وضعیت میکروبی لاشه های مرغ قبل از ورود و بعد از خروج از سردکن در 11 کشتارگاه صنعتی در استانهای تهران و گیلان.
    نمونه ها: هفتاد و پنج لاشه مرغ از 11 کشتارگاه صنعتی در استانهای تهران و گیلان.
    روش
    تعداد 51 لاشه مرغ از 9 کشتارگاه صنعتی در استان تهران و 24 لاشه مرغ از 2 کشتارگاه صنعتی در استان گیلان قبل از ورود و بعد از خروج از سردکنهای آبی از نظر برخی از آزمایشات باکتریایی، طبق روش استاندارد ارایه شده توسط انجمن بهداشت عمومی آمریکا مورد آزمایش قرار گرفتند. در ضمن میزان کلر آزاد و درجه حرارت آب هر یک از سردکنها نیز در همان محل اندازه گیری شد.
    نتایج
    در استان تهران شمارش کلی فرم ها در لاشه های مرغ بعد از خروج از سردکنها بیشتر از قبل ورود لاشه ها به سردکن بود. با انجام آزمون "t" دوطرفه، تفاوت معنی داری (P<0.05) در سطح اطمینان 95 درصد در نتایج فوق مشاهده شد یک لاشه از 51 لاشه مرغ بعد از خروج از سردکن آبی در استان تهران و تمام 24 لاشه مرغ قبل از ورود به سردکنها و بعد خروج از آنها در استان گیلان از نظر اشریشیاکلی مثبت بودند. سروتیپ های شناسایی شده 078:K80، O128:K67, O2:K1، O119:B14 و H7 بودند. همچنین یک لاشه از 51 لاشه طیور بعد از خروج از سردکن از نظر سالمونلا انتریتیدیس مثبت بود. کلر آزاد آب فقط در یک کشتارگاه از 9 کشتارگاه طیور در استان تهران قابل اندازه گیری و آنهم به میزان 0.5 ppmبود. میزان کلر آزاد آب سردکن در دو کشتارگاه استان گیلان به ترتیب 1 ppm و 0.1 ppm بود. میانگین ± انحراف معیار درجه حرارت آب سردکنها در 9 کشتارگاه طیور صنعتی مورد مطالعه در استان تهران و 2 کشتارگاه طیور صنعتی در استان گیلان به ترتیب 1.4 ±6.1 و 6.5±0.7 درجه سانتیگراد بود.
    نتیجه گیری
    با توجه به نتایج به دست آمده چنین بیان می شود که در صورت عدم توجه به وضعیت بهداشتی آب سردکنهای آبی، امکان افزایش بار و آلودگی میکروبی لاشه های مرغ بعد از خروج از سردکن وجود دارد.
    کلیدواژگان: لاشه های مرغ، سردکن آبی، وضعیت میکروبی، کشتارگاه طیور
  • موسی توسلی، منصور پاشایی صفحه 245
    هدف
    مشخص نمودن منابع و راه های انتقال ااسیست آیمریا به سالنهای پرورش طیور صنعتی.
    طرح: مطالعه مقطعینمونه ها: نمونه گیری از 47 سالن مربوط به 30 واحد مرغداری اطراف شهرستان ارومیه انجام شد.
    روش
    نمونه گیری از بستر سالن مرغداری، دست کارگران، چکمه کارگران، چرخ دستی، آب آهک جلو در ورودی سالن و خاک اطراف مرغداری و شناور سازی نمونه ها با آب شکر اشباع.
    نتایج
    نتایج حاکی از آن است که آلودگی به ااسیست آیمریا در نمونه بستر 27 سالن، چکمه کارگران 17 سالن، خاک اطراف 14 سالن، چرخ دستی 12 مورد و دست کارگران 10 سالن وجود داشته است. در بررسی حاضر از آب آهک جلوی در ورودی سالن نمونه ااسیستی جدا نگردید.
    نتیجه گیری
    توصیه می گردد همزمان با استفاده از آب آهک در جلوی سالن و مخلوط کردن بستر با آهک در زمان ورود یا خروج، چکمه کارگران به خوبی شسته شده و در استفاده از چرخ دستی به دلیل نقش آن در جابه جایی ااسیست در داخل یا خارج سالن اقدامات لازم جهت ضد عفونی آن انجام شود.
