نشریه بیماریهای عفونی و گرمسیری
پیاپی 99 (زمستان 1401)

استافیلوکوکوس اوریوس مقاوم به متی سیلین از جمله باکتریهای بیماریزای اصلی ایجاد عفونتهای مزمن دستگاه ادراری محسوب می شود، که عمدتا ناشی از توانایی این باکتری در تشکیل بیوفیلم است. مطالعه حاضر، با هدف تعیین مقاومت آنتی بیوتیکی و انتشار کلونال سویه های استافیلوکوکوس اوریوس مقاوم به متی سیلین مولد بیوفیلم جدا شده از بیماران مبتال به عفونت ادراری در 2 بیمارستان مختلف در اصفهان به انجام رسید.

در سال 1400 در مجموع 163 ایزوله مشکوک به استافیلوکوکوس اوریوس از بیماران مبتال به عفونت ادراری در آزمایشگاه دو بیمارستان در شهر اصفهان جمع آوری شدند و با استفاده از پرایمرهای اختصاصی ژن nucA و mecA به عنوان سویه های استافیلوکوکوس اوریوس مقاوم به متی سیلین مورد تایید قرار گرفتند. جهت تعیین توانایی تشکیل بیوفیلم از آزمونهای کیفی ژلوز قرمز کنگو و کمی میکروتیتر پلیت استفاده گردید و مقاومت آنتی بیوتیکی سویه های مولد بیوفیلم نسبت به 14 آنتی بیوتیک بر اساس استانداردهای CLSI تعیین گردید. جهت تایپینگ سویه ها از روش های پروفاژ تایپینگ و SCCmec تایپینگ استفاده گردید.

در مجموع 61 سویه 37 درصد مقاوم به سفوکسی تین بودند و در آزمون ژلوز قرمز کنگو 52 سویه 85 درصد استافیلوکوکوس اوریوس مقاوم به متی سیلین قادر به تشکیل اسالیم بودند. همچنین، 83 درصد از سویه های اسالیم بیوفیلم تشکیل دادند. تمامی سویه ها نسبت به پنی سیلین مقاومت نشان دادند و بیشترین میزان مقاومت نسبت به آنتی بیوتیکهای سیپروفلوکساسین، اریترومایسین، توبرامایسین، کلیندامایسین، تتراسایکلین، آمیکاسین و کانامایسین مشاهده گردید و هیچکدام از سویه ها نسبت به لینزوالید و کینوپریستین-دالفوپریستین مقاوم نبودند. علاوه بر این، دو SCCmec تایپ II 7 درصد و III 93 درصد، 4 پروفاژتایپ SGB، SGF، SGFa و SGFb و دو الگوی پروفاژی در میان سویه ها شناسایی گردید.

حضور و دوام گروه های کلونال سویه های استافیلوکوکوس اوریوس مقاوم به متی سیلین مولد بیوفیلم واجد الگوهای تایپینگ مشابه در میان بیماران در دو بیمارستان مورد مطالعه نشان دهنده منشاء مشترک و انتشار گسترده این سویه ها در اصفهان است.

عفونت مجاری ادراری در کودکان یکی از بیماری های شایع عفونی در این گروه سنی بوده که منجر به بستری شدن بیمار در بیمارستان می شود. هدف از مطالعه حاضر، بررسی شیوع و تعیین الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی اشریشیا کلی جداسازی شده از شیرخوارگان و کودکان مبتال به عفونت های ادراری می باشد.

در این مطالعه توصیفی - مقطعی که به مدت 6 ماه  اسفند 1400 تا مرداد 1401  انجام شد، 473 نمونه ادراری از شیرخوارگان و کودکان مراجعه کننده به آزمایشگاه خصوصی شهرستان ساوجبالغ جمع آوری و بر روی محیط های بالد آگار و EMB کشت داده شد. جهت بررسی الگوی حساسیت و مقاومت دارویی نیز از روش انتشار دیسک بر روی محیط کشت مولر هینتون آگار و براساس دستورالعمل استاندارد CLSI سال 2021 استفاده گردید.

