نشریه مطالعات منافع ملی
پیاپی 27 (بهار 1401)

در دهه های اخیر، دولت های مختلف تمایل به بهره گیری از قدرت نرم دارند. قدرتی که بر استفاده از ابزارهای متفاوتی برای ایجاد جذابیت برای نفوذ و افزایش نفوذ در کشورهای دیگر تاکید می کند و یکی از ابزارهای جنگ نرم رسانه ها می باشند. بر این اساس این مقاله که به بررسی نقش قدرت نرم رسانه در مشروعیت سیاسی دولت ها پرداخته است. در مورد نتایج این مطالعه باید بطور خلاصه گفت که قدرت رسانه از یک طرف با توجه به کارکردهایی از جمله انگاره سازی، دوگانگی، نفوذ سایر فرهنگ ها و دولت ها و... می تواند تبدیل به عنصری جهت کاهش مشروعیت سیاسی دولت ها شود و از طرفی دیگر با کارکرد هایی از جمله آگاهی دادن، اطلاع رسانی واقعیت ها، نفوذ در اخبار، آمادگی و قدرت پیشبینی، برنامه ریزی و در اختیار داشتن زیرساخت های اطلاع رسانی می تواند به افزایش مشروعیت سیاسی دولت ها منجر شود.

به طور خلاصه سیاست پولی یا Monetary Policy در هر کشور نشان دهنده برنامه و اهداف بانک مرکزی آن کشور برای اقتصاد جامعه می باشد. همانطور که احتمالا می دانید بانکهای مرکزی در هر کشور ابزار های مختلفی را در دست دارند تا بتوانند میزان تورم، رکود اقتصادی، ارزش ارز و... در کشور را کنترل کنند که به مجموعه برنامه هایی که هر بانک برای کنترل این پارامتر ها در نظر می گیرد سیاست پولی گفته می شود. در حقیقت بانک های مرکزی تلاش می کنند تا با ابزار ها و سیاست پولی خود، چرخه ی اقتصادی کشور را کنترل کرده و آن را به سمت اهداف مورد نظر خود هدایت کنند. مهمترین موضوع در سیاست پولی، سیاستی است که منجر به حفظ ارزش پول در طی زمان شود. به عبارتی سیاست حفظ ارزش پول مقدم بر سیاست پولی است. در ادبیات اقتصاد متعارف صحبتی از سیاست حفظ ارزش پول نشده است. در این تحقیق قرار است سیاست حفظ ارزش پول تبیین شود. به طوری که سیاست حفظ ارزش پول، سیاست واحد پولی است. نکته ظریف این تحقیق این است که با اعمال سیاست واحد پولی، سیاست پولی به طور خودکار اجرا می شود. در نتیجه لازم است سیاست واحد پولی طوری طراحی شود که ارزش یک ریال در طول زمان برای تمامی نسل ها ثابت بماند. برای حصول این امر لازم است که نقش پول و نقش واحد پولی در علم اقتصاد به طور دقیق مشخص شود.

با فروپاشی شوروی در سال 1991 پیمان ورشو ضرورت وجودی خود را از دست داد؛ اما ناتو با بازتعریف اهداف خود، به گسترش ادامه داد و کشورهای نوبنیاد را با سیاست درهای باز به خود ملحق نمود و به انجام عملیات های متعددی در شمال آفریقا، اروپای شرقی و غرب آسیا پرداخت. مسلما دلایل ناتو در بازتعریف اهداف و استقبال از پیوستن کشورهای اروپای شرقی، همزمان دارای بار امنیتی و هنجاری است و توجه به نگاه انتقادآمیز کشورهایی مانند روسیه به قدری بااهمیت است که پرداختن به آن را هدف پژوهش کنونی قرار داده ایم.این مقاله با بهره گیری از نظریه "ثبات هژمونیک" در پی پاسخ به این سوال است که علل و اهداف ناتو در گسترش به سمت شرق چیست؟ پیامدها و چشم انداز آن چگونه است؟ پاسخ آورده ایم "ناتو باهدف استقرار ارزش های غرب سعی داشته هرچه بیشتر به مرزهای روسیه نزدیک شده و این قدرت غیرهمسو با ارزش های غرب و مستظهر به قدرت نظامی عمده را تا حد امکان کنترل و محدود کند. با توجه به چشم انداز افزایش عضویت همسایگان روسیه در ناتو این موضوع باعث زنجیره ای از واکنش های سیاسی، امنیتی ونظامی روسیه در قبال ناتو شده است".

