فهرست مطالب

نشریه مطالعات علوم اسلامی انسانی
پیاپی 9 (بهار 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/03/20
  • تعداد عناوین: 10
|
  • محمدرضا راضی صفحات 1-6
  • غلامعلی ملول صفحات 17-33
  • یاور بابایی صفحات 43-55

    یکی از نقش های مهم بانکها به عنوان یکی از مهمترین ارکان بازار پولی و همچنین نهادهای فعال در بخش پولی، نقش واسطه گری مالی می باشد. این نقش در اقتصادهای بانک پایه، به مراتب بسیار مهم تر است. در اقتصاد اسلامی این نقش با حفظ اصول و موازین شرعی بر عهده بانک های اسلامی است. بانک های اسلامی همانند سایر بانک ها، از یک طرف با سازماندهی دریافت ها و پرداخت ها، امر مبادلات تجاری و بازرگانی را تسهیل کرده و موجب گسترش بازارها می شوند. از طرف دیگر، با تجهیز پس اندازهای خرد و کلان و هدایت آن ها به سمت بنگاه های تولیدی، زمینه های رشد و شکوفایی اقتصاد را فراهم می آورند.

    کلیدواژگان: انواع ریسک، بانکداری بدون ربا
  • عباسعلی محبی فر صفحات 56-70

    هدف نهایی نزول قرآن، انسان سازی و تربیت بشر است. اندیشمندان در مورد اعجاز قرآن بحث های دامنه ‏داری کرده و در این زمینه ابعاد گوناگونی را مطرح نموده اند البته در این موضوع برخی اختلاف نظرها ‏نیز وجود دارد و بعضی نیز نظر داده اند که همه این وجوه یک دهم وجوه اعجاز قرآن کریم نیست وهمه ‏آنها صحیح است و محدود کردن وجوه اعجاز صحیح نیست . از جمله وجوهی که برای آن قایل شده اند ‏اعجاز معنوی آن است با مطالعه سیر تاریخ قبل و بعد اسلام متوجه می شویم که قرآن بنیانگذار یک نقطه ‏عطف تاریخی است و فرهنگ و تمدنی را در حاشیه و ذیل خودش شکل داده است. واین تمدن مدیون ‏افرادی است که در دامان این کتاب الهی به شاگردی نشستند و قرآن کریم نیز آنچنان آنها را پروراند که ‏قرنها است جامعه جهانی از برکات آنها استفاده می کنند این پرورش را اگر فقط در جنبه هدایتی قرآن ‏دیده شود نمی تواند دیدگاه صحیحی باشد چرا که سایر کتب آسمانی نیز همین هدایت را دارا بودند ولی ‏این چنین تاثیر گذار نبودند در قرآن کریم این پرورش استعداد را رشد نام گزاری شده که معنی آن اعم ‏از هدایت است دراین تحقیق به طور خلاصه به زندگی نامه چند تن از مشهورترین دانشمندان دوره ‏اسلامی پرداخته شد و مشاهده گردید که همه آنها به نوعی شروع تحصیل خود را با فراگیری قرآن پیوند ‏زده اند و البته این آمیخته بودن را تا آخر عمر نگه داشتند و قرآن هم آنها را چنان پرورش داد که منشاء ‏اثرات بزرگی در زمان خودشان شدند و هنوز هم هستند واین از اعجاز رشد و پرورش افکار قرآن کریم ‏است چرا که قبل از نزول قرآن کریم به زحمت می توان دانشمند بزرگی را در خطه سرزمینهای اسلامی ‏یافت و نام برد در حالی که بعد از اسلام در همه زمینه های علمی دانشمندان زیادی را می توان نام برد .‏

    کلیدواژگان: وجوه اعجاز قرآن، پرورش، رشد، دانشمند اسلامی، تاریخ اسلام ‏
  • فرزاد امیری صفحات 71-87

