نشریه پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش
پیاپی 43 (دی 1400)

موضوع مقاله حاضر بررسی تغییرات مختلف جسمانی، شناختی، اجتماعی دوره نوجوانی از دیدگاه‌های مختلف و اختلالات این دوره می باشد. هدف اصلی پژوهش بررسی تغییرات مختلف نوجوان از دیدگاه‌های مختلف روانشناسی رشد و بررسی اختلالات روانی و مشکلات اجتماعی نوجوانان در این دوره می باشد. در این پژوهش از کتاب‌های دانشگاهی موجود در این زمینه و تجربیات شخصی نویسنده در برخورد با نوجوانان استفاده شده است. نتایج بررسی ها نشان داده است که با ورود به دوره نوجوانی، انسان با یک سری تغییرات بنیادی و اساسی در زمینه جسمی و روانی روبرو می شود. این تغییرات ناشی از زمینه ژنتیکی و عوامل محیطی و اجتماعی نوجوان است. دیدگاه‌های مختلف با تاکید بر این دو عامل این تغییرات را تشریح می کنند. خانواده، مدرسه، گروه همسالان و... در ایجاد این تغییرات بصورت بهنجار و ناهنجار بسیار تاثیر گذار هستند. برخورد ناصحیح خانواده، مدرسه و همسالان با نوجوان و تغییرات جسمی روانی او می تواند زمینه ساز بسیاری از مشکلات و اختلالات این دوره باشد. ما در این پژوهش به اختلالات این دوره پرداخته ایم.

کتاب‌های درسی در هر نظام آموزشی می‌تواند نقش موثرتری داشته باشد. هدف از این تحقیق نقد و بررسی کلی یک سری از کتب ملی آموزش زبان انگلیسی (متوسطه اول) به نام‌های Prospect 1, 2, 3 می‌باشد. این کتاب‌های تالیفی برای مدارس بر اساس الگو یارمحمدی (1380) مورد نقد و بررسی قرار گرفتند. در الگو یارمحمدی (1380) کتاب‌ها را می‌توان از سه جنبه محتوای مطالب درسی، مهارت و کلیات ارزیابی کرد. از آنجا که کتاب‌های Prospect تازه تالیف گردیده است از همان سه جنبه محتوای مطالب درسی، مهارت و کلیات، کتاب‌های جدید مورد ارزیابی قرار گرفت و همزمان با کتاب‌های قدیم مقایسه شد. نتایج نشان داد که هرچند ممکن است هنوز نقطه ضعف‌های ی در کتاب وجود داشته باشد، از لحاظ 32 خصیصه و سه مولفه کلی، تلاش‌های مولفان در تهیه کتاب‌های جدید زبان انگلیسی بی اثر نبوده و کتاب‌های تالیفی جدید به نسبت کتاب‌های قبلی پیشرفت کرده‌اند.

صداقت و راستگویی یکی از فضایل بزرگ انسانی است که در همه مکاتب الهی و حتی مکاتب مادی دارای ارزش والاست و نوری است که شعاع آن به گستردگی عالم بوده وب ه تمام ظاهر و باطن انسان روشنایی می بخشد. عنوان این مقاله ،آثار اقتصادی صداقت از دیدگاه آیات و روایات است.صداقت به عنوان یک صفت ارزشمند اگر بر جامعه حاکم شود جامعه را به سوی خیر وصلاح سوق می دهد و اعتماد و استواری پیمان ها و غیره در جامعه شکوفا می شود و بزهکاری و پایمال شدن حقوق دیگران از بین خواهد رفت بطوریکه می توانیم از آن جامعه مدینه فاضله بسازیم. لذا به سبب اهمیت و جایگاه این فضیلت اخلاقی و با توجه به نیاز جامعه به آگاهی از اثرات حیات بخش آن در شیونات زندگی وکم رنگ بودن این اصل مهم اخلاقی که از جمله اهداف این تحقیق بوده تصمیم به انجام این مقاله گرفتم تا در راستای موضوع میزان عملکرد این صفت با ارزش ر ادر جامعه منعکس نمایم و در اهمیت آن همین بس که خدای متعال خود را راستگوترین افراد معرفی کرده و شرط لازم برای رسیدن به درجه نبوت را صداقت دانسته است. روشی هم که دراین تحقیق به کاربرده شده توصیفی_تحلیلی می باشد. با بررسی آثار صداقت دریافتیم که این صفت یکی از پایه های محکمی است که جامعه بشری برای تداوم وحیات خویش به آن نیازمند است .چه بسیار اجتماعاتی که برای رسیدن به امیدهای واهی خویش این پایه واساس جامعه بشری را نادیده گرفته و اجتماع خود را به قهقراء و نابودی سوق می دهند. از جمله یافته های این مقاله این است که صداقت باید بر فضای اقتصادی حاکم شود، اگر سازنده ای از راه دروغ کالای غیرمرغوب رابه جای کالای مرغوب نفروشد و از روی صداقت به ساخت باکیفیت آن اقدام کند، اقتصاد جامعه در مدت کمی به رشد مناسب می رسد. انشاء الله که با تمسک به الطاف الهی با آراستگی به صدق و راستی به سعادت واقعی رهنمود گردیم .

