نشریه طبیعت ایران
سال هشتم شماره 1 (پیاپی 38، فروردین و اردیبهشت 1402)

بحران آب و طوفان های گرد و غباری و ماسه های روان، از معضلات اساسی دشت سیستان هستند. دشت سیستان، در شرق کشور به صورت یک چاله فروافتاده است که رودهای هیرمند یا هلمند، خاش رود، فراه رود و خشکه رودهای غربی به آن می ریزند (شکل 1). مجموعه هامون های شش گانه، به نام های پوزک، چنگ سرخ، برینگک، صابری، هیرمند و گودزره دشت سیستان را دربرگرفته اند. هامون ها در واقع یک بوم نظام دریاچه ای موقت (Ephemeral Lake) هستند که همیشه در حال خشک و مرطوب شدن هستند. مساحت هامون های سیستان 5346 کیلومتر مربع (بدون گودزره) است که حدود 64درصد آنها در ایران و مابقی در افغانستان قرار دارد (UNEP, 2006).رود هیرمند که از کوه های بابا در جنوب غربی کابل سرچشمه می گیرد، پس از عبور از ریگستان افغانستان، در نزدیکی شهر زرنج افغانستان با گردش به سوی شمال به مرز ایران نزدیک می شود. کانال آب رسانی نهر لشکری در این قسمت، از رود هیرمند جدا شده و اراضی کشاورزی شهر زرنج را آبیاری می کند. رود هیرمند، در ادامه با گردش به سمت شمال و به نقطه صفر مرزی، وارد و شاخه رود سیستان در این قسمت از آن جدا می شود. این شاخه داخل دشت سیستان جاری می شود و اراضی بخشی از آن و چاه نیمه ها را، که گودال های طبیعی زمین شناسی هستند، تغذیه می کند.

اولین گام در رابطه با حفظ و احیای اکوسیستم های مرتعی، شناخت وضعیت موجود و بهنگام کردن اطلاع پایه مراتع است. دستیابی به اطلاعات پایه‏‎ و بهنگام از مراتع، نیازمند اندازه‏گیری مستمر و بلند مدت آنها و به عبارت دیگر، پایش آنها در یک دوره چندین ساله است که با توجه به تغییرات اقلیمی، خشک سالی های ممتد و نگرانی جوامع بشری، پرداختن به این موضوع، ضرورت بیشتری پیدا می کند (معتمدی و همکاران، 1401). بر همین اساس، طرح «پایش اکوسیستم های مرتعی مناطق مختلف آب و هوایی» از سال 1396، در دستور کار بخش تحقیقات مرتع قرار گرفت. در مرحله اول، همه رویشگاه های مرتعی در مناطق مختلف آب و هوایی کشور، در چهارچوب یک پروژه ملی، ارزیابی (اندازه گیری و پایش) شد. این امر، در شرایطی است که هر یک از 91 رویشگاه مورد پژوهش، از منظر اکولوژیکی و زیست جغرافیایی، متعلق به یک اکوسیستم کلان مرتعی است. هر یک از اکوسیستم های کلان مرتعی نیز دارای هویتی مستقل با خاستگاه اکولوژیکی و رویشگاهی متفاوتی هستند که برداشت و تعریف ناقص از این موضوع، سبب غفلت در شناخت درست این اکوسیستم ها شده است (جلیلی، 1398).