    در ادبیات مربوط به دولت رانتیر، این دولت معمولا این گونه معرفی شده که دارای یک شیوه خاص سیاست و حکومت می باشد. این شیوه خاص سیاست و حکومت که ما آن را رانتیریسم می نامیم . الگوی رانتیریسم زمانی وجود دارد که رانت تحت کنترل نخبگان حاکم باشد؛ نخبگانی که بر اریکه قدرت تکیه زده و از قدرت انحصاری در تصمیم گیری در مورد هزینه کردن برخوردارند. اولین تاثیر عمده رانت بر روی دولت این است که استقلال آن را از جامعه افزایش می دهد و دولت به علت دارا بودن قدرت انحصاری در استفاده از رانت، از آن برای حفظ و تداوم قدرت انحصاری خود استفاده می نماید.تاثیر نفت این است که دولت هرچند در شعار خواهان کاهش وابستگی کشور به نفت است اما به دلیل وجود همان نفت، هیچ ضرورتی آنی برای کاهش این وابستگی و تنوع بخشیدن به اقتصاد کشور (رهایی از اقتصاد تک محصولی) احساس نمی کند. دولت برای تنوع بخشیدن به اقتصاد باید از طریق اخذ مالیات یا پس انداز اجباری موجب کاهش مصرف گردد که تصمیمی از لحاظ اقتصادی دشوار و از لحاظ سیاسی ناخوشایند و بعضا خطرناک است. در پژوهش فوق با روش کیفی و با رویکرد توصیفی – تحلیلی در صدد پاسخ به این سوال هستیم که رانتیریسم چه تاثیری بر ناکارامدی اقتصاد مقاومتی دارد؟ بنظر می رسد، اقتصاد مقاومتی، خو گرفتن ساختار اقتصادی و طبع جامعه با اقتصاد رانتی، در عین اینکه منجر به کاهش بهره وری، تورم دایمی، بوروکراسی ناکارآمد و فرهنگ مصرف گرا می گردد، در شرایط کاهش درآمدهای نفتی، توانایی دولت را در رفع احتیاجات اقتصادی و رفاهی مردم کاهش می دهد.

    کلیدواژگان: رانتیر، رانتیریسم، اقتصاد، اقتصاد مقاومتی
  • اکرم نیکزاد صفحات 88-97

    ابوعلی جبایی از جمله متکلمان معتزلی مکتب بصره است که تقابل های کلامی او با فرزندش ابوهاشم و همچنین تقابل او با یکی از مهم ترین شاگردانش؛ اشعری، منجر به انشعاب های مهم کلامی، هم در میان معتزله و هم در تاریخ علم کلام، گشته است. با اینکه تقریبا هیچکدام از آثار او به جای نمانده است ولی می توان آراء او را در نقل قول های به جا مانده از او در آثار سایر متکلمین، گرد آوری و تنظیم کرد. اهمیت آراء او را می توان در بررسی تقابل او به عنوان نماینده مکتب بصره با مکتب بغداد، همچنین جبهه گیری اشعری در مقابل او در پایه ریزی مبانی کلام اشعری و همچنین بررسی دوره اعتزالی متاخر یعنی دوره ای قبل از معتزلیان متقدمی چون قاضی عبدالجبار، ابوهاشم و صاحب ابن عباد، دانست. با توجه به اینکه هیچکدام از آثار او باقی نمانده است، جز برخی نقل قول ها، این مقاله می کوشد تا بحثی ممکن از آرای او بر اساس این نقل قول ها ارایه دهد.

  • حمزه اسفندیاری بیات، عقیل رنجبر صفحات 98-105

    از هنگامی که تصوف به صورت یک نهاد شناخته شده اجتماعی درآمد، زبان و نظام نشانه شناسی خاص آن نیز به وجود آمد و اصطلاحات ویژه‌ای پدیدار شد که در درون این نهاد بار معنایی خاصی داشت و برای ناآشنایان به این مکتب نامفهوم بود. واژه‌های خاص در زبان تصوف را به دو دسته تقسیم کرده‌اند: یکی اصطلاحات رسمی. دوم رمزهای تصویری. دسته اول واژه‌هایی است، که در شمار اصطلاحات رسمی و واژگان ویژه نهاد تصوف درآمده است. دسته دوم از واژه‌های خاص صوفیان، تصویرهای نمادین در ادبیات عرفانی است. این تصویرها که غالبا نام عناصر و پدیده‌های طبیعی و حسی‌ اند هر کدام رمزی از ایده‌های ناگفتنی عارف و کلید اشارت به دریافت‌ها و معانی غیبی صوفی شاعر هستند. نمادپردازی در شعر فارسی تقریبا با سنایی رسمیت یافت. پیش از وی در شعر شاعران عارف کاربرد اینگونه تصاویر نمادین بسیار اندک است. اما همین تصاویر ریشه در سنت ادبی پیش از وی دارد. بنا براین نمادپردازی در ادبیات صوفیه یکباره و ارتجالا در آثار سنایی غزنوی یا دیگران پدید نیامده است بلکه شاعران عارف برای رمزسازی از میراث ادبی کهن بهره‌های بسیار گرفته اند. در این تحقیق بر آنیم تا سمبولیسم و نماد در تصوف از از سنایی تا مولوی را مورد بررسی قرار دهیم.