 الگوی انستیتو توسعه آموزشی توسط تیمی از چهار دانشگاه (دانشگاه ایالتی میشیگان، دانشگاه سیراکیوز، دانشگاه کالیفرنیای جنوبی و دانشگاه بین المللی ایالات متحده) ایجاد شد. الگوی انستیتوی توسعه آموزشی (IDI)، شامل سه مرحله و هر مرحله نیز شامل سه فعالیت است که هر مرحله بیشتر به 24 عنصر تقسیم می شود. این الگو بهترین طرح برای اجرا و ارزیابی آموزش های کوتاه مدت اعم از آموزش خانواده و از جمله معروف ترین الگوهای توسعه آموزشی است و کاربرد وسیعی در طرح، اجرا و ارزشیابی برنامه های آموزشی دارد. الگوی انیستیتو توسعه ی آموزشی می تواند به عنوان الگوی کاربردی به مدرسان و مسیولین امر در راستای اثر بخشی آموزش ها پیشنهاد گردد.

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی رفتاردرمانی عقلانی هیجانی بر شرم نوجوانان بود. این پژوهش از نوع مطالعه موردی بود . آزمودنی این پژوهش دختری 16 ساله، ساکن شهر شیراز و عضو یکی از دبیرستان‌های این شهر بود. برای ارزیابی و سنجش وضعیت آزمودنی از مصاحبه رفتاری، خود سنجی، خود بازنگری و کسب اطلاعات از افراد دیگر (که شامل دبیران ، همکلاسی‌ها و اعضای خانواده وی بودند) استفاده شد. سپس آزمودنی به مدت 10 جلسه 45 دقیقه‌ای تحت تاثیر رفتاردرمانی عقلانی هیجانی قرار گرفت. ارزیابی درمان پس از گذشت یک ماه از آخرین جلسه آغاز گردید. این ارزیابی‌ها نشان داد که رفتاردرمانی عقلانی هیجانی در کاهش شرم آزمودنی تاثیر داشته است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که می‌توان به رفتاردرمانی عقلانی هیجانی به‌عنوان روشی موثر برای کاهش شرم نوجوانان توجه نمود.

از منظر امام علی علیه‌السلام چاره‌ای جز این نیست که در هر جامعه‌ایی امیری حاکم صالح و سالم یا فاجر و فاسد باشد. چراکه حتی حاکم فاسد بهتر از بدون حاکمیت (هرج‌ومرج) است. در اندیشه سیاسی امام علی علیه‌السلام دولت و نهاد دارنده قدرت و حکومتی که این قدرت را اعمال می‌کند، همه و همه وسیله‌ای است برای خدمت و اصلاح زندگی این جهانی و آن جهانی مردمان هست. امام علی علیه‌السلام به مناسبت‌هایی، وظایف حاکم را، در قالب نامه‌ها و خطبه‌ها بیان کرده و هیچ عذری را برای تخلف آن‌ها باقی نگذاشته است. از نظرگاه حضرت علی علیه‌السلام حاکم به‌طور عمده سه وظیفه خطیر بر عهده دارد:1. وظیفه حاکم در قبال آموزه‌های دین که زیربنای حاکمیت را تشکیل می‌دهد. 2. وظیفه حاکم در مقابل عموم مردم که پشتوانه‌ای قوی و ستون‌های استوار حکومت می‌باشند. 3. وظیفه حاکم در برابر کارگزاران (اجرایی، قضایی، نظامی) که هرکدام وظیفه‌ای خاص بر عهده ‌دارند و هیچ‌کدام از دیگری بی‌نیاز نیستند؛ و سوال اصلی این مقاله این است که؛ از منظر نهج‌البلاغه حاکم اسلامی چه وظایفی را در برخورد با مردم دارد؟ البته لازم به ذکر است که مهم‌ترین و اساسی‌ترین وظیفه حاکم اجرای دقیق و بی‌کم‌وکاست فرمان‌ها الهی و صیانت از آن‌ها به‌وسیله نظارت دقیق و جدی بر حسن اجرای آن‌هاست. این مقاله از سری تحقیقات کتابخانه‌ای با استفاده از اسناد و مدارک و با شیوه بررسی محتوایی، هست.

