فهرست مطالب
نشریه انسان پژوهی دینی
پیاپی 15 (بهار 1387)
- تاریخ انتشار: 1387/03/01
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحات 3-30
از نظر فلسفی شناختن یا شناساندن هرحادثه متوقف برکسب اطلاعات و رساندن آن به مخاطب در ده مقوله جوهر، کم، کیف، این، متی، وضع، جده، اضافه، فعل و انفعال است. در این مقاله برآنیم تا با ارایه اصول و معیارهای عقلی و فلسفی، و تطبیق این مقولات برحادثه عاشورا و قیام اباعبدالله الحسینu ، شناختی نسبتا جامع از آن حماسه بی نظیر به دست آوریم. در مقوله «جوهر» روشن میشود که ماهیت قیام حسین بن علیu تهاجم است یا تدافع؟ ستم ستیزی است یا ستم ناپذیری؟ یا میتواند هم ستم ستیزی باشد و هم ستم ناپذیری! در مقوله «وضع» ویژگی های سپاه عدل و سپاه ظلم و جهل، در مقوله «جده» ، محور و محاط بودن امام حسینu و یاران با وفایش در این حماسه بینظیر، در مقوله «متی»سبب وقوع حادثه در دهم محرم الحرام، در مقوله «کم» سبب اندک بودن طرفداران جبهه حق، در مقوله «کیف» چگونگی وقوع حادثه و تفاوت نحوه جنگ سپاه عمر سعد با سایر نبردها، در مقوله «اضافه»، امام و ماموم، و پیروز و شکست خورده در حادثه عاشورا و کربلا، در مقوله«فعل» تاثیرحادثه عاشورا در تاریخ تبیین میشود.
کلیدواژگان: امام حسین، عاشورا، کربلاء، امر به معروف، نهی از منکر، حق و باطل، امت و امامت -
صفحات 31-45
عرفان هر دینی، تعالیم باطنی و مخ و اساس معرفتی است که آن دین ارایه می دهد. تعالیم عرفانی دین یهود نیز تحت عنوان «قبالا یا کابالا» مطرح است که برخی این نام را به تمام سنت عرفانی یهود اطلاق می دارند و برخی آن را به لحاظ زمانی مرحله واسط و البته اصلی عرفان یهود که میان مرحله متقدم یعنی«مرکابا» و مرحله متاخر یعنی «حسیدیسم» شکوفا شد، به حساب می آورند. تاثیرات و تاثرات این عرفان از عرفان اسلامی و مسیحی در دوره اوج شکوفایی آن قابل انکار نیست. نکته قابل تامل در همه عرفان ها، لغزش یافتگی در برخی زوایا است که منجر به تبدیل نقش تعالی بخش آن به سقوط می شود و عرفان یهود نیز از این آسیب در امان نبوده است و لطمات ناشی از آن را نیز علاوه بر یهود، سایر ابنای بشر متحمل شده اند و این خود به تنهایی ضرورت بازشناسی این نحله عرفانی را گوشزد می کند.
کلیدواژگان: عرفان یهود، قبالا، کابالا، مرکابا، حسیدیسم -
صفحات 47-76
در دوران تجدد، تنها زمزمه هایی اندکی از ضرورت اجتناب ناپذیر رویکرد به حقیقت اصیل(دینی)، در حیات اجتماعی غرب به چشم می خورد ولی با طرح و ارایه آراء اندیشمندانی چون اریک وگلین، جهان خسته شده از هیاهوی بی بنیاد حقیقت مدرنیته، به حقیقت دینی گرایش بیشتری یافت، زیرا آن گونه که آلیس ساندوز از همکاران، شارحین و ویراستاران آثار وگلین گفته است:" با همه گیرشدن و گسترش بحران حقیقت تجددی، جهان غرب به تدریج بر اهمیت دیدگاه های وگلین وقوف پیدا کرد،" اما او چه گفت و چه نوشت که در ترویج نگاه به دین و حقیقت بر آمده از آن، موثر افتاد؟(سیوال) احتمالا آشکار نمودن زیان های نظری و عملی مدرنیته و نشان دادن آثار اتصال به وجوه متعالی در زندگی بشر، از دلایل رویکرد به اندیشه های وگلین و در نهایت توجه به حقیقت برآمده از دین شده است.(فرضیه) مقاله حاضر در صدد است به بررسی این فرضیه بنشیند.
کلیدواژگان: وگلین وحقیقت، تجدد(مدرنیته)، دین، اعاده مقدس، واقعیت ثانویه، تجربه متعالی و هستی برزخی -
صفحات 77-98
مطالعه و دقت پیرامون آداب جنگ در اسلام این حقیقت را آشکار میکند که آنچه امروزه در نظام حقوق بینالمللی مورد تاکید قرار گرفته، چهارده قرن پبشتر در متن تعالیم اسلام وجود داشته است. اهمیت این امر به خصوص از این جهت است که در آن روزگار نه نامی از حقوق بشردوستانه - قواعد مربوط به رعایت حقوق بشر در زمان جنگ - در میان بود و نه محتوای آن مورد نظر.با توجه به گستردگی این مقررات و مباحث مرتبط با آن، در این مقاله صرفا به برخی از آداب جنگ در اسلام یا مظاهر تقوای جنگی و مقایسه آنها بااصول حقوق بشر دوستانه امروز اشاره شده است.
