فهرست مطالب

شهر ایمن - پیاپی 16 (زمستان 1400)

نشریه شهر ایمن
پیاپی 16 (زمستان 1400)

  • تاریخ انتشار: 1400/12/01
  • تعداد عناوین: 7
|
  • علی حسن نژاد، جواد مجروحی سردرود*، علی اکبر شیرزادی جاوید، محمدحسن رامشت، توحید پوررستم صفحات 1-12

    در سالیان اخیر با ظهور مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM) پیشرفت های قابل ملاحظه ای در تحقق مولفه های اصلی مدیریت ساخت پروژه از قبیل ایمنی، هزینه و زمان به وقوع پیوسته است. از مدل های مبتنی بر BIM به صورت گسترده جهت برنامه ریزی ایمنی پروژه ها و کنترل زمان و هزینه ساخت بهره برداری می شود. استفاده از مدل سازی اطلاعات ساختمان تاثیر مثبت خود را در فرایند شناسایی و حل تداخل ها نیز نشان داده است. در طرح ها و پروژه های بزرگ به علت تعدد عوامل درگیر در طراحی ها و همچنین پیچیدگی و حجم بالای المان ها تعداد بسیار زیادی از تداخل ها بین المان های مختلف در فرایند ادغام یکپارچه طراحی ها اتفاق می افتد که بدون به کارگیری ابزارهای مدل سازی اطلاعات ساختمان شناسایی و رفع آنها بسیار وقت گیر و پیچیده می باشد. تداخل ها درصورتی که در مرحله طراحی، به دقت شناسایی و حل نشوند ضمن افزایش حجم کاری، مدیریت ایمنی، زمان و هزینه پروژه را به خطر می اندازند. در میان عناصر ساختاری مختلف، تداخل های طراحی المان های مکانیکی، تاسیسات الکتریکی و لوله کشی (MEP) به طور مرسوم فرآیند طراحی را تحت تاثیر قرار داده است که شاید به دلیل فضاهای محدود برای سیستم های MEP باشد. هدف این تحقیق گروه بندی المان های MEP، جهت تعیین اولویت آنها از منظر زمان و هزینه در فرآیند رفع تداخل ها می باشد. به همین منظور این تحقیق با استفاده از روش دلفی نسبت به گروه بندی المان های MEP اقدام و سپس روش فازی - سلسله مراتبی را جهت تعیین وزن المان های MEP به کارگیری می نماید.

    کلیدواژگان: مدل سازی اطلاعات ساختمان، شناسایی و رفع تداخل ها، روش دلفی، روش فازی- سلسله مراتبی
  • محسن توسلی*، سجاد اباذرلو صفحات 14-22

    جذابیت دارایی برای دشمن، تخمینی از ارزش هدف برای متخاصم است. تجارب نشان داده است که خصوصا در حملات نظامی، نشان ها یا هدف ها، اهداف متخاصمان را بهتر از دیگر امور برآورده می کنند. ازآنجاکه برای دشمن همه دارایی ها ارزش یکسانی ندارند، یک فرض اساسی آن است که ارزش یک دارایی از منظر دشمن عاملی است که احتمال وقوع یک حادثه امنیتی را تحت تاثیر قرار می دهد. هدف این تحقیق مدل سازی شعاع آسیب پذیری کاربری های با درجه اهمیت حیاتی و خیلی زیاد منطقه 6 شهر تهران به عنوان نمونه موردی است. نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی و روش تجزیه تحلیل اطلاعات روش فازی ممدانی است. برای شعاع آسیب پذیری دارایی های با درجه اهمیت حیاتی، بمب هایی با قدرت سرجنگی 4200 پوند تی ان تی و برای دارایی های با درجه اهمیت خیلی زیاد، بمب هایی با قدرت سرجنگی 2100 پوند تی ان تی بر طبق دستورالعمل فما 325 انتخاب شده است و در ادامه شعاع آسیب پذیری در محیط GIS مشخص شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد در صورت اصابت موشک با سرجنگی 4200 پوند تی ان تی از مساحت 2120 هکتاری منطقه 833.27 هکتار، معادل 39.3 درصد و از تعداد کل قطعات کاربری های منطقه نیز 11869 قطعه، معادل 40.84 درصد تحت تاثیر انفجار و همچنین در صورت اصابت موشک با سرجنگی 2100 پوند تی ان تی از مساحت کل منطقه 906.87 هکتار معادل، 42.75 درصد و از تعداد کل قطعات، 12864 معادل، 44.26 درصد تحت تاثیر انفجار خواهد بود. در پایان نیز پیشنهاد هایی برای کاهش آسیب پذیری ارایه شده است.

