فهرست مطالب

نشریه آبزیان دریای خزر
سال چهارم شماره 2 (پاییز و زمستان 1398)

  • تاریخ انتشار: 1398/08/15
  • تعداد عناوین: 6
|
  • زهرا خوشنودی فر*، مستانه غنجی، نیما شیری صفحات 1-12

    این پژوهش با هدف طراحی الگو و ارایه تصویر آینده ماهیان خاویاری ایران با تاکید بر بهره برداری اقتصادی، با توجه به وضعیت بحرانی این ذخایر طبیعی در دریای خزر و بیم از دست دادن برند جهانی خاویار ایران انجام خدمات کشاورزی شده است. برای دستیابی به این هدف با 20 نفر از مدیران و خبرگان در سطوح مختلف در شرکت مادر تخصصی که به روش هدفمند با حداکثر اختلاف در سطوح مدیریتی انتخاب شده بودند، مصاحبه ای نیمه ساختاریافته انجام و پرسشنامه تصویر آینده ذخایر ماهیان خاویاری ایران در این شرکت اجرا گردید. علاوه بر این، اسناد و منابع مربوط به ماهیان خاویاری، سایت ملی سازمان شیلات ایران و سایت شرکت مادر تخصصی خدمات کشاورزی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند. سپس با تحلیل محتوای منابع شفاهی و نوشتاری، مفاهیم شناسایی و به دو عامل محوری ذخایر طبیعی و توسعه آبزی پروری، شش عامل اصلی سیستم مدیریت، افزایش تولید بچه ماهی، کنترل آلودگی، تاکید بر مسایل ساختاری، تاکید بر مسایل علمی- فنی و استانداردسازی و 73 عامل فرعی تقسیم بندی شدند. در مرحله پایانی نیز اعتبار و پایایی الگو مورد تایید قرار گرفت و الگوی جهت ارایه تصویر آینده این ذخایر ارزشمند با تاکید بر پایداری اقتصادی طراحی و ارایه گردید. با این نگاه و با توجه به تجربیات حاصل از بررسی حاضر، اهمیت حفظ ذخایر طبیعی و توسعه آبزی پروری به عنوان دو عامل عمده در پرورش ماهیان خاویاری با بهره برداری بهتر اقتصادی، هرچه بیشتر نمایان تر می گردد.

    کلیدواژگان: تحلیل محتوا، توسعه آبزی پروری، ذخایر طبیعی، ماهیان خاویاری، ایران
  • سمیه بهرام*، محمد خضری، روح الله جوادیان صفحات 13-24

    پروتیین هیدرولیزشده ماهی حسون با استفاده از آنزیم پاپایین در دو غلظت 2 و 4 درصد و در دو زمان 90 و 180 دقیقه تهیه شد و خواص ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی آن ارزیابی شد. بررسی اثرات ضدباکتریایی پروتیین های هیدرولیزشده با استفاده از روش انتشار دیسک بر علیه باکتری های بیماری زای شامل اشریشیاکلی، باسیلوس سریوس، استافیلوکوکوس اوریوس، لیستریا مونوسیتوژنز، استرپتوکوکوس اینیه و سودوموناس آیروژینوزا، در غلظت های مختلف پپتید 34/2، 68/4، 37/9، 75/18، 5/37، 75، 150، 300 و 600 میلی گرم/میلی لیتر مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین فعالیت آنتی اکسیدانی پروتیین هیدرولیز شده با اندازه گیری قدرت مهارکنند گی رادیکال آزاد DPPH، ABTS و رادیکال آزاد هیدروکسیل مورد بررسی قرار گرفت. پروتیین های هیدرولیزشده بوسیله آنزیم پاپایین هیچ گونه فعالیت ضدباکتریایی حتی در بالاترین غلظت مورد مطالعه (300 و 600 میلی گرم/میلی لیتر) بر علیه باکتری های مورد مطالعه نشان ندادند. پروتیین های هیدرولیزشده فعالیت آنتی اکسیدانی قابل توجهی را نشان دادند و بالاترین میزان مهار رادیکال های آزاد DPPH، ABTS و هیدروکسیل به ترتیب 72/43، 64/78 و 03/46 درصد   و در تیمار 4 درصد آنزیم و زمان 180 دقیقه به دست آمد. پروتیین هیدرولیز شده ماهی حسون فعالیت ضدباکتریایی نشان نداد، امامی توان آن رابه عنوان یک آنتی اکسیدان طبیعی در نظر گرفت.

