نشریه پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش
پیاپی 61 (تیر 1402)

زمان گذار از دبیرستان به زندگی دانشجویی، دوره ای از چالش روانی و سازگاری است. زندگی دانشجویی با چالش ها و موقعیت های استرس زای فراوانی همراه است و توانایی سازگاری و پاسخ گویی انعطاف پذیر به این چالش ها و استرس ها، به عنوان یک عامل ضروری برای سلامت روانی پیشنهاد شده است. در همین راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه تنظیم هیجان و تاب آوری در دانشجویان با میانجی گری عزت نفس انجام گرفت. این پژوهش از ماهیت توصیفی برخوردار بوده و از نظر نوع طرح نیز، در دسته مطالعات همبستگی-مدل یابی معادله ساختاری قرار می گیرد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانشجویان مشغول به تحصیل دانشگاه های تبریز در سال تحصیلی 1402-1401 تشکیل دادند و تعداد 205 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار SPSS-25 و تحلیل مسیر با نرم افزار AMOS-24 نشان داد تنظیم هیجان و زیرمولفه های آن (سرکوب بیانی و ارزیابی مجدد شناختی) رابطه معنادار با تاب آوری دارد. هم-چنین نتایج حاکی از رابطه معنادار تنظیم هیجان و تاب آوری به واسطه عزت نفس می باشد. بر همین اساس می توان گفت تنظیم موثر هیجانات می تواند عزت نفس را تقویت کند، که به نوبه خود تاب آوری افراد را افزایش داده و آن ها را قادر می سازد که به طور سازگارانه به موقعیت های استرس زا واکنش نشان دهند.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش فلسفه بر اساس مدل (p4c) بر هوش اجتماعی، تعامل اجتماعی و جهت گیری تحصیلی در دانش آموزان بود.

روش پژوهش، نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه ششم شهر زهک بودند. نمونه مورد نظر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای 30 نفر بصورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه (15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه گواه) قرار گرفتند.ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه هوش اجتماعی ترومسو (2007) و تعامل اجتماعی گلاس (1994) بود.

نتایج با استفاده از روش آماری تحلیل کواریانس در سطح معنی داری 05/0، نشان داده شد که آموزش فلسفه بر اساس مدل (p4c) با توجه به میانگین هوش اجتماعی دانش آموزان گروه آزمایش نسبت به میانگین گروه گواه، موجب افزایش هوش اجتماعی دانش آموزان گروه آزمایش شده است. آموزش فلسفه بر اساس مدل (p4c) با توجه به میانگین تعامل اجتماعی دانش آموزان گروه آزمایش نسبت به میانگین گروه گواه، موجب افزایش تعامل اجتماعی دانش آموزان گروه آزمایش شده است. آموزش فلسفه بر اساس مدل (p4c) با توجه به میانگین جهت گیری تحصیلی دانش آموزان گروه آزمایش نسبت به میانگین گروه گواه، موجب افزایش جهت گیری تحصیلی دانش آموزان گروه آزمایش شده است.

فلسفه برای دانش آموزان تلاشی است برای توسعه فلسفه با این هدف که استدلال و داوری منطقی در قالب فلسفه به دانش آموزان آموخته شود. این برنامه درصدد پرورش هوش اجتماعی، تعامل اجتماعی و جهت گیری تحصیلی، تقویت قدرت استدلال، داوری، کمک به رشد مهارت های مربوط به تفکر سالم در کودکان و نوجوانان و برانگیختن سطوح بالای تفکر در کندوکاو مشترک میان اعضای گروه است.

آرامش در زندگی انسان نقش مهمی ایفا می کند و بخشی از این آرامش با ازدواج به دست می آید.. آرامش از دیدگاه قرآن و روایات، از جایگاه کلیدی و مهمی برخوردار است که موجب ارتقای کیفی و پایدار زندگی می گردد. خداوند برای سعادت انسان، قوانین و دستورهایی مشخص کرده که اگر از آن ها پیروی شود موجب آرامش در زندگی مشترک می شود که در واقع یکی از اهداف ازدواج به شمار می آید. این تحقیق با استفاده از منابع کتابخانه ای و به روش توصیفی تحلیلی به بررسی نقش ازدواج در آرامش روان انسان پرداخته است.

هدف از انجام این تحقیق بررسی تاثیر سلامت سازمانی بر اعتماد سازمانی با نقش میانجی اخلاق حرفه ای معلمان مدارس دوره متوسط اول بوده است. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش تحقیق توصیفی – همبستگی بوده است که داده های تحقیق با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری شده است. جامعه آماری این تحقیق متشکل از معلمان مدارس دوره متوسطه اول در شهر تهران بوده که به منظور نمونه گیری از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شده است و حجم نمونه با استفاده از فرمول کرجسی مورگان 363 نفر برآورد شده است. در این تحقیق به منظور سنجش متغیر سلامت سازمانی از پرسشنامه ساعتچی و همکاران (1389)، برای سنجش متغیر اعتماد سازمانی از پرسشنامه یو و کاناواتاناچایی (2002) و برای سنجش متغیر اخلاق حرفه ای از پرسشنامه کادوزیر (2002) استفاده شده است. داده های حاصل از پرسشنامه در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزارهای SPSS و SmartPLS تحلیل شده است. نتایج حاصل از معادلات ساختاری و آزمون فرضیه های تحقیق نشان داد که سلامت سازمانی بر اعتماد سازمانی و اخلاق حرفه ای تاثیر مثبت و معنادار دارد. همچنین این تحقیق نقش میانجی اخلاق حرفه ای در رابطه سلامت سازمانی و اعتماد سازمانی را تایید نموده است.