    کلیدواژگان: آسیب پذیری، دارایی های کلیدی، پدافند غیرعامل، روش فازی ممدانی، منطقه 6 شهر تهران
  • مریم ابهری، علی پورجعفر، مرتضی نجفی*، آوا فرحبد صفحات 25-35

    یکی از چالش های اساسی در فصول سرد سال، یخ بندی معابر شهری به واسطه بارش برف است. بارش برف سبب کاهش سرعت عبوری وسایل حمل ونقل شده و این موضوع سبب ایجاد گره های ترافیکی در معابر شهری می شود. گره های ترافیکی بر کیفیت زندگی افراد ساکن اثر منفی گذاشته و عملکرد معابر را کاهش می دهد. برای کاهش گره های ترافیکی باید برنامه های عملیاتی در سطوح مختلف تدوین گردد اما لازمه ی این موضوع شناخت معابر پرمخاطره از نظر شاخص های مختلف محیطی، کالبدی و کاربری می باشد. منطقه 1 شهرداری تهران به سبب موقعیت توپوگرافی که داراست، همواره با چالش های ترافیکی و گره های ترافیکی ناشی از بارش برف روبه رو است. بررسی ها نشان می دهد عمده شناخت خدمات شهری منطقه 1 از معابر بیشتر تجربی بوده و مطالعاتی پیرامون وضعیت معابر در مواقع بارش برف صورت نگرفته است. مقاله پیش رو از نوع کاربردی و با هدف بررسی مخاطره آمیزی معابر شهری منطقه 1 تهران صورت می پذیرد. روش پژوهش پیش رو توصیفی، تحلیلی و مشاهده عینی به همراه پرسشنامه است. در ابتدا شاخص های اثرگذار بر معابر در مواقع بارش برف شناسایی و در سطح معابر منطقه یک تهران به صورت زوجی مورد مقایسه خبرگی قرار می گیرد. نتایج به دست آمده بیانگر مخاطره آمیزی معابر از جمله دارآباد، بلوار قیطریه،  بلوار کاوه، میدان تجریش مقدس اردبیلی، اعرابی، سه راه یاسر، میدان صادقی در منطقه یک تهران است. همچنین عمده شاخص اثرگذار بر مخاطره آمیزی معابر مذکور، ویژگی های توپوگرافی زمین در منطقه 1 تهران بوده است.

    کلیدواژگان: معابر شهری، شاخص های توپوگرافی زمین، مخاطرات زمستانی، منطقه 1 شهرداری تهران، روش ANP
  • سمیرا حسین زاده کردی*، لیلا السادات حمیدیان دیوکلائی، آرزو خرم صفحات 36-49