    کلیدواژگان: ماهی حسون، پروتئین هیدرولیزشده، آنزیم پاپائین، فعالیت ضدباکتریایی، فعالیت ضداکسیدانی
  • حمیدرضا علیزاده ثابت، علی عابدینی*، میثم عرفانی صفحات 25-36

    رودخانه چشمه کیله و سر شاخه های آن در حوضه جنوبی دریای خزر در استان مازندران نقش مهمی به عنوان زیستگاه حساس برای مهاجرت و زادآوری بعضی گونه های ماهی دریای خزر ایفا می نماید. دراین تحقیق تغییرات عوامل فیزیکی و شیمیایی به صورت ماهانه در 13 ایستگاه مطالعاتی در طی یک سال مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. طبق نتایج میانگین سالانه دمای آب 7/4±2/12 درجه سانتیگراد، هدایت الکتریکی 67±369 میکروزیمنس بر سانتی متر و مقدارpH  برابر16/0±24/8  محاسبه شد. میانگین سالانه سختی کل، اکسیژن محلول، فسفات، ازت نیتراتی، ازت نیتریتی، بی کربنات به ترتیب برابر با 25±185، 9/0± 7/9،  029/0± 024/0، 284/0±567/0، 005/0± 006/0 و 68±183 میلی گرم در لیتر اندازه گیری شد. مقادیرکلسیم، منیزیم، کربنات، بی کربنات، دی اکسیدکربن وکلر بین ایستگاه های مختلف اختلاف معنی داری را نشان ندادند (p>0.05). برطبق نتایج حاصل از این مطالعه مقدار شاخص کیفیت آب بر اساس NSFWQI در ایستگاه های مورد مطالعه رودخانه چشمه کیله بین 63 تا 75 بود. کیفیت آب رودخانه چشمه کیله با توجه به جدول توصیفی این شاخص، در طبقه متوسط تا خوب ارزیابی شد. توصیه می شود با رعایت ملاحضات زیست محیطی همچون رعایت تناسب جریان آب در ورودی مزارع پرورش ماهی، تعبیه استخر ته نشینی در خروجی کارگاه ها، و استفاده از سیستم های تصفیه فاضلاب در کانون های آلاینده کاهش اثرات نامطلوب زیست محیطی مورد توجه قرار گیرد.

    کلیدواژگان: پسآب، آبزی پروری، کیفیت آب، رودخانه چشمه کیله، تنکابن
  • سید رسول شاه حسینی، رضا صفری*، روح الله جوادیان صفحات 37-46

    در تحقیق حاضر امکان سنجی تولید ماهی سرخ شده فرا سودمند با استفاده از پوشش کربوکسی متیل سلولز به همراه عصاره شوید مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور نمونه های شاهد (بدون هیچ افزودنی)، تیمار 2: کربوکسی متیل سلولز (18 گرم) ، تیمار 3: کربوکسی متیل سلولز + عصاره شوید ppm 500،  تیمار 4: کربوکسی متیل سلولز + عصاره شوید ppm 1000 و تیمار 5: کربوکسی متیل سلولز + عصاره شوید ppm 2000 تولید شدند و جذب روغن، مقادیر رطوبت، عدد پراکسید و آنالیز حسی ماهی سرخ شده تولیدی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آزمون فیزیکوشیمیایی نشان داد کربوکسی متیل سلولز + عصاره شوید سبب افزایش رطوبت و کاهش چربی جذب روغن نسبت به تیمار شاهد شد، و همچنین توانست به طور موثرتری اکسیداسیون لیپیدی در فیله ماهی سرخ شده را از طریق کاهش پراکسید به تاخیر بیاندازد. بهترین نتایج در ارتباط با پارامترهای مذکور در تیمار 5 و پس از آن در تیمار 4 مشاهده شد. امتیاز حسی تیمار 4، بالاتر از امتیاز حسی  تیمار 5 بود. در مجموع نتایج مطالعه حاضر حاکی از این است که استفاده از کربوکسی متیل سلولز به همراه عصاره شوید  در غلظت ppm1000 سبب بهبود خواص ارگانولپتیکی و فساد اکسیداسیونی فیله سرخ شده ماهی کپور سرگنده می شود.