کلیدواژگان: اعلان جنگ، اسرای جنگی، جنایات جنگی -
صفحات 99-118
مفسران گرانقدر قرآن کریم از صدر اسلام تا کنون تلاش های فراوانی برای تفسیر قرآن کریم وفهم وارایه معنای مراد خداوند تعالی از قران داشته اند. در این راه با استفاده از احادیث پیامبر گرامی اسلام (ص) ودیگر بزرگان و مراجعه به شان نزول ها ؛ از علوم عقلی ونقلی وادبی نیز در این جهت بهره برده اند. یکی از راه های بسیار موثر ومطمین برای رسیدن به معنای واقعی قرآن کریم، توجه به سیاق آیات آن است. گاهی یک کلمه یا جمله ویا عبارت به تنهایی در نظر گرفته و معنا می شود . زمانی نیز همین کلمه یا جمله یا عبارت در ضمن کلمات وجملات وعبارات دیگر است ومعنای آن با توجه به سیاق، آشکار می شود توجه به سیاق تاثیر فراوانی در رسیدن به معنای مورد نظر دارد.در مقال حاضر تلاش برآن است که نقش سیاق در تفسیر قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته است.
کلیدواژگان: تفسیرقرآن، قرینه و سیاق، سیاق آیات -
صفحات 119-148
سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) پس از فروپاشی شوروی نه تنها دچار فروپاشی نگردید بلکه با تحولات درون ساختاری از لحاظ نظامی، امنیتی و حتی فرهنگی ضمن افزایش قدرتمندی، از لحاظ جغرافیای سیاسی و ژیوپولتیک نیز گسترش پیدا کرد. ناتو در ادامه سیاست گسترش به شرق، در تلاش برای نفود به منطقه آسیای مرکزی و قفقاز می باشد. در واقع عواملی از قبیل پر کردن خلاء قدرت به وجود آمده بعد از فروپاشی شوروی، وجود منابع عظیم انرژی، خطر استیلای سیاسی قدرت های منطقه ای، مقابله با اسلام سیاسی، ناتوانی کشورهای این منطقه در تامین امنیت ملی، هراس از سلطه مجدد روسیه و منازعات بالقوه در قفقاز باعث شده تا ناتو تلاش هایی را برای گسترش حضور خود در این منطقه انجام دهد. در راستای سیاست گسترش نانو به شرق ، دو کشور اوکراین و گرجستان خواهان عضویت در این سازمان هستند . به رغم تلاش آمریکا برای عضویت این دو کشور در ناتو، روسیه به شدت با آن مخالفت کرده است. در این بین اتحادیه اروپا برای عضویت این دو کشور در ناتو مواضع محتاطانه ای در پیش گرفته و ملاحظاتی در این باره دارد. عضویت این دو کشور در ناتو باعث گسترش نفوذ این پیمان تا نزدیکی مرزهای شمالی ایران نیز خواهد شد. این مساله پیامدهایی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت که تهدیدات فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و نظامی از جمله آنهاست و در این مقاله مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
کلیدواژگان: ناتو، آسیای مرکزی و قفقاز، گرجستان، اوکراین، ایران- امنیت ملی -
صفحات 149-173
چگونگی پیدایش نفس و نحوه موجودیت و ارتباط آن با بدن موضوع سخن این نوشتار است. در بحث حدوث نفس ، ارسطو قایل به حدوث جسمانی است؛ گر چه بر اساس برخی دگر از گفته های وی، می توان او را قایل به حدوث روحانی نفس دانست. اما ابن سینا به حدوث روحانی نفس قایل است و صدرا آن را در بدو پیدایش، جسمانی دانسته است. ارسطو، ابن سینا و ملاصدرا هر سه ، بر وحدت نفس اصرار دارند؛ هر چند معنا و مفهوم وحدت را نزد آنان نمی توان در یک سطح دانست. مساله دیگر چگونگی تعامل و ارتباط نفس با بدن است؛ ارسطو گاهی نفس را صورت بدن و در مواردی عامل حیات و موجودیت بدن و گاهی هم آن را علت و اصل موجود زنده دانسته است. ابن سینا نفس را مدبر بدن و ذاتا بی نیاز از آن دانسته و در مواردی نیز جسم را تنها، شرط حدوث نفس، و نه شرط بقای آن می پندارد. اما از نظر ملاصدرا ارتباط نفس با بدن از قبیل ارتباط شیی با مرتبه ای از خود است؛ از این منظر بدن مرتبه نازله نفس و نفس مرتبه ی علیای بدن است.
