نشریه پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش
پیاپی 55 (دی 1401)

این پژوهش با هدف بررسی ادراک از محیط کلاس با عزت نفس، عملکرد تحصیلی و خلاقیت شناختی کودک انجام گرفت. طرح تحقیق حاضر از نظر هدف بنیادی و از نظر روش از نوع توصیفی-همبستگی می باشد. جامعه اماری این پژوهش دانش آموزان دختر پایه چهارم و پنجم ابتدایی ناحیه 5 تبریز در سال تحصیلی 1400-1401 به تعداد 3184 نفر می باشد. برای تعیین حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شد لذا طبق روش نمونه گیری تصادفی ساده 341 نفر از بین آنها انتخاب گردید. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه ادراک کودک از محیط کلاس (OCDQ-RS)، پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت و پرسشنامه خلاقیت شناختی عابدی بود. با استفاده از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه همزمان روابط بین متغیرها مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد بین ادراک کودک از محیط کلاس با عزت نفس (93/0)، عملکرد تحصیلی (60/0 =r) و خلاقیت شناختی کودکان رابطه وجود دارد (71/0 =r). 9/88 درصد از واریانس عزت نفس توسط ادراک کودک از محیط کلاس، 5/40 درصد از واریانس عملکردتحصیلی توسط ادراک کودک از محیط کلاس و 3/52 درصد از واریانس خلاقیت شناختی توسط ادراک کودک از محیط کلاس تبیین شد و با توجه به نتایج جدول پیش بین ادراک از محیط کلاس با عزت نفس (37/20 =t و 01/0>p) ، عملکرد تحصیلی (90/2 =t و 01/0>p) و خلاقیت شناختی کودکان (06/7 =t و 01/0>p) معنادار می باشند

طلاق اثرات و عوارض بسیاری بر خانواده بر جای می گذارد که بیشترین این اثرات و عوارض متوجه کودکان این خانواده ها می باشد از میان عوارض موثر بر کودکان میتوان از عوارض عاطفی،اجتماعی سخن به میان آورد که دامنه این عوارض بسیار است و این آسیب ها و عوارض به صورت ترس،اضطراب،انتقام جویی،افسردگی،انزوا و نیاز افراطی به محبت،اختلال در رفتار آمادگی برای جرم و بزهکاری و حتی تن دادن به جرم و ارتکاب آن اختلال در امر تحصیل و در روابط معاشرتی و رفتارهای ضد اجتماعی را نشان داد.از آن طرف هر گاه از تعلیم و تربیت سخن می گوییم همه بر این باور هستیم که فرایند تعلیم و تربیت به مثابه مثلثی مقدس است که یکسوی آن خانه است و سوی دیگرش مدرسه و پایه اش دانش آموز.شرایط خاص مدرسه و چگونگی روابط عاطفی حاکم بر خانواده نقش بسزایی در رفتار تحصیلی و انگیزه پیشرفت نوجوانان دارد.و کارنامه تحصیلی دانش آموزان حاصل تلاش مشترک اولیاء و مربیان است.بررسی ویژگیهای شخصی و شخصیتی آن دسته از دانش آموزانی که در مقایسه باهمسالان مشابه خود پیشرفت تحصیلی چشمگیری داشته اند.حاکی از آن است که آنها از محیط خانواده بسیار گرم و صمیمی برخوردار بوده و رد سایه مهر و محبت تشویق پدر و مادر از یک نگرش مثبت و انگیزه غنی و قوی نسبت به مدرسه و درس خواندن بهره مند شده اند.در مقابل با نگاهی کوتاه با شرایط روانی اجتماعی و درس خواندن بهره مند شده اند.

در دین اسلام ،اخلاق و انسانیت ،شرط لازم مسلمانی است و یکی از مظاهر انسانیت، کمک مالی به دیگران در قالب قرض الحسنه است.ازاین رو در این مقاله به بررسی اهمیت و آثار اجتماعی قرض الحسنه در نصوص دین پرداخته شده است.ابتدا مفهوم شناسی واژه قرض الحسنه آمده است و سپس به بررسی شش اثر اجتماعی قرض الحسنه در آیات و روایات پرداخته شده است و در پایان هفت مورد از مهمترین آثار اجتماعی قرض الحسنه در کلام جامعه شناسان اسلامی بررسی گردیده است. البته آثار اجتماعی قرض الحسنه بیشتر از این موارد است که همه این آثار توسط نویسنده جمع‌آوری گردیده است ولی به دلیل محدودیت صفحات این مقاله ارایه نگردیده است .این مقاله باروش توصیفی - تبیینی و به روش کتابخانه ای - اسنادی نوشته شده است. هدف این مقاله نیز آن است که با برجسته کردن آثار اجتماعی سازنده قرض الحسنه برای خواننده ،گامی هر چند کوتاه در مسیر افزایش این اخلاق حسنه یعنی، قرض الحسنه در جامعه بر داشته شود.