از مجموع 473 نمونه ادراری تحت مطالعه، 46 نمونه  9/72 درصد مثبت تلقی گردید که از این تعداد، 39 نفر 84/78 درصد دختر و 7 نفر  15/22 درصد  پسر بودند. گروه سنی 4-6 سال نیز به عنوان گروه پرخطر از نظر عفونت ادراری مشاهده شد و اشریشیا کلی با 73/91 درصد، بیشترین میزان آلودگی را در این کودکان به خود اختصاص داده بود. نتایج بررسی مقاومت و حساسیت دارویی نشان می دهد که در بین آنتی بیوتیک های بررسی شده، به ترتیب نیتروفورانتویین با 91/18 درصد دارای بیشترین میزان حساسیت و بعد از آن، جنتامایسین و توبرامایسین  هر کدام 85/30 درصد  گزارش گردید. همچنین بیشترین میزان مقاومت نیز نسبت به آنتی بیوتیک سفیکسیم با 52/94 درصد مالحضه شد.

با توجه به گسترش عفونت های مجاری ادراری در کودکان که در برخی مواقع موجب بستری و مرگ در کودکان کم سن و شیرخوارگان می شود، لذا با شناسایی به موقع میکروارگانیسم و تعیین الگوی حساسیت / مقاومت آن کمک شایانی در درمان به موقع عفونت خواهد شد.

بیماری سل مهمترین علت مرگومیر در میان بیماریهای عفونی است وبا وجود اجرای برنامه پیشگیرانه و درمانی موثر، هنوز موفقیت مورد انتظار درکاهش و کنترل موارد سل، فراهم نشده است.این مطالعه باهدف تعیین تاثیر آموزش خود مراقبتی بر تبعیت از درمان دارویی بیماران مبتالبه سل ریوی انجام شد.

این مطالعه از نوع مطالعه نیمه تجربی است. جامعه مورد بررسی کلیه بیماران مراجعه کننده به مرکز هماهنگ کننده سل شهر زاهدان واقع در جنوب شرق ایران در سال97 بوده که با روش روش نمونه گیری دردسترس وتخصیص تصادفی تعداد 110 نفر  55 نفر گروه مداخله و 55 نفر کنترل انتخاب شدند. جمع آوری اطالعات با استفاده از پرسشنامه تبعیت از درمان دارویی موریسکی انجام شد،سپس سه جلسه آموزش خود مراقبتی به شیوه سخنرانی ،پرسش وپاسخ،به مدت 30 دقیقه بصورت گروه های کوچک 4 تا 6 نفره برای گروه مداخله و مراقبت کننده اصلی آنها در طول یک هفته برگزار شد.داده ها با استفاده از نرم افزار (21V) Spss وآزمون های آماری توصیفی و آزمون تی مستقل،تی زوجی وکای دوتجزیه وتحلیل شدند.

نتایج نشان داد که میانگین و انحراف معیار نمره تبعیت از درمان دارویی بیماران دردو گروه مداخله و کنترل قبل ازمداخله تفاوت معناداری نداشتند (28 0/ =p) ولی بعد از آموزش خود مراقبتی میانگین و انحراف معیار نمره تبعیت از درمان دارویی در گروه کنترل و مداخله به ترتیب 6/72±1/31و 8/25±1/57 بودودر گروه مداخله بطور معناداری بیشتر از گروه کنترل بود (0/001 =p).

نتیجه گیری و پیشنهادات :

 با توجه به اثربخش بودن برنامه آموزش خودمراقبتی بر تبعیت از درمان دارویی بیماران مسلول، به مسوولین بهداشتی پیشنهاد میشود که،درمان بیماران تحت نظارت مستقیم یک ناظر  کارمند بهداشتی یا اعضاء خانواده قرارگرفته و همچنین ارایه خدمات آموزشی و مشاورهای به بیماران و خانواده های آنان در اولویت قرار گیرد.

اخیرا مقاومت باکتری ها در مقابل آنتی بیوتیک ها یکی از مهم ترین چالش های علم پزشکی شده، از این رو مطالعات زیادی برای گسترش ترکیبات ضدمیکروبی جهت درمان با روش های نوین انجام شدهاست. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثرات ضد میکروبی فیلم و ژل کیتوزان به همراه نانو ذرات رامنولیپید تولید شده از سودوموناس آیروژینوزا بر روی استافیلوکوکوس اوریوس و اشریشیا کلی می باشد.