    سیل نکا در بامداد روز 5 مرداد 1378 در پی بارندگی هایی که از روز پیش در شهر نکا آغاز شده بود، به وقوع پیوست. بارندگی شدید منجر به بالا رفتن سطح رودخانه نکا و در نهایت طغیان رودخانه مذکور که از میانه شهر عبور می کند گردید. در این سانحه حدود 80 نفر از حاشیه نشینان جان خود را از دست دادند. بعد از این واقعه و در دوره بازتوانی بنیاد مسکن استان مازندران، زمینی به مساحت حدود  10300مترمربع معروف به باغ عرب در حومه شهر خریداری نمود و به بازسازی مسکن و انتقال سیل زدگان به این منطقه پرداخت. با توجه به گذشت زمان قابل توجهی از سیل نکا و اتمام بازسازی در منطقه، امکان ارزیابی سیاست ها و برنامه های بازسازی در جابجایی حاشیه نشینان و نمود کالبدی آن وجود دارد. به نظر می رسد در مسیله جابجایی سیل زدگان نکا در سال 1378 به باغ موسوم به «عرب» سیاست دولت سیاست حمایتی بوده است که منجر به ساخت وسازهای غیراصولی و ناقص در منطقه شده است. در این پژوهش بررسی و مقایسه مبتنی بر روش کیفی و برای تجزیه وتحلیل از جدول SWOT کمک گرفته شده است. روند تغییرات مسکن، عوامل موثر بر آنها و شناخت از چگونگی برآوردن این نیازها بخشی از اهداف پژوهش است که با تکمیل پرسشنامه از طریق اهالی حاصل می گردد. مصاحبه، انجام مطالعات میدانی، مطالعه اسناد و مدارک کتابخانه ای و مصاحبه عمیق با مسیولین روش های دیگر جمع آوری اطلاعات در این پژوهش می باشد. تدوین و گردآوری مبانی نظری حاکم بر پژوهش عمدتا از طریق مطالعه متون مرتبط و جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای و منابع اینترنتی و ارتباط با مراکز علمی و تحقیقاتی فعال امکان پذیر می باشد. شواهد نشان می دهد تجمیع حاشیه نشینان در یک منطقه، با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی آنان پیش از سیل، محله ای فقیرنشین را به وجود آورده است که شاخص های فقر و محرومیت در طول این چند سال تداوم پیدا کرده است. این امر باعث فرسودگی فیزیکی بافت بنا به دلایل عدم رسیدگی، تعمیر، نگهداری و نادیده گرفتن اصول اولیه ساخت وساز گشته است.

    کلیدواژگان: سیل نکا، بازسازی مسکن، سکونتگاه های غیررسمی، توانمندسازی
  • الهام کاظمی*، رحمت محمدزاده صفحات 50-68

    تخلفات ساختمانی در کشورهای در حال توسعه به تبع مسایل اقتصادی و اجتماعی یکی از اصلی ترین چالش نظام معماری و شهرسازی است که در بخش های مرکزی و به خصوص در حواشی شهرها در اثر مهاجرت های روستا - شهری زیاد به چشم می خورد. هدف این پژوهش مقایسه تطبیقی تخلفات ساختمانی منطقه 10 شهرداری تبریز به عنوان بافت فرسوده در خیابان های جمع کننده با خیابان های محلی است. محدوده مورد مطالعه به دو بخش تقسیم شد که به ترتیب دارای خیابان های جمع کننده با 80 و خیابان های محلی با 25 بنا هستند. روش تحقیق پژوهش حاضر از نوع پیمایشی است. بناهای مورد پژوهش، به صورت میدانی مطالعه و عکاسی شدند و با کمک سازمان های مربوطه شناسنامه ی تک تک بناها با مطالعه پرونده آنها استخراج گردید و ساختمان های مورد مطالعه به چهار گروه بناهای دارای ساخت وساز مجاز، بناهای دارای ساخت وساز مجاز با رای کمیسیون ماده 100 و بناهای مجاز با اصلاح پروانه و بناهای دارای ساخت وساز غیرمجاز تقسیم شدند. یافته ها حاکی از آن است که در دو خیابان جمع کننده و محلی به ترتیب، 23.75 و 20 درصد بناها دارای ساخت وساز مجاز، 27.5 و 36 درصد دارای ساخت وساز غیرمجاز، 47.5 و 36 درصد دارای ساخت وساز مجاز با رای کمیسیون ماده 100 و 1.25 و 8 درصد دارای ساخت وساز مجاز با اصلاح پروانه است. نتایج نشان می دهد ساختمان هایی که در جداره های خیابان جمع کننده قرار می گیرند به علت اینکه در دید مستقیم قرار دارند امکان تخلف در آنها کمتر است ولی ساختمان هایی که در داخل کوچه ها و خیابان های محلی هستند به علت اینکه دور از معرض دید قرار دارند امکان تخلف در آنها بیشتر است؛ بنابراین ضمن آموزش و ارتقا آگاهی های عمومی، اعمال کنترل و نظارت توسط نهادها و سازمان های ذی نفوذ می تواند حایز اهمیت بسیار باشد.

