فهرست مطالب
نشریه دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی
پیاپی 40 (شهریور 1400)
- تاریخ انتشار: 1400/06/31
- تعداد عناوین: 14
-
صفحات 1-15
فرهنگ مذهبی و معنوی حاکم بر نظام خانواده همواره موجب شده است که این نهاد با حفظ اصالت اعضای آن نه فقط تامین کننده نیازهای جسمانی که برآورنده نیازهای روحی و روانی آنها نیز باشد. لذا ورود هرگونه خدشه به چهارچوب آن موجب صدمات جبران ناپذیری به جامعه می شود. از مهمترین آسیب های وارد به نظام خانواده طلاق است که به دو نوع ظاهری و خاموش تقسیم می شود. آمار بالای طلاق بویژه طلاق (عاطفی)خاموش است که رشد روزافزون آن موجب شده است که روانشناسان بسیاری به کشف و بیان علل گوناگون ان بپردازند.یکی از عوامل مهم تاثیر گذار بر این موضوع که اخیرا مورد توجه طراحان قرار گرفته است، موضوع مسکن و معماری خانه است. قطعا تاثیر عمیق معماری مسکونی بعنوان مادری که باید ساکنین خود را در آغوش گرفته و رافع نیازهای همه جانبه آنها باشد، در ایجاد آرامش فکری و روانی، نشاط و سرزندگی ساکنین خانه، خلق فضاهایی جهت تعاملات اجتماعی و فضاهایی با قابلیت انعطاف و تنوع پذیری، بر بهبود روابط همسران موثر بوده و ضمن کاهش تنش و استرس های موجود در زندگی مدرن، تقویت رابطه مطلوب زوجین با یکدیگر، تقویت مهارت های زندگی و افزایش بعد معنوی، میزان طلاق عاطفی را به اندازه چشم گیری کاهش دهد. علاوه بر اهمیت موضوع طلاق عاطفی و تبعات آن در جامعه و همچنین تاثیر معماری بر کاهش یا افزایش آن، به طور خاص بدان پرداخته نشده و آنچه تا کنون مورد پژوهش قرار گرفته است، سنجش جداگانه هر یک از یک از این دو متغیر می باشد لذا ارتباط بین این دو و پاسخ به این پرسش که چگونه طراحی معماری مسکونی می تواند موجب کاهش طلاق عاطفی میان همسران گردد؟ موضوع پژوهش فوق می باشد این نوشتار بواسطه نیاز به شرح و توصیف علل طلاق عاطفی و سنجش عناصر معماری، با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی نگاشته شده و اطلاعات آن بوسیله روش کتابخانه ای گرداوری و تنظیم گردیده است.
کلیدواژگان: معماری، طلاق عاطفی، آرامش -
صفحات 16-33
نتایج پژوهش حاضر باهدف مطالعه و تحلیل جامعه شناختی میزان شاخصهای سلامت اجتماعی و رابطه آنها با میزان امید به آینده در بین شهروندان کلان شهر اهواز انجامشده است. چارچوب نظری پژوهش از نظریه امید اسنایدر و نظریه سلامت اجتماعی کییز بهره برده است. مقاله به روش پیمایشی و با استفاده از تکنیک پرسشنامه به اجرا درآمده است. جامعه آماری شامل کلیه شهروندان 18- 54 سال (اعم از زن و مرد) ساکن در شهر اهواز است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر با 384 و نمونهها به شیوه نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای و تصادفی ساده انتخاب شدهاند. نتایج توصیفی نشان میدهد که شهروندان در سطح متوسط بالا (47/38 درصد) از امید به آینده و در سطح کمی پایینتر از متوسط (11/97 درصد) از شاخص سلامت اجتماعی برخوردارند. نتایج آزمون همبستگی نشان از ارتباط معنادار میان شاخص سلامت اجتماعی و امید به آینده دارد. ضمنا ارتباط میان هر 5 مولفه سلامت اجتماعی(انسجام اجتماعی، پذیرش اجتماعی، مشارکت اجتماعی، انطباق اجتماعی و شکوفایی اجتماعی) با امید به آینده نیز تایید شده است. نتایج رگرسیونی حاکی از آن است که از بین متغیرهای مستقل، مولفه مشارکت اجتماعی با مقدار بتای 395/0 و مولفه پذیرش اجتماعی با مقدار بتای 246/0 بیشترین سهم را در تبیین متغیر وابسته امید به آینده داشتهاند. همچنین معادله پیشبینی میزان امید به آینده میتواند 5/29 درصد از واریانس متغیر وابسته امید به آینده را تبیین کند.
