نشریه دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی
پیاپی 45 (بهمن 1400)

رفتار شهروندی سازمانی رفتاری خود جوش و آگاهانه است که به طور مستقیم و صریح توسط سیستم رسمی پاداش سازمان پیش بینی نشده است، ولی در مجموع عملکرد اثربخش سازمان را ارتقاء می دهد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی رفتار شهروندی سازمانی کارشناسان سازمان مدیریت پسماند صورت گرفته است. این پژوهش با توجه به هدف از نوع کاربردی و با توجه به نحوه گردآوری داده ها توصیفی و از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل تمام کارشناسان سازمان پسماند در سال 1400 بوده که تعداد آنها برابر با 74 نفر بوده است. به منظور گردآوری داده ها از ابزار استاندارد رفتار شهروندی سازمانی پودساکف و همکاران(1990)استفاده گردید. به منظور تجزیه و تحلیل آماری از روش های آماری توصیفی و استنباطی(t تک متغیره، آزمون t دو گروه همبسته ، t دوگروهی مستقل) استفاده گردید. یافته ها نشان داد که رضایت شغلی رابطه مثبتی با رفتار شهروندی سازمانی داشته و نیز تاثیر قابل توجهی بر عدم غیبت، عدم جابجایی و کم شدن نگرانی و اضطراب کارکنان دارد. کارکنانی که از سطح بالایی از رضایت شغلی برخوردارند گرایش بیشتری به نمایش رفتار های شهروندی سازمانی دارند.

توحید افعالی مانند توحید ذاتی و صفاتی از مراتب نظری توحید است؛ یعنی به حوزه باورهای انسان تعلق دارد؛ توحید افعالی به معنای حصر فاعل و موثر حقیقی به خدااست. دین پژوهان در تبیین توحید افعالی دیدگاه‌های مختلفی ارایه داده‌اند برخی مانند اشاعره جانب (توحید افعالی) جبر راگرفته و برخی هم مانند عالمان تجربی در نقطه مقابل، جانب نظام علیت را مقدم داشتند. در این بین برخی هم تلاش نموده اند با راهکارهای مختلف- مثل علل اعدادی، علل طولی و تشان- به امکان جمع آن دو تاکید نماینددر این نوشتار تلاش شده است دیدگاه سهروردی را در موضوع توحیدافعالی به شیوه توصیفی تحلیلی و با مراجعه به کتاب های ایشان، مورد دقت و بررسی قرار گیرد. نتایج حاصل از تحقیق حاکی از آن است که از منظر شیخ اشراق هر فعل واثری در عالم هستی حدوثا وبقاء فعل حق است و به اراده ازلی حق تعالی منسوب است و هیچ کس نمی تواند به اراده مستقل خود فعلی اثری را تحقق بخشد. خدای متعال هم خالق تمام جهان هستی هم مربی عالم وهم بر رازق و حاکم برآفرینش می باشدو هیچ کس نیست که در این امور شریک او باشد هر فعلی در عالم منسوب به خدا ومشمول اراده حق است وهیچ کس با او در هیچ اراده وفعلی شرکت ندارد بنابراین هر اراده و فعلی که از انسان صادر می شود در حقیقت فعل و اراده خدا و منسوب به اوست. ایشان در مسئله توحید افعالی نه مانند، اشاعره جانب جبر را گرفته و نه مانند عالمان تجربی جانب نظام علیت را مقدم داشتند. بلکه با راهکارعلل طولی به امکان جمع آن دو تاکید کرده است.

