فصلنامه پژوهش های معاصر در علوم مدیریت و حسابداری
پیاپی 13 (تابستان 1401)

رکود دورانی است که عموما با ورشکستگی، بیکاری و افزایش فشار زندگی تداعی می‌شود. در این میان لازم است شرکت‌ها به منظور در امان ماندن از آسیب‌های احتمالی و یا حتی نابودی، تغییرات موجود را زیر نظر گرفته و با تدوین استراتژی‌های بازاریابی مناسب، خود را برای ‌پاسخگویی هر چه بهتر به نیازهای مشتریان و نیز استفاده از فرصت‌های بالقوه توانمند سازند. در واقع بازاریابان به استراتژی نیاز دارند که نه تنها آنها را قادر سازد که از بحران عبور کنند، بلکه ‌پیشرفت نیز داشته باشند. بنابراین، این ‌پژوهش با هدف معرفی برخی استراتژی‌های مطرح شده در این زمینه، ضمن مرور ادبیات موضوع به بررسی اجمالی تحقیقات صورت‌گرفته در این باره می‌‌پردازد.

امروزه استفاده از سیستم‌های خبره در زمینه آموزش نسبت به گذشته گسترش چشم‌گیری یافته است؛ چرا که این سامانه‌ها هزینه‌های جمع‌آوری شواهد و ارایه خدمات آموزشی را به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش داده است. استفاده از این سامانه‌ها در آموزش سبب می‌شود تا با صرف وقت کمتر و صرف نیروی انسانی کمتر بتوان عرصه‌های بیشتری را تحت پوشش قرار داد. با اهمیت این موضوع پژوهش حاضر با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و با بهره‌گیری از مطالعات میدانی و اسنادی به بررسی نقش سیستم‌های خبره در سیستم آموزش پرداخته است. جامعه آماری پژوهش را 43 نفر از اساتید دانشگاهی متخصص در زمینه سیستم‌های خبره و آموزشی تشکیل می‌دهند که به صورت هدفمند و گلوله برفی انتخاب گردیده است. در این پژوهش جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون‌ آماری T تک نمونه‌ای و ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردیده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که مهمترین نقش و قابلیت سیستم‌های خبره در نظام آموزشی با آماره 8.311 تشکیل پایگاه جامع داده و اطلاعات آموزشی و سهولت دسترسی به آن و ایجاد زمینه آموزش بر اساس توانایی‌ها و آگاهی‌های کاربر و آموزش‌گیرنده با آماره 8.083 بوده است. هم‌چنین نتایج این پژوهش در سطح 99 درصد اطمینان نشان می‌دهد که با ضریب 0.703 رابطه معناداری میان ایجاد سیستم‌های خبره در نظام آموزشی و کارایی و بهره‌وری در این نظام وجود دارد.

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تاثیر نقش مسیولیت اجتماعی بر فناوری اطلاعات و رقابت پذیری سازمان ها در صنعت خودروسازی میباشد. در این صورت سازمانها می توانند با عنایت به ترکیب این عوامل سطح رقابت پذیری سازمان خود را افزایش داده و یا آن را مدیریت نماید . جامعه آماری پژوهش شامل 146 نفر از خبرگان حوزه پژوهش بود که با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه 59 نفر تعیین شد. برای جمع آوری اطلاعات مربوط به ادبیات و مبانی نظری و پیشینه تحقیق از روش کتابخانه ای و به منظور جمع آوری اطلاعات و سنجش متغیرهای تحقیق، در این پژوهش روش های میدانی و ابزار پرسشنامه که بر مبنای مقیاس لیکرت طراحی شده بود، استفاده گردید. جهت بررسی روایی پرسشنامه از اعتبار محتوا و تحلیل عاملی بهره برده شد و برای بررسی پایایی ابزار از روش آلفای کرونباخ و همچنین، روش پایایی ترکیبی نیز استفاده گردید. که مقادیر بیش از 7/0 برای اعتبار ترکیبی و الفای کرونباخ بدست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از محیط پژوهش از تکنیک معادلات ساختاری استفاده می گردد که آزمون های آماری در این پژوهش از طریق نرم افزار SmartPLS صورت می گرفت. نتاج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان دادند که مسیولیت اجتماعی بر رقابت پذیری تاثیر معنی داری ندارد همچنین بعد اختیاری از ابعاد مسیولیت پذیری اجتماعی نیز تاثیر معنی داری بر رقابت پذیری ندارد و سایر فرضیات پژوهش مورد تایید قرار گرفتند.