کلیدواژگان: امید به آینده، سلامت اجتماعی، انسجام اجتماعی، پذیرش اجتماعی، مشارکت اجتماعی -
صفحات 34-44
از آن جای که بصیرت انسان را از غفلت بیدار میکند و مانند سپری در هنگام آفات و مواقع خطرناک از انسان محافظت میکند در آموزههای دینی لازمه رشد و تعالی فرد و جامعه انسانی معرفی شده است. بصیرت هدیه آسمانی و یکی از مهمترین پیامهای قرآن برای انسانهاست که در پرتو آن فرد بصیر حقایق و باطن اشیاء را دیده و بر اساس آن زمینه تشخیص حق از باطل، انتخاب راه درست از غلط برای انسان فراهم میگردد. بنابراین در این تحقیق سعی بر آن شده که ابتدا مفهوم شناسی بصیرت، سپس جایگاه و اهمیت بصیرت، آثار بصیرت و در ادامه موانع بصیرت مورد بررسی قرار گیرد.
کلیدواژگان: بصیرت، رشد و تعالی، موانع بصیرت، آموزه های دینی -
صفحات 45-63
شرکتها به دنبال افزایش ارزش شرکت و عملکرد بهتر هستند و برای بهبود عملکرد مالی از منابع اجتماعی استفاده می کنند. در مقابل استفاده از منابع عمومی شرکتها بایدمسئولیت پاسخگویی به اجتماع را به عهده بگیرند. در همین راستا هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین افشای مسوولیت اجتماعی شرکت ها و ریسک سیستماتیک و نگهداشت وجه نقد و حاکمیت شرکتی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادر تهران می باشد.در این پژوهش تعداد 103 شرکت، از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان نمونه انتخاب و اطلاعات مالی آنها طی سال های 1389 تا 1394 جمع آوری گردیده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از مدل رگرسیون خطی چند متغیره و داده های ترکیبی استفاده شده است.برای تجزیه و تحلیل آزمون فرضیات از نرم افزار ایویوز8 استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد الف:بین نگهداشت وجه نقد و مسئولیت اجتماعی شرکتها شرکت ارتباط مثبت و معنی داری وجود دارد؛ب: بین ریسک سیستماتیک و عملیاتی با مسئولیت اجتماعی شرکتها ارتباط منفی و معناداری وجود دارد و ج: بین حاکمیت شرکتی و مسئولیت اجتماعی شرکتها ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد.
کلیدواژگان: افشای مسوولیت اجتماعی شرکت ها، ریسک سیستماتیک، نگهداشت وجه نقد، حاکمیت شرکت -
صفحات 64-75
ویژگی های حاکم و شخصی که شرایط لازم برای هدایت مسلمانان را داشته باشد از مهم ترین مساله در حکومت دینی می باشد. با تفحص و تعمق در سیره عملی و نظری پیامبر و ایمه اطهار چنین برداشت می شود که مهم ترین عامل رشد وتوسعه همه جانبه و تامین امنیت و رفاه یک جامعه در نقش حاکم و زمامداران آن تلقی می نمایند. این موارد در اثبات امامت بلا فصل خلافت حضرت علی (ع) در کتاب تاملات کلامیه ملا محمد حسن هردنگی از مشاهیر علمای خراسان (1263– 1327ه ق) بصورتی سلیس و محققانه بکار گرفته شده است. بدین صورت که وی حاکم را نمونه کامل یک مسلمان و انسان پیرو پیامبر و ایمه تلقی نموده که بهترین مصداق آن را معصوم می داند. در زمان غیبت و یا عدم حضور معصوم فردی را لایق چنین مقامی می داند که بیش ترین ویژگی معصوم در او متبلور باشد. در این نوشتار، سعی شده است که ویژگی های کلیدی و اصلی یک حاکم از دیدگاه ملا محمد حسن هردنگی بررسی و مطرح گردد.