در فرآیند آموزش و یادگیری عوامل متعددی دخیل هستند و محققان همواره برای بهبود و تسریع این فرآیند به دنبال راهکارهایی بوده اند. هوش هیجانی و هوش شناختی از جمله مهم ترین این عوامل هستند . هوش هیجانی مجموعه ای از قابلیتهای غیرشناختی است که توانایی فرد را در سازگاری با مقتضیات محیطی و فشارهای حاصله افزایش می دهد و عامل موثر و تعیین کننده در برآیندهای زندگی واقعی مانند موفقیت در مدرسه و تحصیل، موفقیت در شغل و روابط بین شخصی و به طورکلی در کنش وری سلامت است . اما هوش شناختی به توانایی یادگیری گفته می شود . پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر رابطه هوش هیجانی و هوش شناختی بر یادگیری دانش آموزان و به روش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا انجام شده است . نتایج پژوهش حاکی از آن است که نظام آموزش و پرورش و معلمان با تقویت و ارتقای هوش هیجانی در همان دوران کودکی و با برنامه ریزیهای سازمان یافته می توانند سطح کیفیت یادگیری آنها را ارتقا داده و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را تحت تاثیر قرار دهند.

هدف پژوهش حاضر، اثربخشی فرزندپروری مثبت بر آسیب های دوران کودکی مادران دارای کودک دچار ترس از کرونا بود. این پژوهش از نوع مطالعات شبه تجربی است که با طرح پیش آزمون، پس آزمون به همراه گروه کنترل می باشد. برای رسیدن به این هدف جامعه آماری آن شامل تمامی کودکان دچار ترس از کرونا بین سنین 6 تا 10 ساله منطقه 5 استان تهران می-باشد. حجم نمونه پژوهش با استفاده از شیوه نمونه گیری در دسترس، 30 نفر با توجه به اهداف و فرضیه تحقیق انتخاب می شوند. 15 نفر مربوط به کودکان دچار ترس از کرونا و 15 نفر سایر کودکان عادی نیستند، می باشد. در این پژوهش پرسشنامه آسیب های کودکی برنشتاین و فینک (1998) و مداخله آموزشی فرزندپروری در 10 جلسه 45 دقیقه ای بر روی گروه نمونه اجرا شد. در این پژوهش با توجه به ساختار پژوهش و ارزیابی پیش آزمون و پس آزمون، داده ها از طریق آمار توصیفی و آمار استنباطی(تحلیل کوواریانس) تجزیه و تحلیل شد و جهت انجام تمام امور تحلیل آماری از نرم افزار SPSS ورژن24 استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که که مداخله آموزشی توانست آسیب های دوران کودکی را به طور معناداری کاهش دهد.

یکی از زیر بنایی ترین نهادهای تمامی جوامع بشری پس از خانواده، آموزش و پرورش است. آموزش و پرورش به عنوان اساسی ترین نهاد تربیتی کشور پایه گذار شخصیت دینی، علمی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی نسل آینده است . برای دستیابی به آموزش و پرورشی مطلوب و هدفمند ، باید با بینشی عمیق متکی بر مطالعات جامع و با حصول صلاحیت های کاملا تخصصی و حرفه ای و فعالیت هایی جهت دار و با در نظر گرفتن جنبه های مختلف به برنامه ریزی پرداخت .گروه های آموزشی به عنوان مجامع آموزشی ، پرورشی و پژوهشی با این اندیشه به وجود آمده اند که ضمن برقراری تعامل و ارتباط سازنده بین دبیران و با جلب مشارکت آنان در فرآیند تعلیم و تربیت ، زمینه استفاده از تجارب و اطلاعات علمی ، آموزشی و حرفه ای صاحبنظران و دبیران در رابطه با روش های تدریس ، شیوه های اندازه گیری و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی ، کاربرد تکنولوژی آموزشی ، تقویت زمینه تحقیق و پژوهش در زمینه بررسی مسایل و مشکلات آموزش و پرورش و در نهایت بهبود کیفیت آموزشی و پرورشی را فراهم آورند . پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر ساختاری نقش گروه های آموزشی و بازرسی بر کیفیت عملکرد معلمان در مدارس و به روش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا انجام شده است . نتایج پژوهش حاکی از آن است که معلمان هر جامعه ای، اصلی ترین عنصر تاثیرگذار بر پیشرفت و بقا یک جامعه اند و عملکرد بهینه آنان می تواند تضمین کننده موفقیت یک جامعه باشد . نقش گروه های آموزشی به عنوان مشاور ، ارزیاب، هماهنگ کننده و رهبر گروه در مدارس تاثیر قابل توجهی بر کیفیت عملکرد معلمان دارند .

امروزه، مهمترین دغدغه نظام آموزش و پرورش یک کشور، ایجاد بستری مناسب جهت رشد و تعالی سرمایه های فکری در جامعه اطلاعاتی و دانایی محور میباشد. از این رو، نظام آموزشی را زمانی میتوان کارآمد و موفق دانست که عملکرد تحصیلی دانش آموزان آن در دوره های مختلف دارای بیشترین و بالاترین رقم باشد. همه پیشرفتها و سیر صعودی بشر امروزی به نحوی به یادگیری وی مربوط می شود. این بدان معناست که انسان از طریق یادگیری ، رشد فکری می یابد و از طرفی خود یادگیری نیز از رشد فکری تاثیر می پذیرد . پژوهش حاضر با هدف بررسی سبک های یادگیری ، ویژگی های شخصیت و عملکرد تحصیلی دانش آموزان و به روش توصیفی – تحلیلی انجام گرفته است . یافته های پژوهش حاکی از آن است که بررسی و جستجو در بین روش ها و سبک های مختلف یادگیری در کنار توجه به ویژگی های شخصیتی دانش آموزان و تحلیل ارتباط آن با عملکرد تحصیلی آنها ، منجر به ایجاد یادگیری مطلوب و پایدار در دانش آموزان می گردد .

