فهرست مطالب

نشریه نامه آموزش عالی
پیاپی 57 (بهار 1401)

  • تاریخ انتشار: 1401/04/18
  • تعداد عناوین: 6
|
  • اعظم پهلوان صادق*، عبدالرحیم نوه ابراهیم صفحات 7-34
    هدف

    این پژوهش با هدف مطالعه نقش هشیاری سازمانی به‌عنوان میانجی در ارتباط بین فرهنگ سازمانی و پایداری سازمانی صورت گرفت.

    روش پژوهش

    در بخش کیفی، جامعه پژوهش شامل خبرگان هییت علمی دانشکده های مدیریت دانشگاه های دولتی تهران بود و 14 خبره علم مدیریت با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی به‌عنوان نمونه تعیین شد و با آنها مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت. جامعه بخش کمی پژوهش؛ اعضای هییت علمی گروه های مدیریت دانشکده های مدیریت دانشگاه های دولتی تهران به تعداد 351 عضو بود. از این تعداد 226 عضو هییت علمی با استفاده از نمونه گیری خوشه ای دومرحله ای و سپس نمونه گیری در دسترس به‌عنوان تعیین شد. پژوهش با استفاده از ابزارهای پایداری سازمانی، فرهنگ سازمانی و ابزار محقق ساخته هشیاری سازمانی در سال 1394 اجرا شد. روش تحلیل کیفی، تحلیل متون با کدگذاری باز به‌منظور تدوین شاخص های هشیاری سازمانی بود. روش های تحلیل کمی، تحلیل عاملی اکتشافی، تاییدی، الگویابی معادلات ساختاری بود. معادلات ساختاری شامل یک سازه مکنون مستقل فرهنگ سازمانی و دو سازه مکنون وابسته هشیاری سازمانی و پایداری سازمانی است.

    یافته‌ ها

     یافته ها نشان‌دهنده تاثیر معنی‌دار و مستقیم فرهنگ سازمانی بر هشیاری سازمانی (42/0=γ) و بر پایداری سازمانی (65/0=γ) و تاثیر معنی‌دار و مستقیم هشیاری سازمانی بر پایداری سازمانی (24/0=β) است.

    نتیجه‌گیری

     نتایج پزوهش بیانگر تاثیر مستقیم فرهنگ سازمانی با مضامین سبک رهبری، انسجام و تعلق خاطر؛ و الگوی ارتباطی بر هشیاری سازمانی با مفاهیم سرعت عمل و چابکی، انعطاف پذیری، پاسخگویی، یادگیری مشروط و توسعه شناخت، اعتماد و گشاده رویی؛ و بر پایداری سازمانی با مضامین حساسیت داشتن به عملکرد، دغدغه ذهنی در مورد شکست، تعهد به انعطاف پذیری، احترام به تخصص گرایی، عدم تمایل به ساده سازی تفاسیر، نیز تاثیر مستقیم هشیاری سازمانی در شکل گیری پایداری سازمانی است.

    کلیدواژگان: پایداری سازمانی، هشیاری سازمانی، فرهنگ سازمانی، نظریه داده بنیاد، آموزش عالی
  • پرویز ابراهیمیان، روح الله مهدیون*، ابوالفضل قاسم زاده، محمد رزاقی صفحات 35-56
    هدف

    هدف از اجرای پژوهش حاضر، بررسی نقش انگیزش اعضای هییت علمی در گرایش آنان به مطالعات میان رشته ای بود.

    روش پژوهش

    پژوهش از حیث هدف و ماهیت، کاربردی و از نظر گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی اعضای هییت علمی دانشگاه های ارومیه و صنعتی ارومیه در سال تحصیلی 94-93  به تعداد 585 نفر بود که با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی، 212 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد انگیزه درونی و بیرونی و پرسشنامه محقق ساخته مطالعات میان رشته ای استفاده شد. برای تعیین روایی پرسشنامه انگیزه درونی و بیرونی از روایی محتوایی و تحلیل عاملی تاییدی، برای تعیین روایی پرسشنامه مطالعات میان رشته ای از روایی محتوایی و تحلیل عاملی اکتشافی و برای محاسبه پایایی آنها از ضریب آلفای کرونباخ بهره گرفته شده است که مقدار آنها به ترتیب در پرسشنامه های مذکور 80/0 و 77/0 محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و استنباطی (همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و تحلیل واریانس یک راهه) بهره گرفته شد.