این پژوهش با هدف تعیین نقش واسطه ای مهارت های ارتباطی در رابطه بین سبک های حل تعارض با دلزدگی زناشویی در سال 99 انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش تمام کارمندان متاهل دانشگاه فنی-مهندسی شهید عباس پور (واحد تهران شمال) متشکل از 300 نفر بودند که 208 نفر به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از سه پرسشنامه مهارت های ارتباطی (کویین دام، ،2004) ، سبک های حل تعارض (رحیم، 1983) و دلزدگی زناشویی (پاینز، 1996) استفاده شد. نتایج نشان داد که سبک حل تعارض اجتناب کننده و مسلط به صورت مثبت معنادار قادر به پیش بینی دلزدگی زناشویی است. نتایج نشان داد که سبک های حل تعارض و مهارت های ارتباطی به ترتیب 46 درصد و 14 درصد از واریانس دلزدگی زناشویی را تبیین می کند. در نهایت نتایج تحلیل مسیر نشان داد سبک های حل تعارض با واسطه مهارتهای ارتباطی با دلزدگی زناشویی رابطه معنادار دارند بنابراین در این پژوهش نقش واسطه ای مهارت های ارتباطی در رابطه بین سبک های حل تعارض با دلزدگی زناشویی تایید می گردد.

هوش مصنوعی سبب شد که حجم عظیمی از داده های علوم اسلامی به محیط دیجیتال منتقل شدند. به گونه ای که برای بهره برداری از این حوزه و عبور از تنگناهای تولید علوم اسلامی و تدبر در آن و افزایش سرعت،حجم و حتی دقت کار ناگریز به هوش مصنوعی روی آوردند،از این رو در این مقاله با استفاده از فناوری ها و فرآیندهای کشف دانش نهفته داده ها به کارکردهای متنوع هوش مصنوعی از جمله داده کاوی، متن کاوی و خوشه بندی چه در کتاب مقدس قرآن کریم و چه در دیگر متون اسلامی پرداختیم،و به عنوان نمونه ای عملی در این زمینه به نرم افزار های مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور یعنی؛ جامع الاحادیث و درایه النور اشاره کردیم .و روش این پژوهش کتابخانه ای وبصورت توصیفی _تحلیلی بود،که آن را با روش عقلی_برهانی جمع آوری کردیم و موضوع این تحقیق تک رشته ای و ساده است ،که بدین وسیله به هدف بنیادی آن رسیدیم ،که خود باعث گشایش دریچه ای جدید در بازیابی معارف قرآنی و حدیثی و...بود و امکان خلق ایده های بدیع و راهکارهای مفید پژوهشی را در ذهن پژوهشگران این حوزه ایجاد کرده است.

خلاقیت عنصری ضروری برای بقای حیات آموزش و پرورش است، و همچنین مهارت‌های تفکر خلاق نیز نقشی پر‌ثمر در تولید و پرورش این عنصر حیات بخش دارد. خلاقیت به عنوان یکی از جنبه‌های مهم یادگیری، یاددهی، تحقیق و توسعه شناخته شده است. بنابراین توسعه منابع انسانی در سال‌های گذشته بر ارتقای توانایی تفکر خلاق تاکید می‌نماید. پژوهش حاضر تلاش نموده است تا به بهره‌گیری از مستندات علمی خبرگان عرصه آموزش، نقش یادگیری مشارکتی را در پرورش تفکر خلاق بیش از بیش جلوه نماید. مطالعه حاضر بر دیدگاه‌های نظری اجتماعی_ فرهنگی تمرکز دارد و پیشنهاد می‌کند که نظریه‌های یادگیری مشارکتی زیربنای آموزش و پرورش است که بر اساس اصول مشخص شده برنامه‌ریزی شده است. هدف نهایی این تحقیق مطالعه ویژگی‌های توسعه مهارت‌های تفکر خلاق هنگام یادگیری علوم بود. با کمک نتایج تحقیق ارایه شده، معلمان می‌توانند در مورد اهمیت رویکرد یاددهی_ یادگیری مشارکتی بحث نموده و تاثیر آن را در توسعه تفکر خلاق نشان دهند.