صنوبرکاری در ایران، قدمتی به کهن سالی تمدن ایران دارد، درختان سریع الرشد و زودبازده، از دیرباز برای تولید چوب در کنار رودخانه ها، مسیر آبیاری، باغ ها، زمین های کشاورزی و منازل روستایی کاشته می شدند.درختان صنوبر با ویژگی های منحصر به فرد نظیر قابلیت تولید 30 تا 40 مترمکعب چوب در هکتار در سال (طباطبایی، 1364)، کاربرد فراوان و گسترده در صنایع پیشرفته چوبی و مصارف روستایی و سنتی، قابلیت استفاده از برگ های آن در تغذیه دام، سهولت تکثیر و قابلیت کشت ارقام مختلف در شرایط اکولوژیکی متفاوت، همواره مورد توجه روستاییان و سایر تولیدکنندگان چوب بوده است. بنابراین، از میان گونه های سریع الرشد، صنوبر جایگاه خاص و منحصر به فردی را به ویژه در احداث توده های وسیع درخت کاری برعهده دارد. به گونه ای که اکنون سطوح بسیار وسیعی از کشورهای مختلف جهان نظیر ایتالیا، چین، ترکیه، اسپانیا و...، زیر کشت گونه های مناسب صنوبر قرار دارند.ارزش و اهمیت صنوبرها، تا به آنجا رسیده است که امروزه موسسات بسیاری در دنیا، فعالیت های گسترده ای را پیرامون آنها انجام می دهند. این مطالعات، شامل طیف وسیعی از مطالعات ژنتیکی با هدف پدیدآوردن دورگ ها و کلن های صنوبر برای سازگاری با شرایط آب و هوایی متفاوت و بالا بردن سطح کمی و کیفی چوب هایی است که در مدت زمان کوتاه تری، قابل بهره برداری هستند و ارزش های صنعتی دارند. همچنین، مطالعات بسیاری در مورد شیوه های کاشت و داشت صنوبرها و حمایت و حفاظت از آنها در کشورهای مختلف انجام شده، یا در حال انجام است.

به منظور مقایسه کشت خالص و مخلوط یونجه همدانی و علف گندمی تاجدار (Agropyron cristatum)، آزمایشی در سال های زراعی 1391-1388 در پنج منطقه اکولوژیکی شامل بجنورد، دماوند، اسلام آباد غرب، بروجرد و سمیرم، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط دیم اجرا شد. تیمارها شامل کشت خالص و کشت های مخلوط 33-66، 50-50 و 33-66 درصد از یونجه و آگروپایرون کریستاتوم بودند. میزان بذر یونجه و آگروپایرون کریستاتوم در شرایط تک کشتی به ترتیب 15 و 10 کیلوگرم در هکتار در نظر گرفته شد. محاسبه بذر برای کشت مخلوط بر اساس روش جایگزینی تعیین و متناسب با تیمارها در ردیف های متناوب کشت شد. علوفه تیمارها در مرحله گل دهی، برداشت و درصد پروتیین خام آنها اندازه گیری شد. برای ارزیابی سودمندی نسبی کشت مخلوط نسبت به تک کشتی، از نسبت برابری زمین Land Equivalent Ratio (LER) استفاده شد. هنگامی که این نسبت بیشتر از یک باشد، کارایی کشت مخلوط بیشتر از کشت خالص است. مقایسه میانگین کل مناطق برای عملکرد علوفه نشان داد، کشت خالص یونجه و کشت مخلوط (50درصد یونجه، 50درصد آگروپایرون)، به ترتیب با 1840 و 1766 کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد را داشتند و از لحاظ آماری تفاوت معنی‎داری بین آنها مشاهده نشد. نسبت برابری زمین LER در کشت مخلوط (50درصد یونجه، 50درصد آگروپایرون) در ایستگاه های بجنورد و بروجرد معادل یک و در سایر ایستگاه ها بیشتر از یک بود. در مقایسه میانگین تیمارها از لحاظ درصد پروتیین خام، در همه ایستگاه ها، بیشترین مقدار متعلق به یونجه خالص (12/18درصد) بود و کشت مخلوط (66درصد یونجه، 33درصد آگروپایرون) با 30/15درصد در مرتبه دوم قرار گرفت. کمترین درصد پروتیین خام (48/10درصد) مربوط به کشت خالص آگروپایرون کریستاتوم بود. با توجه به نتایج، عملکرد علوفه کشت خالص یونجه در برخی ایستگاه ها از کشت مخلوط بیشتر بود، با این وجود کشت خالص یونجه برای توسعه چراگاه‎ها توصیه نمی شود، زیرا موجب نفخ و تلف شدن دام ها می شود، ولی کشت مخلوط آن با گراس ها، این خطر را از بین می برد و با فراهم کردن امکان استفاده هرچه بیشتر از این علوفه سرشار از پروتیین، یک جیره متعادل و کامل را برای دام ها تامین می کند. درنهایت، کشت مخلوط (50درصد یونجه، 50درصد آگروپایرون کریستاتوم) با الگوی یک ردیف در میان Intercrop))، با عملکرد علوفه بالا (1766 کیلوگرم در هکتار) و درصد پروتیین متوسط (15/14درصد) برای احیای دیم زارهای کم بازده و مراتع مخروبه توصیه شد.