    کلیدواژگان: عصاره شوید، کربوکسی متیل سلولز، ماهی کپور سرگنده، جذب روغن
  • زهرا یعقوب زاده*، رضا صفری صفحات 47-58

    آنتی اکسیدان های طبیعی به دلیل سلامت مصرف کننده و ایمنی مواد غذایی مورد توجه زیادی قرارگرفته است. امروزه این آنتی اکسیدان ها در گیاهان، میوه ها و پپتیدهای زیست فعال مورد جستجو قرار می گیرند. مطالعه حاضر به استخراج پروتیین هیدرولیز شده پوست ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) با استفاده از آنزیم های آلکالاز و فلاورزایم و بررسی خواص آنتی اکسیدانی آن می پردازد. فعالیت آنتی اکسیدانی پروتیین هیدرولیز شده با استفاده از آزمون های قدرت مهار رادیکال آزاد  DPPH و قدرت احیا کنندگی یون آهن محاسبه شد. طبق نتایج بدست آمده، پروتیین هیدرولیز شده توسط آلکالاز و فلاورزایم دارای فعالیت آنتی اکسیدانی بوده و آنزیم فلاورزایم در مقایسه با آنزیم آلکالاز قادر به تولید پودر پروتیینی با درجه هیدرولیز بالاتری شد. پروتیین هیدرولیز شده با آلکالاز به طور معنی داری بیشتر از فلاورزایم دارای قدرت مهار رادیکال DPPH بود (05/0<P). مطالعه در مورد قدرت احیاکنندگی آهن نشان داد که قدرت احیاکنندگی پروتیین هیدرولیز شده با فلاورزایم بالاتر از آلکالاز بوده است (05/0<P). به این ترتیب پروتیین های هیدرولیز شده کمتر از KD 3، پوست ماهی قزل آلای رنگین می تواند به عنوان یک ضد اکسیدان طبیعی در نظر گرفته شود.

    کلیدواژگان: خواص آنتی اکسیدانی، پروتئین، ماهی، هیدرولیز، آنزیم
  • حوریه یونسی پور*، حسن نصرالله زاده ساروی، سید محمدتقی ساداتی پور، محمدعلی افرائی بندپی، احد احمد نژاد، غلامرضا دریانبرد، فرامرز باقرزاده افروزی صفحات 59-69

    فلزات سنگین دارای زمان ماندگاری طولانی در محیط و توان انتقال در زنجیره غذایی می باشند. لذا افزایش میزان آنها در محیط که عمدتا ناشی از تخلیه فاضلاب ها به اکوسیستم های آبی است مهم می باشد. با توجه به اهمیت آبزیان خوراکی و بخصوص ماهیان در سبد غذایی مردم شمال کشور، این تحقیق در نظر دارد که بر اساس میزان تجمع فلزات سرب، کادمیم و جیوه کل در بافت عضلانی ماهی کپور دریای خزر (Cyprinus Carpio) میزان مصرف این ماهی را بدون ایجاد خطر فلزات فوق برای سلامتی تعیین نماید. تعداد 45 قطعه ماهی از چند صیدگاه در منطقه شرقی حوزه جنوبی دریای خزر در سال 1391 جمع آوری شدند. میزان فلزات سنگین سرب ،کادمیم و جیوه پس از آماده سازی بافت عضلانی، با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که ترتیب تجمع فلزات در بافت عضلانی ماهی کپور دریای خزر به صورت Hg >Pb>Cd بوده است. بطوری که میانگین غلظت به همراه خطای استاندارد سرب (01/0± 089/0)،کادمیم (002/0± 013/0)، جیوه کل (09/0 ±411/0) میکروگرم بر گرم وزن خشک بدست آمد. تجمع سرب، کادمیم و جیوه کل در بافت عضلانی ماهی کپور دریای خزر از حد مجاز استاندارد EC، WHO، FDA و  FAOپایین تر بوده است. برآورد سیبل خطر (THQ) بیانگر پایین بودن تمام فلزات از حد مجاز استاندارد در بافت عضلانی ماهی کپور بود و شاخص خطر (Hazard Index=HI) زیر سطح خطر ثبت گردید. به این ترتیب مصرف این ماهی برای افراد بالغ براساس مصرف سرانه ایران به مقدار123 گرم در هفته، به خطر قابل ملاحظه در سلامت منجر نمی شود.