امروزه روابط بین الملل با توجه به رشد و تکامل سیاسی و ایدیولوژیکی حکومت ها شکل پیچیده تری نسبت به گذشته به خود گرفته است. انگیزه هایی نظیر استقلال، توسعه ارضی و یا حتی دخالت بیگانگان، منجر به بروز مخاطراتی در فضای جغرافیایی کشورها می شود؛ که اختلافات مرزی و تنش های فیزیکی میان فلسطین و اسراییل، نوعی از این روابط محسوب می گردد. بررسی مسایل مشابه آن، در حیطه علومی نظیر جغرافیای سیاسی، ژیوپلیتیک و حتی حقوق بین الملل قابل طرح می باشد که ماهیتی میان رشته ای داشته و اهمیت منحصر به فردی دارد. سوال اصلی در این پژوهش این است که آیا مصالحه حقوقی 1947 با جغرافیای سیاسی فلسطین سازگاری دارد؟ از این رو این پژوهش می کوشد تا با بهره گیری از روش استنباطی کیفی و توصیفی، فرضیه اصلی تحقیق یعنی" مصالحه حقوقی 1947 سازمان ملل سنخیتی با جغرافیای سیاسی فلسطین ندارد " را مورد ارزیابی قرار دهد.

در یک دهه گذشته اسراییل تلاش فراوانی در جهت مهار قدرت نظامی ایران کرده است. در همین راستا، پرسش اصلی این مقاله بدین صورت است: اسراییل برای مهار ایران از چه استراتژی نظامی در بین سال های 2020 تا 2022 بهره گرفته است؟ براساس شواهد میدانی، آشکار و موجود اسراییل تلاش می کند تا از طریق افزایش توانمندی نظامی خود درعرصه ی زمینی، دریایی و به خصوص هوایی، سرمایه گذاری در صنایع دفاعی خود، خریدهای تسلیحاتی از ایالات متحده به طور مداوم، ضربه به اهداف موشکی و پهپادی متعلق به ایران، تقویت سیستم پدافند هوایی خود، مقابله با گروه های نیابتی ایران در منطقه به ویژه حماس و حزب الله، ایجاد ایتلاف نظامی بین اسراییل و کشورهای عربی منطقه، برگزاری رزمایش های نظامی مستمر و در نهایت تمرکز بر حملات سایبری، ایران را از حمله به اهداف اسراییلی باز بدارد. این مقاله با بهره گیری از روش کیفی مطالعه ی موردی انجام شده است.

استفاده از تاکتیک جنگ روانی در نبردهای نظامی، از جمله روش هایی است که می تواند سرنوشت جنگ ها را به نحو مطلوبی تغییر دهد. هرچند برخی این پدیده را رویکردی جدید تصور می کنند، اما جنگ روانی قدمت دیرینه در تاریخ دارد. مغولان با ایجاد رعب و هراس در دل دشمنان خود، تخریب شدید روحیه نظامیان و مردمان سرزمین ها و استفاده از قرابت های نژادی و زبانی و همچنین بهره گیری از اختلافات داخلی وایجاد تفرقه در بین رقبای خود، به پیروزی های چشمگیری دست یافتند. این پژوهش تلاشی است در جهت پاسخ به این سوال که مغولان چگونه از جنگ روانی برای غلبه بر دشمنان خود بهره می گرفتند؟ کاربست جنگ روانی در فتوحات مغولان به روش توصیفی تحلیلی اشاره شده است تا به این نتیجه نایل شویم که مغولان قسمت عمده ای از پیروزی های خود را در استفاده از تاکتیک مذکور به دست می آوردند.