بیماری های عفونی در انسان ناشی از وجود انواع میکروارگانیسم ها شامل قارچ، باکتری یا ویروس است. مقاومت تدریجی باکتری ها به داروهای شیمیایی و جهش پذیری ویروس ها، اهمیت ساخت داروهای جدید را با عملکرد مناسب و کارایی بالا پر رنگ تر می کند. علاوه بر داروهای شیمیایی و سنتزی نوین، استفاده از فراورده های گیاهی به ویژه اسانس های گیاهی می تواند برای مقابله با این بیماری ها، بسیار سودمند باشد و نقش مکمل و کمک کننده را ایفا کند. به این منظور، اثرات زیستی اسانس های گیاهان شامل اثرات ضدقارچی، ضدباکتری و ضدویروسی با استفاده از نتایج شناسایی ترکیب های تشکیل دهنده اسانس گیاهان معطر و دارویی بومی و انحصاری ایران و نیز نتایج تحقیقات پیشین در خصوص اثرات دارویی این ترکیب ها مرور و بررسی شد. داده ها نشان داد، در میان گیاهان دارویی مورد مطالعه، اسانس گونه های جنس آویشن، مرزنجوش، نعنا، رزماری، میخک، شمعدانی عطری، دارچین و زیره بیشترین اثرات ضدقارچی را دارند. اثرات ضدباکتری اسانس اسطوخودوس، آویشن، نعنا، دارچین، میخک، اکالیپتوس، مریم گلی و درخت چای در مطالعات متعدد نیز تایید شده است. همچنین، گونه های مختلف جنس مرزه، دارچین، اسطوخودوس، مریم گلی، سیاه دانه، ریحان، اکالیپتوس دارای اثرات ضد ویروسی هستند. بنابراین، از اسانس های گیاهی می توان در تولید فراورده های ضد قارچی، ضدباکتری و ضد ویروسی و تهیه داروهای ضدمیکروبی بهره برد.

شب پره شمشادCydalima perspectalis (Walker, 1859) ، یکی از آفات مهم شمشاد و تک‎خوار است، با تغذیه از برگ و پوست ساقه به گیاه خسارت می‎زند و در مواردی باعث مرگ گیاه می شود. برای ردیابی آفت در سال 1396، تعداد 160 تله فرمونی دلتا و برای بررسی امکان کنترل آفت توسط تله‎های فرمونی در سال 1397، 600 تله قیفی در ذخیره‎گاه 450 هکتاری شمشاد جنگلی چشمه بلبل بندر گز در استان گلستان نصب شد. همچنین، تعداد 2 تله نوری و 4 تله نوری- فرمونی با لامپ فتوسل به صورت پنلی- چسبنده در منطقه مورد مطالعه مستقر شد. با استفاده از داده‎های تله‎های فرمونی و نوری سه اوج پرواز برای این شب‎پره تعیین و بهترین زمان برای کنترل شیمیایی و استفاده از فرمون مشخص شد. نتایج به دست آمده بیانگر کارایی تله‎های قیفی- فرمونی در کاهش خسارت شب‎پره شمشاد است. همچنین، نتایج نشان داد تفاوت معنی‎داری بین تعداد شب‎پره‎های شمشاد به دام افتاده در تله نوری همراه با فرمون و بدون فرمون وجود دارد (P- value <0/05)، به‎طوری که تلفیق تله‎های‎ نوری با فرمون، کارایی آنها را بیشتر می‎کند.