هدف اصلی در پژوهش حاضر بررسی رابطه بین جو عاطفی خانواده با سرزندگی تحصیلی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی گنبدکاوس بود، روش تحقیق این پژوهش از نوع توصیفی همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان پایه ششم ابتدایی شهر گنبد بوده که به تعداد 2400 نفر می باشد. تعداد نمونه بر مبنای جدول کرچسی و مورگان، 360 نفر می باشد که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. و ابزار تحقیق پرسشنامه جو عاطفی خانواده (هیل برن، 1964) و پرسشنامه (حسین چاری و دهقانی زاده، 1391) می باشد. نتایج مطالعه نشان داد که بین جوعاطفی خانواده و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان رابطه مثبت معنادار وجوددارد. همچنین نتایج مطالعه نشان داد که جوعاطفی خانواده می تواند سرزندگی تحصیلی دانش آموزان را پیش بینی کند.

اهمیت آموزش و پرورش در دنیای امروز به حدی است که بسیاری از جامعه شناسان و نخبگان آن را مهم ترین نهاد در ساخت یک جامعه موفق می دانند. در اغلب جوامع امروز نهادهای آموزش و پرورش ابزار مهم تحقق اهداف و مقاصد اجتماعی به شمار می روند. و از آنها انتظار می رود که موجبات رشد و توسعه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جامعه را فراهم بسازند. امروزه آموزش و پرورش از مهم ترین مولفه های تاثیر گذار در روند توسعه پایدار در کشور ها به حساب می آید. همه مطالعات و تجربیات همگی مبین و موید این نکته است که توسعه پایدار و همه جانبه الزاما باید از بستر نیروی انسانی بگذرد و پیش شرط توفیق، تثبیت و تداوم هر گونه توسعه و تحولی، سرمایه گذاری در توسعه انسانی به منزله رکن و هسته اصلی و محوری آن می باشد. آموزش و پرورش رکن اساسی و بنیان توسعه همه جانبه کشور می باشد. آموزش و پرورش زمانی می تواند بستر ساز توسعه و پیشرفت جامعه باشد که رویکردها به سمت آن باشد نه طرح های شعاری و گاه ارمان گرایانه که گاهی تصور می شود. بر اساس نتایج نظام آموزش و پرورش هر کشوری یکی از مهم ترین موسسه ها و نهاد های اجتماعی است که منجر به توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی می شود . در این مقاله، نگارنده تلاش کرده است تا اهمیت آموزش و پرورش و نقش آن در توسعه و پیشرفت کشور را بررسی کند. پژوهشگر با روش توصیفی- تحلیلی و تحقیق کتابخانه ای و با بررسی جدیدترین منابع داخلی و خارجی معتبر، به بررسی این موضوع پرداخته و سعی کرده توضیحات کامل و جامعی ارایه دهد.

امروزه انتقال فرهنگ و تجربه به نسل جدید تنها هدف تعلیم و تربیت نیست؛ بلکه ایجاد تغییرات مطلوب در نگرش ها شناخت ها و در نهایت رفتار انسان ها را رسالت نظام های آموزشی دانسته اند. از جمله روش های فعالی که امروزه توجه صاحب نظران تعلیم و تربیت را به خود جلب کرده است، روش تدریس ایفای نقش است . روش تدریس ایفای نقش، فعالیت هایی را در بر می گیرد که دانش آموزان را تا پای واقعیت یا آنچه هست پیش می برد و در واقع پلی است بین حرف و عمل. روش تدریس ایفای نقش سبب فراگیری مهارتهای نوین، تحریک خلاقیت، بهبود ارتباطات و... می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر روش تدریس ایفای نقش بر رشد ذهنی و کلامی دانش آموزان مقطع ابتدایی و به روش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا انجام شده است . نتایج پژوهش حاکی از آن است که نمایش، ابزاری چند حسی است که مهارتهای اندیشیدن، گوش کردن و صحبت کردن را با هم ترکیب میکند ونیز در درک دانش آموزان از مفاهیم گوناگون، تجربه های به یادماندنی و کمک به حل مسایل و مشکلات موثر می باشد . بیان دیالوگ های نقش و خواندن شعر و سرود در زمان ایفای نقش ها در نمایش منجر به رشد مهارت های ذهنی و کلامی دانش آموزان می شود .

در فرآیند آموزش و یادگیری عوامل متعددی دخیل هستند و محققان همواره برای بهبود و تسریع این فرآیند به دنبال راهکارهایی بوده اند. هوش هیجانی از جمله مهم ترین این عوامل هستند . هوش هیجانی مجموعه ای از قابلیتهای غیرشناختی است که توانایی فرد را در سازگاری با مقتضیات محیطی و فشارهای حاصله افزایش می دهد و عامل موثر و تعیین کننده در برآیندهای زندگی واقعی مانند موفقیت در مدرسه و تحصیل، موفقیت در شغل و روابط بین شخصی و به طورکلی در کنش وری سلامت است . از آنجا که بهترین یادگیری در دانش آموزان زمانی رخ میدهد که امکان مشارکت فعالانه و انجام بازی تعاملی را داشته باشند ، لذا بسیاری از آموزشهای تربیتی را می توان در خلال بازیها به دانش آموز نشان داد و به راحتی وی را در مسیر درست تربیت نمود . پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر بازی بر هوش هیجانی و یادگیری دانش آموزان و به روش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا انجام شده است . نتایج پژوهش حاکی از آن است که دانش آموزان از طریق بازی با تمرین زندگی آینده و فراگیری روابط انسانی و اجتماعی و همکاری در گروه های بازی می توانند مهارت های هوش هیجانی خود را تقویت کنند. انجام انواع بازی ها با پرورش قدرت تحلیل و حل مساله, سرعت پردازش, افزایش توجه, تقویت حافظه فعال و ادراک دیداری به عنوان یک سیستم یادگیری نوین منجر به بهبود یادگیری در دانش آموزان می گردد.