سرایش بهمن نامه نه تنها جاودان ساختن حماسه و اساطیر ایرانی را در کنار حماسه های ملی دربردارد، بلکه در گذر از آن آموزه های حکمی و اخلاقی در تربیت نفس و ادب هم بیان می شود. بهمن نامه را ایرانشاه بن ابی الخیر در اواخر قرن پنجم و اول قرن ششم به نظم درآورده است. مرحله پرورش و تربیت، که از زبان راوی داستان، که دهقان موبد نژاد است، گفته می شود که بعد از تولد و بنا به درخواست پدرش اسفندیار در میان خانواده و خاندان زال در سیستان شکل می گیرد. مرحله پادشاهی و حکمرانی بهمن، دوران شاد و سروری شاهی اوست. مرحله لشکرکشی به سیستان، که به آزار و اذیت خاندان رستم و شخص زال و به دار آویختن فرامرز منجر می شود، از اقدام های ناروای بهمن است. قسمت بیشتری از منظومه بهمن نامه درباره خاندان رستم و درگیری بهمن با این خانواده و خاندان است. مرحله پشیمانی و بازگشت، که به عفو اسیران و عذرخواهی شاه از الگوی رفتاری و منش خویش است، سهم بزرگی در رفتار بهمن دارد. سرانجام، بهمن، این شاه و پهلوان، که با پهلوانان دیگر حماسه، تفاوت دارد، در نبرد با اژدها به کام مرگ(اژدها) می رود، و به گونه ای می توان گفت: خودکشی می کند. بررسی الگوهای رفتاری پهلوانان ایرانی و منش های آنان هویت فرهنگی و اجتماعی ایرانیان باستان را در خود دارد. در این وجیزه موضوع بیان الگوی رفتاری بهمن و منش‌های پهلوانی اش از متن بهمن ‌نامه است که صفات اخلاقی او را مانند صفات دادگری، نیایش، پایبندی به سوگند و همچنین گاه رذایل غیر پهلوانی مانند: ظلم و تجاوز، بی‌عدالتی، تطمیع پهلوانان، خیانت را نمایان می سازد و با تبیین ویژگی‌های مثبت و منفی اخلاقی این پهلوان، گستره بی‌کران ادب و فرهنگ ایران زمین را در فتوت و جوانمردی بیشتر آشکار می سازد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی تاثیر دینداری بر کامیابی در کار با نقش میانجی تعهد سازمانی و عاطفه مثبت در ادارات امور مالیاتی جنوب غرب استان فارس انجام گرفته است. روش پژوهش با توجه به ماهیت تحقیق، توصیفی- پیمایشی از شاخه میدانی بوده و جامعه آماری تحقیق، کارکنان ادارات امور مالیاتی جنوب غرب استان فارس می باشد. حجم نمونه در این تحقیق 122 نفر است. که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای اقدام به نمونه گیری شدند. داده ها با استفاده از چهار پرسشنامه دینداری، گلاک و استارک (1965)، کامیابی در کار، پوراث و همکاران (2011)، تعهد سازمانی، آلن و میر (1990) و عاطفه مثبت، واتسون، کلارک و تلگن(1998) گردآوری شده است. روایی پرسش‌نامه‌ها توسط3 نفر از اساتید مدیریت مورد تایید قرار گرفت و پایایی آن‌ها نیز با اجرای اولیه در نمونه‌ای به تعداد 30 نفر تایید شد. ضریب پایایی پرسشنامه ها برای متغیر دینداری849/0، متغیر کامیابی در کار801/0، متغیر تعهدسازمانی 799/0 و متغیر عاطفه مثبت845/0 برآورد شده است. به منظور بررسی آزمون فرضیات تحقیق از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون و آزمون سوبل استفاده شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که دینداری بر کامیابی در کار با نقش میانجی تعهد سازمانی و عاطفه مثبت در ادارات امور مالیاتی جنوب غرب استان فارس تاثیرگذار است.

کیفرزدایی، به عنوان یکی از راهبردهای عقب نشینی نظام کیفری در اقسام کیفرزدایی قانونی، قضایی و اجرایی مورد توجه قانون‌گذار قرار گرفته است. در حقیقت، کیفرزدایی جنبش نوینی است که به دنبال تعدیل و متناسب کردن خاصیت کیفری مجازات و یا سلب وصف جزایی از یک رفتار مجرمانه و جایگزین کردن اقدامات غیرکیفری در جهت اصلاح و تربیت مجرم است. این سیاست مبتنی بر اندیشه ناتوانی عقوبت در اصلاح و تربیت مجرم و پیشگیری از جنایت است. همان‌طور که در سیاست جنایی اسلام، برای مرتکب جرم و گناه مجازاتی پیش بینی شده است، ولی در مواردی با توجه به قاعده «العقوبات لا تسقط الا بسبب شرعی» به دنبال راه گریزی جهت عدم اعمال مجازات می‌باشد. به طور کلی واکنش کیفری علیه جرایم شامل مجازات‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی است و قانون مجازات اسلامی‌مصوب 1392 نیز مصادیق فراوانی از سیاست کیفرزدایی را نظیر؛ جایگزین‌های حبس، نظام آزادی مشروط و نیمه آزادی، تعویق و تعلیق صدور حکم و... پیش بینی کرده است.

