فهرست مطالب
مجله محیط زیست و توسعه فرابخشی
پیاپی 73 (پاییز 1400)
- تاریخ انتشار: 1400/09/20
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحات 1-10
امروزه در کلانشهرها مدیریت اصولی و بهداشتی پسماندها یکی از مهمترین مسایل مربوط به حوزه مدیریت شهری می باشد. با رشد علم و فناوری مشخص شده است که بازیافت کردن مواد زاید یکی از مناسب ترین گزینه ها در دفع پسماند می باشد. از طرفی مقدار قابل توجهی از پسماندهای جامد شهری از نوع پسماند آلی هستند. در صورت تبدیل این پسماندها به کود آلی که هم به حفظ محیط زیست کمک می کنند و هم باعث اشتغال زایی می شوند، از محصول نهایی تولید شده که در واقع همان کود کمپوست است می توان در کشاورزی به منظور بهبود بافت خاک، افزایش ظرفیت نگهداری و افزایش مواد آلی خاک بهره گرفت و هم از آن به عنوان جایگزینی مناسب به جای کودهای شیمیایی استفاده نمود. با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش به ارزیابی رایج ترین فناوری های تولید کود از پسماند جامد شهری پرداخته است. فناوری های مورد نظر در این پژوهش عبارتند از روش ورمی کمپوست، کمپوست ویندرو (پشته ای) و کمپوست راکتوری. به منظور بررسی جامع این فناوری ها از دو روش VIKOR و روش مجموع ساده وزنی (SAW) استفاده گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که در بین فناوری های منتخب، فناوری ورمی کمپوست بیشترین امتیاز را در هر دو روش مدل تصمیم گیری چند معیاره به دست آورده و به عنوان بهترین گزینه برای تولید کود از پسماند جامد شهری انتخاب می شود. پس از آن نیز فناوری کمپوست راکتوری و کمپوست ویندرو در رتبه های دوم و سوم قرار گرفتند.
کلیدواژگان: کمپوستینگ، روش SAW، روش VIKOR، مدیریت پسماند -
صفحات 11-18
تخریب زیستگاه یکی از عوامل مهم نابودی گونه هاست. اکوسیستم ها خدمات متنوعی برای انسان فراهم می نمایند و انسان برای ادامه حیات به مجموعه این خدمات نیازمند است. بدین منظور مطالعه حاضر با هدف شناخت اهداف طرح بازسازی زیستگاه برای مدیریت و حفاظت پوشش گیاهی و حیات وحش در زمستان سال 1399 انجام شد. برای تحقق اهداف مطالعه حاضر، با استفاده از کلیدواژه های بازسازی زیستگاه و اکولوژی بازسازی جستجو در کتابخانه های دیجیتال آنلاین، مرور منابع انجام پذیرفت. مطابق یافته های مطالعه حاضر، فرآیند بازسازی اکولوژیکی از سه جنبه شامل ساختار پوشش گیاهی، روند اکولوژیکی و عملکرد اکولوژیکی تشکیل شده است. همچنین یک طرح بازسازی زیستگاه موفق، از چهار هدف اصلی شامل احیای مجدد، برگشت اکوسیستم به حالت طبیعی، توان بخشی و بازسازی پیروی می نماید که از اولویت جهانی بالایی برخوردار هستند. تحقق اهداف بازسازی زیستگاه به درک مفهومی بیشتر پیرامون عوامل اکولوژیکی که موفقیت طرح بازسازی را تقویت می کند مورد نیاز است. مدیریت منابع آبی بسیار دشوار و پیچیده است.