امروزه با پیشرفت تکنولوژی و توسعه فناوری اطلاعات، انجام کارها برای انسان بسیار آسان شده است. نمونه ای آز آن اینترنت، تلفن همراه و رایانه است که کاربران زیادی را به خود جذب کرده اند.در این پژوهش سعی داریم تا تاثیر این ابزار یعنی اینترنت، تلفن همراه و رایانه بر سلامت روانی دانش آموزان ابتدایی که بخشی از کاربران هستند، بررسی کنیم.روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، روش کتابخانه ای است که با بررسی تحقیقات مختلف، جمع آوری اطلاعات انجام شد. اینترنت، تلفن همراه و رایانه در عین حال که مزایای زیادی دارند اما اگر استفاده درست از آن کنترل و مدیریت نشود، می تواند آسیب های جدی را به مخاطبان برساند. آسیب پذیر ترین گروه سنی مخاطبان، گروه سنی نوجوانان (دانش آموزان مقطع ابتدایی و متوسطه اول) است. اگر معلمان یا والدین به این موضوع توجه ویژه نداشته باشند، باعث افت تحصیلی دانش آموزان می شود. به دلیل اینکه افراط در استفاده از اینترنت ، رایانه و تلفن همراه بر سلامت روانی دانش آموزان اثر سوء می گذارد.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر اصلاح سبک فرزندپروری و منبع کنترل مادران با کودکان دچار اختلال اضطراب جدایی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه والدین کودکان پیش از دبستان دچار اختلال اضطراب جدایی شهر کرج در سال 1401-1400 بود. از میان جامعه آماری با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس و براساس نمره پرسشنامه سبک فرزندپروری (بامریند، 1972) و پرسشنامه منبع کنترل (راتر، 1976) در پیش آزمون، 30 نفر که دارای ملاک های ورود و خروج بودند نمونه آماری را تشکیل دادند. این 30 نفر به طور تصادفی در 2 گروه 15 نفره آزمایش و کنترل گزینش شدند که گروه آزمایش، درمان پذیرش و تعهد را دریافت کرد و گروه کنترل در لیست انتظار قرار دارند. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس و برای تسریع در نتایج حاصله از نرم افزار SPSS-22 استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که درمان پذیرش و تعهد بطور معناداری منجر به اصلاح سبک فرزندپروری (بیشترین تاثیر بر سبک فرزندپروری قاطع) و بهبود منبع کنترل مادران با کودکان دچار اختلال اضطراب جدایی می شود. در نتیجه می توان گفت درمان پذیرش و تعهد رویکرد مناسبی جهت اصلاح سبک فرزندپروری و منبع کنترل مادران با کودکان دچار اختلال اضطراب جدایی می شود.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب های فارسی خوانداری چهارم, پنجم و ششم دبستان بر اساس مهارت کار تیمی انجام شده است. این تحقیق یک پژوهش کمی است و جامعه آماری ما در این پژوهش سه کتاب فارسی خوانداری چهارم, پنجم و ششم بوده است, واحد تحلیل ما در این کتاب ها بر اساس جمله بوده است و نمونه شامل 43 جمله که با رویکرد کتابخانه ای و با توجه به 17 اصل کار تیمی که شامل مصادیق انعطاف پذیری و سازگاری, همکاری و مشارکت, تعهد, ارتباط, شایستگی, قابل اتکا بودن, منضبط بودن, ارتقا دادن دیگران, اشتیاق, هدفمند بودن, آگاهی از وظیفه, آمادگی, رابطه مندی, اصلاح و بهبود خود, از خودگذشتگی, راه حل گرا بودن و پیگیری و سرسختی است. در میان با توجه به این اصول در کتاب فارسی چهارم 13 جمله, پنجم 8 جمله و ششم 22 جمله شناسایی شد. روش تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش آزمون خیدو بوده است که خیدو محاسبه شده 25/98 که بزرگتر از خیدو جدول با آلفای 05/0 برابر با 30/26 بوده که نشان داد مهارت های کار تیمی مفاهیم القا کننده آن و تمارین تقویت کننده آن به میزان کمی در این کتاب ها استفاده شده اند بنابراین فرض صفر رد میشود و فرض محقق تایید میشود. نتایج این تحقیق برای تدوین کتاب های درسی فارسی یا دیگر کتاب ها در آینده به صورت مکمل یکدیگر میتواند مفید باشد.

دستور زبانی به عنوان یکی از اساسی ترین ارکان شناخت هر زبان نقش مهمی در ایجاد کنش زبانی فراگیران آن دارد. اگر معلمان زبان و ادبیات فارسی با علاقه و پشتکار، تدریس خود را هدفدار و منظم کنند؛ دانش آموزان را در استفاده درست از مهارت های زبانی علاقه مند می سازد. معلم باید این باور را در خود تقویت کند که آموزش دستور زبان فارسی تابع اصول و قواعد خاصی است، مسلما اگر از روش های مطلوب و نوین در تدریس استفاده نشود، در تحقق اهداف عالی آن، به جایی نخواهیم رسید. پژوهش حاضر در صدد بررسی مسیله روش تدریس دستور زبان به دانش آموزان است. برای این منظور ابتدا در چهارچوبی مشخص اول مفهوم دستور و روش تدریس مورد بررسی قرار می گیرد و بعد با تجزیه مشکلات آموزشی و نظریه های ارایه شده در این زمینه، راه حل های کلی برای بهبود یادگیری این محتوا و در اخر به روش تدریس های موثر برای تقویت یادگیری دانش آموزان خواهیم پرداخت. نتایج بررسی مطالب نشان می دهد که روش تدریس های فعال که دانش آموزان خودشان در مباحث درسی درگیر می شوند نسبت به روش های سنتی تاثیر مطلوب تری بر یادگیری دستور زبان فارسی دارند. و معلمان می توانند با کاربرد راهبردها و الگوهای تدریس و کاهش نقش مستقیم خود به مفهوم سازی در دانش آموزان کمک کنند. و این مقاله توصیفی-تحلیلی و بر مبنای داده های کتابخانه ای است.