    کلیدواژگان: سمبولیسم، نماد، سنایی، مولوی
  • زینب رحمانیان صفحات 106-119

    ادبیات تطبیقی راهی برای شناخت جریان های فکری و تاثیرگذار اخلاقی و سیاسی جامعه است. هر جامعه ای که دارای حماسه است، در حماسه خود تصویر روشن و رسا از روزگار به وجود آمدن خود، ارایه می دهد که در صورت انطباق با نیازها و شرایط انسان دوره های بعد پایدار می ماند و به وسیله مردم روزگاران بعد حفظ و نگهداری میشود. حضور و بقای بیش از هزار ساله شاهنامه در نوسان های تاریخی و بحران های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی که جامعه ایران پیوسته با آن درگیر بوده است بیانگر آن است که شاهنامه فردوسی ظرفیت انطباق با روحیات جمعی و آرمانهای انسان ایرانی در طول روزگار ممتد و مستمر را دارا بوده است. تاثیر ایلیاد و ادیسه در هنر و ادبیات مانند تاثیر شاهنامه در زبان و فرهنگ و ادب فارسی در طی دوران های متوالی بوده است. هومر، آموزش می دهد که، سرنوشت هر اقدام، حادثه و وقوع را تعیین نمی کند، اما نتیجه زندگی را تعیین می کند. هومر نگاه زمان خود را درباره اجتماع، سیاست و اخلاق دارد، چون حماسه سرایی می کند، از پهلوانان سخن می گوید، کمتر از مردم عادی صحبت می کند. فضایل هومری شجاعت و دلاوری و پهلوانی است و از دخالت مردم عادی در سیاست خبری نیست. فضایل، چه خوب و چه بد مختص خدایان و الهه هاست. در مواردی جزیی مردم سکوت را در ایلیاد می شکنند. یعنی رابطه میان عدالت و شکوفایی فردی جایی ندارد، مگر این که پهلوان و مبارز جنگی باشد. نتیجه این که، آدمی پس از خواندن شاهنامه درمی یابد این گنجینه باستانی که از نبوغ تبار خود، بار دارد، اینک متعلق به ایران نیست، بلکه به تمام ملت های جهان تعلق دارد، همان سان که ایلیاد و ادیسه جهانی است.

    کلیدواژگان: اخلاق، سیاست، اسطوره، حماسه، شاهنامه، ایلیاد و ادیسه
  • علی رحمانی صفحات 120-130

    قرآن کریم به عنوان کتاب آسمانی و مایه هدایت بشر ، برنامه های متعددی را برای حرکت به سوی کمال ارایه می دهد. وعظ و پند یکی از راه های مقابله با ریزش که خداوند به حضرت موسی دستور داد به سوی فرعون برو و او را موعظه نما ودر بیانات رهبری این امر را تضمین کننده حیات طبیه اسلام می داند ، دوستی با صالحین، از دستورات الهی برای شکوفایی روح انسانی در فرد و اجتماع خواهد بود،راهی مناسب برای دوری از ریزش خواهد بود.مانند ابوذر که رهبر نیز احتیاج انقلاب را به این افراد صالح لازم میداند. . تعمیق معرفت دینی مانند زندگی نورانی رسول الله از لوازم ترویج رویش ها که براساس آن نیز رهبر نیاز امروزه بشر را در همین موضوع می داند.وظیفه شناسی دانشمندان و نخبگان نیز به عنوان ترویج رویش مانند در کلام رهبری وظیفه خطیر علماء تغذیه معنوی مردم است.

    کلیدواژگان: ریزش، رویش، اعتقاد، قرآن
|
  • Pages 43-55

    One of the important roles of banks as one of the most important pillars of the monetary market as well as the institutions active in the monetary sector is the role of financial intermediation. This role is far more important in base bank economies. In Islamic economics, this role is entrusted to Islamic banks with the observance of religious principles. Islamic banks, like other banks, on the one hand, facilitate the organization of receipts and payments, facilitating trade and expanding markets.

  • Pages 56-70

    The ultimate goal of the revelation of the Qur'an is humanization and human education. Scholars have been discussing the miracle of the Qur'an and discussed various aspects in this regard. However, there are some disagreements on this subject and some have commented that not all of these aspects are one tenth of the miraculous aspects of the Quran. All of them are correct and limiting miracle funds is not correct. One of the aspects that they believe in is its spiritual miracle. By studying the history of pre and post Islamic history, we can see that the Qur'an is the founder of a historical turning point and has shaped culture and civilization in and around itself. And this civilization is indebted to the people who came to this divine book, and the Holy Qur'an has nurtured them so well that for centuries the world community has been using their blessings, if not only in the guiding aspect of the Qur'an. It may be the correct view, as other scriptures also had the same guidance, but they were not so effective. In the Holy Quran, this nurturing of talent has been named growth which means guidance in this research. One of the most famous scholars of the Islamic period was examined and it was found that all of them were somehow starting their education. They have been linked to learning the Qur'an and of course kept this blend for the rest of their lives, and the Qur'an has nurtured them so much that they are still the source of great effects in their time, and this is the miracle of the growth of the Qur'an's thoughts. It is holy because before the fall of the Holy Quran one can hardly find a great scientist in the field of Islamic lands and after Islam many scholars can be named in all fields of science.