    کلیدواژگان: ماهی کپور، دریای خزر، فلزات سنگین، تجمع زیستی، ریسک خطر
|
  • Zahra Khoshnodifar, Mastaneh Ghonji, Nima Shiri Pages 1-12

    The present study intends depicting of the future sight of Iranian sturgeon relying on economic utilization. This crucial issue would be necessary to rehabilitate the vanishing stocks of these species in the Caspian Sea and Iranian caviar brand around the world. To achieve this goal, a semi-structured interview was conducted with 20 managers and experts of the specialized agricultural service company at different levels were selected by a targeted method with a maximum difference in their overview. Then, the questionnaire of designing model was implemented. Furthermore, the documents and resources related to sturgeon and caviar, the websites of the Iranian fisheries organization and the specialized agricultural services company was investigated. Afterward, the concepts were identified by analyzing the content of oral and written resources, and they were classified to two principal factors including natural stocks and aquaculture development, six main factors such as management system, enhancement the fry production, restriction of pollution releasing, accentuation on structural issues, emphasizing on scientific-technical issues and standardization, plus 73 sub- factors. In the final stage, validity and reliability of the model were confirmed and a future delineation model of these valuable stocks with emphasis on economic exploitation was designed and presented.

    Keywords: Content analysis, Aquaculture development, Natural stocks, Sturgeon, Iran
  • Somayeh Bahram, Mohammad Khezri, Rohollah Javadian Pages 13-24

    Fish protein hydrolysate (FPH) from lizardfish (Saurida tumbil) using papain enzyme at two concentrations of 2 and 4% at two hydrolysis times of 90 and 180 min was prepared and its antibacterial and antioxidant activity were evaluated. The antibacterial activity of FPH against pathogenic bacteria including Escherichia coli, Bacillus cereus, Staphylococcus aureus, Listeria monocytogenes, Streptococcus iniae and Pseudomonas aeruginosa at different concentrations of peptide (2.34, 4.68, 9.37, 18.75, 37.5, 75, 150, 300 and 600 mg / ml) were studied using agar disc diffusion method. Also, the antioxidant activity of FPH was investigated by measuring DPPH, ABTS and OH free radical scavenging activity. Hydrolyzed proteins by the papain enzyme did not show any antibacterial activity against studied bacteria even at the highest studied FPH concentrations (3300 and 600 mg/ml). Protein hydrolysates showed remarkable antioxidant activity and the highest DPPH (43.72%), ABTS (78.64%) and OH (46.03%) free radical scavenging were observed respectively in 4% enzyme and 180 min treatments. The hydrolyzed protein of Saurida tumbil did not show antibacterial activity, but it can be considered as a natural antioxidant.

    Keywords: Lizardfish, Fish Protein Hydrolysates, Papain Enzyme, Antibacterial activity, Antioxidant activity
  • HamidReza Alizadeh Sabet, Ali Abedini, Meysam Erfani Pages 25-36

    , Cheshmehkileh River and its branches in the southern Caspian Sea region display an important role in migration and breeding of Caspian fishes. In this study the hydro chemical parameters were monthly sampled in 13 stations. The results showed that the mean values of water temperature, Electrical Conductivity and pH were 12.2±4.7 ºC, 369±67 μS/Cm and 8.24±0.16, respectively. The mean values of total Hardness, Dissolved Oxygen, Phosphate, N-Nitrate. N-Nitrite, Bicarbonate were 185±25, 9.7±0.9, 0.024±0.029, 0.567±0.284, 0.006±0.006 and 183±68 ppm, respectively. Some parameters such as Ca, Mn, CO3, HCO3, CO2 and Chloride were not significantly different between stations (p>0.05). The water quality index (NSFWQI) varied between 63 and 75 in different stations. According to WQI, Cheshmeh Kileh River was classified as poor to good water quality. The environmental considerations are recommended to decrees of pollutant sources along Cheshmehkileh Rive

    Keywords: wastewater, fish farms, water quality, Cheshmehkileh River, Tonekabon
  • Seyed Rasoul Shahhoseini, Reza Safari, Seyed Roholla Javadian, Fahimeh Habibi Pages 37-46