کلیدواژگان: بازسازی زیستگاه، حفاظت، تنوع زیستی، شاخص -
صفحات 19-34محیط زیست یکی از مباحث بسیار مهم امروزی می باشد که با توجه به فجایع امروزی که شاهد آن هستیم در صدر امور بین المللی قرار دارد. این فجایع ناشی از خساراتی هستند که از طرف اشخاص و یا دولت ها به محیط زیست وارد می شوند و بدیهی می نماید که بایستی قواعد مسوولیت مدنی را حاکم بر آن بدانیم و جبران خساراتی که از طرف آنان وارد می گردد را برعهده آنان قرار دهیم. مسوولیت مدنی ناشی از محیط زیست هم در قوانین بین المللی و هم در قانون ایران تعریف شده است ولی ممکن است تعاریف متفاوتی برای تعیین نوع مسوولیت مدنی وجود داشته باشد. حال سوال این است که در صورت وارد شدن خسارت به محیط زیست، مسوولیت مدنی ناشی از آن در حقوق ایران و اسناد بین المللی چگونه است؟ لذا در این مقاله به صورت تحلیلی- توصیفی و با روش کتابخانه ای به بررسی ماهیت مسوولیت مدنی در حقوق ایران و اسناد بین المللی پرداخته و نحوه جبران آن ها و نکات ضعف و قوت آن ها را مورد بررسی قرار خواهیم داد. تحقیقات نشان می دهد که مسوولیت مطلق در این شرایط بهترین نوع مسوولیت مدنی می باشد که می تواند در مورد خسارات محیط زیستی اعمال شود و بر همین اساس است که در اسناد بین المللی این نوع از مسوولیت اتخاذ گردیده است؛ ولی در حقوق ایران مسوولیت مدنی مبتنی بر تقصیر می باشد که در مورد زیان های محیط زیستی هم اعمال می گردد که با ماهیت محیط زیست متناسب نمی باشد.کلیدواژگان: تخریب محیط زیست، مسوولیت مدنی، خسارات محیط زیستی، جبران خسارت، اسناد بین المللی
-
صفحات 35-48
این پژوهش کیفی با هدف بررسی چالش های ترویج سواد محیط زیستی زنان روستایی در استان کرمانشاه صورت گرفت. جامعه مورد مطالعه، صاحب نظران محیط زیست، منابع طبیعی، ترویج کشاورزی و هم چنین سازمان های مردم نهاد استان کرمانشاه بودند و نمونه ها به صورت هدفمند و با روش نمونه گیری ملاک محور انتخاب شدند. تحلیل محتوای داده ها نشان داد که عدم برنامه ریزی سیستماتیک، جامع و متناسب با زمینه، عدم مسوولیت پذیری و پاسخگویی در قبال معضلات محیط زیست، عدم ارتباطات سازنده بین بخشی و فرابخشی، اولویت نبودن زنان روستایی در آموزش های محیط زیستی، مشکلات مربوط به تامین نیروی ماهر و بودجه کافی برای آموزش به ویژه آموزش زنان، سیاست ها و ساختار تشکیلاتی ناکارآمد، و حاکم نبودن دیدگاه های مدیریتی محیط زیست گرا سبب عدم برنامه ریزی و اجرای صحیح برنامه ها و آموزش های محیط زیستی به ویژه برای زنان شده است. نتایج این مطالعه می تواند به برنامه ریزان در جهت ارتقاء سطح آموزش های محیط زیستی زنان روستایی کمک نماید.
کلیدواژگان: آموزش محیط زیست، سواد محیط زیستی، آموزش زنان، زنان روستایی، روستا -
صفحات 49-62
استخراج مواد معدنی نقش اساسی در توسعه اقتصادی، اجتماعی به همراه دارد، از طرفی معدنکاری و فرآیندهای وابسته به آن، می تواند پیامدهای آسیب رسان بر اکوسیستم های طبیعی داشته باشد که از آنجمله می توان به آلودگی هوا، آب و خاک، و همچنین اثر بر روی تنوع زیستی و کاربری اراضی اشاره نمود. بنابراین با کمی سازی این پیامدها و تخمین هزینه خسارات وارد بر خدمات زیست بومی می توان با اعمال رهکارهای مبتنی بر پیشگیری و کنترل اثرات، تخریب زیست بوم های کشور را کاهش داد. محدوده معدنی بوکسیت جاجرم به عنوان بزرگترین و مهم ترین معدن بوکسیت کشور، در استان خراسان شمالی واقع شده است. معدنکاری فلز بوکسیت به سبب تولید ماده ارزشمند آلومینیوم، پیامدهای زیست محیطی منفی بر روی اکوسیستم های همجوار به همراه دارد. از آنجاییکه بیشترین محدوده اثر این معدن، اراضی کشاورزی پایین دست و اطراف محدوده استخراجی این منطقه به میزان 6700 هکتار می باشد، لذا در این تحقیق هزینه خسارات زیست محیطی معدن با استفاده از رویکرد انتقال منفعت بر روی این بیوم برآورد گردیده است. به طوریکه هزینه خسارات خدمات زیست بومی ناشی از معدنکاری فلز بوکسیت در اکوسیستم کشاورزی، حدود 214000 میلیون ریال (معادل 765285 دلار) در سال (2021) تخمین زده شده است. که این خود اهمیت بازسازی معدن به همراه استخراج ماده معدنی و همچنین احیای اکولوژیکی بعد از فعالیت معدنکاری در منطقه مزبور را می رساند. استفاده از ابزارهای اقتصادی در جهت شناخت میزان خسارت فعالیت های معدنی و صنعتی در جهت پیشگیری و کنترل اثرات بسیار ضروری است