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر زوج درمانی هیجان مدار برافزایش صمیمیت زناشویی و کاهش آشفتگی زوجین بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه زنان متاهل در منطقه پردیسان قم در سال 1400 بوده است که با نمونه گیری در دسترس 50 نفر وارد پژوهش شده و 25 نفر در گروه آزمایش و 25 نفر در گروه کنترل به صورت تصادفی جایگزین شدند. آن گاه گروه آزمایش در 10 جلسه هفته ای دو بار و هر جلسه به مدت حدود 120 دقیقه تحت آموزش زوج درمانی هیجان مدار قرار گرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه صمیمیت زناشویی تامپسون و واکر (1983) (با سه مولفه نزدیکی عاطفی، ازخودگذشتگی و رضایت) و مقیاس تجدید نظرشده غربالگری آشفتگی زناشویی و ارتباطی (SSMRD-R ، 2009) می باشد. همچنین جهت پاسخگویی به فرضیات پژوهشی با توجه به طرح تحقیق در تجزیه وتحلیل داده ها در بخش آمار توصیفی از توزیع فراوانی، میانگین و انحراف معیار و در تحلیل استنباطی از تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که آموزش زوج درمانی هیجان مدار برافزایش صمیمیت زناشویی (14/13=F، 05/0 > p) وکاهش آشفتگی زوجین (01/5 = F، 05/0 > p) تاثیرگذار بوده است؛ بنابراین می توان بیان کرد که آموزش این رویکرد می تواند باعث افزایش صمیمیت زناشویی و کاهش آشفتگی زوجین می شود.

برنامه ریزی های صحیح سواد زیست محیطی در مدارس که بخشی از دوران زندگی دانش آموزان را تشکیل می دهد آنها را برای ورود به جامعه جهت تصمیم گیریهای بزرگ آماده می کند، می تواند راهبردی برای آگاهی، دانش و مهارت لازم در درک و شناخت اهمیت طبیعت ارایه کند به طوریکه آنرا جزیی از فرهنگ و اخلاق جامعه نماید. بنابراین، وضعیت نامناسب سواد زیست محیطی در دوره ابتدایی می تواند پیامدهای نامطلوبی در شناخت، نگرش و مهارت های عملی افراد در بزرگسالی داشته باشد و به تخریب سواد زیست محیطی بیانجامد. هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت آموزش سواد زیست محیطی در دوره ابتدایی ازنظر معلمان شهرستان بوکان است. نوع پژوهش، کیفی و روش آن، پدیدار شناسی است. جامعه پژوهش کلیه معلمان دوره ابتدایی شهر بوکان است که. بر اساس روش نمونه گیری هدفمند متوالی، 11 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختاریافته است. یافته های پژوهش نشان می دهد با نظر به دیدگاه معلمان دوره ابتدایی شهر بوکان، وضع موجود آموزش سواد زیست محیطی در دوره ابتدایی مناسب نیست. همچنین، در اهداف سواد زیست محیطی حیطه های شناختی، عاطفی و عملی، در محتوا، تناسب با دوره رشد کودکان ابتدایی و رعایت اصول حاکم بر انتخاب و سازماندهای محتوا، در روش های یاددهی-یادگیری، شیوه های تعاملی، فعال، غیرمستقیم و فناورانه، در شیوه های ارزشیابی، روش های مشاهده ای، مستقیم و شناختی، در مورد فضای آموزشی، رعایت اصل هماهنگی با نیازهای عاطفی و طراحی فضای آموزشی طبیعت گرایانه و در زمینه منابع و ابزار یادگیری، توجه به تنوع و تناسب منابع و ابزارهای یادگیری با رشد شناختی کودکان پیش دبستانی مورد تاکید قرار گرفته اند. نتیجه کلی این مطالعه حاکی از آن است که برای بهبود آموزش سواد زیست محیطی در دوره ابتدایی باید رویکردی جامع، علمی و نو در تمامی ابعاد آن را بکار گرفت.

امروزه هدف از تعلیم و تربیت تنها انتقال فرهنگ و تجربه به نسل جدید نیست. بلکه رسالت نظام های آموزشی را ایجاد تغییرات مطلوب در نگرش ها شناخت ها و در نهایت رفتار انسان ها دانسته اند. نقش مهم آموزش و پرورش، افزایش ظرفیت دانش آموزان برای رشد و نمو فردی، اجتماعی و یادگیری درسی است، که این مهم از طریق فرآیند تدریس معلمان حاصل می شود . تدریس فعالیتی است که در کانون و نقطه تلاقی همه عناصر آموزشی قرار دارد و مهمترین عملکرد معلم در کلاس درس محسوب می شود که زمینه را برای یادگیری فراهم می سازد . پژوهش حاضر با هدف بررسی روش های نوین و جدید تدریس بر عملکرد و یادگیری دانش آموزان و به روش توصیفی – تحلیلی انجام گرفته است . یافته های پژوهش به بیان و توضیح مراحل و کاربرد نمونه هایی از روش های نوین تدریس مانند حل مسیله ، تفکر استقرایی ، یادسپاری و... می پردازد . بکارگیری این روش های نوین تدریس و دانش آموز محور باعث ارتقا سطح یادگیری و بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان می شود .