ازدواج از مهمترین رویدادهای زندگی هر فرد است که می‌تواند در تامین سلامت جسمانی و روانشناختی افراد تاثیر بسزایی داشته باشد، با این وجود فرزندآوری رویداد مکمل دیگری است که رنگ و لعاب ویژه ای به زندگی زوجین می‌بخشد. هدف از این پژوهش مقایسه رضایت زناشویی، هوش عاطفی و بهزیستی ذهنی در زنان متاهل با و بدون فرزند در شهر اصفهان بود. روش پژوهش توصیفی از نوع علی-مقایسه‌ای بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان متاهل دارای فرزند و بدون فرزند در شهر اصفهان در سال 1400-1399 بود. نمونه شامل 30 زن متاهل دارای فرزند و 30 زن متاهل بدون فرزند بود که به شیوه در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه‌های رضایت زناشویی اینریچ، بهزیستی ذهنی، و هوش عاطفی پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیره (مانوا) در نرم افزار SPSS-26 تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که زنان متاهل با و بدون فرزند در متغیرهای رضایت زناشویی، هوش عاطفی و بهزیستی ذهنی تفاوت معناداری با یکدیگر داشتند و میانگین این سه متغیر در زنان متاهل با فرزند بالاتر از زنان متاهل بدون فرزند بود (746/76=F، 001/0>P و 804/0=η). در نتیجه گیری از یافته های پژوهش می توان گفت که فرزندآوری تاثیر بسزایی در پرورش هوش عاطفی زنان و ارتقاء بهزیستی ذهنی آنان دارد و زندگی زناشویی را برای زنان معنادارتر نموده و احساس رضایت زناشویی را در آنان بالا می برد.

پژوهش حاضر به منظور اثر بخشی آموزش مستقیم و غیر مستقیم بر اهمالکاری تحصیلی دردانش آموزان کنکوری انجام گرفت. روش از نوع نیمه آزمایشی بود . جامعه آماری در پژوهش حاضر کلیه دانش آموزان مقطع متوسط دوم استان البرز بودند. که بر اساس آخرین آمار تعداد 5086 دانش آموز دختر و پسربودکه در سال 1399-1400 که مشغول به تحصیل بودند. که نمونه ای به حجم 30دانش آموز در دو گروه آزماش و کنترل انتخاب شد با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. به منظور سنجش متغیرهای مورد استفاده در پژوهش از پرسشنامه « اهمالکاری تحصیلی که توسط سواری (1391) ساخته شده و پروتکل آموزشی مستقیم و غیر مستقیم استفاده گردید. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که بین اهمالکاری تحصیلی در مرحله پس آزمون تفاوت معناداری وجود داردو بین اهمالکاری تحصیلی در مرحله پس آزمون تفاوت معناداری وجود ندارد.و بین گروه ها از نظر ابعاد اهمالکاری تحصیلی تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین بین گروه ها از نظر ابعاد اهمالکاری تحصیلی تفاوت معناداری وجود ندارد و میزان سطح معنا داری 05/0 بود.

بسیاری از افراد افت تحصیلی را به معنای ناتوانی دانش آموز در یادگیری مواد درسی می دانند. بدون شک این تصوری نادرست است ناتوانی کودک در فراگیری دروس ممکن است از تواناییهای ذهنی محدود و ضعیف ناشی شود در حالی که افت تحصیلی به معنای نزول از یک سطح بالاتر به سطحی پایین تر در تحصیل و آموزش است. افت تحصیلی از مباحث مورد توجهی می باشد که در سنوات اخیر ذهن دلسوزان نظام تعلیم و تربیت را به خود مشغول نموده و جهت جلوگیری از این پدیده راهکارهای متفاوتی ارایه شده است. راهکارهای عملیاتی و کاربردی که بعضا مثمر ثمر بوده و نتایج مثبتی نیز در بر داشته است. در این مقاله نیز سعی گردیده که با تجمیع آن دسته از راهکارهای آموزشی که زمینه کم رنگ شدن این پدیده مخرب را بدنبال می آورند، به بحث و بررسی پرداخته و پیشنهاداتی در این باب که فراخور دانش آموزان، باشد، ارایه شود.