    In the present study, the feasibility of producing superfine fried fish using Carboxymethyl cellulose coated and Anethum graveolens extract was studied. For this purpose, control samples (without any additive), treatment 2: Carboxymethyl cellulose)18 g (, treatment 3: Carboxymethyl cellulose + Anethum graveolens extract 500 ppm, treatment 4: Carboxymethyl cellulose + Anethum graveolens extract of s 1000 ppm and treatment 5: Carboxymethyl cellulose + Anethum graveolens extract of 2000 ppm. Oil absorption, moisture content, peroxide value and Sensory analysis of fried fish were evaluated. The results of physicochemical test showed that Carboxymethyl cellulose + Anethum graveolens extract increased the moisture content and reduced the fat absorption of oil compared to control treatment, and also more effective to delayed lipid oxidation in fried fish fillet by decreasing peroxide. The best results in relation to these parameters were observed in treatment 5 and then in treatment 4. Sensory score of treatment 4 was higher than the sensory rating of treatment 5. In conclusion, the results of this study indicate that the use of Carboxymethyl cellulose and Anethum graveolens extract with a concentration of 1000 ppm can improve the organoleptic properties and oxidation spoilage of Bighead carp (Aristichthys nobilis) fried fillet.

    Keywords: oil absorption, Anethum graveolens extract, Carboxymethyl cellulose, Aristichthys nobilis, shelf life
  • Zahra yaghoubzadeh, Reza safari Pages 47-58

    Natural antioxidants have received much attention due to consumer health and food safety. These antioxidants are found in fruits, plants and bioactive peptides. This paper is going to study the extracts hydrolyzed protein of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) using alkalase and flavorzime enzymes and investigates its antioxidant properties. The antioxidant activity of the hydrolyzed protein was calculated using DPPH free radical scavenging assay and iron ion reduction assay. The results showed that the protein hydrolyzed by alkalase and flavorzime had antioxidant activity and the flavorzime enzyme was able to produce higher protein hydrolysis than the alkalase enzyme. The DPPH radical scavenging ability of the protein hydrolyzed by alkalase was significantly higher than flavorzime (p<0.05). The study of iron reduction power showed that the protein hydrolyzed with flavorzimm had higher reduction power than alkalase (p <0.05). Therefore, the hydrolyzed proteins (less than 3KD) prepared from skin Rainbow trout can be considered as a natural antioxidant.

    Keywords: Antioxidant properties, Hydrolyzed protein, Enzymatic hydrolysis, Rainbow trout
  • H.Unesipour, H.Nasrollahzadeh Saravi, S.M.T.Sadatipour, M.A.Afraei Banpei, A. Ahmadnezhad, GH.R.Daryanabard, F.Bagherzadeh Pages 59-69

    Heavy metals have a long half-life in the environment. They have the ability to transfer into the food chain. Therefore, their increase (because of mainly discharge of wastewater to aquatic ecosystems) is important for fish and other aquatic organisms. Due to the importance of Cyprinus Carpio fish in food basket of the people in the north part of Iran, this study intends to determine the amount of consumption of this fish without hazards to health, based on the amounts of lead (Pb), cadmium (Cd), and total mercury (Hg) in the muscle tissue of Cyprinus Carpio fish. 45 fish samples were collected at several fishing seines cooperation in the eastern part of the southern Caspian Sea. After the preparation of the muscle tissue, the amounts of Pb, Cd and Hg were measured by atomic absorption instrument. The heavy metals concentration was in order of: Hg >Pb>Cd. Mean concentration (±SE) of Pb, Cd and Hg were obtained 0.089±0.01, 0.013±0.002 and 0.411±0.09 μg/g.dw, respectively. The accumulation of lead, cadmium and total mercury in the muscle tissue of Cyprinus Carpio were in the range of EC, WHO, FDA and FAO safety standard levels. Target Hazard Quotation (THQ) indicated that all metals were in standard threshold in muscle tissue of Cyprinus Carpio and Hazard Index (HI) was recorded below the hazard level. Based on this study, consuming 123 grams per week of muscle tissue of Cyprinus Carpio for adult person do not lead to significant health risk

    Keywords: Cyprinus Carpio, Heavy metals, Bioaccumulation, Risk hazard