نشریه پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش
پیاپی 56 (بهمن 1401)

هدف پژوهش حاضر پیش بینی شادکامی بر اساس سبک های تفکر، خلاقیت و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در دانشجویان بود. روش پژوهش توصیفی همبستگی می باشد، جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان اقبال لاهوری مشهد بود که در این پژوهش به روش نمونه گیری در دسترس 250 نفر انتخاب شدند. برای ارزیابی متغیرها از پرسشنامه شادکامی آکسفورد (OHI، آرگایل ولو 1990) و آزمون خلاقیت ، پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان ، پرسشنامه سبک های تفکر استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی مانند (میانگین و انحراف معیار) و همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد. نتایج نشان داد که خلاقیت و سبک های تفکر و راهبرد های تنظیم شناختی با شادکامی را بطه مثبت معناداری دارد و می تواند آن را پیش بینی کند.همچنین بین شادکامی با خلاقیت را بطه مثبت معنا داری وجود دارد. نتایج پژوهش حکایت از آن داشت که سبک های تفکر، خلاقیت و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان، شادکامی را در دانشجویان پیش بینی می کند.

مقاله حاضر با هدف بررسی تلفیق مهارت های تفکر در محتوای دروس انجام گرفت. این مقاله، در ابتدا با توجه به اینکه امروزه، بسیاری از نوجوانان در رویارویی با مسایل زندگی توانایی‌های لازم و اساسی را ندارند و در مواجهه با مشکلات روزمره و مقتضیات آن آسیب‌پذیرند، جایگاه و ضرورت آموزش مهارت‌های فکری به دانش‌آموزان نوجوان برای مواجه شدن با مسایل دنیای امروز و جایگزین کردن روش‌ها و نگرش‌های علمی پژوهش‌محور، به جای انتقال و ذخیره ‏سازی حقایق علمی، همچنین آموزش تلفیقی در مقایسه با روش سنتی مورد بحث قرار گرفته است. پس از طرح مسیله و ضرورت توجه به آن، برخی از ویژگی‌های بارز رشد نوجوانان و دلالت آن‌ها بر آموزش مهارت‌های زندگی و نظریه‏ های هم‌سوی مهارت‌های تفکر (انتقادی، خلاق، حل مسیله) تجزیه و تحلیل شده است. که بعد از تحلیل تیوری‌های موافق این رویکرد، به تجزیه و تحلیل مفاهیم و تعاریف تفکر انتقادی و تلفیق پرداخته و آموزش تفکر خلاق و روش حل مسیله را، با استناد به دیدگاه‌های مختلف صاحب‌نظران تربیتی، روشی موثر برای پرورش تفکر پژوهشی معرفی کرده است. یافته های پژوهش نشان داد، آموزش تلفیقی در مقایسه با روش سنتی تاثیر بیشتری بر تفکر انتقادی و شادکامی دانش آموزان نوجوان دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه هوش اخلاقی و خرد سازمانی با رشد حرفه ای معلمان ابتدایی شهرستان بهبهان انجام شد. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش از نوع همبستگی است. جامعه آماری آن را کلیه معلمان ابتدایی شهرستان بهبهان در سال تحصیلی 1399 تشکیل می دهند. از این تعداد، نمونه آماری بر اساس جدول مورگان و گرجسی برابر با 230 نفر و به صورت تصادفی طبقه بندی شده است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه هوش اخلاقی کالشون (2006)، خرد سازمانی براوین و گرین (2006) و رشد حرفه ای آک فیلت و کوت (2005) استفاده شده است. روایی محتوایی هر سه پرسشنامه توسط اساتید و متخصصین علوم تربیتی مورد تایید قرار گرفت و پایایی آنها با روش ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه هوش اخلاقی، خرد سازمانی و رشد حرفه ای به ترتیب برابر(0.87)، (0.84) و (90) محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق روش های آماری چند گانه و ضریب همبستگی پیرسون با کمک نرم افزار SPSS 24 انجام شد. نتایج نشان داد که بین هوش اخلاقی و مولفه های آن و خرد سازمانی و مولفه های آن با رشد حرفه ای معلمان رابطه مستقیم و معنا داری در حد متوسط وجود دارد. همچنین نتایج رگرسیون نشان داد که هوش اخلاقی و خرد سازمانی به ترتیبب بیش از 67% و 30% از تغییرات مربوط به رشد حرفه ای معلمان را پیش بینی و تبیین می کنند. پیشنهاد می شود رشد حرفه ای و هوش اخلاقی و مهارت های سازمانی معلمان از طریق کارگاه های دانش افزایی تقویت شود.