کلیدواژگان: حدوث نفس، نفس وبدن، وحدت نفس، بساطت نفس
-
Pages 3-30
Philosophically viewed, one can agreed with to be of a nearly complete understanding of an event only when having perceived it in the ten categories of substance, quantity, quality, place, time, position, state, relation, action and affection. This pen, using the tenth categories, has intended to present a comprehensive study of Imam Hussein’s epic. In this view, by the substance of the epic is meant its state of being defensive or offensive, opposing injustice or refusing it or both. By the accidental categories, the properties of the people in two opposing groups, centricity of Imam Hussein in relation to his faithful friends, the why-ness for the time and place of the event, the vinner and the defeated, the affection of the event in history has been meant.
Keywords: Imam Hussein, Ashoora, Karbala, commanding proper acts, prevent dishonor ones -
Pages 31-45
Mysticism commonly found in every religion, includes esoteric aspects of religious teachings. Kabbalah is a discipline and school of thought discussing the mystical aspect of Judaism. Some have thought Kabalah to include all mystical tradition of Judaism; while some other have known it as a middle stage arising after the prior stage, Merkabah, and before the posterior one, Hasidism. This mystical school of thought surely has influenced on and has been affected by both Christian and Islamic mysticism during its flourishing. It should be deeply noticed that nearly all mystical thoughts have been inverted in some aspects whereof serious damages occurred. Such has been the case of this school of thought. The domain of the damages has been extended to such a limits that all nations have damaged by it and it is the very fact for reconsidering it.
Keywords: Jewish mysticism, Kabalah, Merkabah, Hasidism -
Pages 47-76
During the period of modernity, little attention has been paid to the unavoidable necessity of religious original truth. With the views of some thinkers like Voegelin, however, the world brought to bay by clamor of baseless truth of modernity has paid more attention to religious truth. Since as Alice Sandus, one of Voegelin’s has said: with the extension of the crisis of modern baseless truth, the West has been made more aware of Voegelin’s views. Now one can ask: why has Voegelin’s thought been of such an effect? It can probably be claimed that the appearance of theoretical and practical harms as well as the vital effects of man’s been connected to transcendental aspects of truth, have been main causes for this turning. This paper has sought to survey this hypothesis.
Keywords: Voegelin, truth, Modernity, religious truth, holy turning, secondary reality, transcendent experiment -
Pages 77-98
Noticing Islamic canons on war, one would apparently find that what is internationally agreed with and emphasized in the field today had been considered in Islam fourteenth centuries ago. The magnitude of the point would become more appear when one notice that there would be never found any idea in the field then. In this paper, special cases of Islamic canons of war called symbols for abstinence in war, have been comparatively focused on.
Keywords: announcing war, prisoner of war, war crimes -
Pages 99-118
Great exegesists of Quran from the early time have sought to comment, understand and present what is meant in words and verses. Such being the case, they have used prophetic sayings and the grounds of revealing verses. One of the most certain way for the purpose has been counted to be paying attention to the context of the holy verses. When commenting holy Quran, one may consider words, sentences and expressions in isolation and separately. This way, however, can not lead to perceiving the real meaning of the verses. It is, therefore, necessary for exegesists to regard the context in which the words are used. In this way, we understand that context is of essential part in interpreting the verses and this is what the paper has intended to describe.
Keywords: interpreting Quran, context, style, context of verses -
Pages 119-148
NATO, following its extension to East, has intended to extend its area of influence to center Asia and Caucasus. Taking the position of destructed Russia as a superpower, enormous resources of energy, the danger by local powers, facing political Islam, inability of local countries to establish national security, the danger of a new Russian sovereignty in the area and dormant disputes in Caucasus can be counted as important goal for NATO to extend its domain of influence and presence. NATO’s extension to the area has caused Georgia and Ukraine to call for NATO membership. Despite USA’s endeavors for their membership, Russia has opposed it hard. European Unity, however, has taken a cautious position and brought some considerations in mind. Granted the membership of mentioned countries in NATO, the influence of this organ would extend to the area near to the north of IRI and lead to some threats in cultural, political, economical and military fields. This paper has paid attention to these consequences.
Keywords: NATO, central Asia, Caucasus, Georgia, Ukraine, IRI security, National Security -
Pages 149-173
The way of human soul’s arising, its mode of existence and its relation to human body have been studied in this paper. Aristotle when dealing with appearance of soul has known it to be originally corporeal; though in some cases there can be found a room for the alternative view. Avicenna, however, has known it to be originally incorporeal and Sadra corporeal. The philosophers have emphasized on the unity of human soul, while their ideas on the meaning of unity can not be the same. Another part of the problem includes the way in which the soul interact the body. In this respect, Aristotle has different words in the field. The form of body, the origin of life and the cause of human being are different words used by him here. Avicenna has viewed human soul to be prudent of body; in his view, the soul is originally separated from the body and the latter only a ground for the former. However, for Sadra, the soul has been known as a higher stage or grade of the body. Both, therefore, are two degrees of the same thing.
Keywords: form of body, human soul, Aristotle, Avicenna, Mulla sadra
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.