در مطالعه حاضر، نانوذرات رامنولیپید با فرموالسیون ژل و فیلم تهیه شده و توسط آنالیزهای پراکندگی نور دینامیکی، طیف سنجی مادون قرمز تبدیل فوریه و میکروسکوپ الکترونی روبشی مشخصه یابی شدند. فعالیت ضدباکتریایی فیلم و ژل کیتوزان و نانوذرات رامنولیپید در مقابل باکتری استافیلوکوکوس اوریوس و اشریشیاکلی با حداقل غلظت مهارکننده رشد و حداقل غلظت کشندگی و قطر ناحیه مهار رشد بررسی شد.

اندازه نانوذرات رامنولیپید کمتر از 50 نانومتر گزارش شد، بیشترین اثر ضدمیکروبی در ماده فیلم کیتوزان %2 با نانوذراترامنولیپید بر روی دو میکروارگانیسم مشاهده گردید که قطر هاله ایجاد شده در باکتری استافیلوکوکوس اوریوس برابر با 38 میلی متر و MIC برابر با 6/25 میکروگرم در میلیلیتر و در MBC برابر با 12/5 میکروگرم در میلیلیتر است، اثر آنتی باکتریال همین ماده در اشریشیاکلی با قطر هاله 27 میلی متر، MIC برابر با 12/5 میکرولیتر و MBC برابر با 25 میکرولیتر مشاهده شد.

نتایج این پژوهش نشان داد که همراه کردن فیلم و ژل کیتوزان با نانوذرات رامنولیپید و نانوفرموله کردن آنها استراتژی مناسبی به جهت افزایش اثرات ضدمیکروبی آن است. اما برای تایید آن باید مطالعات بالینی انجام گیرد.

هیپراگزالوریا یکی از مهمترین فاکتورهای اصلی در تشکیل سنگهای اگزالات کلسیم کلیوی است. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر مصرف باکتریهای پروبیوتیک بر کاهش اگزالات ادراری و تشکیل سنگ کلیه میباشد. در این مطالعه از رتهای نر ویستار 250 گرمی در گروه های 6تایی استفاده گردید. ابتدا به منظور سنگ سازی در بافت کلیه رتها، اگزالات آمونیوم به همراه آب آشامیدنی به آنها خورانده شد و سپس باکتریهای پروبیوتیک در طی یک دوره 30 روزه بصورت گاواژ دوبار در روز به رت ها خورانده شد. در روزهای ،0 ،7،14 21 28، نمونه سرم و ادرار 24 ساعته رت ها جمع آوری و به منظور آنالیز به آزمایشگاه منتقل گردید. پس از پایان دوره، بافت کلیه آنها خارج و جهت ارزیابی وجود کریستالهای اگزالات کلسیم، به آزمایشگاه پاتولوژی منتقل گردید. نتایج نشان داد در طول دوره درمان، در گروه کنترل منفی دریافت کننده اگزالات آمونیوم پارامترهای ادراری اگزالات، کلسیم و کراتینین بجز سیترات در سطح بالایی قرار دارند در حالیکه در گروه های مصرف کننده پروبیوتیک پارامترهای ادراری ذکر شده به سطح نرمال رسیدند و در پایان دوره در این گروه سطح سیترات ادراری افزایش یافت. همچنین بطور چشم گیری رسوبات اگزالات کلسیم کاهش یافته و ترمیم بافت کلیوی مشاهده گردید. از نتایج این مطالعه میتوان چنین استنباط کرد که مصرف پروبیوتیک میتواند سبب تجزیه و دفع سنگهای کلیوی شود. همچنین مصرف پروبیوتیک سبب بهبودی و ترمیم بافت آسیب دیده از تجمع اگزالات کلسیم نیز می- شود. می توان اظهار داشت که استفاده از پروبیوتیک میتواند راه درمان جدیدی برای کاهش و یا دفع سنگهای اگزالات کلسیمی باشد.