فهرست مطالب

علوم آبزی پروری پیشرفته - سال دوم شماره 2 (تابستان 1397)

نشریه علوم آبزی پروری پیشرفته
سال دوم شماره 2 (تابستان 1397)

  • تاریخ انتشار: 1397/04/01
  • تعداد عناوین: 7
|
  • محمدرضا بیواره*، مهین رنجدوست، مسعود ایری، حجت الله جعفریان صفحات 1-14

    مطالعه حاضر باهدف بررسی تاثیر سطوح مختلف پری بیوتیک تجاری سلماناکس مایع بر عملکردهای رشد، کارایی تغذیه و مدت زمان مقاومت بچه ماهیان نورس کپور معمولی(Cyprinus carpio) در برابر تنش های محیطی در یک دوره غذادهی 60 روزه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور تعداد 600 قطعه بچه ماهی کپور معمولی با میانگین وزنی (g) 27/0±3/1 در یک طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار آزمایشی و سه تکرار که شامل گروه شاهد (فاقد پری بیوتیک) و تیمارهای آزمایشی T1، T2،T3 و T4 به ترتیب حاوی(cc.kg-1) 3/0، 5/0، 7/0 و 1 پری بیوتیک در جیره غذایی بود مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد استفاده از پری بیوتیک سلماناکس مایع بخصوص در سطوح بالا باعث بهبود معنی دار وزن نهایی، طول نهایی، درصد افزایش وزن، درصد رشد روزانه، نرخ رشد ویژه، فاکتور وضعیت، درصد بازماندگی، شاخص کبدی، ضریب تبدیل غذایی، نرخ کارایی غذا و نسبت کارایی پروتئین و نسبت کارایی چربی می گردد (05/0p<)؛ اما هیچ گونه تاثیر معنی داری بر مقدار غذای خورده شده روزانه نداشت (05/0p>). همچنین با اندازه گیری میزان مقاومت بچه ماهیان در برابر تنش های محیطی نیز هیچ گونه اختلافی معنی داری بین تیمارهای تحت تاثیر پری بیوتیک در مقایسه با گروه شاهد در خصوص تنش های pH اسیدی (2=pH) و pH بازی (12=pH) مشاهده نگردید (05/0p>)؛ اما در برابر تنش های آمونیاک بالا (mg.l-15) و دمای بالا (C 40) میزان مقاومت بچه ماهیان در تیمارهای تحت تاثیر پری بیوتیک در مقایسه با گروه شاهد به شکل معنی داری افزایش یافت و بیشترین میزان مقاومت آن ها نیز در تیمار T4 ثبت گردید (05/0p<). درمجموع با توجه به نتایج به دست آمده می توان این چنین بیان داشت که استفاده از سطوح (cc.kg-1) 7/0 و 1 از پری بیوتیک سلماناکس مایع در جیره غذایی می تواند به شکل موثری باعث ارتقاء عملکردهای رشد، کارایی تغذیه و مدت زمان مقاومت بچه ماهیان نورس کپور معمولی در برابر تنش های محیطی گردد.

    کلیدواژگان: پری بیوتیک، سلماناکس مایع، کپور معمولی، رشد، غذادهی، استرس
  • مرتضی بهره مند*، صدرا محمودی، آسیه سلیمانی راد صفحات 15-27