    کلیدواژگان: آب آهک، آیمریا، راه های انتقال، سالن های پرورش طیور
  • مهدی سخا، حمید شریفی، ابراهیم طاهری، شهاب الدین صافی صفحه 249
    هدف
    تعیین فراوانی بیماری کتوز تحت درمانگاهی در گاوداری های شیری با استفاده از روش تعیین اندازه بتاهیدروکسی بوتیرات سرم خون.
    طرح: مطالعه مقطعی.
    حیوانات: 90 راس گاو شیروار در هفته 6-3 شیرواری.
    روش
    در این مطالعه فراوانی کتوز تحت بالینی 90 گاو از 11 گاو شیری مشتمل بر 3542 راس اندازه گیری شد. نمونه های سرم در هر هفته از هفته های 6-3 بعد از زایمان در هر گاو تهیه گردید. آزمایش اندازه گیری بتاهیدروکسی بوتیرات با استفاده از کیت RANBUT تولید کارخانه راندوکس کشور انگلستان انجام شد.
    تجزیه و تحلیل آماری: روش های آماری استنباطی (آزمون استیودنت t و آنالیز واریانس) باشد.
    نتایج
    تعداد 13 راس گاو (14.4 درصد) با نقطه برش بیش از 1.2 میلی مول در لیتر میزانBHB و 5 گاو (5.55 درصد) با نقطه برش بیش از 1.7 میلی مول در لیتر نشانگر بیماری بودند. درصد بیماری در گاوداری های مورد مطالعه قابل توجه اما خیلی بالا نمی باشد و در داخل طیف گزارش شده در منابع (34-7 درصد) می باشد. تغییرات میزان گلوکز 42-28 میلی گرم در دسی لیتر بود و باکتونما نسبت معکوس داشت.
    نتیجه گیری
    به نظر می رسد درصد بیماری در تعدادی از گاوداری ها کاملا قابل توجه بوده و می تواند روی تولید شیر حیوان و نیز دستگاه های دیگر از جمله دستگاه تناسلی تاثیر منفی گذارد. همچنین مطالعات بیشتری برای تعیین دقیق نقطه برش میزان BHB در گاوهای ایرانی باید صورت پذیرد.
    کلیدواژگان: کتوز تحت درمانگاهی، بتاهیدروکسی بوتیرات، گاو
  • محمد نوری، سیامک عصری صفحه 253
    هدف
    مشخص نمودن فصلی از سال که در آن میزان آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز در وضعیت بحرانی قرار می گیرد که این آنزیم شاخص اطلاع از مقدار سلنیوم خون می باشد. همچنین بررسی تغییرات پاتولوژیک اختصاصی کمبود سلنیوم در ماهیچه های اسکلتی و قلب جهت اثبات وجود بیماری عضله سفید نیز یکی دیگر از اهداف این مطالعه بود.
    حیوانات: در این مطالعه از 2400 راس گوسفند به ظاهر سالم و 27 راس بره با علائم کلینیکی مشکوک به کمبود سلنیوم خونگیری بعمل آمد. همچنین 10 راس بره مبتلا به کالبدگشایی شدند.
    روش
    در 4 فصل جمعا 2400 نمونه خون از گوسفندان سه شهر آذربایجان غربی اخذ شد و میزان آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز در آن اندازه گیری شد. از 27 راس بره با علائم کلینیکی خونگیری به عمل آمد سپس 10 راس از آنها ذبح گردیدند و تغییرات پاتولوژیک در ماهیچه های اسکلتی و قلب مورد بررسی قرار گرفت.
    تجزیه و تحلیل آماری: با استفاده از آزمون استیودنت "t" تغییرات فصلی آنزیم گلوتاتیون پراکسید از خون مورد مطالعه قرار گرفت.
    نتایج
    میزان گلوتاتیون پراکسیداز خون گوسفندان در هر سه شهر مورد مطالعه به صورت چشمگیر از نظر آماری در زمستان پایینتر از تابستان بود. همچنین بره هایی که علائم کلینیکی را از خود نشان می دادند مقدار آنزیم خونشان در حد مارژینال، نزدیک به کمبود و تغییرات دژنراتیو وسیعی در ماهیچه های اسکلتی و قلب از خود نشان می دادند.