هدف از این پژوهش بررسی رابطه غیرخطی بین ویژگی‌های مدیرعامل و ساختار سرمایه است. بنابراین تاثیر مولفه‌های ویژگی‌های مدیرعامل به‌عنوان متغیر مستقل که شامل درصد مالکیت مدیرعامل و تنها عضو موظف بودن و دوگانگی مسیولیت مدیرعامل هست بر ساختار سرمایه به‌عنوان متغیر وابسته آزمون می‌شود. جامعه آماری پژوهش شامل اطلاعات مالی 145 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی 11 سال از سال‌های 1386 تا 1396 دارای شرایط تعیین‌شده هست. برای آزمون فرضیات از مدل رگرسیون چندگانه غیرخطی، با استفاده از نرم‌افزارEviews10 و Stata14 به روش EGLS استفاده‌شده است. روش پژوهش به‌صورت همبستگی است و ازنظر هدف از نوع کاربردی است. آزمون خطی بودن نشان می‌دهد که رابطه غیرخطی بین متغیرها وجود دارد. همچنین برای بررسی ساختار سرمایه از دو روش ارزش دفتری و ارزش بازار استفاده گردید، مطابق فرضیه اصلی آزمون شد که آیا در بورس اوراق بهادار تهران ویژگی مدیرعامل با ساختار سرمایه دارای رابطه غیرخطی است یا خیر؟ نتایج نشان داد که در هر دو روش ارزش دفتری و ارزش بازار بین ویژگی‌های مدیرعامل و ساختار سرمایه رابطه غیرخطی وجود دارد اما معنادار نیست بنابراین فرضیه فوق رد می‌گردد.

در پژوهش حاضر هدف محقق شناسایی موانع صادرات پسته فله ایرانی در شرایط تحریم بود. ایران یکی از بزرگترین تولید کنندگان و صادر کننده این محصول در سطح جهان است و سهم قابل ملاحظه ای از تولید، سطح زیر کشت، مقدار و ارزش صادرات جهانی به ایران اختصاص دارد. این محصول بدلیل ارز آوری، ایجاد اشتغال، ایجاد ارزش افزوده و سایر جنبه های اقتصادی بسیار با اهمیت است. در این پژوهش نمونه انتخاب شده برای شرکت در گروه دلفی، کارشناسان و خبرگان انجمن پسته ایران بودند. تعداد 20 نفر برای شرکت در گروه دلفی انتخاب شدند. پرسشنامه هایی که در این تحقیق بکار برده شده محقق ساخته است و در دو مرحله دو پرسشنامه مجزا مورد استفاده قرار گرفت. پس از مشخص کردن مولفه های مهم موانع صادرات پسته فله ایران در گروه دلفی، پرسشنامه مقایسه زوجی بر اساس شاخصهای انتخاب شده طراحی شده و دوباره در اختیار 20 نفر از خبرگان قرار گرفت و پس از جمع‌آوری داده ها وارد محیط نرم افزار micmac شده و اولویت بندی نهایی شاخصها و عوامل مشخص شد. نتایج نشان داد 7 عامل بیشترین تاثیر‌گذاری در موانع صادرات پسته فله ایران دارند به ترتیب عبارتند از: وجود رقبایی مانند چین و آمریکا، که رتبه اول را در موانع صادرات پسته فله ایران دارد و سپس متغیر تحریم ها و کاهش مشتریان در رتبه دوم و متغیر کمبود آب، در رتبه سوم اهمیت و مشکلات دریافت وجه کالا از خریدار در رتبه چهارم اهمیت، و سرمازدگی فصلی در رتبه پنجم اهمیت قرار دارند و متغیر عدم حمایت مالی دولت و بانک ها در رتبه ششم و عدم ثبات نرخ ارز جهت قیمت گذاری در رتبه هفتم اهمیت قرار دارند. بنابراین از نظر خبرگان و پاسخگویان شرکت کننده در تحقیق، متغیرهای مذکور به عنوان مهمترین متغیرهای تاثیرگذار، بیشترین تاثیر مستقیم را به در کاهش صادرات پسته ایران را دارند. در ادامه پیشنهاداتی برای حل موانع و مشکلات صادرات پسته ارایه شده است.

با رشد و توسعه فناوری اطلاعات و به‌خصوص تجارت الکترونیکی زندگی روزمره انسان‌ها دستخوش تغییرات عمده گردیده است. تجارت الکترونیکی روشی را بیان می‌دارد که در آن تراکنش‌های تجاری روی شبکه‌ها به‌خصوص شبکه اینترنت انجام می‌پذیرد. این تراکنش‌ها شامل خرید و فروش الکترونیکی کالاها، خدمات و اطلاعات است. برنامه‌های خاص تجارت الکترونیکی، از قبیل ارایه خدمات الکترونیکی دولت به شهروندان به‌سرعت در حال رشد و توسعه می‌باشند ولی تجارت الکترونیکی فقط خرید و فروش و ارایه خدمات الکترونیکی نمی‌باشد، بلکه ارتباط، همکاری و کشف و انتشار اطلاعات به‌صورت الکترونیکی نیز در این حوزه قرار می‌گیرد.