گیاه مهاجم گونه بیگانه ای است که در منطقه جدید بومی شده و در حال افزایش جمعیت و پراکنش است. با افزایش تبادلات جهانی و سهولت رفت و آمدها، نرخ ورود گونه های بیگانه در سال های اخیر روندی افزایشی داشته است. در آخرین بررسی ها، تعداد گونه های گیاهی بیگانه ایران با توان رشد خود به خودی 311 مورد بود که 13 گونه از آنها به عنوان مهاجم معرفی شدند. در این بررسی، به ضرورت توجه در به کارگیری سیستم های ارزیابی پیش و پس از ورود برای کاهش اثرات منفی گونه های بیگانه و مهاجم پرداخته شده است. بررسی اثر زیست محیطی و اجتماعی- اقتصادی گیاهان مهاجم از ضروریات لازم برای ارزیابی خطر و تاثیرگذاری آنهاست. اما اطلاعات و آزمایش های محدودی در رابطه با بررسی اثر آنها بر شرایط زیستی، اجتماعی و اقتصادی در ایران وجود دارد. افزایش مطالعات در این زمینه کیفیت و صحت ارزیابی گیاهان بیگانه مهاجم را افزایش می دهد. با در دست داشتن خروجی ارزیابی خطر، اجرای برنامه های مدیریتی و اعمال سیاست های لازم برای کنترل ورود و خروج آنها از مرزهای کشور و استان ها ممکن می شود.

در شماره 36 و 37 نشریه طبیعت ایران، پیرامون مبانی و مباحث نظری احیا و توسعه جنگل، برنامه های گذشته احیا و توسعه، چالش های موجود در این ارتباط و نقاط ضعف و قوت برنامه های کاشت درخت بحث و بررسی شد. همچنین، طرح کاشت یک میلیارد نهال در مدت 4 سال، با توجه به امکانات و شرایط کشور بررسی و به ملزومات اجرای آن اشاره شد.در این شماره چگونگی تهیه نهاده ها و تامین شرایط و امکانات لازم برای انجام این طرح بررسی می شود. در این ارتباط، مسایل مهم تهیه بذر و نهال، توجه به مسایل ژنتیکی، توجه به خصوصیات مختلف گونه های درختی ازجمله سازگاری، مقاومت به خشکی، تنوع ژنتیکی و... توسط مدعوین گرامی بررسی می شود. مهمانان این شماره از گفت و گوهای چالشی جناب آقایان دکتر وحید اعتماد، دکتر رضا احمدی، دکتر کامران پور مقدم، دکتر کامبیز اسپهبدی، مهندس ابراهیمی رستاقی (به صورت وبینار) و دکتر مهدی پورهاشمی هستند که از نظرات ارزشمند ایشان بهره خواهیم برد.

استان چهارمحال و بختیاری از نواحی غنی و متنوع ازنظر گیاهی، جانوری و آب وهوایی است. بوم نظام های مختلفی از جنگل، تالاب، رودخانه، مرغزار و نواحی آلپی را می توان در این استان کوچک یافت. کوه کلار، سومین قله بلند این استان است. موقعیت ویژه جغرافیایی این کوه سبب شده است تا از دیرباز پژوهشگران تنوع زیستی و گردشگران زیادی به سوی آن جلب شوند. زندگی و بقای گیاهان، حیوانات و معیشت عده زیادی از مردم به این کوه وابسته است. دره های متعدد، آبشارها، چشمه ها، تالاب ها، ارتفاعات مختلف و سازندهای مختلف زمین شناسی سبب ایجاد تنوع بسیار در گونه های گیاهی زیستگاه های مختلف این کوه شده است. بخش زیادی از گونه های گیاهی انحصاری ایران در نواحی آلپی و نیمه آلپی قرار دارند که متاسفانه در ایران به ندرت محافظت می شوند. این کوه با داشتن نواحی آلپی و غنای گونه ای فراوان، گزینه ای مناسب برای یک منطقه محافظت شده آلپی است. این کوه خانه گونه های مختلف است که برخی از آنها مانند Hedysarum plumosum Boiss. & Hausskn.، Clinopodium kallaricum (Jamzad) Bordbar و Dionysia bachtiarica Bornm. & Alex. تنها از این کوه گزارش شده اند. همچنین، یکی از سکونتگاه های مهم خرس قهوه ای و سایر پستانداران بزرگ چثه ایران است. چرای بی رویه، برداشت گیاهان، شکار و تغییر کاربری زمین از مهم ترین عواملی هستند که بوم سازگان های این منطقه کوهستانی را به طور جدی تهدید می کنند. ضروری است با انجام اقدامات لازم و افزایش آگاهی عمومی از این کوه حفاظت شود.