کلیدواژگان: هزینه خسارات، خدمات زیست بومی، جاجرم، معدن کاری فلز بوکسیت، اراضی زراعی، روش انتقال منفعت -
صفحات 63-78
مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر نهادینه‌سازی فرهنگ محیط‌زیستی در ورزش به روش ترکیبی(متوالی-اکتشافی)، در دو گام کیفی و کمی انجام شده است. نخست به‌منظور شناسایی عوامل اثرگذار، از روش کیفی بهره گرفته شد. جامعه موردمطالعه در بخش کیفی را صاحبنظران حوزه ورزش و محیط‌زیست(کارشناسان کمیته‌های تخصصی ورزش و محیط‌زیست، کمیته ملی المپیک و سازمان حفاظت محیط‌زیست) تشکیل دادند که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند 25نفر از آنان به عنوان نمونه موردمطالعه قرار گرفتند. گردآوری داده ها با مصاحبه‌های نیمه‌ساختارمند تا زمان رسیدن به اشباع داده صورت گرفت. تجزیه‌وتحلیل محتوای مصاحبه های میدانی نیز با استفاده از روش تحلیل‌محتوا با رویکرد استقرایی، انجام شد. در گام دوم (رویکرد کمی) اثر عوامل مختلف بر نهادینه‌سازی فرهنگ محیط‌زیستی در ورزش ارزیابی شد. جامعه آماری در بخش کمی شامل کارکنان دولت، اساتید دانشگاه، دانشجویان و سایر مشاغل مرتبط بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده تعداد 412 نفر از آنان به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزارگردآوری داده‌ها، پرسشنامه محقق ساخته بود. بررسی روایی-صوری و محتوایی پرسشنامه با نظرخواهی از صاحبنظران و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (0.7≤α) موردتایید قرارگرفت. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با نرم افزار spss22 انجام شد. براین اساس نتایج به‌دست آمده چهار عامل «انگیزشی-حمایتی»، «حکومتی-مدیریتی»، «فرهنگی-اجتماعی» و «سیاستی-حمایتی» شناسایی شد که در مجموع 66/65% واریانس نهادینه‌سازی فرهنگ محیط‌زیستی در ورزش کشور را تبیین می‌کند. به علاوه، رسانه به سبب نقش مهمی که در اطلاع‌رسانی، گفتمان‌سازی جامعه و تاثیر بر افکارعمومی دارد، باید به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی نهادینه‌سازی فرهنگ محیط‌زیست در ورزش، مدنظر باشد.
کلیدواژگان: محیط زیست و ورزش، ورزش و فرهنگ، نهادینه سازی فرهنگ محیط زیست
-
Pages 1-10
Today, in metropolitan areas, principled and hygienic waste management is one of the most important issues in the field of urban management. With the growth of science and technology, it has become clear that waste recycling is one of the most appropriate options in waste disposal. On the other hand, a significant amount of municipal solid waste is organic waste. If this waste is converted into organic fertilizer, which both helps to preserve the environment and creates employment, the final product, which is compost fertilizer, can be used in agriculture to improve texture. Soil is used to increase storage capacity and increase soil organic matter and is also used as a suitable alternative to chemical fertilizers. Due to the importance of this research, it has evaluated the most common technologies for fertilizer production from municipal solid waste. The technologies considered in this research are the vermicomposting method, Windrow composting, and in-vessel composting. To comprehensively study these technologies, two methods, VIKOR and simple additive weighting (SAW) were used. The results of this study showed that among the selected technologies, vermicomposting technology obtained the highest score in both methods of multi-criteria decision making model and was selected as the best option for fertilizer production from municipal solid waste. In-vessel composting technology and Windrow composting came in second and third, respectively.