    با توجه به افزایش سریع جمعیت انسانی، نیاز به منابع غذایی نیز به شدت در حال افزایش می باشد. یکی از مهم ترین این منابع غذایی، آبزیان می باشند. بواسطه عدم تغییر در میزان صید و حتی کاهش میزان ذخایر آبزیان، راه تامین این نیاز غذایی، پرورش آبزیان می باشد. از دیگر عوامل موثر بر رشد صنعت آبزی پروری، نقش آن در تامین محصولات غذایی سالم، مغذی و با کیفیت می باشد. یکی از مهم ترین خصوصیات آبزیان خوراکی، در ارزیابی میزان کیفیت آن ها، رنگ مناسب محصول می باشد. با توجه به هزینه بالای ایجاد و حفظ کیفیت رنگ در آبزیان و همچنین اهمیت رنگ در کیفیت و ارزش اقتصادی تولیدات آبزی پروری، در این مطالعه به شناخت عوامل موثر بر کارایی رنگزایی رنگدانه های کاروتنوییدی پرداخته شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که عوامل متعددی بر میزان رنگزایی کاروتنوییدها در آبزیان موثرند که از آن جمله می توان به خصوصیات گونه آبزی (گونه، جنسیت، سن و وزن)، نوع و منبع رنگدانه، میزان و خلوص رنگدانه، ترکیب مواد غذایی همراه با رنگدانه، میزان غذا و ترکیب جیره غذایی، زمان و تعداد دفعات غذادهی، عوامل محیطی (دما، نور، شوری)، عوامل ژنتیکی، و...، اشاره نمود. این بدان معنی است که نمی توان تنها با ارزیابی یک یا چند عامل از عوامل ذکر شده، به تصور درستی از میزان کارآیی کاروتنوییدهای مورد استفاده، دست یافت، بنابراین برای سنجش این شاخص بایستی برهم کنش تمامی فاکتورهای مذکور مورد توجه قرار گیرند.

    کلیدواژگان: کاروتنوئید، تغذیه، آبزی پروری، آستاگزانتین، رنگدانه
  • زهرا محمودی کیا*، احمد ایمانی صفحات 29-41

    رشد سریع، بهبود کارایی تغذیه و افزایش مقاومت در برابر بیماری ها از اهداف مهم صنعت آبزی پروری محسوب می شوند. توسعه پایدار آبزی پروری نیازمند به کارگیری فنون جدیدی می باشد که از جمله آن ها می توان به استفاده از پروبیوتیک ها با اهدافی نظیر بهینه سازی فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب محیط پرورش آبزیان و ارتقاء عملکرد آبزیان، صورت می گیرد. در همین راستا جداسازی باکتری های پروبیوتیک از روده ماهیان پرورشی و بکارگیری فرآورده های تجاری این باکتری های مفید به عنوان یک استراتژی مهم جهت کنترل زیستی و افزایش عملکرد آبزی، در سیستم های پرورشی، توانسته است نقش بسیار ارزنده ای جهت نیل به اهداف ذکر شده ایفا نماید. همچنین استفاده از ترکیباتی که بخودی خود برای میزبان فاقد ارزش غذایی هستند اما برای باکتری های پروبیوتیکی مفید هستند (پربیوتیک ها) و یا ترکیبی از آن ها) سین بیوتیک ها) نیز می تواند در بهبود عملکرد ایمنی آبزیان موثر باشد.

    کلیدواژگان: پروبیوتیک، پربیوتیک، سین بیوتیک، مکانیسم عمل، ایمنی، آبزی پروری
  • کیوان عباسی، علیرضا میرزاجانی*، مهدی مرادی چافی، محمود صیاد بورانی صفحات 43-53

    در این بررسی برخی خصوصیات زیست شناسی ماهی سفید رودخانه ای در دریاچه سد تهم واقع در شمال شهر زنجان مورد مطالعه قرار گرفت. در بین ماهیان غالب شناسایی شده در دریاچه سد تهم گونه ماهی سفید رودخانه ای از طول و وزن بالایی برخوردار بود. از تعداد  595 ماهی صید شده  251  عدد مورد زیست سنجی  قرار گرفتند. حداکثر اندازه آن تا 40 سانتی متر، وزن تا 870 گرم و دارای میانگین وزن  204 ± 223 گرم بوده است. حدود 40 درصد ماهیان وزن بالاتر 250 گرم داشته که مناسب برای عرضه به بازار می باشد. الگوی رشد این ماهی در دریاچه تهم ایزومتریک بود. مقدار فاکتور چاقی نیز از  74/0 تا 85/1 متغیر بود. بررسی اندام های تولید مثلی این ماهی حکایت از پویا بودن جمعیت آن در دریاچه تهم دارد. بیش از 80  درصد تخمدان های مورد بررسی در پاییز در مراحل  3 و 4 رسیدگی جنسی یعنی در حال توسعه و بلوغ قرار داشته و آماده برای تخمریزی در سال آینده بودند. با توجه به خصوصیات ویژه ماهی سفید رودخانه ای در دریاچه سد تهم و پراکنش وسیع  آن در ایران به ویژه در حوزه دریای خزر، پیشنهاد می گردد تا این گونه بومی، جزء گونه های ارزشمند اقتصادی قرار گرفته و مطالعات تکمیلی تر در زمینه های تکثیر و پرورش، حفاظت و بهره برداری مستمر، روی آن صورت گیرد.