    یافته ها

    یافته ها نشان داد که بین انگیزه درونی و گرایش به مطالعات میان رشته ای رابطه معنی دار وجود دارد اما رابطه انگیزه بیرونی و گرایش به مطالعات میان رشته ای معنی دار نیست. رابطه بین مقررات مشخص شده و گرایش به مطالعات میان رشته ای معنی دار است اما رابطه بی انگیزگی و گرایش به مطالعات میان رشته ای از لحاظ آماری معنی دار نیست. بر اساس نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه فقط انگیزه درونی توانسته گرایش اعضای هییت علمی به مطالعات میان رشته ای را پیش بینی کند.

    نتیجه گیری

     بر اساس یافته ها در پژوهش حاضر پیشنهاد می شود از مشوق هایی برای تشویق و ترغیب اعضای هییت علمی برای مشارکت در فعالیت های میان رشته ای استفاده شود.

    کلیدواژگان: انگیزش درونی، انگیزش بیرونی، اعضای هیئت علمی، مطالعات میان رشته ای
  • مهدی محمودی* صفحات 57-86
    هدف

    روش سروکوال  یک روش شناخته شده و مورد تایید برای سنجش کیفیت خدمات است که در حوزه آموزش نیز مورد استفاده قرار می گیرد. نظر به کارایی منطق فازی در مطالعات کیفی استفاده از سروکوال  فازی مرسوم شد. مطالعه حاضر با هدف کیفیت سنجی خدمات آموزش الکترونیکی با رویکرد سروکوال فازی اجرا شده است.

    روش پژوهش

     این مطالعه به صورت کاربردی و بر اساس روش گردآوری داده ها یک تحقیق پیمایشی است  که در واحد الکترونیکی دانشگاه امیرکبیر صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان واحد الکترونیکی دانشگاه صنعتی امیرکبیر در سال تحصیلی 98-1397 و به تعداد 524 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران نمونه ای به حجم 230 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد. ابزار پژوهش پرسشنامه سروکوال در دو محور اهمیت - عملکرد تنظیم شد، به طوری که روایی پرسشنامه از روش اعتبار محتوا به وسیله صاحب نظران، استادان راهنما و مشاور تایید شد و  پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از  ضریب آلفای کرونباخ 811/0 به دست آمد.

    یافته ها

     یافته ها نشان داد که در تمامی موارد شکاف بین انتظارات و عملکرد وجود دارد. به طوری که مقادیر مشاهده شده نشان می دهد بیشترین فاصله میان وضعیت مطلوب و وضعیت موجود در بعد همدلی وجود دارد و همچنین در بعد عامل قدرت پاسخگویی وضعیت بهتری وجود داشت.

    نتیجه گیری

     نگاهی به روند تحولات جاری نظام آموزش عالی، نشان دهنده آن است که آموزش عالی باید ضمن توجه به بحران افزایش کمی و تنگاهای مالی، به حفظ، بهبود و ارتقای کیفیت آموزش الکترونیکی نیز توجه داشته باشد.

    کلیدواژگان: سنجش، کیفیت، آموزش الکترونیکی، رویکرد سروکوال فازی
  • زهرا سامانی، صادق ملکی آوارسین*، زرین دانشور هریس صفحات 87-108
    هدف

    هدف از اجرای پژوهش حاضر، شناسایی مولفه ها و شاخص های الگوی مدیریتی برای دانشگاه های دولتی ایران (دانشگاه های سطح یک) در سال 1398 است.