Keywords: Composting, SAW Method, VIKOR method, Waste Management -
Pages 11-18
Habitat destruction is one of the important factors in species extinction. Ecosystems provide a variety of services to humans, and humans need a set of these services to survive. For this purpose, the present study was conducted to identify the objectives of the Habitat Restoration Plan for the management and protection of vegetation and wildlife in the winter of 2020. To achieve the objectives of the present study, resource review was performed using the keywords Habitat Restoration and Search Restoration Ecology in online digital libraries. According to the findings of the present study, the process of ecological Restoration consists of three aspects including vegetation structure, ecological process and ecological performance. A successful habitat Restoration project also pursues four major global priority priorities, Including Regeneration, Ecosystem restoration, Rehabilitation, and Regeneration. Achieving the goals of Habitat Restoration requires a greater understanding of the ecological factors that enhance the success of the regeneration project. Water resources management is very difficult and complex.
Keywords: Habitat restoration, Conservation, Biodiversity, Index -
Pages 19-34The environment is one of the most important issues today, which is at the forefront of international affairs, given the catastrophes we are witnessing today. These catastrophes are caused by the damage done to the environment by individuals or governments; the damages that must be compensated by them, that is, they have civil liability. Environmental civil liability is defined in both international and Iranian law, but there may be different definitions for determining the type of civil liability. Now the question is, in case of damage to the environment, what is the resulting civil liability in Iranian law and international documents? Therefore, in this article, we will study the nature of civil liability in Iranian law and international documents analytically-descriptively and with a library method, and we will examine how to compensate them and their strengths and weaknesses. Research shows that absolute liability in this situation is the best type of civil liability that can be applied to environmental damage, and that is why this type of liability has been adopted in international documents, but in Iranian law, civil liability is based. It is the fault that it also applies to environmental damage, which is not commensurate with the nature of the environmentKeywords: environmental degradation, Civil Liability, Environmental Damages, Compensation, International Documents
-
Pages 35-48
This qualitative research was conducted with the aim of investigating the challenges of rural women's environmental literacy extension in Kermanshah province. The study population consisted of experts’ environment, natural resources, agricultural extension and nongovernmental organizations in Kermanshah province. Samples were selected using purposeful and criterion sampling method. Content analysis of data showed that the lack of systematic, comprehensive and appropriate planning with context, the lack of accountability and responsibility for environmental issues, the lack of between and within sections communication, the lack of priority of rural women in environmental education, problems related to the provision of skilled force and adequate funding for education, especially for women's education, inefficient policies and organizational structure and the lack of environmental perspectives has led to the lack of planning and proper implementation of programs and environmental education, especially for women. The results of this study can help planners to improve the level of environmental education for rural women.
Keywords: Environment Education, Environmental Literacy, Women Education, Rural Women, Rural -
Pages 63-78
This study aimed to identify the factors affecting the institutionalization of environmental culture in sports in a combined (sequential-exploratory) method, in two qualitative and quantitative steps. In the first step, to identify the factors affecting the institutionalization of environmental culture in sports, a qualitative method was used. The study population in the qualitative section consisted of experts in the field of sports and the environment (experts of specialized committees on sports and the environment in sports federations, the National Olympic Committee, and the Environmental Protection Organization) who used purposive sampling method of 25 Samples were studied. Data were collected through semi-structured individual interviews until data saturation was reached. Analysis of field interviews was performed using the content analysis method with an inductive approach. In the second step (quantitative approach), the effect of various factors on the institutionalization of environmental culture in sport was evaluated. The statistical population consisted of a small number of government employees, university professors, students, and other professions related to sports and the environment. Using simple random sampling, 412 of them were selected as the statistical sample. The data collection tool was a researcher-made questionnaire based on the results of the qualitative section. The content validity of the questionnaire was performed by expert assessors in the current field of study and also, its stability was confirmed using Cronbach’s Alpha (0.7≤α). Four factors, motivational-supportive, government-managerial, cultural-social, and policy-supportive, were extracted from analyzing the database on the Exploratory Factor Analysis method which supports 65.66% of the variance in the institutionalization of environmental culture in Sports in Iran. The media’s impact on public opinion about environmental culture especially in Sports due to its power of informing and building discourse in society cannot be neglected.
Keywords: Environment Sports Sports Culture Institutionalization of Environment
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.