    کلیدواژگان: تخلفات، بافت فرسوده، خیابان های جمع کننده، خیابان های محلی، شهرداری منطقه 10 تبریز
  • سعید مهری، نوید هوشنگی* صفحات 70-86

    با توجه به اهمیت استراتژیک شبکه ی انتقال نیرو، شناخت میزان اثرات ناشی از بین رفتن بخش های مختلف در اثر حملات خصمانه، ضرورت داشته و امکان پیش آگاهی و برنامه ریزی را فراهم می کند. هدف اصلی این تحقیق برآورد میزان آسیب پذیری مکانی- جمعیتی استان آذربایجان شرقی ناشی از تخریب زیرساخت های انتقال نیرو در اثر حملات خصمانه می باشد. به این منظور، روشی جدید بر مبنای استفاده از سیستم اطلاعات مکانی (GIS)، تیوری گراف و مفاهیم پدافند غیرعامل ارایه می شود. روش پیشنهادی برای شناسایی المان های موثر شبکه ی انتقال نیرو، در چهار سناریوی فرضی (تخریب پست های شهرستان اهر، میانه، جلفا و تیکمه داش) از نظر بعد مکانی و جمعیتی اعمال شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که با تخریب پست شهرستان اهر پهنه ای به وسعت 9190 کیلومترمربع دچار خاموشی شده و 287000 نفر تحت تاثیر قرار خواهند گرفت. در مقایسه با تخریب پست برق شهرستان اهر، تخریب پست های شهرستان های میانه، جلفا و تیکمه داش به ترتیب 37، 81 و 15 درصد از نظر مساحت خاموشی و 35، 81 و 44 درصد از نظر جمعیت، محدوده ی کوچک تری را تحت تاثیر قرار می دهد. روش ارایه شده امکان آزمون و برآورد میزان تخریب سناریوهای متعدد را فراهم کرده و می توان از الگوی ایجادشده در زیرساخت های دیگری مانند خطوط نفت و گاز نیز استفاده کرد.

    کلیدواژگان: تئوری گراف، آسیب پذیری مکانی- جمعیتی، شبکه توزیع برق، حملات خصمانه، پدافند غیرعامل
  • بهناز امین نیری، مسعود حق لسان*، احسان داورپناه صفحات 87-102

    فضاهای شهری دوستانه، به عنوان عمومی ترین فضاها، می تواند کانون بستر حیات مدنی و شهرگرایی باشند، پدافند غیرعامل شهری جزیی از دستورالعمل اجرایی با هدف تداوم فعالیتهای ضروری شهر در  مقابله با اقدامات نظامی دشمن می باشد. در مقاله حاضر، الگوهای اصلی مد نظر در پدافند غیر عامل که در طراحی و تبیین فضاهای شهری دوستانه شهری کاربرد دارند مطرح شده،سپس مکان یابی فضاهای شهری دوستانه با رویکرد پدافند غیر عامل درمحله سورو بندرعباس انجام گرفته است ، برای دستیابی به اهداف تحقیق  شش شاخص های منتخب استخراج، که جهت وزن دهی به شاخص ها از مدل AHP1   استفاده شده ، در نهایت دو سایت مناسب برای مکان یابی فضای شهری دوستانه در محله سورو2 بر اساس شش شاخص ، انتخاب شده است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی، و از لحاظ روش شناسی توصیفی- تحلیلی ، روش جمع آوری اطلاعات بر مبنای  مطالعات کتابخانه ای - میدانی بوده است.  با توجه به روندی که در این پژوهش در پیش گرفته شده، الگوی ورود مفاهیم پدافند غیرعامل شهری در  تبیین  طراحی فضاهای شهری دوستانه با رویکرد کاهش آسیب پذیری شهری حین بحران های نظا می و طبیعی  پیشنهاد گردیده است.