کلیدواژگان: هردنگی، تاملات کلامیه، معیار، حاکم اسلامی، حضرت علی (ع) -
صفحات 76-86
تک فرزندی پدیده ای است در علم جامعه شناسی، نوعی از خانواده هسته ایست که از تغییر در سبک زندگی افراد جامعهپذیر به وجودمی آید از این والدین با اتکا بر جنبه مالی باعث شده که این پدیده ظهور به صورت امری منطقی قلم داد شود تلقی اینگونه از والدین این است که فرزند واحدی را تربیت کنند.هدف اصلی تحقیق بررسی تک فرزندی سلامت کودکان،مسایل مربوط به معایب مزایای تک فرزندی و پیامدهای آن می باشد .نتایج یافته های پیشرفته در حال توسعه امروزی داشتن فرزند زیاد چند مطلوب نیست تامین لوازم آسایش زندگی برای تعداد کمتری از فرزندان مقدور است. لذا والدین به داشتن یک تا سه فرزند اکتفا می کنند. این تعداد کم فرزندان،فرزندسالاری را به دنبال خواهد داشت. در بعضی موارد نیز اختلالات رفتاری،بچه ها در محیط خانه به علت حمایت های زیاد تامین شدن بی اندازه،تجریه نکردن شکست لوس بی مسئولیت بار میآیند. و در آیندهای نه چندان دور در محیط اجتماع هم برای خود هم برای اطرافیان مشکل ساز خواهند بود.در هیچ زمان کم فرزندی یا کم فرزندی در جامعه ایران مانند زمان حال فراگیر نبوده است؛ در اسلام نیز به داشتن چند فرزندی با رعایت شرایطی توصیه شده است. و از تکثیر نسل به عنوان یکی از اهداف مهم ازدواج یاد کرده است احساس تنهایی،لجبازی،شکنندگی،کمتحملی، پرتوقعی،سرخوردگی، اعتماد به نفس کاذب و بسیاری از آسیبهای رفتاری و.دیگر از جمله پیامدهای روحی وروانی تک فرزندی است. که بنا به نظر روانشناسان حمایت های بی دریغ پدر و مادر هم نمی تواند جایگزین مناسبی برای کمرنگ شدن آن باشد چرا که تنهایی باعث میشود تا کودک در برقراری ارتباط با دیگران دچار مشکل شود. و نتواند با سایر همسالان برخورد مناسبی داشته باشد.
کلیدواژگان: تک فرزندی، خانواده تک فرزند، جمعیت، فرزندسالاری -
صفحات 87-100
پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان انطباق آموزشهای فنی و حرفهای با نیازهای آموزشی بخش صنایع در شهرستان کنگان انجام گرفته است. این پژوهش از نظر روش تحقیق توصیفی است که از نوع پیمایشی می باشد و از نظر هدف کاربردی است. دادهها با استفاده از آمارهای توصیفی مانند جداول و نمودارهای مربوط، شاخص های گرایش مرکزی (میانگین) و شاخصهای گرایش پراکندگی (واریانس، انحراف معیار) هر یک از ابعاد آن و در سطح آمار استنباطی هر یک از فرضیه های پژوهش با استفاده آزمون تی مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری شامل کلیه سازمان ها و شرکت ها(صنایع کوچک، متوسط و بزرگ شهرستان مطابق اطلاعات ثبت شده در اداره صنایع، وزارت صنایع و معادن، معاونت توسعه صنعتی، دفتر آمار و اطلاع رسانی) که 220 شرکت برآورد شد و مرکز فنی و حرفه ای شهرستان کنگان، در بخش صنعت می باشد.