هدف از پژوهش حاضر بررسی سهم راهبردهای مقابله ای والدین درپیش بینی خودپنداره دانش آموزان دخترمقطع ابتدایی منطقه2 شهرستان بابل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی منطقه 2 شهرستان بابل در سال تحصیلی 99-98 طبق گزارش آموزش و پرورش به تعداد 498 دانش آموز و والدین آنها (مادر) می باشد. از این جامعه 214نفر با استفاده از جدول کرجسی مورگان و نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار به کار رفته در این پژوهش عبارتنداز: پرسشنامه راهبردهای مقابله ای لازاروس (1984)، پرسشنامه خودپنداره مندالگیو و پی ریست (1995). داده های بدست آمده توسط روش های آمار توصیفی (جداول فراوانی، درصد، میانگین ها) و آمار استنباطی (آزمون ضریب همبستگی پیرسون و خی دو) با کمک نرم افزار (spss) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. براساس تحلیل صورت گرفته مشخص گردیده شده که تمام متغیرها با یکدیگر ارتباط دارند و این ارتباط برای بیشتر متغیرها از نوع مثبت و مستقیم می باشد. نتایج پژوهش نشان داد که راهبردهای مقابله ای والدین توان پیش بینی خودپنداره دانش آموزان دختر را دارد. راهبردهای مقابله ای مثبت باعث کاهش تنیدگی می شود و والدین بهتر می توانند تنش ها، استرس، بی قرار و مشکلات روحی و روانی فرزندان خود را حل نمایند.

این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمان ذهن‌آگاهی و فراشناخت در بهبود اضطراب، استرس، افسردگی و تنظیم هیجان زنان باردار با استفاده از مرور سیستماتیک بر تحقیقات انجام شده در ایران، صورت گرفت. روش تحقیق مرور سیستماتیک بود. برای یافتن مقالات جستجوی اینترنتی در سایت پایگاه SID و با کلیدواژهای: ذهن آگاهی، فراشناخت و زنان باردار انجام شد. حاصل این جستجو 1442 مقاله علمی بود که با حذف 13 مورد تکراری، در نهایت 1429 مقاله علمی برای بررسی عنوان ها و چکیده ها وارد تحقیق شدند. با بررسی عنوان ها و چکیده ها بر اساس معیارهای خروج، 5 مقاله علمی جهت بررسی انتخاب شدند. یافته ها نشان داد که مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی، اثربخشی مطلوبی بر روی افسردگی، اختلالات هیجانی و تنظیم هیجان در زنان باردار دارند و همچنین مداخلات مبتنی بر فراشناخت، اثربخشی مطلوبی بر بهبود اضطراب، استرس و فرانگرانی های زنان باردار دارند. پیشنهاد می شود که متخصصین بهداشت روان، برای بهبود اختلالات هیجانی و همچنین تنظیم هیجان زنان در دوران بارداری، از مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی استفاده نمایند. همچنین پیشنهاد می گردد برای درمان اضطراب و استرس دوران بارداری، از درمان های مبتنی بر فراشناخت استفاده شود.

آزار و اذیت سایبری نوعی خشونت در سطح پایین است که اخیرا مورد توجه محققان و مربیان حوزه تربیتی قرار گرفته است. این رو این پژوهش با هدف نقش همدلی ، تنظیم هیجان و جو مدرسه در برابر آزار و اذیت سایبری انجام گرفت. این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه اول آموزش و پرورش شهر مرند به ترتیب تعداد 5321نفر دختر و 5643 نفر پسر و در مجموع 10964 نفرمی باشد. برای تعیین حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شد که مطابق آن 373 نفر دانش آموز به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب گردیدندکه 200نفر آن دانش آموز پسر و 173 نفر دانش آموز دختر می باشد. پرسشنامه های این پژوهش از طریق فضای مجازی صورت گرفت. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه تجربه قلدری-قربانی سایبری، پرسشنامه همدلی، پرسشنامه تنظیم هیجان و پرسشنامه جو مدرسه استفاده شد. برای تحلیل سوالات از روش رگرسیون چندگانه همزمان استفاده شد. یافته ها نشان داد نتیجه حاصل از رگرسیون نیز نشان داد سهم همدلی ، تنظیم هیجان و فضای حاکم بر مدرسه در پیش بینی قلدری سایبری در سطح معنی داری قرار دارد (05/0>P). نتیجه گیری همدلی ، تنظیم هیجان و فضای حاکم بر مدرسه به طور قابل توجهی در کاهش آزار و اذیت سایبری در بین دانش آموزان نقش مهمی دارد.