    نتیجه گیری
    نتیجه این مطالعه نشان داد که در فصل زمستان گوسفندان مناطق مورد مطالعه دارای آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز پایینتر از سایر فصول بوده و در برخی از نواحی نظیر ارومیه تا حد بحرانی منجر به ظهور علائم کلینیکی قابل رویت می باشد.
    کلیدواژگان: کمبود سلنیوم، آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز، گوسفند، آذربایجان غربی
  • گیتا اکبری آزاد، مهدی وصفی مرندی، حسین کیوانی صفحه 259
    هدف
    شناسایی مولکولی ویروس های برونشیت عفونی طیور به روش RT-PCR/RFLPs از مرغداری های صنعتی ایران.
    طرح: مطالعه طولی بین سالهای 1382-1377.
    نمونه ها: نمونه های بافتی نای، کلیه و ریه گله های مشکوک به بیماری تنفسی.
    روش
    نمونه های بافتی ارجاع شده به آزمایشگاه ویروس شناسی طیور بخش بیماری های طیور دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، طی سالهای 1382-1377 از گله های گوشتی و تخمگذار به تخم مرغهای جنین دار 9-8 روزه تلقیح شد. 12 جدایه از ویروس هایی که در پاساژ سوم باغث تاخیر در رشد جنین، رسوب اورات در مزونفرون ها یا مرگ جنین شده و از نظر هماگلوتیناسیون گلبول قرمز مرغ منفی بودند و همچنین 5 سویه رفرانس H120، D1466، M41، D274، 793/B برای آزمایشات مولکولی RT-PCR/RFLPs انتخاب شدند. RNA ویروس استخراج و به کمک آنزیم رونوشت برداری معکوس به cDNA تبدیل و متعاقب آن به کمک تکنیک PCR ژن گلیگوپروتئین S1 با پرایمرهای اختصاصی گروه تکثیر شد و در نهایت محصول PCR با استفاده از ژل آگار 1 درصد الکتروفورز شده و نمونه های مثبت در PCR که باند اختصاصی بیش از 1600 جفت باز را نشان می دادند توسط آنزیم های محدودگر Hind III، Ecor I، Hae III هضم شده و الگوهای هضم آنزیمی (RFLPs) نمونه های مثبت با الگوی RFLPs سویه های رفرانس H120، M41، D274، 793/B با استفاده از ژل آگار 1 درصد الکتروفورز مقایسه شدند.
    نتایج
    از 12 نمونه مثبت در RT-PCR، در هضم آنزیمی باHac III، 8 نمونه الگوی/B 793 و بقیه الگوی تیپ Mass را در RFLPs نشان دادند.
    نتیجه گیری
    با توجه به اینکه 793/B نسبت به سویه واکسینال H120 ماساچوست نوعی سروتیپ با همولوژی پایین بوده و می تواند تا حدودی مسوول واگیری برونشیت در گله های واکسینه و توجیه کننده شکست در واکسیناسیون این بیماری باشد، جداسازی و شناسایی این سروتیپ ممکن است مقدمه ای برای تغییر سیاست کنترل و پیشگیری علیه بیماری برونشیت عفونی باشد
    کلیدواژگان: بیماری برونشیت عفونی طیور، سروتیپ RT-PCR/RFLPs، 793/B
  • علی بنی آدم، فریدون صابری افشار، یدالله احمدی فرد صفحه 265
    هدف
    در این مطالعه اثرات ترکیب زایلازین - کتامین بر روی دستگاه قلبی - عروقی و دستگاه تنفسی، با اندازه گیری فشار خون سرخرگی، گازهای خونی، دمای بدن، تعداد ضربان قلب و تنفس بررسی شده است.
    طرح: بررسی مطالعه تجربی با استفاده از خود شاهدها.
    حیوانات: پنج راس گوسفند سالم با میانگین وزن 21.4 کیلوگرم استفاده شده است.