کلیدواژگان: آموزش، آموزش های فنی و حرفه ای، نیازهای آموزشی، بخش صنایع، شهرستان کنگان -
صفحات 101-113
هدف این پژوهش ارایه مهارتهای موثر در راه های تقویت ارتباط با خانواده همسر با توجه به آموزه های دانش مشاوره خانواده و اسلام و استخراج نکات اشتراک و اختلاف دو حوزه در این موضوع است؛ بدین منظور با تکیه بر روش شهید صدر مبتنی بر اینکه برای پاسخگویی به سوالات و نیازهای روز از قرآن، لازم است. ابتدا موضوعات در عالم خارج و اندیشه های بشری جستجو، و پس از بررسی و تحلیل به قرآن عرضه شود تا قرآن نیازها و سوالات بشری را پاسخ دهد. این موضوع با روش توصیفی-نقلی در حیطه مشاوره خانواده بررسی، و سپس با رجوع به منابع اسلامی (آیات-روایات) نظر اسلام در این موضوع بیان و نقاط ضعف دانش مشاوره خانواده از طریق مباحث اسلامی تکمیل و نقاط اشتراک و افتراق دو حوزه مطرح می گردد. مهمترین نتایج حاکی است که ارتباط با خانواده اصلی و خانواده همسر در مشاوره خانواده و اسلام بر مبنای اعتقاد به اصل عزت و کرامت انسانی استوار است. مدیریت ارتباط با این دو گروه در مشاوره خانواده بر اساس انسان محوری و در اسلام بر پایه توحید محوری است.
کلیدواژگان: خانواده همسر، روابط زوجین، مشاوره، همسران -
صفحات 114-123
پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت موجود شایستگیهای دانشجومعلمان آموزشویژه انجام شد. برای انجام این پژوهش در ابتدا از طریق پرسشنامه محقق ساخته به بررسی وضعیت موجود شایستگیهای دانشجومعلمان آموزشویژه از نظر دانشجویان و اساتید آنها پرداخته شد. سپس این نظر سنجی بر روی نمونه 21 نفری از اساتید رشته آموزش کودکان استثنایی شاغل در پردیسهای دانشگاه فرهنگیان استان تهران و همچنین نمونه ی 30 نفری از دانشجومعلمان آموزشویژه در پردیسهای دانشگاه فرهنگیان استان تهران، صورت گرفت که به شیوه هدفمند انتخاب شدند. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه توسط متخصصان تایید و مقدار پایایی آن با روش آلفای کرنباخ 6/92 درصد محاسبه شد. جهت تجزیه و تحلیل دادهها در این بخش از پژوهش، از آزمون تی تک نمونهای استفاده شد.