پژوهش حاضر به روش مروری توصیفی است که برای‌ جمع آوری اطلاعات از منابع مکتوب و کتابخانه ای معتبر که در این زمینه انجام شده است مراجه کرده ایم. معلمان در کشورها و ملل مختلف دارای نقش کلیدی و حیاتی هستند که با تربیت نسل آینده هر کشوری، در واقع آینده آن کشورها را رقم میزنند. به همین دلیل در کشورهای مختلف اهمیت معلمان و شغل معلمی در اسناد و قوانین مختلف اهمیت مییابد. در ایران نیز در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بر نقش الگویی و جایگاه معلمین تاکید و راهکارهای متعددی برای دستیابی به آن پیشبینی شده است.پژوهشهای متعدد نشان میدهد که انگیزه اولیه معلمان برای ورود به این شغل تاثیر مهمی بر اهداف، باورها رفتارها و رضایت شغلی آنان دارد و بر انگیزه و یادگیری دانش آموزان نیز تاثیرگذار است. هر قدر معلمی از انگیزه کاری بالاتری برخوردار باشد به همان میزان می تواند در کلاس از کارایی بیشتری برخوردار گردد. یافته های پژوهشی بیانگر این مطلب است که معلمانی که دارای انگیزه بالاتری هستند، دانش آموزان شان از پیشرفت تحصیلی بالاتری برخوردار می شوند معلمان در کنار تخصص مورد نیازشان، باید روی شخصیت و انگیزه خودشان نیز کار بکنند و مهارت‌های لازم را به دست آورند.

هدف از انجام این پژوهش، بررسی تاثیرآموزش مهارتهای حرفه ای معلم بر پایه الگوی گوردون برخودباوری و انگیزه پیشرفت دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی بوده است. روش تحقیق در این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون –پس آزمون است . جامعه ی آماری پژوهش شامل کلیه ی معلمان و دانش آموزان دختر شهر خرمشهر در سال تحصیلی 1401-1400 بود. حجم نمونه شامل 40 نفر دانش آموزان دختر پایه ششم و 4 معلم آنها بوده است که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری به کار رفته در این پژوهش شامل پرسشنامه خودباوری آزادی (1389) و پرسشنامه انگیزه پیشرفت برنارد واینر(1978) بوده است.ابتدا از دانش آموزان 4 کلاس پایه ششم پیش آزمون خودباوری و انگیزه پیشرفت گرفته شدسپس از بین این افراد ، 40 دانش آموز که نمره کسب شده آن ها پایین تر از همه بود، به طورتصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند پس از آموزش مهارتهای حرفه ای معلم برپایه الگوی گوردون به معلمان گروه آزمایش(در طی 12جلسه 45 دقیقه‌ای) از آزمودنی ها پس آزمون به عمل آمد. به منظورتجزیه و تحلیل داده ها در بخش روش های آمارتوصیفی از میانگین و انحراف معیار و در بخش استنباطی از تحلیل کوواریانس با SPSS 23 استفاده شد .نتایج به دست آمده نشان داد که میزان خودباوری و انگیزه پیشرفت در گروه آزمایشی نسبت به گروه کنترل بیشتر و تفاوت بین میانگینهای آنها معنادار است. بنابراین آموزش مهارتهای حرفه ای معلم برپایه الگوی گوردون به معلمان بر خودباوری و انگیزه پیشرفت دانش آموزان دختر پایه ششم تاثیر معناداری داشته است.. بنابراین آموزش مهارتهای حرفه ای بر پایه الگوی گوردون به دلیل استفاده از فنونی مانند افزایش « زمان تدریس، یادگیری» ، بهبود کیفیت رابطه ی معلم – شاگردی، ایجاد «تعاریف عملی» برای مفروضاتی مثل« احترام به خواسته های دانش آموزان»،« تعلیم و تربیت موثر»، «جو کلاس» «آزادی یادگیری» « تعلیم و تربیت انسانی» « معلم به عنوان شخص مرجع»، «ایجاد ارتباط دو جانبه »، خودباوری و انگیزه پیشرفت دانش آموزان را بهبود بخشیده است.