    روش
    در کلیه گوسفندان زایلازین (0.2 میلی گرم بر کیلوگرم، عضلانی) 15 دقیقه قبل از مصرف کتامین (10 میلی گرم بر کیلوگرم، وریدی) تزریق گردید. تمام مقادیر (ضربان قلب، تنفس و...) قبل از تزریق زایلازین اندازه گیری شد و به ترتیب در زمانهای 5،15، 30، 45 و 60 دقیقه بعد از القای بیهوشی با کتامین، این اندازه گیری ها تکرار شد. برای اندازه گیری فشار خون سرخرگی و جمع آوری نمونه خون، یک کانتر سرخرگی که با هپارین 1000: 2 شستشو می شد از طریق یک برش 5 سانتیمتری پوست با استفاده از بیحسی موضعی درون شریان کاروتید قرار داده شد.
    تجزیه و تحلیل آماری: برای تحلیل داده ها از روش آماری آنالیز واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون حداقل اختلاف معنی دار استفاده گردید.
    نتایج
    بر اساس نتایج به دست آمده، تعداد ضربان قلب تغییر معنی داری را نشان نداد. متوسط فشار خون سرخرگی در دقایق 30، 45 و 60 بعد از بیهوشی کاهش معنی داری داشت. فشار نسبی اکسیژن سرخرگی در دقیقه 60 کاهش معنی داری داشت. فشار نسبی دی اکسید کربن سرخرگی ابتدا در دقیقه 5 افزایش معنی داری داشت و سپس در دقایق 15، 30، 45 و 60 ضمن کاهش نسبی همچنان به طور معنی داری بالاتر از حد نرمال باقی ماند اما تعداد تنفس به طور معنی داری تغییر نیافت، دمای بدن در دقایق 5، 15، 30، 45 و 60 بعد از بیهوشی کاهش معنی داری داشت.
    نتیجه گیری
    بر طبق این مطالعه ترکیب زایلازین - کتامین تضعیف جزئی بر روی دستگاه قلبی - عروقی دارد. این ترکیب مسوول اختلال مختصر در تهویه، کاهش فشار نسبی اکسیژن، افزایش نسبی دی اکسید کربن سرخرگی و کاهش دمای بدن در طول دوره بیهوشی در گوسفند می باشد.
    کلیدواژگان: گوسفند، زایلازین، کتامین، گازهای خونی، فشار خون
  • علیرضا طالبی، محمد قاسمی لک صفحه 271
    هدف
    بررسی اثر آنتی بیوتیک های لینکواسپکتین، تیامولین، تایلوزین، سیپروفلوکساسین و ائروفلوکساسین بر روی تیتر سرمی طیور مبتلا به مایکوپلاسماگالی سپتیکم (Mg) و مایکوپلاسما ساینویه(Ms). طرح: مطالعه مشاهده ای.
    حیوانات: چهل و دو قطعه مرغ مادر سویه راس.
    روش
    چهل دو قطعه مرغ مادر در سن 35 هفتگی (36 قطعه از یک واحد مبتلا به Mg و Ms و همچنین 6 قطعه از یک واحد عاری از مایکوپلاسماهای مذکور) تهیه و 7 گروه 6 تایی (6 گروه آلوده و یک گروه غیرآلوده) به صورت جداگانه در قفسهای سیمی در شرایط مطالق با توصیه های سویه راس نگهداری شدند. نمونه های خون با استفاده از سرنگ های 2 میلی لیتری از ورید بالی اخذ گردید و آزمایشهای سریع سرمی (Rapid serum plate agglutination test "RSPAT" الیزا بر روی نمونه های خون انجام شد. به 5 گروه از 6 گروه آلوده (گروه های 1 الی 5) آنتی بیوتیک های انتخابی مایکوپلاسماها (گروه 1= لینکواسپکتین، گروه 2= تیامولین، گروه 3= تایلوزین، گروه 4= سیپروفلوکساسین و گروه 5 = انروفلوکساسین) به مدت 5 روز کامل با دز توصیه شده هر دارو به روش آشامیدنی داده شد و گروه 6 به عنوان گروه آلوده کنترل برای بررسی اثر داروها و گروه 7 به عنوان گروه غیرآلوده جهت کنترل آلودگی محیطی در نظر گرفته شد. پس از اتمام دوره درمانی، نمونه های خون مجددا اخذ و و پس از انجام آزمایشهای سرمی، نتایج مورد برسی قرار گرفتند.
    تجزیه و تحلیل آماری: در برنامه SPSS از روش های آنالیز واریانس Two tailed pair t-test استفاده شد.