شرایط و عوامل آب و هوای نزدیک به زمین، ساده ترین جنبه های معرفی اقلیم هر منطقه را فراهم می کنند. تقسیم بندی اقلیم ها در مقیاس بزرگ، جملگی بر اساس میانگین تعداد زیادی از سیستم های آب و هوایی مختلف است که از مکان های ثبت شده استاندارد به دست آمده است، این ایستگاه ها معمولا در مناطق با پوشش چمن واقع شده اند. به همین دلیل شرایط طبیعی سطح زمین، یا شرایط عوارض انسان سازی که در سطح زمین ایجاد شده است، در شکل دهی ریز اقلیم ها و در مقیاس بزرگ تر، اقلیم های کلان بسیار موثر هستند. در نگاه کلی، اقلیم ها تحت تاثیر فاصله مکانی خود از استوا، یا قطب ها و زاویه تابش خورشید هستند. طول و عرض جغرافیایی در شکل دهی اقلیم ها نقش کلیدی دارد. تغییر شرایط آب و هوایی در فاصله های کم روی زمین، نقش ریز اقلیم ها را روشن می کند. شرایط اقلیمی نزدیک سطح زمین می تواند به دلیل تبادل انرژی، انعکاس تشعشعات خورشیدی، رطوبت، پوشش گیاهی، همچنین، شرایط توپوگرافی طبیعی و نیز سازه های انسان ساز بسیار متفاوت باشد.

تحقیقات پیرامون شناخت، پراکنش و نیازهای اکولوژیک گیاهان دارویی در رویشگاه های طبیعی، دانش بومی، کشت و اهلی کردن، استخراج و شناسایی مواد موثره، اصلاح و معرفی ارقام مناسب برای توسعه سطح زیر کشت، به زراعی و به نژادی و مکانیزاسیون آنها بر عهده وزارت جهاد کشاورزی و دانشکده های کشاورزی و منابع طبیعی است.بررسی و جمع بندی تحقیقات انجام شده نشان می دهد، حدود 1180 پروژه تحقیقاتی خاتمه یافته و 182 پروژه تحقیقاتی در حال اجرا با موضوع گیاهان دارویی در سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی وجود دارد. از این تعداد، 989 طرح/ پروژه خاتمه یافته و 161 طرح/ پروژه در حال اجرا مربوط به موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور (به عنوان متولی اصلی تحقیقات گیاهان دارویی) است و مابقی توسط سایر موسسات تحقیقاتی اجرا شده یا در حال اجراست.