در نگاه سلفیان تولی و تبری از اصول اعتقادی بوده و معیار اسلامیت و کفر معرفی شده است، همین اعتقاد و تفسیر های نادرست از تولی و تبری موجب شده که این گروه بسیاری از مسلمانان را تکفیر کرده و آنان را به عنوان مشرک به حساب آورند، آنان با استناد به آیاتی همچون آیه 51 سوره مایده، تبری و تولی را لازمه ایمان دانسته و متعتقدند که هر گونه موالات با دشمنان سبب کفر می شود، به عقیده این گروه تولی و تبری در عرض ولایت خداوند قرار دارد، بر این اساس حتی اگر کسی به وحدانیت خدا شهادت دهد اما با کفار و دشمنان عدوات نداشته باشد، این امر سبب کفر و شرک فرد می شود، منشا این تفکر خطرناک به جهل و دانش سطحی به معارف دین و ارزش های آن بر می گردد، همانگونه که در توصیف این گروه امیر المومنین علی (ع)، می فرماید: «ما قصم ظهری الا رجلان عالم متهتک وجاهل متنسک هذا ینفر عن حقه بتهتکه و هذا یدعوا الی الباطل بتنسکه» (جهان اسلام و پدیده تکفیر، 1393، ص341) به گفته امیر امیرالمومنین (ع) اگر جهل همراه با تدین و زهد شود، بسیار خطرناک است، که یکی از نموره هایش گروه خوارج می باشد، که امام در اقدامش در برابر آنها فرمودند که من چشم فتنه ای را در آوردم، که هیج کس جراتش را نمی کرد، این فکر و اندیشه، که در راس آن ابن تیمیه قرار دارد، با دشمنی که اهل بیت دارند هر گونه حب و ولایت آنان را موجب شرک و خروج فرد از دایره اسلام و ایمان می دانند به گونه که در نگاه این گروه امروزه شیعیان اهل بدعت و مشرک معرفی می شوند.

هدف این تحقیق بررسی تاثیر آموزش مجازی فنی و حرفه ای بر اشتغال زایی کودکان استثنایی در دوران ویروس کرونا است. کودکان استثنایی به دلیل ویژه گی ها و وضعیت جسمانی و ذهنی خاصی که دارند در مسیر اشتغال و شغل یابی با انواع مصایب و مشکلات فراوانی روبرو هستند و این مسایل و مشکلات در دوران همه گیری ویروس کرونا به دلیل محدودیت های حضور در کلاس های فنی و حرفه ای و نیز مهارت آموزی، دو چندان می شوذ. روش این تحقیق کمی و به لحاظ هدف کاربردی است. روش پژوهش شبه ‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری شامل کودکان دختر استثنایی در مجتمع آموزشی دانش آموزان استثنایی صیاد شیرازی می باشد. این افراد به‌طور تصادفی در دو گروه (آزمایش 10 و کنترل 10) قرار می گیرند. در مرحله اول، آموزش مجازی فنی و حرفه ای در قالب پیش آزمون از این بچه ها به عمل می آید . در مرحله بعد، آموزش مجازی فنی و حرفه ای در قالب 10جلسه، 60 دقیقه ای در گروه آزمایشی اجرا می شود.یافته های تحقیق نشان می دهد که آموزش های طراحی شده برای دوران همه گیری کرونا، از بسترها و استاندازدهای لازم و نیز امکانات کافی برای کودکان استثنایی برخوردار نمی باشد. اگر چه نتایج این تحقیق نشان داد که آموزش مجازی فنی و حرفه ای بر اشتغال زایی کودکان استثنایی در دوران ویروس کرونا تاثیر گذار بوده است ولی این آموزش ها بایستی با فراهم کردن و نیز استاندارد ها و توجه لازم به ضعف ها و ناتوانی های کودکان استثنایی همراه باشد تا این کودکان استثنایی بتوانند در محیطی مناسب با کسب آموزش های مناسب شغلی، به آینده امیدوار باشند و به آسیب های روانی و ذهنی و خود کم بینی دچار نشوند.