    کلیدواژگان: Squalius turcicus، ماهی سفید رودخانه ای، دریاچه سد تهم، گونه بومی، آبزی پروری
  • مرضیه عباسی، بهرام فلاحتکار* صفحات 55-68

    هنگامی که موجود آبزی در معرض شرایط استرس زا قرار می گیرد بسیاری از فرآیند های فیزیولوژیک، بیوشیمیایی و مولکولی آن دستخوش تغییرات ناخواسته می شوند. یکی از این تغییرات بیان پروتئین های شوک حرارتی (HSP) می باشد. پروتئین های شوک حرارتی گروه منحصر به فردی از پروتئین ها هستند که در هنگام در معرض قرارگیری موجود با شرایط استرسی، به عنوان یک سد دفاعی عمل کرده و از تخریب یا تغییر شکل پروتئین ها جلوگیری می کنند. HSP ها در موجودات آبزی و آبزی پروری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشند، زیرا موجود را قادر می سازند تا با عوامل استرس زای محیطی رایج در آبزی پروری شامل استرس های دمایی و عوامل بیماری زا سازگاری یابد. اگرچه افزایش سطح این گروه از پروتئین ها عمدتا با افزایش دما مشاهده می شود اما بیان آنها در پاسخ به دما های پایین نیز گزارش شده است. افزایش سطح این پروتئین ها می تواند موجب افزایش رشد، بقا و مقاومت آبزیان در برابر استرس های محیطی شود. در شرایط آبزی پروری می توان با تحریک مصنوعی تولید این گروه از پروتئین ها و یا تغذیه موجود آبزی با ترکیبات محتوی HSP سیستم ایمنی موجود را در برابر عوامل بیماری زا تقویت نموده و حتی از آنها به عنوان جایگزین مناسبی برای آنتی بیوتیک ها و واکسن ها در صنعت آبزی پروری استفاده نمود. این مطالعه به بررسی نقش و عملکرد پروتئین های شوک حرارتی در موجودات آبزی در شرایط آبزی پروری می پردازد.

    کلیدواژگان: استرس محیطی، پرورش آبزیان، درجه حرارت، فیزیولوژی، HSP
  • جلیل سبک آرا*، مرضیه مکارمی، سپیده ملکی شمالی صفحات 69-86

