فهرست مطالب
پژوهش نامه معارف حسینی
سال هشتم شماره 31 (پاییز 1402)
- تاریخ انتشار: 1402/07/01
- تعداد عناوین: 8
-
صفحات 7-26واقعه اربعین حسینی در سایه ولایت و ولایت مداری تبیین می شود. در این نوشتار با استناد به آیات و روایات به صورت تحلیلی- تبیینی سعی بر آن بوده تا این واقعه به نحو شایسته بررسی و تحلیل شود. یافته های پژوهش حاکی از آن است که پدیده اربعین حسینی روشنگر مکتب اسلام و بیانگر فرهنگ عاشورایی است. ایام اربعین تداعی گر واقعه کربلا است. واقعه ای که تمام عالمیان در عزای آن ماتم گرفته و پیوسته گریستند. در این ایام همه زایران از اقصی نقاط جهان به سوی مقصدی واحد حرکت می کنند. از آنان فریاد عدالت خواهی و بیزاری از شرک، کفر، ظلم و فساد به عرش الهی می رسد. شعایر اربعین سرشار از مکارم اخلاقی است و به همگان از هر دین و مسلکی که باشند، انسانیت را تعلیم می دهد. با استناد به این نتایج می توان گفت که پدیده اربعین به ما می آموزد که رشد و تعالی آدمی تنها با ولایت مداری حجت خدا در روی زمین به کمال می رسد. در حقیقت، جانشین خداوند متعال، مظهر سلطه و قدرت عادلانه الهی است و همه فعالیت های فکری و عملی را رهبری و تدبیر می کند. در مقابل ولایت طاغوت و شیطان و پذیرش آن عین گمراهی و ضلالت است. با ولایت خداوند و جانشینان او، اتحاد، انسجام و استقلال مسلمین عملا تبلور می یابد.کلیدواژگان: اربعین حسینی، امر به معروف و نهی از منکر، سوگواری، ولایت مداری
-
صفحات 27-41
امام حسین(ع) در سال چهارم هجری متولد شد. آن حضرت در دوران حیات خود، شاهد بسیاری از حوادث تاریخی بود. پس از شهادت امام علی(ع) و امام حسن(ع) بسیاری از مردم، به ویژه مردم کوفه و عراق با نامه نگاری فراوان، آن حضرت را به سوی خود دعوت کردند. پس از به خلافت رسیدن یزید، امام(ع) از بیعت با وی امتناع کرد. در این نوشتار علل و عوامل وقوع حادثه عاشورا و چرایی و اهداف قیام امام حسین(ع) بررسی شده است. همچنین تاثیر این واقعه تاریخی، بر جنبش های اسلامی و غیر اسلامی که در طول تاریخ به وقوع پیوست، مورد بررسی قرار گرفته است و در نهایت دیدگاه دانشمندان و بزرگان ادیان و مذاهب درباره علل و چرایی قیام امام حسین(ع) مطرح شده است.
کلیدواژگان: اسلام، امام حسین(ع)، بازتاب عاشورا، عاشورا، کربلا -
صفحات 43-61
نهضت اعجازگونه، بی بدیل و حیات بخش امام حسین(ع) از آغازین روز واقعه، عبرت ها، پیامدها و نتایج فراوانی در پی داشت و طرفداران زیادی از ملل و مذاهب مختلف به خود جلب کرد. هر حرکت و قیامی نیازمند پشتوانه دینی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و نظامی است. درک واقع بینانه تحولات سیاسی اجتماعی و کشف و استخراج پیام ها و عبرت های مستتر در نهضت های فراگیر مستلزم نگرش و بینش تاریخی است تا تبیین گر نهضت و هسته اصلی قیام باشد. نهضت عاشورا نیز به مثابه یک قیام تحول ساز در بستر تاریخ، مبتنی بر نظام اندیشه ای و تحلیلی امام حسین(ع) به وقوع پیوست. پرسش های اصلی پژوهش آنست که در دوران نهضت، حضرت چه تفکر سیاسی را دنبال می کردند و مردم در این مسیر چه افکاری داشتند؟ بر این اساس نوشتار حاضر با استفاده از منابع کتابخانه ای اندیشه های سیاسی در نهضت امام حسین(ع) را مورد بررسی قرار داده است.