این مقاله با هدف واکاوی شاخص های تعلیم و تربیت در تحقق تمدن نوین اسلامی که برمبنای دیدگاه جدید و روشن مقام معظم رهبری می باشد، صورت گرفته است. در این پژوهش به دلیل ماهیت کیفی بودن پژوهش، از روش تحلیل محتوای مفهومی که در زمره سنت پژوهشی برای تحلیل مفهوم و شبکه مفهومی و ساختار مفهوم تمدن نوین اسلامی می باشد، استفاده شده و با بررسی تطبیقی مقالات و کتب مربوطه به تحلیل موضوع و ابعاد کمی و کیفی آن پرداخته شده است. به منظور گردآوری اطلاعات از پایگاه های اطلاعاتی از جمله سیویلیکا، مگ ایران، نورمگز، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، علم نت، ایرانداک استفاده شده و از این جامعه آماری، اسناد و مدارک و منابع مکتوب و دیجیتالی در دسترس دیدگاه مقام معظم رهبری مرتبط با موضوع تحقیق بررسی، انتخاب، مقوله بندی و تحلیل محتوای مفهومی قرار گرفته است. از بین 45 مقاله یافت شده، 14 مقاله مرتبط با موضوع به روش هدفمند انتخاب شده است. سپس با تمرکز روی متغیرهای موضوع، مطالب مرتبط در خصوص تعیین شاخص های تعلیم و تربیت از مقالات مرتبط استخراج شده و در قالب جدولی موضوعات مرتبط با تمدن نوین اسلامی ساختاردهی شدند. نتایج نشان می دهد که از آنجایی که محوریت فرهنگ ها و تمدن ها و جوامع، انسان است و تعلیم و تربیت انسان به معنای تحقق اهداف همه جانبه می باشد، پژوهش پیش رو به بررسی ابعاد تعلیم و تربیت انسان پرداخته است. چرا که اگر جامعه ای دارای افراد تعلیم دیده و تربیت شده باشد، می تواند تمدن بزرگ اسلامی را به دست آورد و درجهان معاصر بازسازی ایجاد کند.

ناتوانی های یادگیری یا اختلالات یادگیری ، اصطلاحی مادر برای طیف گسترده ای از مشکلات یادگیری است که وجود این اختلال در دانش آموزان منجر به افت تحصیلی، کاهش اعتماد به نفس ، عزت نفس و ترک تحصیل آنها می شود . براساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ناتوانیهای یادگیری در طبقه اختلالهای عصبی- تحولی قرار می گیرد. این اختلال نخستین بار در سنین آموزش رسمی ظاهر می شود و با مشکلات مداوم در یادگیری مهارتهای تحصیلی پایه نظیر: خواندن، نوشتن و ریاضیات بروز می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر حافظه فعال در اختلالات یادگیری دانش آموزان و به روش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا انجام شده است . نتایج پژوهش حاکی از آن است که حافظه فعال پیش بینی کننده پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است و نقشی حساس در یادگیری دانش آموزان ایفا می کند. لذا توجه به حافظه فعال در فرآیند تشخیص و درمان دانش آموزان با اختلالات یادگیری نقش موثری ایفا می کند .

خواندن به عنوان یکی از عمده ترین روش های کسب معلومات و دانش، بنیادی ترین حوزه یادگیری است و چنانچه مشکلات خواندن در دانش آموزان درمان نشود، به فراگیری دانش در دانش آموزان مبتلا به این اختلال لطمه وارد می شود . یکی از شایعترین انواع اختلالهای یادگیری، اختلال خواندن (نارساخوانی) است که با نقص در توانایی برای شناخت واژه ها، خواندن کند و نادرست و درک ضعیف در غیاب هوش پایین یا نقص ذهنی قابل ملاحظه مشخص می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر بازی های واجی بر عملکرد روخوانی و خواندن دانش آموزان و به روش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا انجام شده است . نتایج پژوهش حاکی از آن است که استفاده از بازی های نرم افزاری شناختی می تواند رویکرد درمانی موثری در جهت بهبود عملکرد خواندن دانش آموزان نارساخوان داشته باشد . بازیهای واجی منجر به تحریک مشکلاتی از قبیل واج شناسی ، صرف و نحو و درک مطلب در دانش آموزان دارای اختلال خواندن شده و در نتیجه فرصت تکرار و تمرین و مهارت ورزی را به شکل بازی و سرگرمی در یک بسته آموزشی در خانه یا مدرسه برای دانش آموز فراهم می آورند و بر بهبود عملکرد خواندن دانش آموزان موثر است .

آموزش و پرورش به عنوان اساسی ترین نهاد تربیتی کشور پایه گذار شخصیت دینی، علمی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی نسل آینده است . دستیابی به آموزش و پرورشی پویا، موفق و اثربخش، نیازمند تحول عمیق و ریشه ای در این نهاد گسترده و سرنوشت ساز است . سند ملی تحول بنیادین نقشه راه آموزش و پرورش است که توسط صاحبنظران با مشارکت متخصصان عرصه تعلیم و تربیت تدوین و تصویب شده است . در این سند ،تعلیم و تربیت فرآیندی تعالی جویانه، تعاملی، تدریجی، یکپارچه و مبتنی بر نظام معیار اسلامی که به منظور هدایت افراد جامعه به سوی آمادگی برای تحقق آگاهانه واختیاری مراتب حیات طیبه در همه ابعاد، زمینه های مناسب تکوین و تعالی پیوسته هویت ایشان را در راستای شکل گیری وپیشرفت جامعه صالح اسلامی فراهم می آورد . معلم عنصر کلیدی انتقال دانش و آموزش به دانش آموزان بوده و به عنوان مجریان اصلی و نقش آفرینان مهم سند تحول و در واقع کارگزار حقیقی نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی کشور محسوب می شوند . پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر نقش و جایگاه معلمان در بهبود و اجرای طرح ساحت های شش گانه در سند تحول بنیادین و به روش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا انجام شده است . نتایج پژوهش حاکی از آن است که معلم اثربخش معلمی است که با داشتن مهارت ها ، صلاحیت های حرفه ای و اخلاق معلمی ، علاوه بر فراهم آوردن زمینه مناسب برای یادگیری همه جانبه دانش آموزان ، همچون چراغ راهی در راستای اتخاذ سیاست های درست و پیشبرد هر چه بیشتر مفاد و راهکارهای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش عمل نماید .