    کلیدواژگان: فضاهای شهری دوستانه، پدافند غیر عامل، روش سلسله مراتبیAHP، کاهش خطرپذیری، محیط امن، تهدیدات نظامی
|
  • Ali Hasannejad, Javad Majrouhi Sardrud*, AliAkbar Shirzadi Javid, MohammadHassan Ramesht, Tohid Purrostam Pages 1-12

    In recent years, with the advent of building information modeling (BIM), significant progress has been made in the quality of the designs and execution of projects. BIM-based models are widely applied to project safety planning and control of time and cost in construction projects. The use of Building Information Modeling has also shown a positive influence on process of clash detection and clash resolution. During the design stages, BIM drawings and plans produced by individual designers are integrated into a federated model and tested to detect design clashes, which if they are not carefully detected and resolved in the design phase, they risk the safety, time, and cost of the project management in addition to increasing the workload. Because of the confined spaces left for MEP systems, between the various elements, mechanical, electrical and plumbing (MEP) design clashes have traditionally dogged the design process. The purpose of this study is to grouping MEP elements to determine their priority in terms of time and cost in the clash resolution process. This research uses the Delphi method to group MEP elements and then applied the Fuzzy-AHP method to determine the weight of MEP elements.

    Keywords: BIM, Clash Detection, Fuzzy-AHP, Delphi
  • Mohsen Tavassoli*, Sajjad Aabazarlou Pages 14-22

    The attractiveness of assets to the enemy is an estimate of the value of the target to the adversary. Experience has shown that, especially in military strikes, signs or targets better meet the goals of the adversary than others. Since not all assets are of equal value to the enemy, a basic assumption is that the value of an asset from the enemy's perspective is a factor that affects the likelihood of a security incident. The purpose of this study is to model the radius of vulnerability of land uses with a very high degree of vital importance as a case study in District 6 of Tehran. The type of research is applied and research method is descriptive-analytical and the method of data analysis is Mamdani fuzzy method. To radiate the vulnerability of critical assets, bombs with a warhead of 4,200 pounds of TNT were fired. Besides for very important assets, bombs with a warhead power of 2100 pounds of TNT have been selected according to the FEMA 325 guidelines, and the vulnerability radius in the GIS environment is further specified. The results show that in the event of a missile strike with a warhead of 4200 pounds of TNT from an area of 2120 hectares in an area of 833.27 hectares, equivalent to 39.3 percent and of the total number of land uses in the region, 11869 units, equivalent to 40.84 percent, were affected by the explosion. Also, if a missile with a warhead of 2100 pounds of TNT hits the total area of 906.87 hectares, equivalent to 42.75 percent, and of the total number of parts, 12864, equivalent to 44.26 percent, it will be affected by the explosion. Finally, suggestions for reducing vulnerability are provided.

    Keywords: Vulnerability, Key Assets, Passive Defense, Mamdani Fuzzy Method, District 6 of Tehran
  • Elham Kazemi*, Rahmat Mohammadzade Pages 50-68