هدف تحقیق حاضر، بررسی رابطه بین هوش هیجانی و روحیه کارآفرینی دانشجویان بود. تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی و از لحاظ هدف، کاربردی بود که به صورت میدانی اجرا شد. جامعه آماری، دانشجویان دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه سیستان و بلوچستان (n=850) بودند. تعداد نمونه آماری براساس فرمول کوکران 265 نفر به دست آمد. نحوه نمونه گیری به صورت تصادفی ساده بود. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه هوش هیجانی بار – آن (2006) و پرسشنامه هوشمندان مقدم و همکاران (1390) بود. پایایی درونی هر دو پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ، به ترتیب %78 و %88 بود. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف معیار(و آمار استنباطی (کولموگروف – اسمیرنف، ضریب همبستگی اسپیرمن و رگرسیون چندگانه گام به گام) استفاده شد. نتایج آزمون همبستگی نشان داد که بین هوش هیجانی و روحیه کارآفرینی دانشجویان، همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد (r= 0/537). همچنین بین چهار مولفه مهارت های درون فردی (r=0/471)، مهارت های بین فردی (r=0/718)، قابلیت انطباق (r=0/508) و خلق عمومی (r=0/528) با روحیه کارآفرینی رابطه معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه گام به گام نشان داد که از بین پنچ مولفه هوش هیجانی، مولفه های مهارت های درون فردی (R=0/840)، مهارت های بین فردی (R=0/821)، قابلیت انطباق (R=0/853) و خلق عمومی (R=0/921) پیش بینی روحیه کارآفرینی را دارند . به نظر میرسد از طریق آموزش های لازم، می توان هوش هیجانی و در نتیجه آن روحیه کارآفرینی دانشجویان را ارتقا بخشید..

هدف از پژوهش حاضر، بررسی ارتباط استرس و فرسودگی شغلی با اضافه وزن، قند و چربی خون دبیران تربیت بدنی و تاثیر تمرین در منزل بر تغییرات آنها بود. 30 دبیر تربیت بدنی مرد 30 تا 40 ساله دارای اضافه وزن به صورت هدفمند در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه تمرین و کنترل قرار گرفتند. برنامه تمرین شامل تمرینات طناب زنی به مدت هشت هفته به صورت چهار روز در هفته و هر جلسه 45 دقیقه انجام شد. 24 ساعت قبل و 48 ساعت بعد مداخلات مقدار نمونه خونی در وصعیت 12 ساعت ناشتایی برای اندازه گیری تری گلیسرید، HDL و گلوکز گرفته شد و BMI، استرس شغلی و فرسودگی شغلی نیز اندازه گیری شد. بین فرسودگی شغلی و استرس شغلی با BMI، TG و HDL ارتباط معنادار وجود داشت (P<0.05). همچنین تمرین منجر به کاهش استرس و فرسودگی شغلی، BMI و سطوح TG و گلوکز سرم و نیز افزایش سطوح HDL شد که این تغییرات در مقایسه با گروه کنترل معنادار بود (P<0.05). علاوه بر این، بین تغییرات استرس و فرسودگی شغلی با تغییرات BMI، TG، HDL و گلوکز بدنبال هشت هفته تمرین ارتباط معنادار وجود داشت (P<0.05). احتمالا استرس و فرسودگی شغلی منجر به افزایش خطر بیماری های قلبی عروقی می شود. به نظر می رسد که یک دوره تمرین طناب زنی می تواند استرس و فرسودگی شغلی و نیز خطر بیماری های قلبی عروقی و دیابت را کاهش دهد.

تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه بین عدالت سازمانی و اعتماد سازمانی با فضیلت سازمانی در معلمان منطقه زیدون انجام شد. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش از نوع همبستگی است. جامعه آماری آن را کلیه معلمان منطقه زیدون در سال تحصیلی 1397 تشکیل می دهند. از این تعداد، نمونه آماری بر اساس جدول مورگان و گرجسی برابر با 175 نفر و به صورت تصادفی ساده طبقه بندی شده است. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های فضیلت سازمانی کامرون و همکاران (2004) عدالت سازمانی نیهوف و مورمن (1993) و اعتماد سازمانی آلونن و همکاران (2008) استفاده شد. روایی محتوایی هر سه پرسشنامه توسط اساتید و متخصصین علوم تربیتی مورد تایید قرار گرفت و پایایی آنها با روش ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه فضیلت سازمانی، عدالت سازمانی و اعتماد سازمانی به ترتیب برابر95/0، 95/0 و84/0 محاسبه گردید. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آماری رگرسیون چند گانه و ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید. نتایج نشان داد که بین عدالت سازمانی و اعتماد سازمانی با فضیلت سازمانی رابطه مثبت، مستقیم و معنی داری در حد نسبتا قوی وجود دارد. بین فضیلت سازمانی با عدالت سازمانی و ابعاد آن رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد. بین فضیلت سازمانی و اعتماد سازمانی و ابعادش نیز رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد. همچنین نتایج رگرسیون نشان داد که 22% از واریانس فضیلت سازمانی توسط دو متغیر عدالت سازمانی و اعتماد سازمانی تبیین می شود. از میان دو متغیر مذکور اعتماد سازمانی بیشترین نقش را در پیش بینی فضیلت سازمانی دارد.

با پایان یافتن جنگ جهانی دوم و تغییر در ادبیات علمی جهان و الگو های حاکم در عرصه سیاسی و امنیتی، فضای مجازی تحولات عظیمی را طی کرده که در این میان نوع جدیدی از ارتباطات در فضای اینترنت به نام شبکه های اجتماعی مجازی به وجود آمده است. امروزه نیز ارتباطات و تعامل افراد تا اندازه قابل توجهی به فضای مجازی گسترش یافته است. دامنه این تعاملات و ارتباطات فراتر از ایمیل، چت روم ها و وبلاگ نویسی رفته است و در حال حاضر شبکه های اجتماعی مجازی به شکلی جامع تر و گسترده تر این اقدامات را انجام می دهند. شبکه های اجتماعی مجازی با توجه به قابلیت ها و توانایی های منحصر به فرد خود از جمله اطلاع رسانی، آگاه سازی، بسیج کنندگی در حوزه های مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و غیره نقش بسیار مهم و غیرقابل انکاری را ایفا می کنند. شکل گیری شبکه های مذکور مجازی با توجه به قابلیت ها و توانایی های منحصر به فرد خود به نوبه خود مشکلات عدیده ای را در ابعاد مختلف به همراه آورده است.

امروزه اندیشمندان مختلف معتقدند که مهم‏ترین و موثرترین عامل در مدرسه معلمان هستند و در برابر عملکرد شغلی خود و پیشرفت تحصیلی دانش ‏آموزان و اعمال هدفمند در سازمان مسیول می‏ باشند. توسعه حرفه ‏ای معلمان عبارت است از «فرآیندها و فعالیت‏های برنامه‏ ریزی شده برای افزایش دانش، مهارت و نگرش معلمان، به نحوی که موجب بهبود یادگیری دانش آموزان شود». نتایج پژوهش باچینسکی و هانسن نیز نشان داده که توسعه حرفه ‏ای معلمان موجب افزایش دانش محتوایی آنها، استفاده از روش تدریس مبتنی بر پژوهش در کلاس درس و بهبود یادگیری دانش ‏آموزان می ‏شود. از اینرو در تحقیق حاضر، به لحاظ اهمیت مهارت های‏ حرفه ‏ای معلمان به بررسی روش های مختلف تدریس، راهبردهای تدریس از دیدگاه مکاتب مختلف روانشناسی و اهمیت و جایگاه آنها پرداخته است. و در ادامه نقش معلم در فرآیند یاددهی- یادگیری و رویکردهای یاددهی- یادگیری را مورد بررسی قرار می دهد.