هدف از این پژوهش، پیش بینی مسیولیت پذیری دانش آموزان بر اساس شیوه های تربیتی والدین و پیشرفت تحصیلی آنان بود. این پژوهش از لحاظ ماهیت جز تحقیقات کاربردی و از لحاط اجرا جز تحقیقات همبستگی است. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه والدین دانش آموزان مقطع ابتدایی ناحیه 3 شهر کرمانشاه در سال 1401 بود. نمونه این پژوهش بر اساس روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای و بر اساس فرمول کوکران تعداد 350 از والدین دانش آموزان انتخاب گردید. پرسشنامه های مورد استفاده این پژوهش تربیتی بامریند (1971)، انگیزش تحصیلی والراند (1998) و پیشرفت تحصیلی مورگان-جینکز (1999) بود. برای تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه به روش همزمان استفاده شد. یافته ها نشان داد بین شیوه تربیتی سهل گیرانه والدین با مسیولیت پذیری در دانش آموزان رابطه منفی و معنی داری وجود دارد. به عبارت دیگر، هر چه والدین شیوه تربیتی سهل گیرانه بیشتری داشته باشند دانش اموزان از میزان مسیولیت پذیری کمتری نیز برخوردار خواهند بود. بین شیوه تربیتی مقتدرانه والدین با مسیولیت پذیری در دانش آموزان رابطه مثبت معنی داری وجود دارد. به عبارت دیگر، هر چه والدین شیوه تربیتی مقتدرانه بیشتری داشته باشند دانش اموزان از میزان مسیولیت پذیری بیشتری برخوردار خواهند بود. بین شیوه تربیتی مستبدانه والدین با مسیولیت پذیری در دانش آموزان رابطه منفی و معنی داری وجود دارد. به عبارت دیگر، هر چه والدین شیوه تربیتی مستبدانه بیشتری داشته باشند دانش اموزان از میزان مسیولیت پذیری کمتری نیز برخوردار خواهند بود. متغیر پیشرفت تحصیلی با ضریب بتای 34/0، می توانند به طور مثبت و معنی دار ی مسیولیت پذیری در دانش آموزان را پیش بینی کنند.

تکلیف درسی در نظام آموزشی و در برنامه ریزی های آموزشی در کشور ما از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بطوریکه بیشتر نتایج حاصل از یادگیری و فعالیت های آموزشی در چهارچوب مشق شب و تکلیف درسی انجام می پذیرد . تکلیف درسی به عنوان مجموعه ای از فعالیتهای خارج از آموزشگاه، از مهمترین تدابیر برای تعمیق بخشیدن به یادگیری فراگیران به شمار میرود و نوع و کیفیت تکالیف تخصیص یافته به فراگیران، نسبت به وضعیت سنی، محیط زندگی، شرایط خانوادگی و زمان اجرا متفاوت است. پژوهش حاضر با هدف بررسی عملکرد معلمان در زمینه تکلیف دهی و بازآموزی موثرتر و تاثیر آن بر پیشرفت درسی دانش آموزان مقطع ابتدایی و به روش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا انجام شده است . نتایج پژوهش حاکی از آن است که شکل و نوع ارایه تکالیف توسط معلمان با توجه به آنکه مولفه هایی چون زمان ارایه، نیاز دانش آموزان و موضوع درس بر آن تاثیر گذار است ، بر یادگیری و پیشرفت تحصیلی موثر می باشد . در همین راستا در نظر گرفتن تکالیف مهارت محور برای دانش آموزان با پرهیز از حافظه محوری، باعث افزایش نشاط و شوق یادگیری، کاهش استرس مخرب ناشی از تکالیف سنتی، کاهش وزن کیف دانش آموزان و تقویت مهارت های زندگی در دانش آموزان شده و همچنین موجب تثبیت و توسعه یادگیری مادام العمر و بهبود عملکرد تحصیلی آنان می شود .

همه اجسام در عالم طبیعت با رنگ هویت پیدا می کنند و همواره رنگها پیرامون بشر را احاطه کرده است و وی را تحت نفوذ خود در آورده است . در روانشناسی نوین رنگها تاثیر خاصی روحی و جسمی را در افراد باقی می گذارند و سرشار از نیرویی خارق العاده شناخته می شود که تاثیر آن بر روی انسان از طریق حواس پنجگانه می باشد . انسان با رنگ یک مکان درک از آن را به صورت انتزاعی به مغز می رساند و سپس آن مکان را در می یابد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر رنگها بر روی یادگیری و آموزش دانش آموزان مقطع ابتدایی و به روش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا انجام شده است . نتایج پژوهش حاکی از آن است که استفاده از رنگ ها متناسب با ویژگی های هر کدام از آنها در کتاب های درسی ، فضای کلاس و حیاط مدرسه ، وسایل کمک آموزشی مورد استفاده در تدریس و حتی بکارگیری رنگهای متنوع در لباس های دانش آموزان منجر شده شرایط مناسب برای یادگیری دانش آموزان فراهم شود و با فعال کردن هر دو نیمکره مغز دانش آموزان و جلوگیری از کسالت و خستگی آنان در محیط مدرسه باعث ایجاد یادگیری عمیق و ثمربخش در دانش آموزان می گردد.