    روش پژوهش

    روش تحقیق، ترکیبی (کیفی- کمی) است. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی، مدیران دانشگاهی و خبرگان آموزش عالی و در بخش کمی، معاونان و روسای دانشگاه های سطح یک آموزش عالی ایران می باشند. در بخش کیفی، 39 نفر با روش گلوله برفی و در بخش کمی 222 نفر با روش طبقه ای نسبی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها در بخش کیفی، بررسی مبانی نظری و مصاحبه با مدیران و خبرگان با استفاده از روش دلفی و در بخش کمی، پرسش نامه محقق ساخته با ضریب پایایی، 89/0 است. برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS استفاده شده است.

    یافته‌ها و نتیجه‌گیری

    بر اساس نتایج به دست آمده، الگوی مدیریتی با 38  شاخص در 7 دسته، دسته بندی شد که شامل ارزیابی کیفیت، سیاست گذاری، الگوهای مدیریت و رهبری، سازو کارهای مالی، خودمختاری، برنامه ریزی و نظارت دولتی بودند.

    کلیدواژگان: مدیریت، آموزش عالی، سیاست گذاری، برنامه ریزی
  • مسعود کیانی، حمید رحیمی*، سارا شاهمیرزایی صفحات 109-132
    هدف

     هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر انتخاب رشته دانشجویان تازه وارد و تبیین نقش ارضای نیازهای اساسی روان شناختی و هدف گزینی در آینده در آن است.

    روش پژوهش

     پژوهش از نوع پژوهش های کاربردی بوده که با الگوی کیفی و کمی اجرا شده است. در مرحله اول پژوهش، به منظور شناسایی ملاک های انتخاب رشته از روش پیمایشی استفاده شد. در این بخش، 200 نفر از دانشجویان ترم اول دانشگاه کاشان در سال تحصیلی 98-1397 که از طریق قبولی در کنکور سراسری سال 1397 وارد دانشگاه شده بودند به عنوان نمونه انتخاب شدند و با روش مصاحبه باز پاسخ، ملاک های انتخاب رشته خود را تعیین و اولویت بندی نمودند، ملاک انتخاب حجم نمونه در این مرحله دستیابی به اشباع نظری بود. در مرحله دوم پژوهش، از روش پژوهش توصیفی همبستگی استفاده شد. در این بخش 254 نفر دانشجو از کلیه دانشجویان تازه وارد دانشگاه کاشان با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل سیاهه ملاک های انتخاب رشته، پرسش نامه نیازهای اساسی روان شناختی و پرسش نامه هدف گزینی در آینده بود.

    یافته ها

    یافته های پژوهش نشان داد که به طور کلی هفت ملاک اصلی شامل استعداد، ویژگی ها و علایق فردی؛ جایگاه و منزلت اجتماعی و اقتصادی؛ ویژگی های محل تحصیل؛ محدودیت ها و آسایش های فردی؛ توجه به رتبه و امکان قبولی؛ توجه به دیدگاه و نظر دیگران و عوامل موقعیتی از ملاک های دانشجویان برای انتخاب رشته هستند. همچنین یافته ها نشان داد که دو متغیر هدف گزینی در آینده و نیازهای اساسی روان شناختی به صورت معنی داری در پیش بینی توجه به استعداد، ویژگی ها و علایق فردی در انتخاب رشته تحصیلی نقش ایفاء می کنند.

    نتیجه گیری

    از بین ملاک های شناسایی شده، چهار ملاک توجه به استعداد، ویژگی ها و علایق فردی؛ جایگاه و منزلت اجتماعی و اقتصادی؛ ویژگی های محل تحصیل و توجه به رتبه و امکان قبولی به صورت معنی داری در انتخاب رشته دانشجویان نقش داشته اند. دانش آموزانی که به خوبی نیازهای اساسی روان شناختی آنان ارضا شده است و نسبت به آینده امیدوار هستند و برای آن در ابعاد مختلف شغلی، اجتماعی، مذهبی و تحصیلی برنامه ریزی می کنند، بیشتر احتمال دارد که رشته خود را براساس ویژگی ها، علایق و استعدادهای شان انتخاب کنند.