    نتایج
    این مطالعه نشان می دهد که میزان تیتر الیزای سرم مرغهای مادر مبتلا به مایکوپلاسما گالی سپتیکم و مایکوپلاسما ساینویه در داخل گروه و بین گروه ها از یکدیگر متفاوت بوده و حتی تیتر الیزای Mg یک قطعه مرغ با تیتر الیزای Ms همان قطعه (بدون توجه به گروه) از یکدیگر اختلاف داشت. تیتر الیزای سرمی طیور گروه 6 (آلوده کنترل) در طی دوره آزمایش، روند افزایشی داشت ولی تیتر الیزای سرمی طیور تحت درمان (گروه های 5-1) روند کاهشی را نشان می داد و این امر بیانگر آن است که آنتی بیوتیک های مورد مطالعه بر روی روند بیماری های Mg و Ms تاثیر داشته اند منتهی میزان اثر این آنتی بیوتیک ها از هم متفاوت بوده به طوری که آنتی بیوتیک های تایلوزین تارتارات و انروفلوکساسین بر روی Mg نسبتا موثر بوده و بر روی Ms کمترین اثر را داشته اند در حالی که بیشترین کاهش تیتر الیزا در سرم طیور گروه های تحت درمان با آنتی بیوتیک های لینکواسپکتین، تیامولین و سیپروفلوکساسین مشاهده گردید.
    نتیجه گیری
    تجویز آنتی بیوتیک های انتخابی علیه مایکوپلاسما، تیتر سرمی طیور مبتلا را به میزان قابل توجهی (P<0.05) کاهش داده ولی هیچ کدام از آنتی بیوتیک های مورد مطالعه قادر به حذف آن نمی باشند.
    کلیدواژگان: راس طیور، الیزا، آنتی بیوتیک، تیامولین، لینکواسپکتین، تایلوزین، سیپروفلوکساسین، آنزوفلوکساسین، تیتر، Mg، Ms
  • غلامرضا محمدی، کامران شریفی، صادق سپاهی صفحه 277
    هدف
    مقایسه اثر بخشی بالینی فلورفنیکل با تیل مایکوزین در درمان موارد رخداد طبیعی برونکوپنومونی آنزئوتیک گوساله.
    طرح: کارآزمائی شاهد دار تصادفی.
    حیوانات: هفتاد راس گوساله هلشتاین بین سنین یک 6-1 ماه در سه گاوداری شیری اطراف مشهد.
    روش
    گوساله های مبتلا به بیماری پس از شناسایی مورد معاینه بالینی قرار گرفته و اطلاعات اخذ شده در پرسش نامه های جداگانه ای ثبت می شد. پس از وزن کشی اقدام به اخذ نمونه های خون می گردید. گوساله ها از هر واحد به صورت جفت انتخاب می شدند و به طور تصادفی با داروی فلورفنیکل (با دز 20 میلی گرم به ازای وزن زنده دام با دو تزریق عضلانی به فاصله 48 ساعت) یا تیل مایکوزین (با دز 10 میلی گرم به ازای وزن زنده دام با یک تزریق زیرجلدی 35 راس گوساله) درمان می شدند. معیارهای اثربخشی بالینی شامل تعداد تلفات، دمای بدن، شاخص بیماری، تخمین موفقیت درمان یا شکست و تعداد موارد عود بیماری یا عفونت مجدد بود. همچنین سیمای هماتولوژی و پروتئین تام و فیبروینوژن دامها قبل و بعد ار درمان در روز چهارم مورد مطالعه قرار گرفت.
    تجزیه و تحلیل آماری: آزمونهای t مستقل،من - ویتنی و مربع کای.
    نتایج
    اختلاف معنی دار آماری بین دو گروه گوساله مشاهده نشد(P>0.05). بهبودی در گروه درمان شده با فلورفنیکل 31 راس (88.5 درصد) و با داروی تیل مایکوزین 30 راس (85.7 درصد) بود ولی در آزمون مربع کای اختلاف دو گروه معنی دار نبود (P>0.05). در ضمن هیچ واکنش نامطلوب مشخصی در هر دو گروه پس از تجویز داروهای فلورفنیکل و تیل مایکوزین مشاهده نشد.