مطالعه حاضر با هدف بررسی مداخلات روانشناختی موثر بر عملکرد حرکتی کودکان تاخیر رشدی انجام پذیرفته است. بررسی اطلاعات در پژوهش حاضر به صورت مروری نظام مند انجام گرفته است. روش شناسی این پژوهش مبتنی بر گرداوری، طبقه بندی و خلاصه کردن یافته های مقالات علمی – پژوهشی مرتبط با مداخلات روانشناختی موثر بر عملکرد حرکتی کودکان تاخیر رشدی بین سال های 2002 تا 2022 میلادی و مستخرج از پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی شامل: Magiran، SID، Google Scholar، Scopus، PubMed و Science Direct با کلید واژه های تاخیر رشدی، تاخیر حرکتی، مداخلات روانشناختی، مداخلات بهنگام، درمان- عصبی – رشدی، یکپارچگی حسی، بازی درمانی، مداخلات ادارکی – حرکتی انجام شده است. از بین 180 مقاله انتخاب شده اولیه با لحاظ کردن معیارهای ورود و خروج، تعداد 12 مقاله جهت بررسی نهایی انتخاب شدند. نتایج به دست آمده از مطالعه نشان داد مداخلات روانشناختی از جمله: مداخلات به هنگام، مداخلات ادراکی – حرکتی، بازی درمانی، تمرینات ثبات مرکزی، یکپارچگی حسی – حرکتی، بازی بومی – محلی، مداخلات رایانه ای – حرکتی و درمان رشدی – عصبی هر کدام نقش بسزایی در اثربخشی و بهبود مهارت های حرکتی کودکان تاخیر رشدی دارند.

با بررسی مطالعات انجام شده می توان استنباط کرد که هر کدام از مداخلات روانشناختی مبتنی بر دیدگاه خاصی است و از منظر خود باعث تقویت عملکرد حرکتی کودکان تاخیر رشدی می شوند و برخی مداخلات نیز از با استفاده ترکیبی از روش ها احتمال تاثیرگذاری را افزایش می دهند. همچنین با توجه به سن بحرانی مهارت های عصب روانشناختی به ویژه عملکرد حرکتی مدنظر پژوهش، هرچه مداخلات در سنین پایین تر انجام گیرد نتایج بهتری خواهند داشت.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیرات شعر و قصه و نقش آن ها در آموزش و یادگیری است.این مقاله به روش مروری توصیفی و برای گردآوری اطلاعات آن تلاش شده است که به منابع کتابخانه ای معتبر مراجعه گردد. از همان زمان گذشته قصه وسیله ای برای رفع نیازهای روانی کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان به شمار می رفت و از آن به عنوان یک روش تدریس برای یادگیری و آموزش بهره می گرفتند. از آنجایی که دانش آموزان به خصوص دانش آموزان ابتدایی به شنیدن قصه علاقه نشان می دهند میتوان از این روش تدریس خلاق یعنی قصه گویی استفاده کرد. یک روش دیگر جذاب دیگر هم استفاده از شعر خوانی است این دو موضوع یعنی قصه گویی و شعر خوانی از جذابیت و اهمیت زیادی برخوردار بودند به همین علت هم در مقاله به شرح و تفسیر آن پرداخته ایم‌. شعر هم اهمیت زیادی دارد و یکی از مهارت های هفت گانه که در زمان قدیم هم به آن اهمیت می دادند شعر خواندن بود همچنین از آنجایی که کودکان و دانش آموزان زیبایی و آهنگین بودن کلام را دوست دارند یادگیری از طریق