تاریخ کشور ما مملو از داستان زندگی زنان و مردان سخت کوش و بااراده ای است که با وجود ناملایمات، به پیش راندند و نقش ماندگار خود را رقم زدند. تاسیس باغ گیاه شناسی ملی ایران و موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در پیش از نیم قرن گذشته، مجال ظهور دانشمندانی کم نظیر را در علوم طبیعی و گیاهی برای کشور فراهم کرد. آنچه امروز با نام باغ گیاه شناسی ملی ایران شناخته می شود و وجود آن از افتخارات کشور است، نتیجه تلاش افراد متخصص و توانمندی است که عمر خود را وقف ایجاد آن کردند و کاشت هر یک گیاه در آن، برایشان ماموریتی شبانه روزی بوده است تا امروز که حاصل عمر ایشان، باغ گیاه شناسی ملی ایران را با تنوع بیش از 4000 گونه گیاهی، در کنار مجموعه هرباریوم مرکزی ایران، تبدیل به سرمایه ای بی مانند برای نسل های آینده کرده است.سرکار خانم دکتر زیبا جم زاد از جمله تاثیرگذارترین افراد در احداث و تکمیل رویشگاه ها و کلکسیون های باغ گیاه شناسی و پرورش و آموزش کارشناسان و محققان علاقه مند و متخصص بوده است. جدیت، دقت، تمرکز، نکته سنجی، سخت کوشی و مطالعه مستمر از ایشان شخصیت یگانه ای ساخته است که در همه حیطه های فعالیتشان طی دوران کاری خود آثار ماندگاری برجای گذاشته اند تا جایی که گفتن و نوشتن از تاریخچه باغ گیاه شناسی ملی ایران و موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور بدون ذکر فعالیت های ایشان میسر نیست.

مهرگیاه Mandragora جنسی از تیره سیب زمینی Solanaceae است که 6 گونه در جهان دارد. گونهM. autumnalis Bertol.، تنها گونه خودروی موجود در ایران، در سایر مناطق جهان نیز می روید، حضور این گونه در فلور ایران، برای اولین بار در سال 1393 از منطقه حفاظت شده شیمبار در استان خوزستان گزارش شد. مشاهده های میدانی نشان داد، این گونه در منطقه حفاظت شده شیمبار تنها در 4 نقطه حضور دارد و سطح اشغال آن در کل، حدود 6/0 کیلومترمربع و محدوده حضور آن حدود 5/1 کیلومترمربع است و به طور میانگین تعداد 5 تا 25 پایه آن در هر نقطه جمعیتی مشاهده می شود. با توجه به حضور این گیاه تنها در یک رویشگاه در ایران، سطح اشغال کمتر از 10 کیلومترمربع و تعداد افراد بالغ کمتر از 50 فرد، این گونه در ایران در بحران انقراض (Critically Endangered/CR) قرار دارد. رویشگاه این گونه اگرچه در منطقه حفاظت شده است، به دلیل عواملی مانند جنگل زدایی، آتش سوزی، چرای بی رویه و حضور عشایر کوچ رو، روستاهای حاشیه تالاب و حضور گردشگران به شدت تحت تاثیر عوامل تخریبی انسان ساز است و لازم است دستگاه های اجرایی مرتبط، نسبت به حفاظت از این گونه و جمعیت های محدود آن توجه ویژه و برنامه ریزی مناسبی داشته باشند.

در یک ارتباط شگفت انگیز، ماده غذایی، نه درجه حرارت، مهم ترین عامل محرک انتشار میکروبی دی اکسید کربن است. بزرگ ترین مخزن کربن روی زمین، خاک این سیاره است، یکی از بزرگ ترین ترس های موجود در این سیاره در حال گرم شدن این است که بخش چشمگیری از کربن خاک، آزاد و تبدیل به دی اکسید کربن (CO2) شود و درنهایت سرعت گرم شدن آن را افزایش دهد.بازیگران کلیدی این داستان، میکروب های خاک هستند، شکل غالب حیات روی زمین، که می توانند برگ های افتاده درختان، کنده های پوسیده و ریشه های مرده آنها و سایر مواد آلی را به کربن آلی خاک تبدیل یا آنها را به صورت CO2 در جو آزاد کنند.یک گروه بین المللی از محققان به حل یکی از پیچیده ترین پرسش های مربوط به میکروب های خاک و تغییرات آب و هوایی کمک کرده اند: گرم شدن سیاره چه تاثیری بر چرخه کربن میکروب ها دارد؟