    نتایج بدست آمده طی بررسی پلانکتونی درطرح مطالعاتی احداث مزارع تکثیر وپرورش ماهیان سردآبی درحاشیه رودخانه زاینده رود طی سالهای 87- 1386  نشان داد، که پلانکتون های این رودخانه در مجموع ازفراوانی وتنوع کمی برخوردار می باشند. نمونه برداری پلانکتونی توسط سطل مدرج 10 لیتری (روش پیمانه ای) در7 ایستگاه مطالعاتی و در طول رودخانه انجام گرفت ، برای مطالعات فیتوپلانکتونی ازهرایستگاه مطالعاتی یک لیتر آب بطورمستقیم بدون عبوراز تور پلانکتون وجهت نمونه برداری زیوپلانکتونی نیز 30 لیترآب را توسط تور زیوپلانکتون گیر دستی(آپشتین نت) با چشمه 55 میکرون فیلترنمودیم، درنهایت نمونه ها با فرمالین به نسبت 4 درصد تثبیت وجهت مطالعه به آزمایشگاه منتقل شدند. دربررسی های فیتوپلانکتونی این رودخانه در مجموع 4 شاخه و 25 جنس فیتوپلانکتونی شناسایی گردیدکه بیشترین جنسهای مشاهده شده مربوط به شاخه باسیلاریوفیتا می باشد ، مهمترین جنس های این شاخه Cymbella , Nitzschia  و Navicula  بودند. این شاخه 7/94 درصد فراوانی سالانه فیتوپلانکتونی این رودخانه را دارد. دربررسی های زیوپلانکتونی 6 شاخه و 29 جنس شناسایی گردید، که بیشترین فراوانی مربوط به پروتوزوآها و بیشترین تنوع مربوط به شاخه روتاتوریا بود. نتایج زیوپلانکتونی غالبیت پروتوزوآ را با 4/72 درصد(سیلیوفورا با 8/51 و ریزوپودا با 6/20 درصد) جمعیت زیوپلانکتونی نشان می دهد ، مهمترین جنس های ریزوپودا Difflugia , Arcella وCentropyxis بودند. احداث کارگاه های تکثیر و پرورش ماهی درکنار رودخانه ها دردنیا امری رایج و معمول بوده بنابراین توسعه و بازنگری دروضعیت رودخانه ها جهت بهره برداری صحیح ازاین منابع آبی در آبزی پروری با حفظ سلامت اکوسیستم رودخانه ای امری ضروری است .

    کلیدواژگان: زاینده رود، فیتوپلانکتون، زئوپلانکتون، پراکنش، آبزی پروری
  • فرهاد رجبی پور*، نسرین مشایی صفحات 87-101
    تیلاپیا گزینه مهم آبزی پروری در آب های لب شور و یکی از آبزیان تجاری باارزش است که توسعه پرورش آن باتوجه به ویژگی های بیولوژیک منحصربفرد، طی سال های اخیر در جهان قابل توجه بوده است. در سال 2016 حدود 5.6 میلیون تن ماهی تیلاپیا در 140 کشور جهان تولید شده است. چین بزرگترین تولید کننده و ایالات متحده امریکا بزرگترین وارد کننده و مصرف کننده تیلاپیا هستند. در کشور ما تیلاپیا بصورت فیله منجمد وارد می شود و از بازارپسندی مطلوبی برخوردار است. ماهی تیلاپیا از استانداردهای تغذیه ای لازم برخوردار است و ارزش غذایی مناسبی دارد. گوشت ماهی تیلاپیا دارای تنوع قابل توجه و نسبت مطلوبی از اسیدهای چرب غیراشباع بوده و منبع مناسب پروتئین، کالری، کلسیم، آهن و  فسفر است. همچنین منبع بسیار مناسب تامین انواع کاروتنوییدها می باشد. سازمان غذا و داروی امریکا و آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا تیلاپیا را به عنوان یکی از آبزیان مناسب برای زنان باردار و شیرده و اطفال توصیه کرده است. توسعه پرورش و تولید این ماهی می تواند در افزایش مصرف سرانه ماهی به عنوان غذای سالم و با کیفیت نقش مهمی داشته باشد.
    کلیدواژگان: تیلاپیا، پرورش، ارزش غذایی، سلامت مصرف، مغذی
|
  • Mohammadreza Bivareh *, Mahin Ranjdoost, Masoud Eiry, Hojatollah Jafaryan Pages 1-14