در این مقاله به تعریف و صورتبندی دوباره ای از الگوهای کودک، بالغ و والد در نظریه اریک برن با عنوان TA پرداخته شده و آن را NTA نامگذاری نموده ایم. در این ساختار بعد کودک به عنوان منبع انرژی روانی و عامل شادی بخش شخصیت در نظر گرفته شده است و از سوی دیگر کاستی که بر این بعد مفروض است عبارت است از عدم مسیولیت پذیری. بعد والد بعد مدیریتی شخصیت فرد محسوب می شود، این بعد از شخصیت خیرخواه و دلسوز است و در مقابل انتظار دارد دستوراتش بدون چون و چرا اجرا شود. نکته قابل اهمیت در بعد بالغ سطوح بالای برخورد منطقی و مسیولیت پذیری است که به همراه درنظر گرفتن حق آزادی و انتخاب برای خود و نیز برای دیگران باعث می شود شخص بتواند تعامل سازنده ای را میان سه جزء شخصیت ایجاد نماید. در مجموع تعامل سازنده میان هر سه بعد از شخصیت برای تحقق یک شخصیت سالم، لازم فرض شده است اما به شرط آن که خروجی تعاملی شخصیت پس از هماهنگی با دو بعد دیگر از طریق بالغ باشد. یعنی حق آزادی و انتخاب را برای خود و دیگران در نظر بگیرد و مسیولیت عواقب اعمال خویش را پذیرا باشد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی و شناسایی نقاط مثبت و منفی بحران کرونا در آموزش مجازی و الکترونیکی دانشگاه ها بوده است. روش تحقیق از نوع کتابخانه ای بود. پس از طرح مساله، بیان اهمیت و ضرورت مطالعه، به بیان مبانی نظری و پیشینه تحقیقات انجام شده درباره موضوع در داخل و خارج از کشور پرداخته شد. نتایج این تحقیق نشان داد، در دنیای پرتلاطم امروزی با توجه به سیر تحولات آموزش، سیستم آموزشی در حال تغییر و تحول می باشد. با توجه به اهمیت آموزش و کیفیت آن، بسیار حایز اهمیت است که شیوه های آموزش به چه صورت و چگونه خواهد شد و این مهم نیاز به پژوهش های عملی و نظری در این زمینه دارد. یکی از روش های آموزش، آموزش به صورت مجازی و یا از راه دور می باشد که می تواند با تعامل مستقیم و یا غیرمستقیم دانش پذیر باشد. با توجه به این مهم، آموزش به صورت مجازی و به طور خاص نوع غیرتعاملی آن مورد بررسی قرار گرفته شده است و با بررسی آن به خصوص در زمان بحران کرونا و محدودیت های ناشی از آن، شکل جدید آموزش مجازی یعنی بر بستر شبکه های اجتماعی علی الخصوص اینستاگرام مورد بررسی قرار گرفت و این بستر بسیار مناسب و درخور توجه تشخیص داده شد که می تواند در زمینه های مختلف از این شبکه مجازی جهت آموزش استفاده گردد.

پژوهش حاضر با هدف نقش توانمندسازی در پیش‌بینی ابعاد عملکرد شغلی معلمان ناحیه 7 آموزش و پرورش مشهد انجام شد. پژوهش حاضر توصیفی و در روش اجرا از نوع همبستگی بود. برای نیل به هدف مورد نظر تعداد 370 معلم ناحیه 7 آموزش و پرورش مشهد در سال تحصیلی 1401-1400 طبق جدول مورگان (از میان 2800 معلم ناحیه 7 مشهد) با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای، انتخاب شدند. داده‌های پژوهش از طریق 2 ابزار استاندارد، پرسشنامه توانمندسازی کارکنان حسن‌زاده، رجایی‌پور و نوری (1392) و پرسشنامه عملکرد شغلی (زمینه‌ای و وظیفه‌ای) توسط صفا، رضایی و آذرنژاد (1398) گردآوری شد و با استفاده از نرم افزارآماریSPSS به بررسی فرضیات پژوهش پرداخته شد. در پژوهش حاضر به منظور دستیابی به نتایج دقیق و روشن، مولفه عملکرد شغلی معلمان به دو بعد عملکرد وظیفه‌ای و زمینه‌ای تقسیم شد. نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که میان توانمندسازی معلمان با عملکرد وظیفه‌ای و زمینه‌ای آنان رابطه مثبت و قوی وجود دارد که در این میان بین توانمندسازی با عملکرد وظیفه‌ای با ضریب همبستگی 81/0 رابطه قوی‌تری وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون دومتغیره نشان داد که مولفه توانمندسازی توانایی بالایی در پیش‌بینی عملکرد شغلی معلمان را دارا است.