گل های میمون در طیف غنی از رنگ ها، از زرد تا صورتی و از قرمز تیره تا نارنجی می درخشند، اما حدود 5 میلیون سال پیش، برخی از آنها رنگ زرد خود را از دست دادند. در ماه فوریه، در دهمین شماره مجله Science، گیاه شناسان دانشگاه Connecticut در مانسفیلد توضیح می دهند که چه اتفاق ژنتیکی منجر به حذف رنگدانه زرد این گیاه شده است و پیامدهای این حذف برای تکامل گونه های آن چه بوده است.     گل های میمون به رشد در خاک های نامساعد و غنی از مواد معدنی، که سایر گیاهان نمی توانند در آن رشد کنند، همچنین تنوع در شکل و رنگ شهرت دارند. آنها نمونه ای از یک کتاب راهنما هستند که نشان می دهند چگونه یک تغییر تک ژنی، می تواند منجر به ایجاد گونه جدیدی شود. در این مورد، یک گونه گل میمون در حدود 5 میلیون سال پیش، رنگدانه های زرد گلبرگ هایش را از دست داد و رنگ صورتی به خود گرفت تا زنبورها را برای گرده افشانی به خود جذب کند. بعدها، گونه ای در نسل های آینده، جهش ها را در ژنی به نام YUP جمع آوری و رنگدانه های زرد را بازیابی کرد و منجر به تولید گل های قرمز شد، این گونه دیگر زنبورها را به خود جذب نمی کرد، در عوض، مرغ مگس خوار کار گرده افشانی را برای آنها انجام می داد و منجر به جدایی ژنتیکی گل های قرمز و ایجاد گونه جدید می شد.

در ایالت میسوری (Missouri)، جنگل ها باارزش ترین اکوسیستم منابع طبیعی محسوب می شوند، از آنجایی که افزایش دمای ناشی از تغییرات اقلیمی روی اکوسیستم های جهانی تاثیرگذار است، جنگل ها برای سازگاری با این تغییرات و ادامه بقای خود در یک جهان گرم تر تحت فشار هستند. همین امر منجر به معرفی مفهوم «نقطه پژمردگی اکوسیستم» توسط محققان شد که بیانگر پاسخ کل جنگل ها به خشک سالی است.در مطالعه جدیدی که توسط جفری وود (Jeffrey Wood) محقق دانشگاه میسوری انجام شده است، مفهوم «نقطه پژمردگی اکوسیستم» چگونگی واکنش کل جنگل ها به خشکی توضیح داده شد. وود و گروه تحقیقاتی او نشان دادند، وقتی جنگل ها به نقطه پژمردگی اکوسیستم خود می رسند، به درستی عمل نمی کنند، به عنوان مثال توانایی آنها در جذب دی اکسید کربن کاهش می یابد. در این بررسی وود برای اینکه نحوه واکنش جنگل را در دوره های خشکی به درستی نشان دهد، اندازه گیری تبخیر- تعرق (از دست دادن آب از سطح گیاه به صورت بخار به اتمسفر) و وضعیت آب اکوسیستم را با هم ترکیب کرد که بیانگر روند از دست دادن آب در اکوسیستم جنگل است.

با پیشرفت فناوری در حوزه فراورده های مرکب چوبی، روش های تولید این محصولات طی سالیان اخیر با پیشرفت های چشمگیری همراه بوده است. براساس آمار و ارقام منتشر شده توسط منابع معتبر آماری، این محصولات در سال های اخیر سهم بزرگی از بازارهای فراورده های مرکب چوبی را به خود اختصاص داده اند. تخته فیبر یکی از این محصولات متشکل از الیاف گونه های چوبی و نیز مواد لیگنوسلولزی است که با استفاده از رزین به عنوان عامل اتصال دهنده و مواد افزودنی، تحت فشار و حرارت پرس تولید می شود. تخته فیبر کاربردهای فراوانی در حوزه های مختلف از جمله صنایع مبلمان، کابینت، مصالح ساختمانی، محصولات دکوری و غیره دارد. این کاربردها بر مبنای تغییر دانسیته این محصول پایه گذاری شده اند و بر این اساس به سه دسته تخته فیبر عایقی، تخته فیبر دانسیته متوسط (MDF) و تخته فیبر سنگین طبقه بندی می شوند.