نشریه مطالعات تربیتی و روانشناختی خانواده
پیاپی 3 (پاییز و زمستان 1399)

از منظر قرآن و روایات، مصرف زمانی م یتواند انسان را به تعالی برساند که با تعادل همراه باشد و به عبارت دیگرمدیریت مصرف وجود داشته باشد. «مدیریت مصرف » به معنای نهادینه کردن روش صحیح استفاده از منابع است که باعث ارتقای سطح زندگی، توزیع مناسب منابع و کاهش هزین ه ها می گردد. در جامع های که هیچ مدیریتی برمصرف آن وجود ندارد، منابع به سرعت پایان می پذیرد و هدف و انگیزه ای برای مصرف مشاهده نمی شود. آموزش مدیریت مصرف، یکی از راهکارهای حفظ منابع و تامین رفاه نسل آینده است که با فرهنگ سازی ارایه آموزش به فرزندان میسر می شود. در این مقاله به روش توصیفی _ تحلیلی و با تا کید بر بیانات مقام معظم رهبری، به بررسی نقش تربیتی والدین در آموزش مدیریت مصرف صحیح به فرزندان پرداخته شده و در آن دو نوع نقش (مستقیمو غیرمستقیم) برای والدین ترسیم شده است. والدین در نقش غیرمستقیم، فرزندان را در کنترل تمایلات هدایتمی کنند و با تقبیح مصرف گرایی و تجمل گرایی برای آنها الگو می شوند. در نقش مستقیم نیز به ارایه آموزش های لازمدر این زمینه پرداخته شده است.

این مطالعه با هدف بررسی رابطه میان مواجهه با خشونت خانوادگی و رفتارهای قلدری در دانش آموزان انجام شده است. پژوهش از نوع مطالعات توصیفی _ همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، شامل تمامی دانش آموزان پسر دوره متوسطه اول شهر خوی در سال تحصیلی 1401 - 1400 نفر است. نمونه آماری شامل 350 نفر است که به روشنمونه گیری خوشه ای مرحله ای با استفاده از فرمول اسلووین انتخاب شد ه اند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل مقیاسقلدری ایلی نویز (IBS) و مقیاس مواجهه کودک با خشونت خانگی (CEDV) است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون در برنامه SPSS انجام شده است. تحلیل داد ه ها گویای آن است که میان مواجهه با خشونت خانوادگی و رفتارهای قلدری، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (0/05 >p). همچنین مواجهه با خشونت خانوادگی، قادر به پی شبینی بخشی از تغییرات رفتارهای قلدری است. با توجه به یافته ها می توان چنین مطرح کرد که مواجهه با خشونت خانوادگی در دانش آموزان احتمالا منجر به بروز، تشدید و تداوم رفتار قلدری می شود.

هدف پژوهش، حاضر بررسی رابطه سب کهای فرزندپروری با جه تگیری مذهبی است. روش پژوهش از نوع توصیفی  همبستگی و جامعه آماری نیز شامل دانشجویان خانم دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1399هستند. نمون های با حجم 101 نفر از خانم متاهل و دارای فرزند، به صورت نمونه در دسترس و داوطلب، انتخابو برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنام ه های جهت گیری مذهبی آلپورت و سبکهای فرزندپروری دیانا بامرینداستفاده شده است. تجزیه و تحلیل داد ه ها با آزمو نهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون ه مزمان وبه کمک نرم افزار SPSS نسخه 22 انجام شده است. یافته های پژوهش حا کی از آن است که رابطه میان جهت گیریمذهبی درونی با سبک فرزندپروری مستبدانه در سطح (05 / 0) مثبت و معنادار است. همچنین رابطه جهت گیریمذهبی بیرونی با سبک فرزندپروری سه لگیرانه در سطح (01 / 0) و سبک فرزندپروری مقتدرانه در سطح (05 / 0) مثبتو معنادار به دست آمد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که جهت گیری مذهبی بیرونی نقش مهمی در پی شبینیسبک فرزندپروری سهل گیرانه مادران دارد و از سوی دیگر جه تگیری مذهبی درونی پی شبینی کننده معناداریبرای سبک فرزند پروری مستبدانه بود.

