نشریه دانش انتظامی سمنان
سال دوم شماره 1 (پیاپی 3، بهار 1391)

این مقاله درصدد است تا ضمن مطالعه و بررسی عوامل موثر در گرایش دانش آموزان به فضای مجازی اینترنت (مورد مطالعه: استان چهارمحال و بختیاری)، راهکارهای پیشگیرانه ای برای مقابله با گرایشات دانش آموزان ارایه دهد. طرح تحقیقی آن از نوع توصیفی بوده که به روش پیمایشی و با هدفی کاربردی انجام گرفته است. برای اندازه گیری متغیرها نیز از دو پرسش نامه محقق ساخته که مبتنی بر چارچوب نظری و تجربی تحقیق می باشد، استفاده شده است. جامعه تحقیقی را کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه و پیش دانشگاهی استان چهارمحال و بختیاری و همچنین کارشناسان تربیتی (کارشناسان نیروی انتظامی، مربیان پرورشی، مشاوران و دبیران) استان تشکیل می دهد که از میان دانش آموزان تعداد 378 نفر و از میان کارشناسان نیز تعداد 230 نفر به صورتی تصادفی و با روش طبقه ای انتخاب شدند. داده های به دست آمده نیز با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی (آزمون آماری فریدمن) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برخی از یافته های آن به شرح زیر می باشد: عواملی چون گرایش به دوست یابی های موقت نظیر توجه به جنس مخالف و احساس تنهایی مهم ترین علت در گرایش دانش آموزان به اینترنت می باشد. در نظر گرفتن واحدهای درسی در دوه های مختلف تحصیلی برای آشنایی دانش آموزان با انواع جرم ها و روش های محافظت از خود مهم ترین راهکار پیشگیرانه برای مقابله با گرایش دانش آموزان برای ورود به فضای مجازی اینترنت می باشد.

 پیشگیری از جرم، همواره ذهن کارشناسان را به سوی نگاهی عمیق و تحلیلی به عوامل وقوع جرم معطوف می سازد. در این میان نظریه های سنتی جرم شناسی، به تبیین عواملی می پردازند که گاهی میزان صحت آنها مشخص نیست و گاهی حذف آنها نیاز به زمان و هزینه فراوان دارد.

هدف اصلی مقاله، علت شناسی اجمالی جرم و تبیین راهبردی ترین تحلیل های پیشگیرانه ای است که به نوعی در حوزه علوم پلیسی قابل طرح می باشند. تبیین یکی از راهبردهای کلان از جمله اهداف فرعی این مقاله است.

مقاله کاربردی است و به روش کتابخانه با هدف پیشگیری از جرم نگاشته شده است.

با پیشگیری وضعی و امور پلیسی مساله محور، می توان ضمن ارجح دانستن بعد پیشگیری، از طریق راهبردهای متفکرانه تحلیلی نظیر انجام فعالیت های روزمره و فرایند نظام مند تشخیص، تحلیل، راهکار و ارزیابی، به حل فوری و مستمر جرم پرداخت.

استفاده از راهبردهای تحلیلی پیشگیری پلیسی و وضعی از جرم، محدود به طیف خاص یا اندکی از جرایم نمی شود بلکه پیشگیری فوری از وخیم ترین جرایم، تعیین اولویت های پیشگیری، منطقی و به صرفه ترین طرق مداخله، اجرای ترکیب مناسبی از راهکارهای پیشگیرانه، از طریق تشخیص و تحلیل نظام مند و چندبعدی جرایم، و به حداقل رساندن لزوم تقنین کیفری از جمله مهم ترین دستاوردهای استفاده از این رویکردها است.

با توجه به اهمیت شبکه اینترنت در عصر حاضر و ساختار فضای مجازی، این بستر به یکی از نقاط بالقوه آسیب پذیر و خطرناک در جهان بدل شده است که ضرورت توجه و پرداخت سریع و نظام مند، معقول و هدفمند به منظور مصون سازی این بستر از تهدیدهای موجود در جهت حفظ امنیت جامعه و حریم شخصی شهروندان و نظم و امنیت اجتماعی را می طلبد.