  • Pages 71-87

    n the literature of the rentier government, this government is usually presented as having a particular policy and government mode. This particular method of politics and government, which we call rentierism. The rhetoric model exists when the rents are dominated by the elite, the elites who rely on power and have exclusive power in deciding on spending. The first major impact of rents on the state is to increase its independence from society, and the government, due to the exclusive power to use rents, to maintain and maintain power The effect of oil is that the government, although in a slogan, wants to reduce its dependence on oil, but because of the same oil, there is no immediate need to reduce this dependence and diversify the country's economy (liberation from a single economy). Does not. To diversify the economy, the government needs to reduce consumption through tax or mandatory savings, a decision that is economically difficult and politically unpleasant and sometimes dangerous. In the present study, using qualitative and descriptive-analytic approach, we are trying to answer the question of how rentierism affects Strong economy inefficiency? It seems that a resilient economy, the combination of the economic structure and the society with the rentier economy, while reducing productivity, persistent inflation, inefficient bureaucracy and consumer-oriented culture, in the face of declining oil revenues, the government's ability to resolve The economic and welfare needs of the people are reduced.

  • Pages 88-97

    s:915:"Abu Ali Joba'ee can be considered one the most important features of Basr'a Mo'tazale School whose exchanges with his son, Abu Hashem and his famous disciple, Ash'ari, caused to critical theological divisions, both in history of Islamic theology and among Mo'tazale. Surely, no one of his writings has been remained but his thoughts and teachings can be captured and systematized through the remaining works of others' features. The importance of his thoughts lays in his symbolism as representative of Basr'a school and its confrontation with Baghdad branch and also the roots of Asha'ri teaching which were originated in confrontation with thoughts of his master. Also he belongs to an era which is known as the primitive period of E'tezal which was followed by some masters like, Abdol Jabar, Abu HAshem and Sahen ebn A'bbad. This paper reviews his life and tries to find you deep in his theological reflections.

    Keywords: s:44:Abu Ali Jobaie, E'tezal School, Basra School
  • Pages 98-105

    Since Sufism became a recognized social institution, its special language and semiotic system also emerged, and special terms emerged that had a particular meaning within the institution, and were unfamiliar to the school. Specific words in the Sufi language are divided into two categories: one formal term. Second, the visual codes. First-hand are the words that have been included in the official Sufi terms and vocabulary. The second part of the specific Sufi words are symbolic images in mystical literature. Often called natural and sensory elements and phenomena, these images are each a mystery of the mystic's unspoken ideas and the key to referring to the poet's unseen Sufi meanings. Symbolism in Persian poetry was almost formalized by Sana'i. Before him, the use of such symbolic images in the poetry of the mystical poets is very rare. But these images are rooted in the literary tradition before him. Therefore, symbolism in Sufi literature did not appear once and in turn in the works of Sana'i Ghaznavi or others, but the mystic poets took great interest in deciphering the ancient literary heritage. In this study, we examine the symbolism and symbolism of Sufism from Sana'a to Rumi.

  • Pages 106-119

    Comparative literature is about access to intellectual supporters and the moral and political limitations of society. Community A community that is capable of delivering, in its epic, the sunshine and water of a possible day, offers the opportunity to flourish and to flourish. The presence and survival of more than a thousand years of Shahnameh in the historical fluctuations and political, social and cultural crises with which Iranian society has been constantly involved indicates that Ferdowsi's Shahnameh has the capacity to adapt to the collective moods and aspirations of Iranian human beings throughout the day. Has had it. The influence of the Iliad and the Odyssey on the art and literature presented by the king to Persian language, culture and literature may be served by other means. Homer, the teaching can be that, the fate of any of them, the accident and the occurrence can be allowed, and can also be eliminated. Homer has his own view of protection, the media, and limited morality, which is why epic poetry can be spoken of by ordinary people as lecturers. Fazil Homer is courageous, brave and courageous, and he is involved in the news media of ordinary people. Grace, both good and bad, is a summary of gods and goddesses. In this regard you can wash the silence in the Iliad. It is permissible to use justice and prosperity unless it is a warlord and a warrior. By doing so, you can read about its owners in the World Malta, as well as its owners in the World Malta.

    Keywords: Ethics, Politics The mythical, epic section of Ferdowsi, Homer's works