    The purpose of this study is comparison of construction violations in collecting streets with local streets in District 10 of Tabriz Municipality as worn texture. The used method in this study is description-field investigation. The buildings were studied and photographed in the field, and with the help of relevant organizations, the identity cards of each building (80 on the collector street and 25 on the local street) were extracted by studying their files.The buildings were further classified into four distinct groups including buildings with authorized constructions, building with authorized constructions with attention to the 100th act of municipality, buildings with authorized constructions with slight correction in their permissions, and the buildings with unauthorized constructions. The results show that in both collecting and local streets, respectively, 23.5% and 20% of buildings have authorized construction, 27.5% and 36% have unauthorized construction, 47.5% and 36% have constructions with attention to the 100th act of municipality, 1.25% and 8% commissions have constructions with slight correction in their permissions. In order to overcome these problems, it is necessary to correct the structure of economy, and ceasing the laws in 100th act of municipality, in which financial penalization do matter the most. Furthermore, reviewing and updating the laws, in particular, the detailed implementation of urban planning plans, including a detailed plan and no change of residential to commercial use, and monitoring the non-change of residential use to the parking lot, reducing the time to obtain a permit and enforcing it on local street is emphasized.

    Keywords: Violations, Worn Texture, Collector Street, Local Street, District 10 Municipality of Tabriz
  • Saeed Mehri, Navid Hooshangi* Pages 70-86

    The dependence of human activities on the electrical energy infrastructure has increased the strategic importance of this infrastructure. The examination of various military operations shows that the power network has always been the focus of hostile attacks on this infrastructure. Understanding the destruction effects on various parts of the electric network as a result of hostile attacks, identifies important elements and provides the possibility of forecasting and planning passive and active defense strategies. The main purpose of this study is to estimate the spatial-demographic vulnerability of East Azerbaijan province due to the destruction of power transmission infrastructure. To this end, a new method based on the use of Geospatial Information System (GIS), graph theory and passive defense concepts is proposed and it is determined that if a part of an infrastructure is damaged by hostile attacks, what geographical area and how many populations will be deprived of the services of that infrastructure. The proposed method has been applied in four different hypothetical scenarios (destruction of substations in Ahar, Miyaneh, Jolfa and Tikmeh Dash) in terms of spatial and demographic dimensions to identify the effective elements of simulated power transmission network of East Azerbaijan in Iran. The results of the research show that the spatial and demographic vulnerabilities of the first scenario (degradation of the 230 kV substations) are greater than the other scenarios. With the destruction of the Ahar city power station, an area of 9190 square kilometers will suffer from power outages and 287,000 people will be affected. Compared to the destruction of substations in Ahar city, the destruction extent of substations in Miyaneh, Jolfa and Tikmeh cities was 37%, 81% and 15% in terms of power outages area and 35%, 81% and 44% in terms of population, respectively. The proposed method provides the possibility of testing and estimating the effects of destruction of various scenarios and the model created in other infrastructures such as oil and gas lines can also be used. The study of the proposed method showed that graph theory has a high capability in determining, evaluating and identifying the infrastructure of spatial-demographic vulnerability of the electricity network.

    Keywords: Graph Theory, The Spatial-Demographic Vulnerability, Power Transmission Network, Passive Defense
  • Behnaz Amin Nayeri, Masoud Haghlesan*, Ehsan davarpanah Pages 87-102

    Friendly urban spaces, as the most public spaces, can be the center of civil life and urbanism, passive urban defense is a part of the executive order with the aim of continuing the necessary activities of the city in confronting the enemy's military actions. In this article, the main patterns considered in non-active defense that are used in the design and explanation of friendly urban spaces have been proposed, then the location of friendly urban spaces has been carried out with the approach of non-active defense in Soro Bandar Abbas neighborhood. In order to achieve the objectives of the research, the extraction of six selected indicators, which were used to weight the indicators from the AHP model, finally, two suitable sites for locating the friendly urban space in Soro neighborhood have been selected based on six indicators. In terms of practical purpose, and in terms of descriptive-analytical methodology, this research was based on library-field studies. According to the process undertaken in this research, the model of entering passive urban defense concepts in explaining the design of friendly urban spaces with the approach of reducing urban vulnerability during military and natural crises has been proposed.

    Keywords: Friendly urban spaces, Passive Defense, AHP hierarchical method, Risk reduction, safeplace, Military threats