    نتیجه گیری
    نتایج حاصله نشان داد که اثرات درمانی فلورفنیکل و تیل مایکوزین درگله های تحت مطالعه مشابه بودند.
    کلیدواژگان: گوساله، برونکوپنومونی آنزئوتیک، فلورفنیکل، تیل مایکوزین
  • فروغ پاپهن، علی اکبر ولی نژاد زوارق، ناصر حقوقی راد صفحه 283
    هدف
    شناسایی مونوژن ها و اثر تراکم جمعیتی آنها در ماهیان شیربت (Barbus grypus) و بنی (B.sharpeyi) رودخانه کارون در اهواز.
    طرح: مطالعه مشاهده ای.
    روش
    ماهیان با استفاده از تور ماهیگیری صید می شدند و تعیین جنس و گونه ماهی از روی خصوصیات ساختمانی و فرومول و فلس ها و دندانها صورت می گرفت. در جستجوی مونوژن ها سطح پوست و خصوصا آبشش ها بررسی می شدند. مونوژن های مرده یا زنده با پیکرات آمونیوم ثابت می شدند. شناسایی مونوژن ها بر اساس خصوصیات ساختمانی اوپیستوهاپتور و شکل دستگاه های تناسلی نر صورت می گرفت.
    تجزیه و تحلیل آماری: آنالیز واریانس، میانگین و انحراف معیار و خطای معیار.
    نتایج
    شناسایی گونه های داکتیلوژیروس پاولوفسکی ای، داکتیلوژیروس باربیوئیدس، دجیلیوس پرسیکوس، ژیروداکتیلوس اسپروستونه و گونه پارادیپلوزئون در ماهی شیربت و داکتیلوژیروس پاولوفسکی ای و داکتیلوژیروس باربیوئیدس و دجیلیوس پرسیکوس و داکتیلوژیروس آنکوراتوس و داکتیلوژیروس کاراسوباربی در ماهی بنی.
    نتیجه گیری
    وجود ژیروداکتیلوس اسپروستونه و گونه پارادیپلوزئون در ماهی شیربت تعداد داکتیلوژپروس پاولوفسکی ای حداکثر و تعداد گونه پارادیپلوزئون حداقل بوده است. مجموع تعداد مونوژن های موجود در ماهی شیربت و بنی آلودگی خفیف (کم) را بوجود آورده بودند و ضایعات آبشش ها بسیار ناچیز بوده است.
    کلیدواژگان: مونوژن ها، ماهی شیربت، ماهی بنی، رودخانه کارون، اهواز
  • محسن اربابی، عباس درودگر، حسین هوشیار، ایرج موبدی صفحه 289
    هدف
    بیماری های ناشی از سستودهای زئونوز، دارای انتشار وسیع و حایز اهمیت بهداشتی و اقتصادی فراوانی برای انسان و دامهای اهلی می باشند. با توجه به اینکه میزبانان اصلی انگلها گوشتخواران می باشند و در کشور شیوع متفاوتی دارد. وضعیت اپیدمیولوژیک آلودگی به سستودها در گوشتخواران منطقه کاشان مورد بررسی قرار گرفت.
    طرح: مطالعه توصیفی و مشاهده ای.
    حیوانات: از صدو چهل و دو گوشتخوار مورد آزمایش، 70 قلاده سگ، 40 قلاده شغال، 22 قلاده روباه و 10 قلاده گرگ بود. 80 گوشتخوار نر و 62 گوشتخوار دیگر ماده بود. سن حیوانات از 2 ماه تا بیش از 5 سال متغیر بود.
    روش
    حیوانات بلافاصله پس از صید مورد کالبد گشایی قرار گرفته و کرمهای دستگاه گوارش آنها جمع آوری و شمارش گردید. پس از فیکساسیون در محلول فرمالین 10 درصد و رنگ آمیزی، با استفاده از کلیدهای تشخیص گونه انگل تعیین شد.
    تجزیه و تحلیل آماری: داده های فرم اطلاعاتی طبقه بندی و نتایج به صورت آمار توصیفی گزارش گردید و فاصله اطمینان (Confidence Interval) شیوع با احتمال 95 درصد برای کل گوشتخواران منطقه برآورد گردید. برای تعیین هر گونه اختلاف آماری بین شیوع آلودگی و متغیرهای مورد مطالعه از آزمون آماری مربع کای (X2) استفاده شد.