هدف از تحقیق حاضر، تبیین کیفی تربیت نسل منتظر است که برای این منظور از رویکرد کیفی تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه پژوهش، جمعی از صاحب نظران هستند که به روش نمونه گیری هدفمند تعداد 10 نفراز آنان انتخاب شده اند. داد ه های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته وظایف تربیتی و منابع و اسناد مولفه های تربیتی گردآوری شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، مهم ترین جلوه های تربیتی در حوزه اخلاقی شامل اراده و اختیار، خداشناسی و تکوین هویت، حوزه جسمی شامل پا کیزگی جسمی و روانشناختی، حوزه هنری_ زیباشناختی شامل زیبایی طبیعت، کرامت انسان، عدالت ورزی، ارج گزاری به هنر و تقویت اوقات فراغت و حوزه علمی شامل علم آموزش و توسعه آن، اندیش هورزی، هدایت معلم و مشارکت خانواده را در بر می گیرد. وظایف جسمی و روانشناختی خودشناسی، مهار تهای زندگی و فراه مسازی زمینه رشد همه جانبه ، اخلاقی اصلاح رفتار، تقویت عزت نفس حرفه ای، انسا نگرایی، برابری انسا نها ، اجتماعی  سیاسی ارتباط مستمر با خانواده، مسیولیت اجتماعی،تقویت پیوند خانه و مدرسه، تداوم اجتماعی ، علمی بهبود مدیریت کلاس و فضای آموزشی، افزایش آ گاهی خانواده،آموزش خانواده، بهبود عملکرد آموزشی، نظارت آموزشی، نقش فعال کارگزاران تربیتی در تصمیم گیری، مشارکت آموزشی  اقتصادی افزایش بهره وری منابع انسانی ، هنری جنبه های زیباشناسی و دینی آموزه های مهدوی ازجمله مهم ترین وظایف تربیت مهدوی به شمار می آیند.

خانواده به عنوان اولین کانونی که فرد در آن قرار می گیرد، تاثیر بسیاری بر جامعه دارد تا آنجا که تحقق جامعه سالم و کارآمد، در پرتو وجود خانواده های سالم و کارآمد امکان پذیر است. اخلاق و معنویت، از جمله عواملی هستندکه در کارآمدی خانواده نقش دارند. پژوهش های متعددی نیز این مسیله را ثابت کرده اند. این پژوهش در صددبررسی اهمیت و نقش اخلاق و معنویت در کارآمدی نظام خانواده است. روش تحقیق حاضر به صورت توصیفی و بااستفاده از روش کتابخانه ای و استفاده از تحقیقات، کتب و منابع کتابخانه ای تدوین شده و کوشیده است به شناخت بهتری از مفهوم اخلاق و معنویت و نقش آنها در کارآمدی خانواد ه ها برسد. از اینرو ابتدا مفهوم خانواده و کارآمدیآن و سپس مفهوم اخلاق، معنویت و نیز نقش اخلاق و معنویت در کارآمدی خانواده ها بیان شده است. بر اساس نتایج این تحقیق، اخلاق و معنویت در کارآمدی نظام خانواده نقش بسزایی دارد.

پژوهش حاضر با هدف پاسخ به این سوال که «چه کسانی بیش از همه و پس از خود نوجوانان و جوانان، وظیفه دارند نسبت به تامین نیازجنسی جوانان اقدامات لازم را انجام دهند؟ » انجام شده و با استفاده از روش تحلیل محتوی و مطالعه کتابخانه ای و جستجو در منابع اسلامی، به نتایجی دست یافته است. از آنجا که تامین صحیح و مشروعنیاز جنسی، همانند نیازهای دیگر بلکه بیش از سایر نیازها مستلزم پذیرش بزر گترین مسیولیت زندگی است؛ طبعاهزینه های روحی و روانی سنگینی را برای فرد به دنبال دارد. این مسیله از دوره نوجوانی و جوانی فکر و ذهن نوجوانو جوان را به خود مشغول می کند و چنین فردی دچار اضطراب و نگرانی شدیدی می شود که نتیجه آن، ضعف وناتوانی در تصمیم گیری نسبت به راه درست تامین این نیاز است. برای جلوگیری از چنین اضطراب ها و نگرانی هاینوجوان و جوان و نیز جلوگیری از تصمیمات اشتباه آنها، والدین جزء اولین کسانی هستند که وظیفه دارند در درجه اول اصل این میل جنسی به جنس مخالف را در فرزندان نوجوان و جوان شان بپذیرند تا آنها بتواند بدون شرمزدگی وطبیعی دانستن این میل، با والدین در مورد این نیاز خود گفتگو کنند. سپس در زمان مناسب و پس از اصل پذیرشاین میل، والدین وظیفه دارند فرزند جوان خویش را در جهت تامین صحیح این نیاز راهنمایی نموده و به سمت ازدواج هدایت کنند. همچنین آنها حداقل در حد استحباب شرعی، موظفند نسبت به ازدواج فرزند جوان آماده ازدواج خود، اقدامات اولیه برای انتخاب بهترین منبع تامین این نیاز و فعالیت های مقدماتی دیگر را انجام دهند.