تولی و تبری از جمله موضوعات هستند که در علم کلام مورد بحث و بررسی قرار می گیرند، در اهمیت تولی و تبری همین بس، که در آیات متعدد قرآن کریم، و روایات رسیده از ایمه (ع)، بر ضرورت و اهمیت تولی و تبری و موارد آن تاکید کرده است، از این رو می توان گفت که حیات و سعادت بشریت، بستگی به شناخت و التزام به آنها دارد، وجوب و ضرورت این دو فریضه الهی از آیات قران کریم فهمیده می شود، مثلا در قرآن کریم از یک سو نسبت به دوستی خداوند، انبیاء و اهل بیت(ع) و دوستان و پیروان آنان و تبری نسبت به دشمنان خدا، و دشمنان اهلبیت تاکید شده است و از سوی دگر بر تعامل سازنده با کسانی که دشمنی با خدا و دوستان او را ندارند، تشویق می کند، در کل رابطه تولی و تبری با توحید یک رابطه طولی است، به این معنی که دوست داشتند خداوند و دوستان او، یا دشمنی با خداوند و با دوستان او منافات باهم ندارند، دوستی دوستان خدا عین دوستی خداوند و اطاعت از فرمان او می باشد، با این رویکرد و استدلال شبهه که از سوی وهابیت نسبت به توسل به ایمه و شفاعت از آنها مطرح می شود هم پاسخ داده می شود، زیرا توسل به ایمه و شفاعت خواستن از آنها هیج گاه در عرض اراده خداوند قرار دارد، مستاسفانه بی چارگی بشر آن زمان و بشر امروزی، ناشی از غفلت و بی تفاوتی نسبت به این فریضه الهی بوده است و علت اصلی این غفلت و بی تفاوتی ها، از ناحیه، حکومت های فاسد بنی امیه و بنی عباس و دیگر فرقه انحرافی بوده است و سیاست های لبرال دموکراسی معاصر می باشد، بنا بر این یگانه را نجات بشر امروزی شناخت و التزام به این دو فریضه الهی می باشد.

شیوه ها و سبک های یادگیری که یکی از عوامل موثر در یادگیری است را می توان تغییرات نسبتا پایدار از نحوه دریافت، تعامل و سازش فرد با محیط یادگیری بیان کرد. از آنجایی که وظیفه یاددهی و بهبود وضعیت و شرایط موجود برای یادگیری فراگیران، یکی از فعالیت های کلیه ی مراکز آموزشی محسوب می گردد، لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی مراحل و سبک های یادگیری بر اساس نظریه ی کلب در فراگیران اولین دوره MBA در دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام شد. مطالعه ی حاضر یک مطالعه توصیفی-مقطعی است که در سال 1399 بر روی فراگیران شرکت کننده در اولین دوره MBA در دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد شده سبک های یادگیری کلب بود. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون کای- دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میانگین سنی فراگیران 55/7± 48/41 بود. به طور کلی سبک یادگیری فراگیران جذب کننده 90/51٪، واگرا 7 90/25٪، همگرا و انطباق یابنده10/11٪ بود که از لحاظ آماری تفاوت معنی داری با هم داشتند (آزمون کای 2، 001/0 P<). نتایج مطالعه حاضر نشان داد یادگیری در فراگیران دوره مدیریت کسب و کار در دانشگاه علوم پزشکی ایران، مفهوم سازی انتزاعی و مشاهده تاملی بود که در سبک جذب کننده قرار دارد. بنابراین جهت برخورداری از نتایج بهتر، پیشنهاد می شود یادگیری با روش تجارب، ایفای نقش، روش های تمرین و دریافت بازخورد در گروه های کوچک و پروژه ها نیز در روش های مذکور تلفیق گردد.