    This experiment was conducted to evaluate the effect of different levels of commercial prebiotic of liquid Celmanax on growth performances, feed indices and challenged with environmental stress of Cyprinus carpio fry for 60 days. This experiment conducted in a completely random design with five treatments which contain triplicates. Four levels of prebiotic (0.3, 0.5, 0.7 and 1 cc.kg-1 of ration) were added to the basic diet with a control that was devoid of prebiotic. At the end of the experiment the results showed that, the use of Celmanax liquid in the diet of carps fry, especially at high levels, improved FW, FL, WG, ADG, PBWI, SGR, CF, SR, HIS, FCR, FCE, PER and LER significantly (p<0.05). But, there is no any significant difference between treatment's feed intake (p> 0.05). However, by measuring the resistance of carps fry to environmental stress conditions there was no any significant difference between experimental treatments in compared with the control group against acid pH (pH=2) and basic pH (pH=12) tests (p<0.05). But, increased fry resistance against high ammonia (5 mg/l) and high thermal (40 C˚) tests in treatment affected by prebiotic, and the highest resistance was recorded in treatment containing 1 cc.kg-1 liquied Celmanax (p<0.05). In conclusion, based on the results we could claim that addition of high level of liquid Celmanax (0.7 and 1 cc/kg) in supplemented diet of Cyprinus carpio fry’s improved growth performance, feed efficiency and resistance time to the challenge tests.

    Keywords: Prebiotic, liquid Celmanax, common carp, Growth, Feeding, Stress
  • Morteza Bahremand *, Sadra Mahmoudi, Asieh Soleimanirad Pages 15-27

    Due to the rapid increase in human population, the need for food sources is also rising sharply. Aquatic organisms are one of the most important food sources. Due to no change in catch rates and even reducing in fish stocks, the way to achieve this amount of food is aquaculture. Other factor affecting the growth of the aquaculture industry, is its role in providing healthy and high-quality food products. One of the most important characteristics of edible aquatic animals, in evaluating its quality, is suitable color. Because of the high cost of creating and maintaining quality of colors in aquatic animals and also importance of color in the quality and economic value of aquaculture products, the aim of this study was to identify factors affecting the efficiency of carotenoid pigments on aquatic animals. The results showed that many factors affect the efficiency of carotenoids in aquatic animals, such as characteristics of aquatic species (species, sex, age and weight of species), type and source of the pigment, dosage and purity of the pigment, matrix in which the carotenoid is incomorated, amount and composition of diet, time and frequency of feeding, environmental factors (temperature, light, salinity), genetic factors, etc. This means we can not have a correct impression of carotenoids efficiency, without evaluating the interaction of all factors mentioned.

    Keywords: carotenoids, Feeding, Aquaculture, Astaxanthin, Pigment
  • Zahra Mahmoudikiya *, Ahmad Imani Pages 29-41

    Improved growth, nutritional efficiency and resistance aganist diseases are among the most important goals of the aquaculture industry. Sustainable aquaculture development requires the use of novel techniques mainly including the use of probiotics to optimize the physiochemical factrors of rearing environment and improving the animal performance. In this regard, the isolation of biologically active bacteria from the intestines of farmed fish and the use of commercial products of such beneficial bacteria as an important strategy for biocontrol and bio-enhancement of aquatic animal performance would play a very important role in achieving aforementioned objectives of the industry. However, using ingredients which are not of nutritional importance to aquatic animal per se (prebiotics), while are beneficial to probiotic bacteria (synbiotics) can be effective in improving immune system of aquatics.

    Keywords: Probiotic, Peribiotic, Synbiotics, Mechanism of action, Safety, Aquaculture
  • Keyvan Abbasi, Alireza Mirzajani *, Mehdi Moradi, Mahmoud Sayadborani Pages 43-53

    In this study some biological aspect of Chab (Squalius turcicus) was investigated in the Taham reservoir lake in north of Zanjan. The study of length and weight structure of dominated fish species, the Chab displayed a high length and weight. A number of 251 Chab were studied that the maximum size and weight were measured about 40 cm and 870 g, respectively with average weight 223 ± 204 gr. About 40% of fishes were weighted more than 250 gr which they were ranged as commercial size. The growth model was isometric and the condition factor was varied between 0.74 to 1.85. According to reproduction indices, more than 80% of ovaries were in 3 and 4 of the maturity stages in autumn that can reproduce in next spring. These characteristic and high distribution of species in Iran and special in the Caspian Sea area can be a reason to introduce this species as a candidate for aquaculture purposes. Thus, there is need the additional studies on conservation, breeding and rearing of species for fisheries approches and the sustainable exploitation.