کلیدواژگان: رویکردشایستگی، دانشجو معلمان آموزش ویژه، شایستگی های فردی، شایستگی های اخلاقی، شایستگی های حرفه ای، شایستگی های ارتباطی واجتماعی، شایستگی های روش شناسی -
صفحات 124-133
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش جیگ ساو بر شادکامی و سازگاری اجتماعی دانشآموزان است. روش پژوهش حاضر شبهآزمایشی از نوع پیشآزمون و پسآزمون با دو گروه گواه و آزمایش است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانشآموزان مقطع ابتدایی استان گلستان است که با روش نمونهگیری خوشهای از بین شهرستانهای استان گلستان به طور تصادفی شهر آق قلا انتخاب شد و به قید قرعه یکی از مدارس ابتدایی شهرستان انتخاب شد سپس از بین پایههای تحصیلی پایه ششم به طور تصادفی انتخاب شد و از بین دانشآموزان آن، آن دسته از دانشآموزانی که دارای نمره خوب و خیلی خوب در درس مطالعات اجتماعی و انظباط خوب و خیلی خوب بودند به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شدند که در نهایت 30 دانشآموز به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامههای شادکامی آکسفورد و سازگاری اجتماعی بل بود. در پژوهش حاضر روایی محتوایی پرسشنامه توسط کارشناسان حوزه مشاوره و آموزش و متخصصان روانشناسی مورد بررسی قرار گرفت و پس از انجام اصلاحات جزیی مورد تایید نهایی گرفت و پایایی پرسشنامه هم با استفاده از آلفای کرنباخ به ترتیب 75/0 و 71/0 بدست آمد. یافتههای پژوهش نشان داد که آموزش جیگ ساو تاثیر مثبت و معناداری بر شادکامی و سازگاری اجتماعی دانشآموزان دارد بنابراین میتوان نتیجه گرفت که آموزش جیگ ساو موجب افزایش شادکامی و ارتقا سازگاری اجتماعی دانشآموزان میگردد.
کلیدواژگان: جیگ ساو، شادکامی، سازگاری اجتماعی، دانش آموزان -
صفحات 134-142
واکاوی شرایط دعوای ورود ثالث و تطبیق آن با قواعد آیین دادرسی مدنی افغانستان، ایران و آمریکا مسئله اصلی این پژوهش است. دعوای ورود ثالث یکی از مصادیق دعاوی طاری است که باید با دعوای اصلی «مرتبط» یا «هم منشا» باشد تا دادگاه بتواند به آن ها یکجا رسیدگی کند. ورود ثالث شامل ورود ثالث اصلی و تبعی است. پژوهش حاضر با روشی توصیفی- تحلیلی بر این است معیاری برای ذینفع بودن در ورود ثالث اعم از اصلی و تبعی ارایه شود تا بر اساس آن مشخص شود در چه حالتی امکان ورود شخص ثالث به صورت تبعی وجود دارد.
کلیدواژگان: اقامه دعوای، ورود ثالث، شرایط، تطبیق حقوقی، حقوق ایران، حقوق آمریکا، حقوق افغانستان -
صفحات 143-155
در آثار نظم و نثر فارسی به جامانده از ادوار مختلف همیشه گوشههایی از وضعیت اجتماعی و فرهنگی مردمان آن دوره به تصویر کشیده میشود. آثار ادبی برگزیده هر کشور آینه تمامنمای رفتارهای اجتماعی و آداب و رسوم هر کشور است. ابوالفضل بیهقی، دبیر فرزانه دربار سلسله غزنویان نیز در کتاب ارزشمند خود به وضعیت و شرح حال دربار و جامعه همعصر خود پرداخته است. این پژوهش به بررسی نمونههایی از آداب و رسوم متداول و مرسوم زندگی مردم در جامعه ایرانیان قرن پنجم هجری میپردازد که در تاریخ بیهقی به آنها اشاره شده است. ضرورت و اهمیت این پژوهش در مقایسه نحوه زندگی مردمان آن روزگار با عصر حاضر و نیز نوع پرداختن بیهقی به این مقوله بیش از پیش آشکار میگردد. در این پژوهش به روش مطالعه توصیفی و تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانهای آداب و رسومی را بررسی میکند که ابوالفضل بیهقی در خلال تاریخ بیهقی به آنها اشاره کرده است. در پایان با طرح این فرضیه که تصور بیهقی از اجتماع، فراتر از طبقات معمول جامعه خود است این سوال مطرح میشود که: آیا نگاه بیهقی به جامعه خود از جنس نگاه یک فرد پرورشیافته در دربار و تحت تاثیر پادشاهان غزنوی است؟