    کلیدواژگان: انتخاب رشته دانشگاهی، نیازهای اساسی روان شناختی، هدف گزینی در آینده
  • فهیمه کشاورزی، رضا ناصری جهرمی، پرستو نبیئی* صفحات 133-157
    هدف

    هدف اصلی از اجرای پژوهش حاضر، فهم تجارب زیسته دانشجویان در ارتباط با الزامات تدریس اثربخش استادان در محیط مجازی و در شرایط بحرانی شیوع کووید 19 بود.

    روش پژوهش

     این پژوهش کیفی با استفاده از روش پدیدارشناسی اجرا شد. روش گردآوری اطلاعات، استفاده از پرسشنامه مصاحبه نیمه ساختمند بود. بر این اساس، با رویکرد نمونه گیری هدفمند و روش معیار، دانشجویان تحصیلات تکمیلی گروه علوم انسانی دانشگاه شیراز انتخاب شدند و در نهایت با مصاحبه عمیق نیمه ساختارمند با 25 نفر اشباع نظری حاصل شد. تحلیل مصاحبه ها، با استفاده از الگوی کلایزی (1978) و روش تحلیل مضمون انجام گرفت.

    یافته ها

     پس از استخراج و دسته بندی موضوعی، شش مضمون اصلی و 39 مضمون فرعی شناسایی شد. مضامین اصلی شامل زیرساخت ها، مدیریت کلاس درس، توجه به بعد روان شناختی دانشجویان، کیفیت، وسایل کمک آموزشی، ارزشیابی طبقه بندی شدند.

    نتیجه گیری

    توجه به مولفه های فوق و مجموعه مضامین فرعی مطرح شده در مقاله، زمینه ساز ارتقای کیفیت، اثربخشی و در نتیجه کارآمدی آموزش در سطح گسترده ای خواهد شد.

    کلیدواژگان: تدریس اثربخش، آموزش عالی، آموزش مجازی، کووید 19
|
  • Azam Pahlevan Sadegh *, Abdolrahim Navehebrahim Pages 7-34

    The aim of this study was to study the role oforganizational mindfulness as a mediator in the relationship between organizational culture and organizational reliability.In thequalitative part of the research community,the faculty experts of the management faculties of Tehran public universities, and a sample of14experts in management science were conducted usingasnowball sampling method and a semi-structured interview.Quantitative research community;faculty members of management departments of management schools of Tehran public universities with351members and a sample of 226faculty members usingtwo-stage cluster sampling andthen,sampling was available and implemented with organizational reliability,organizational culture questionnaires and researcher-made questionnaire of organizational mindfulness in 2015.The method of qualitative analysis was open source coding to develop indicators of organizational mindfulness.Quantitative analysis methods were exploratoryfactoranalysis,confirmatory,structural equation modeling.Structural equations include one latent independent structure of organizational culture and two latent structures dependent on organizational mindfulness and organizational reliability.Findings indicate a significant and direct effect of organizational culture on organizational mindfulness(γ=0.42)and organizational reliability(γ=0.65)and a significant and direct effect of organizational mindfulness on organizational stability(β =0.24).The results show the direct impact of organizational culture with the themes of leadership style,cohesion and belonging,and communicationmodelonorganizationalmind fulness with the conceptsof:rapidity and agility,flexibility,account ability,conditional learning and development of recognition,trust and openness,and on organizational reliability with the mes of sensitivity to performance,preoccup ation with failure,commitment to flexibility,deferencetoexpertise,reluctancetosimplify interpretation,also the direct impactof organization almindfulnessonthe formation of organizational reliability.