در متون ادب فارسی از نجوم و اصطلاحات نجومی به ویژه در آثار شاعران بزرگی چون خاقانی و نظامی فراوان استفاده شده است. بررسی این آثار نشان می دهدکه قدما علاوه بر اینکه اطلاعات گسترده ای در موردستارگان ومنظومه شمسی و احکام نجومی داشته اند، به تاثیر ستارگان و تحولات فلکی در سرنوشت انسان ها و یا حتی در تمام حوادث زمین اعتقاد داشته اند. همچنین برای تصمیمات و یا کارهای مهمی که قصد انجام آن را داشتند، به سعد و نحس بودن موقعیت اجرام فلکی توجه داشته اند. تصاویر زیبایی که از صور فلکی در اشعار خلق شده است نشان دهنده تسلط علمی و اعتقاد به این احکام نجومی است. در این پژوهش سعی شده است با ارایه اطلاعاتی درباره منظومه شمسی، بروج و برخی از احکام نجومی مورد نظر قدما تا حدودی به فهم مفاهیم مورد نظر در شعر شاعران کمک شود. علاوه بر این، مطالبی درباره درباره مثلث های سه گانه آبی، آتشی و خاکی بیان گردد.

هدف پژوهش این بود که آیا می توان با استفاده از داستان سرایی، یادگیری و علاقه مندی دانش آموزان در درس هویت اجتماعی را بهبود بخشید؟. روش این تحقیق از نوع اقدام پژوهی (بکارگیری یکی از روش های یادگیری فعال تحت عنوان داستان سرایی) است. در این پژوهش 23 دانش آموز تجربی، 28 دانش آموز ریاضی – فیزیک و 70 معلم شرکت داشتند. برای گرآوری اطلاعات از دو دسته شواهد استفاده شد. دسته اول شواهد شامل آزمون تستی – تشریحی از دانش آموزان پایه دوازدهم مدرسه علی ابن ابیطالب (ع) شهر فردیس و دسته دوم شامل نظرسنجی از معلمان پایه دوازدهم استان البرز بود (گروه انسانی)، که به صورت تصادفی انتخاب شدند. نتایج شواهد اول حاکی از عملکرد ضعیف دانش آموزان (با میانگین نمره 12) و همچنین علاقه مندی پایین آنها در درس مربوطه بود. اما نتایج شواهد دوم نشان داد که استفاده از روش داستان سرایی منجر به بهبود میزان یادگیری (با میانگین نمره 16) و افزاش علاقمندی دانش آموزان در درس مربوطه می شود.

سرنوشت و اختیار انسان در زندگی از جمله مباحثی است که از دیرباز مورد توجه بشر بوده است و همواره سوال های زیادی در این مورد می پرسند. این موضوع از این جهت مورد اهمیت است که سعی شده با استفاده از آیات قرآن کریم این دو کلمه یعنی سرنوشت واختیار را از جهات مختلف مورد بررسی قرار دهیم و رابطه میان این دو کلمه برای ما آشکار گردد. به همین خاطر اساسا ضرورت دارد که پژوهشی به منظور ((تبیین رابطه سرنوشت و اختیار انسان از منظر قرآن کریم)) صورت گیرد چون سرنوشت و اختیار انسان با مباحث اعتقادی و کلامی در ارتباط هست و انسان برای رسیدن به کمال نیاز دارد تا به نقشی که سرنوشت واختیار درزندگی وی دارند هرچه بیشتر و بهتر آشنا شود. در پژوهش حاضر جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعه اسنادی و کتابخانه ای بوده و روش پژوهش از نوع توصیفی – تحلیلی و با مطالعه در آموزه های کلامی بوده است. لذا از منابع و آموزه های کلامی به منظور مطالعات دقیق با موضوع پژوهش استفاده شده است چرا که این پژوهش بر آن است تا به هدف تعیین مختار بودن انسان در زندگی با اذن خداوند و سرنوشتی که خودش با اذن خداوند برای خود می سازد، برسد.