کلیدواژگان: تاریخ بیهقی، زندگی اجتماعی، جامعه غزنوی، آداب و رسوم -
صفحات 156-173
باتوجه به این که هدف از انجام این پژوهش، شناسایی ریشه های تقابل فرهنگی برخاسته از انقلاب اسلامی با غرب می باشد، این تحقیق از نظر هدف، کاربردی است. روش این پژوهش کیفی و از نظریه زمینهای اشتراس و کوربین (1998) استفاده شد. برای این منظور باگردآوری و تحلیل داده های کیفی به تعیین جنبه های اصلی پدیده مورد بررسی پرداخته شد و این جنبه ها به عنوان ابعاد مورد نظر برای تدوین نظریه منظور شد. جامعه آماری در بخش کیفی شامل کلیه صاحبنظران، اساتید و خبرگان حوزه فرهنگ انقلاب اسلامی میباشد و روش نمونه گیری بهصورت هدفمند و گلوله برفی بود. نمونهگیری از صاحبنظران در این پژوهش تا مصاحبه 15 ادامه پیدا کرد. براساس یافته های تحقیق \"مقابله با تهاجم فرهنگی\" به عنوان مقوله محوری بر مبنای شرایط علی \" تفکر توحیدی، اسلامی کردن جامعه، تاکید بر رهبری و فطرت خدایی\" و از طریق راهبردهای نفی مظاهر فرهنگی غرب، ظلم ستیزی، عدالت خواهی، گفتمان مقاومت و برنامه ریزی برای توسعه رسانه های انقلاب و ابتنای سیاست بر دین و تعین معرفت دینی، مردم سالاری دینی، بیداری اسلامی و مقابله با تفکر اومانیستی (به عنوان زمینه ی الگو) محقق میشود و منجر به تحقق پیامدهای قدرت گیری جبهه مقاومت در منطقه و ناکامی نقشه های غرب، دست یابی به حکومت مردم سالار اسلامی، اقامه ارزش های دینی، احیای هویت و تمدن اسلامی و برپایی عدالت اجتماعی می گردد. نوع روابط میان مفاهیم و مقوله های الگوی ریشه های تقابل فرهنگی برخاسته از انقلاب اسلامی با غرب نیز با توجه به کدگذاری انتخابی صورت گرفته در قالب الگوی داده بنیاد ارایه گردید.
کلیدواژگان: تقابل فرهنگی، انقلاب اسلامی، غرب -
صفحات 174-184
خرافه و خرافه گرایی از جمله آفت های فکری، فرهنگی و اعتقادی است که به صور مختلف در عرصه های گوناگون زندگی انسان ظهور و نمود یافته است. اسلام با خرافه و خرافه پرستی مبارزه شدیدی را آغاز کرد و راه هایی را در پیش گرفت که همراه با موفقیت بود. قرآن و سنت به عنوان دو منبع اصیل اسلامی به انسان دستور داده که از آنچه خدا نازل کرده پیروی کنند، و هیچ فردی حق ندارد بدون علم سخنی بر زبان بیاورد تا از اوهام و عقاید باطل در امان ماند، و راه حقیقت را در پیش گیرد. از این رو در این پژوهش تلاش شده با تدبر و تعمق در آیات و روایات اهل بیت علیهم السلام و با تکیه به روش توصیفی و تحلیلی راهکاره های مقابله با خرافه گرایی تبیین و مورد بررسی قرار گیرد. پژوهش در آیات و روایات این نتایج را به دست می دهد، اگر انسان در شیوه زندگی خود مولفه های چون عقل وخرد ورزی، توجه به فطرت،علم ودانش، آزادی بیان و اندیشه، دعوت انبیاءبه نگهبانی دین داشته باشد، همچنین از علما و رهبران آگاه و عالم دینی تبعیت کند هرگز گرفتار خرافه نمی شود و شیوه زندگی خود را بر اساس آموزه های اسلام پایه گذاری خواهد نمود.
کلیدواژگان: خرافه، مبارزه با خرافه، خرافه از دیدگاه آیات، مبارزه با خرافه در روایات