شعر هم می‌تواند ماندگاری زیادی داشته باشد. در مقاله حاضر به شرح و توضیح هر یک پرداخته شده است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر مهارت‌های مدیریتی مدیران بر خودکارآمدی و رشد رفتارهای اخلاقی معلمان انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران و معلمان مقطع ابتدایی شهرستان مریوان در سال تحصیلی 1402-1401 به تعداد 1030 نفر (70 نفر مدیر و 960 نفر معلم) بودند. از بین جامعه آماری براساس جدول مورگان و بعد از مشورت با اساتید محترم، تعداد 333 نفر (59 نفر مدیر و 274 نفر معلم) به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه مهارت‌های مدیریتی مدیران کاتز (1974)، خودکارآمدی تحصیلی جینکز و مورگان (1999) و سیاهه رفتار اخلاقی لوزیر (1990) بود. داده‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و آمار استنباطی همچون ماتریس همبستگی و رگرسیون چندگانه گام به گام و با کمک نرم افزار spss نسخه 26 تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحلیل‌ها نشان دادند رابطه معناداری بین مهارت های مدیریتی مدیران با خودکارآمدی و رشد رفتارهای اخلاقی معلمان وجود دارد. همچنین 63/0 درصد از خودکارآمدی و رفتارهای اخلاقی معلمان را مهارت های مدیریتی مدیران پیش‌بینی می‌کند. براساس نتایج حاصل می‌توان بیان نمود که مهارت های مدیریتی مدیران نقش اساسی در عملکرد معلمان و بالا بردن رفتارهای اخلاقی آنها دارد که باید به آن توجه ویژه‌ ای کرد.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر طلاق والدین بر پرخاشگری کودکان است. این پژوهش به روش توصیفی- مروری نوشته شده است و برای جمع آوری آن به مقالات، اسناد و مکاتب معتبر در این زمینه مراجعه شده است. خانواده اولین هسته اجتماع و اساسی ترین بنیاد جامعه است که نقش مهمی در سلامت روانی کودکان برجای می‌گذارد. با این وجود خانواده‌ها در هر جامعه‌ای دچار آسیب‌‌های متعددی می‌شوند که یکی از آن‌ها طلاق است. طلاق یکی از مهم‌ترین عوامل آسیب روانی و اجتماعی کودکان می‌باشد. کودکان با طلاق والدین این احساس را دارند که امید و دنیایشان از هم پاشیده شده است زیرا خانه و خانواده تنها امید و پناهگاه آن‌ها است. ناامنی در تعاملات اجتماعی، مشکلات اقتصادی، مشکلات ساختاری خانواده، مشکلات تحولی و رشدی، نشانه‌های افسردگی، الگوهای ناکارآمد سازگاری و مشکلات تحصیلی به عنوان پیامدهای طلاق والدین بر فرزندان شناسایی شد. طلاق والدین یکی از عمده‌ترین رویدادهایی است که باعث پرخاشگری رفتاری است که شخص به واسطه آن عملی را به قصر آسیب رساندن به خود یا دیگران انجام می‌دهد. نتایج بدست آمده از تحقیقات پیشین نشان می‌دهد که میزان پرخاشگری و عزت نفس کودکان طلاق تفاوت معناداری با کودکان عادی داشته است. یعنی میزان پرخاشگری کودکان طلاق بیشتر از میزان پرخاشگری کودکان عادی است.