    Keywords: Squalius turcicus, Chub, Taham reservoir lake, native species, Aquaculture
  • Marzieh Abbasi, Bahram Falahatkar * Pages 55-68

    When aquatic organisms expose to the stress condition, many processes of physiological, biochemical and molecular are changed undesirable, which one of them is heat shock proteins (HSP) expression. HSPs are unique group of proteins which act as a defensive barrier while expose under stress conditions results in degradation or deformation of proteins preventing. HSPs are significantly important in aquatic organisms. Since the farmed aquatic organisms are enabled to adapt the environmental stressful conditions, including temperature and pathogenic stressors. Although increasing level of this group of proteins is mainly observed by increasing temperature, however their expression has also been reported in response to low temperature. Increasing the level of these proteins can increase growth, survival and resistance to environmental stressors. In aquaculture, by artificial stimulation of production in this group of proteins or supplying feed containing HSP, the immune system can be improved against pathogens, and even as an alternative to antibiotics and vaccines in the aquaculture industry. This study reports the role and function of HSPs in aquatic organisms in aquaculture conditions.

    Keywords: environmental stress, Aquaculture, temperature, Physiology, HSP
  • Jalil Sabkara *, Marziyeh Makaremi, Sepideh Maleki Shomali Pages 69-86

    During  planktonic  exploration  in the  study of the construction of coldwater fish culture in Zayandehrood  riversides  during 2007-2008, it showed that  the  plankton of this river has a low frequency and diversity. Planktonic  sampling  was  carried out  at 7 stations  and  along  the river. The plankton sampling  method  was designed  to  measure, Phytoplankton were collected for a liter of water directly , for  Zooplankton  samples  30 liter  of  water  were  filtered  by 55 micron zooplankton net(Apstein net). Samples were preserved with formaldehyde at % 4 concentration for analyses in the laboratory. In phytoplankton  study  of  this  river, 4 phylum  and  25  species  have been identified. The  most commonly  observed  species  belong  to  Bacillariophyta, The most important  of  genus  this phylum were  Navicula, Cymbella and  Nitzschia. Bacillariophyta  accounts for 94.7% of the annual Phytoplankton  frequency  in  this  river. 6 Phyla  and  29  genera were identified in  zooplankton study, the  most  frequent  of  which  was  Protozoa  and  the  most  diversity  was  related to phylum Rotifera. The  results  of  zooplankton  study  show Protozoan domination with %74.2 of  zooplankton  population (Ciliophora %51.8 and  Rhizopoda %12.7) which  has  the  most  frequency. The  most  important genus of  Rhizopoda was  Difflugia, Arcella, and  Centropyxis.  establishment  fish culture  along the rivers was commonplace in world, so the development and revision of river fortunes is essential for proper exploitation  of  these  water  resources in  aquaculture, while maintaining the health of the river ecosystem necessary .

    Keywords: Zayandehrood river, Phytoplankton, zooplankton, distribution, Aquaculture
  • Farhad Rajabipour *, Nassrin Mashaii Pages 87-101
    Tilapia is an important candidate for aquaculture in saline water and one of the valuable commercial aquatics. Its development has been remarkable because of the unique biological characteristics, in recent years. In 2016, around 5.6 million tons of Tilapia were produced in 140 countries. China is the largest producer and the United States is the largest importer and consumer of Tilapia. Tilapia is introduced to iran as frozen fillets and has a good market penetration. Tilapia fish meat has a significant variation in unsaturated fatty acids, an optimal ratio of omega-3 fatty acids, and omega-6, and a suitable source of protein, calories, calcium, iron, and phosphorus. It is also a very suitable source for providing a variety of carotenoids. The US Food and Drug Administration and the US Environmental Protection Agency have recommended Tilapia as a suitable aquaculture for pregnant and lactating women and children. Development of tilapia production can play an important role in increasing the per capita consumption of fish as a healthy and high quality food.
    Keywords: Tilapia, Culture, nutritional value, Healthy consumption, Nutritious