با بررسی 1200 نمونه از جامعه آماری کاربران اینترنت و فضای مجازی در بین دانشجویان دانشگاه های هشت استان کشور شامل: سمنان، تهران، اصفهان، همدان، مازندران، خراسان رضوی، گلستان و بوشهر با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق به روش غیر آزمایشی، آسیب ها و تهدیدهای کاربرد اینترنت در بین جوانان کشور مورد پژوهش و تحقیق قرار گرفته است.

در بین جامعه آماری پژوهش، میزان 69 درصد در شبکه فیس بوک عضو هستند و 74 درصد نیز از انواع فیلترشکن ها استفاده می کنند. همچنین به نظر 67.25 درصد از جامعه آماری، برنامه ها و مطالب سایت های اینترنتی در احساس نظم و امنیت فضای حقیقی به طور مستقیم تاثیر دارد.

نیروی انتظامی با حضور تخصصی و هوشمندانه و اطلاع رسانی و گسترش آموزش همگانی به رعایت نظم و امنیت و قوانین در دنیای مجازی و اینترنت کمک می نماید و از وقوع جرایم می کاهد و یا در صورت وقوع جرم به پیگیری و کشف آن می پردازد.

با توجه به پیشرفت فناوری در عصر حاضر ابزار های ارتباطی نیز تغییر یافته است. یکی از معمولی ترین ابزارها در میان جوانان، چت در اتاق های مجازی است. فضای مجازی چت روم های اینترنتی به وسیله ای برای پرکردن اوقات فراغت جوانان مبدل شده که مرزهای تازه ای در شکل گیری ارزش ها و هویت های جوانان پیش روی آنان قرار داده است. کارشناسان معتقدند، مجاورت طولانی با فضای مجازی می تواند بر فرهنگ پذیری یک طرفه و تاثیرپذیری افراطی از هنجارها و ارزش ها منجر شود و با تقویت پدیده جهانی شدن، وابستگی های ملی و سنتی کاربران را تحت تاثیر قرار می دهد. با توجه به عوامل تسهیل کننده ارتباط در فضای مجازی چت، می توان گفت گمنامی سرعت ارتباط و سیال بودن از جمله علل گرایش به چت است که در روابط جنسیتی و دوست یابی جوانان پیامدهایی به دنبال دارد که عوامل یا دلایل مهمی برای جستجو و ارضای کنجکاوی های آنان فراهم می آورد. فضای چت روم ها را نوعی ارتباط غیرحقیقی بر فضای مناسبات میان افراد حاکم می دانند.

نظر به نقش اساسی اتومبیل که امروزه در زندگی کنونی غالب افراد رسوخ کرده و آمار رو به رشد حوادث رانندگی و در پی آن زیان های مالی و بدنی ناشی از آنها، یکی از مباحث مهم مسیولیت به شمار می آید. لذا بر همین اساس قانون گذار در کشورهای مختلف به وضع و تصویب قوانین خاص در خصوص تبیین مسیولیت ناشی از حوادث رانندگی با اهداف حمایت از زیان دیدگان حوادث رانندگی و سهولت و سرعت در جبران خسارت های مالی و زیان های قربانیان اینگونه حوادث همت می گمارد هر چند وضع اینگونه قوانین در عمل با مشکلاتی روبرو است. از جمله در کشور ما ایران که علیرغم تصویب قوانین جدید بعضا ضمن وجود نوآوری هایی که مشاهده می شود نواقصی هم به چشم می خورد که تسریع و تسهیل در جبران خسارت های مالی و بدنی را با کندی روبرو می سازد.با تصویب قانون اصلاح بیمه مسیولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث در سال 1387 در مقایسه با قانون پیشین که پس از گذشت 40 سال تغییر کرد، گام های مهم و اساسی در حوزه بیمه مسیولیت مدنی با توسعه حمایت از زیان دیدگان حوادث رانندگی برداشته شد که تحولات فراوانی را با توجه به توسعه حمایت از صنعت بیمه، قضا زدایی و تسهیل فرایند جبران خسارت را رقم زده است.

در قرن بیست و یکم جنایات سازمان یافته فراملی...