    Keywords: Organizational reliability, organizational mindfulness, Organizational Culture, grounded theory, Higher Education
  • Parviz Ebrahimiyan, Rouhollah Mahdiuon *, Abolfazl Ghasemzadeh, Mohammad Razzaghi Pages 35-56
    Objective

    The aim of this study was to investigate the role of motivating faculty members in their tendency to interdisciplinary studies.

    Methods

    This study was applied in terms of purpose and nature and descriptive-correlational in terms of data collection. The statistical population of the study included all faculty members of Urmia University and Urmia University of Technology in the academic year of 2014-2015, numbering 585 people,using Morgan table and proportional stratified random sampling method, 212 people were selected as  the sample. The standard questionnaire of internal and external motivation and the researcher-made questionnaire of interdisciplinary studies were used to collect data. In this study, to determine the validity of the internal and external motivation questionnaire, content validity and confirmatory factor analysis were used; to determine the validity of the interdisciplinary studies questionnaire, content validity and exploratory factor analysis were used; and  to determine their reliability  Cronbach's alpha coefficient was used, which  ​​were calculated in the mentioned questionnaires  as 0.80 and 0.77, respectively. Descriptive and inferential statistics (Pearson correlation, multiple regression and one-way analysis of variance) were used to analyze the data.

    Results

    Findings showed that there is a significant relationship between intrinsic motivation and tendency to interdisciplinary studies, but the relationship between extrinsic motivation and tendency to interdisciplinary studies is not significant. The relationship between the specified rules and the tendency to intermediate studies is significant, but the relationship between lack of motivation and the tendency to interdisciplinary studies is not statistically significant. Based on the results of multiple regression analysis, only intrinsic motivation could predict the tendency of faculty members to interdisciplinary studies.

    Conclusion

    Based on the Research findings, it is suggested to use incentives to encourage faculty members to participate in interdisciplinary activities.

    Keywords: Internal motivation, external motivation, faculty members, interdisciplinary studies
  • Zahra Samani, Sadegh Maleki Avarsin *, Zarrin Daneshvar Hariss Pages 87-108
    Objective

    The purpose of this study is to identify the components and indicators of the management model in the public universities of Iran (top universities) in 2018.

    Methods

    The research method is a combinational (qualitative-quantitative) framework. In the qualitative section, the statistical population, was the managers and higher education experts, and in the quantitative section were deans and assistants of universities of the top universities in Iran. In the qualitative section, 39 people were selected by snowball method and in the quantitative section, 222 people were selected through the stratified random sampling. In the qualitative part, the data was collected through analysis of theoretical foundations and interviews with managers and experts using the Delphi method, and in the quantitative part the researcher-made questionnaire was used with a reliability coefficient of 0.89. The data was analyzed in SPSS software.

    Results & Conclusion

    By reviewing the results, the management model was classified into 7 categories with 38 indicators, which included quality assessment, policy-making, management and leadership models, financial mechanisms.Keywords:

    Keywords: Management, Higher Education, policy-making, planning
  • Fahimeh Keshavarzi, Reza Naseri Jahromi, Parastoo Nabeei * Pages 133-157
    Objective

    The main purpose of this study was to understand the lived experiences of students in relation to the requirements of effective teaching of teachers in a virtual environment and in critical situations of the prevalence of Covid 19.

    Methods

    This qualitative research was performed using phenomenological method. The method of data collection was using a semi-structured interview questionnaire. Accordingly, with the purposive sampling approach and standard method, graduate students of the Department of Humanities, Shiraz University, were selected, and finally obtained by in-depth semi-structured interview with 25 people with theoretical saturation.The interviews were analyzed using the Colaizzi (1978) model and the content analysis method.

    Results

    After extraction and thematic classification, six main themes and 39 sub-themes were identified.The main topics included infrastructure, classroom management, attention to students' psychological dimension, quality, teaching aids, evaluation.

    Conclusion

    Paying attention to the above components and the set of sub-themes discussed in the article pave the way for quality improvement, effectiveness, and, consequently, efficiency of education on a large scale.

    Keywords: Effective teaching, Higher Education, virtual education, learning, COVID 19