    نتایج
    در مجموع 96 قلاده گوشتخوار(67.6 درصد) حداقل به یک سستوده آلوده بود. در این بررسی 7 گونه سستود شناسایی شد. نسبت آلودگی به تنیاهیداتیژنا در سال 52.9 درصد، در شغال 40 درصد، در روباه 36.4 درصد و در گرگ 70 درصد بود.
    شیوع آلودگی به جویوکسیلااکینورنکوئیدس در گرگ، روباه، سگ و شغال به ترتیب 20 درصد 13.6 درصد، 11.4 درصد و 7.5 درصد بود آلودگی به دیپیلیدیوم کانینوم در گرگ 30 درصد، در روباه 22.7 درصد، در سگ 10 درصد و در شغال 10 درصد بود. شیوع مولتی سپس مولتی سپس در گرگ، روباه، شغال وسگ به ترتیب 40 درصد 18.2 درصد، 7.5 درصد و 4.3 درصد بود. نسبت آلودگی به اکینوکوکوس گرانولوزوس در سگ 55.7 درصد، در گرگ 40 درصد، در شغال 40 درصد و در روباه 13.6 درصد تعیین گردید.
    نتیجه گیری
    اختلاف آلودگی به کلیه سستودها در دو جنین و سنین مختلف به لحاظ آماری معنی دار نبود. بررسی حاضر نشان داد. آلودگی گوشتخواران منطقه کاشان به سستودها بویژه اکینوکوکوس گرانولوزوس از شیوع بالایی برخوردار است. از این رو با توجه به اهمیت پزشکی و اقتصادی بیماری های ناشی از آنها در خصوص هیداتیدوزیس در انسان و دامهای اهلی باید اقدامات پیشگیری و کمترل از جمله معدوم کردن سگهای ولگرد و افزایش آگاهی های تمامی اقشار جامع از طریق اجرای برنامه آموزش بهداشت صورت گیرد.
    کلیدواژگان: سستودهای دستگاه گوارش، اپیدمیولوژی، سگ، شغال، روباه، گرگ، کاشان
  • مهدی سلطانی، مصطفی غفاری، پروانه خضرایی نیا، سعید بکایی صفحه 295
    هدف
    اثرات جانبی احتمال هوشبری اسانس گل میخک با دوزهای 100 ppm و 200 بر برخی از فاکتورهای هماتولوژیک، آنزیمهای سرمی و بافتهای کبد، کلیه، طحال، آبشش و مغز ماهی کپور معمولی مورد مطالعه قرار گرفته است.
    حیوانات: ماهی کپور معمولی.
    روش
    ایجاد بیهوشی با دوزهای 100 ppm و 200 در تحت شرایط آب با کیفیت قابل قبول در دمای 20 ± 2 درجه سانتیگراد و بررسی فاکتورهای خونی (سلولی و آنزیمی) و هیستولوژی بافتهای خونساز کبد، آبشش و مغز.
    تجزیه وتحلیل: نرم افزار SPSS و SX، آنالیز واریانس یکطرفه و آزمون استیودنت t
    نتایج
    نتایج حاصله نشان داد که اختلاف معنی داری در مقادیر فاکتورهای خونی شامل جمعیت لکوسیتی و گلبول قرمز، هماتوکریت، هموگلوبین، MCV، MCH،MCHC و آنزیمی شامل آلانین ترانس آمیناز (ALT)، آسپارتات ترانس آمیناز (AST)، آلکالاین فسفاتاز (ALP) و لاکتات دی هیدروناز (LDH) مشاهده نگردید(0.3>P>0.1). همچنین نتایج مطالعات آسیب شناسی نشان داد که بجز مواردی از پرخونی بافت مغز در ماهیان بیهوش شده با دوزهای100 ppm و 200 بافتهای فوق فاقد ضایعات میکروسکوپیک بودند.
    نتیجه گیری
    با عنایت به نتایج فوق الذکر مصرف اسانس گل میخک تا 200 ppm به عنوان ماده بیهوشی در آبزی پروری بی خطر و قابل توصیه است.
    کلیدواژگان: آنزیم های سرمی، متغیرهای خونی، ماهی کپور معمولی، اسانس گل میخک، بیهوشی، آسیب شناسی