اختلالات یادگیری ، اصطلاحی مادر برای طیف گسترده ای از مشکلات یادگیری است که وجود این اختلال در دانش آموزان منجر به افت تحصیلی، کاهش اعتماد به نفس و بروز مشکلات رفتاری در آنها می شود. برخورداری از مهارت های اجتماعی و ارتباطات ثمر بخش برای داشتن عملکردی موفق در زندگی ضروری است. مهارت اجتماعی ، مجموعه رفتارهای آموخته شده ای است که دانش آموزان را قادر می سازد تا با دیگران رابطه اثربخش داشته و از واکنش های نامعقول اجتماعی خودداری کنند . پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی بر بهبود مشکلات رفتاری دانش آموزان با اختلال یادگیری و به روش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا انجام شده است . نتایج پژوهش حاکی از آن است که آموزش مهارت های اجتماعی به دانش آموزان با اختلال یادگیری ، در سلامت رفتاری و اجتماعی آنها نقش بسزایی را ایفا می نماید و به آنان کمک می کند تا با سایر انسانهای جامعه، فرهنگ و محیط خود مثبت و سازگارانه عمل کنند.

بازی های رایانه ای/ ویدیویی یکی از پرمخاطب ترین و جذاب ترین رسانه ها در بین کودکان و نوجوانان می باشد، به طوری که این بازی ها، از اجزای شکل گیری هویت آن ها شده است. این بازی ها یک شیوه جدید و برانگیزاننده در بین کودکان است که می تواند علاوه بر جنبه های سرگرم کننده، به آن ها کمک کند تا عملکردهای اجرایی خود را بهبود بخشند. در این مقاله بعد از توضیحات لازم درباره ویژگی های مختلف این بازی ها و ابعاد مختلف کارکردهای اجرایی در کودکان تاثیرات بازی های رایانه ای را بر عملکرد های شناختی کودکان عادی و مبتلا به اوتیسم چاق مطالعه و بر اساس یافته های تحقیقات انجام شده در این زمینه تحلیل های لازم انجام و گزارش شده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر بازی های ویدیویی بر کارکرد اجرایی کودکان است که روش تحقیق تجزیه و تحلیل کتابخانه ای و مروری است که با مراجعه به کتب، مقالات و دیگر منابع مکتوب معتبر در این زمینه و همچنین دیدگاه های الکترونیکی و غیر الکترونیکی به پردازش مفهوم پرداخته شده است. با توجه به بررسی های انجام شده می توان بیان کرد که بازی های رایانه ای در بهبود عملکرد اجرایی کودکان عادی و مبتلا به اوتیسم چاق معنادار بوده و همچنین در میزان یادگیری کودکان می تواند تاثیرات مثبتی را برجای بگذارد و در تاثیر این بازی ها بر حافظه کاری بیشترین تاکید ها بر بازی های رایانه ای آموزشی است که تاثیر مطلوب تری را نسبت به بازی های خشن ویدیویی و بدون سابقه بازی دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش هوش اخلاقی در پیش بینی گرایش به رفتار پرخطر نوجوانان در سال 1401-1400 صورت گرفت. روش پژوهش ازنظر هدف تحقیق در دسته ی پژوهش های بنیادی و از نظر روش جمع آوری داده ها در دسته ی پژوهش های توصیفی- همبستگی قرار دارد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه نوجوانان ناحیه سه آموزش و پرورش شیراز تشکیل می دهند که در زمان شروع کار این تحقیق دانش آموزان مشغول تحصیل در این ناحیه هستند. پژوهش حاضر از 2 پرسشنامه ی رفتارهای پرخطر زاده محمدی ،پرسشنامه حمایت اجتماعی فیلپس و همکاران استفاد شد. یافته های بدست آمده نشان می دهد که بین هوش اخلاقی (49/0- =r) با گرایش به رفتار پرخطر رابطه وجود دارد (01/0>p). و نتایج رگرسیون چندگانه همزمان نشان می دهد که تاثیر مولفه های هوش اخلاقی بر روی گرایش به رفتار پرخطر نوجوانان معنادار می باشد (05/0>p. با توجه به نتایج و پیشینه پژوهش انسان ها ذاتا اخلاقی یا غیر اخلاقی به دنیا نمی آیند و این امور در بستر زندگی بوجود می آید و بعضی ها که از محیط طبیعی خانواده دور هستند و یا دارای مشکلاتی می باشند که به فرد عزت نفس و آرامش ترزیق کند را دریافت نمی کنند که در چنین افرادی مخصوصا نوجوانان امکان بروز رفتارهای پرخطر به شدت افزایش پیدا می کند.

پژوهش با هدف بررسی تاثیر ویژگی های شخصیت بر بهزیستی ذهنی میانجیگری تاب آوری در زمان همه گیری بیماری کووید-19 در بین کارکنان شرکت اسنپ انجام شده است. کارکنان اداری شرکت اسنپ به تعداد 5000 نفر به عنوان جامعه آماری و 357 نفر بر طبق جدول کرجسی و مورگان به عنوان نمونه انتخاب شدند. نمونه گیری به روش دردسترس انجام شد. به منظور جمع آوری داده از پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیت رامستد و جون (2005)، پرسشنامه تاب آوری کانر (2007) و پرسشنامه بهزیستی ذهنی کیز (2002) استفاده شد. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری (و تحلیل مسیر) و نرم افزار Smart PLS3 برای سنجش رابطه علی بین متغیرها بهره گرفته شد. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که شخصیت برونگرا و شخصیت باز بر تاب آوری، شخصیت موافق و روان رنجور بر تاب آوری و بهزیستی ذهنی و تاب آوری بر بهزیستی ذهنی تاثیر معنادار دارد. همچنین شخصیت برونگرا، روان رنجور و باز با میانجی گری تاب آوری بر بهزیستی ذهنی تاثیر معنادار دارند.