یکی از مباحث مهمی که در سازمان ها مورد توجه مدیران می باشد فرسودگی شغلی است به این دلیل که بازدهی شغلی و نیل به اهداف سازمان نیازمند روحیه بالای کارکنان در محیط سازمانی می باشد. بنابراین یکی از نکات مهمی که مدیران در سازمان ها به دنبال آن هستند تا به اهداف کلی سازمان دست یابند به وجود آوردن روحیه در بین کارکنان است از این رو این تحقیق به دنبال بررسی تاثیر تغییرات سازمانی بر فرسودگی شغلی با میانجی گری حمایت سازمانی در منظقه آزاد ارس می-باشد. این تحقیق در دوره زمانی 1397 و در میان 480 نفر از مدیران و کارشناسان منطقه آزاد ارس انجام گرفته است که با توجه به جدول مورگان نمونه انتخاب شده برای این تحقیق 214 می باشد. در این تحقیق با استفاده از پرسشنامه استاندارد برای مولفه های تغییرات سازمانی اقدام به جمع آوری اطلاعات شده است. نتایج نشان می دهد تغییرات سازمانی در کاهش فرسودگی شغلی تاثیر مثبت و معنی داری دارد به طوری که چهار مولفه مشارکت، فرهنگ انطباق پذیری، فرهنگ ماموریتی و قابلیت سازگاری بر فرسودگی شغلی به ترتیب با ضرایب 253/0، 311/0 ،298/0 و 344/0 تاثیر منفی و معنی داری دارند. همچنین حمایت سازمانی با ضریب 248/0 تاثیر منفی و معنی داری بر فرسودگی شغلی دارد.

با پیشرفت فناوری و رقابتی تر شدن شرایط بازار در بخش های مختلف تولیدی و خدماتی، مشتری وفادار به عنوان سرمایه اصلی هر شرکتی محسوب می شود. در صنعت خرده فروشی نیز، به علت افزایش رقابت و به وجود آمدن انواع مختلف فروشگاه های زنجیره ای، مشتری جایگاه و ارزش بیشتری پیدا کرده است و مشتری مداری تبدیل به یک اصل در این صنعت شده است. یکی از عوامل تاثیر گذار بر وفاداری مشتریان و در نهایت افزایش سهم خرید آنها، توجه به تجربه ذهنی ایجاد شده در مشتری هنگام خرید است. هدف این پژوهش بررسی تاثیر تجربه مشتریان بر وفاداری و سهم خرید آنان در صنعت خرده فروشی است. بر همین اساس، پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش و ماهیت در زمره پژوهش های توصیفی-پیمایشی می باشد. همچنین از منظر مقطع زمانی یک پژوهش تک مقطعی محسوب می شود. برای پاسخ به پرسش پژوهش و آزمون فرضیه های مربوطه، پرسشنامه ای در بین 345 نفر اعضای نمونه مطالعاتی که شامل مشتریان فروشگاه زنجیره ای هایپر استار در استان تهران بود توزیع شد. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، داده ها توسط نرم افزارهای اس پی اس اس و نرم افزار لیزرل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج استخراج شد. قابل ذکر است که روایی پرسشنامه از طریق روایی محتوا و سازه و همچنین پایایی آن از طریق آزمون آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت و نشان داده شد که سوالات از پایایی بالایی برخوردار هستند و از نظر روایی سازه که با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی و به وسیله نرم افزار لیزرل مورد بررسی قرار گرفت مشخص شد که تمامی سوالات روایی مناسبی دارند. درنهایت نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که: تجربه مشتریان بر وفاداری رفتاری، نگرشی و سهم خرید مشتریان تاثیر دارد.

این مقاله علاوه بر بررسی رابطه قیمت نقت با میزان انتشار دی اکسید کربن و مصرف انرژی و تولید ناخالص داخلی و برآورد ارتباط متغییرها و رابطه علی انها در دوره زمانی 1993 تا 2019 ، به بررسی و تحلیل مطالعات انجام شده در خصوص ارتباط رشد مصرف انرژی ورشد اقتصادی در کشورهای منتخب اسلامی عضو اوپک شامل ایران،بحرین،قطر،عربستان سعودی،کویت،عمان و امارات متحده عربی می پردازد.که در این مطالعات فرضیات چهارگانه بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته ولی نتایج با هم مغایرت دارند که علت مغایرت ،تفاوت در انتخاب متغییرها و همچنین تفاوت در شیوه آماری تخمین مدل ها می باشند با این حال در بررسی انجام شده اکثر مطالعات از فرضیه بازخورد و رشد حمایت می کردند و در مرحله بعدی فرضیات حفاظت و خنثی مورد تایید می باشند. همچنین با توجه به نتایج آزمون های پدرونی ووسترلند نشان می دهند که در بلندمدت بین سرانه تولید ناخالص داخلی و قیمت نفت و سرانه دی اکسیدکربن ارتباط معنی داری وجود دارد و با توجه به ازمون علیت گرنجر بین این متغییرها یک رابطه دو طرفه در سطح پانل وجود دارد و همنچنین نتایج تخمین به روش حداقل مربعات اصلاح شده نشان می دهد که با افزایش سرانه تولید ناخالص داخلی میزان انتشار دی اکسید کربن افزایش می یابد.