کلیدواژگان: امام حسین(ع)، اندیشه سیاسی، عاشورا، فلسفه قیام عاشورا -
صفحات 63-80
فلسفه قیام امام حسین(ع) و عاشورا از جمله مباحثی هستند که مورد بررسی بسیاری از مستشرقان قرار گرفته است. بررسی نقادانه آرای مستشرقان درباره نهضت حسینی، افزودن رفع شبهات مطرح شده می تواند موجب معرفی همه جانبه و عالمانه نهضت امام(ع) شود. نوشتار حاضر با روش انتقادی به بررسی دیدگاه های آنتوان بارا پرداخته است. برخی از نظریات آنتوان بارا درباره قیام عاشورا با مبانی فکری شیعه سازگار است. او در علل قیام امام حسین(ع) به دو عامل انحراف امت و قضای حتمی پروردگار اشاره می کند. با این حال آنتوان بارا به مواردی چون بیعت خواهی یزید و دعوت مردم کوفه و اقامه حجت بر ایشان توجهی نکرده است. او هدف قیام امام حسین(ع) را به جاودانه کردن اسلام با شهادت و ایستادگی در برابر ظلم محصور می کند؛ در حالی که رسوا کردن ظالمان، مبارزه با ظلم و تشکیل حکومت اسلامی از اهداف بنیادین حضرت بوده است.
کلیدواژگان: آنتوان بارا، امام حسین(ع)، فلسفه قیام عاشورا، مستشرقان و امام حسین(ع) -
صفحات 81-91
تورستن هیلن پژوهشگر تاریخ دین سویدی در کتاب واقعه عاشورا با تاثیرپذیری از ساختارگرایی لوی استروس تقابل بین دو جبهه خیر و شر را با اتکا به گزارش تاریخ طبری از واقعه عاشورا توضیح داده است. هیلن واقعه عاشورا را در قالب اسطوره فهمیده است و از این جهت کتاب واقعه عاشورا، یک کتاب تاریخی نیست که قصد داشته باشد واقعیت عاشورا را توضیح دهد بلکه نویسنده بیشتر به دنبال آن است که ذهنیت تاریخ نویسی طبری از واقعه عاشورا را روایت کند. در مقاله حاضر سعی بر آن است که امکانات و محدودیت های خوانش ساختارگرایانه هیلن مورد سنجش انتقادی قرار گیرد. نتیجه پژوهش حاکی از آن است که اگر سه گونه روایت پردازی اسطوره ای، سیره ای و عامیانه ملاک قرار گیرد، گزارش هیلن در قالب روایت پردازی سنت و سیره قرار می گیرد نه قالب روایت پردازی اسطوره ای. بنابراین برای خوانش دقیق و کامل تر واقعه، بهتر است از تحلیل اسطوره به تحلیل سنت و سیره تغییر مسیر داد.
کلیدواژگان: اسطوره، تاریخ طبری، تورستن هیلن، ساختارگرایی، فلسفه قیام عاشورا، واقعه عاشورا -
صفحات 93-109
روایات عاشورایی از جمله بسترهای مهم کاربست قاعده «تسامح در ادله سنن» است. کثرت تسامح در نقل های ضعیف مربوط به واقعه عاشورا در مقایسه با روایات حوزه فقه و اعتقاد، نشانگر سختگیری کمتر نویسندگان کتب مقتل در نقل وقایع کربلاست. این پژوهش با تتبع در روایات عاشورایی، به دنبال واکاوی آسیب ها و ره آوردهایی است که تسری قاعده «تسامح در ادله سنن» در حوزه نقل های عاشورایی بر جای گذارده است. در این پژهش برای کاربست این قاعده، راه کارهایی چون پرهیز از نفی بدون تحقیق و ارزیابی جوانب مختلف روایات مقاتل پیشنهاد شده است.
کلیدواژگان: آسیب شناسی عاشورا، احادیث من بلغ، تسامح در ادله سنن، روایات عاشورایی، مقتل الحسین -
صفحات 111-115
-
صفحات 117-119
-
Pages 7-26Based on numerous relevant Quranic and hadith-based evidence, the data indicate that Arbaeen represents sincere loyalty and mourning for Imam al-Husayn. Thus it represents and renews the mournful Ashura tragedy. On the anniversary of Arbaeen, millions of mourners flock to Karbala from all over the world, a mass march that implies aversion from polytheism, tyranny, and corruption; it announces public and universal yearning for loyalty to the truth and justice. In addition to giving lessons of noble moral teachings, it aims to prepare everybody for the coming back of the last Divinely-appointed Infallible Imam al-Mahdi whose universal governance shall manifest the ultimate rule of Allah.Keywords: Arbaeen, Ashura, Imam al-Husayn, mourning, victory of the rightful oppressed, Loyalty
-
Pages 27-41
The present paper sheds light on the rationales of Imam al-Husayn's movement and why a great majority of the Kufans who had invited him left him unhelped and fought him. It also touches upon what were his main objectives. It shows that several political movements received their initial inspiration from that of Imam al-Husayn. In support of these views, several fragments from famous intellectuals are also quoted.
Keywords: Ashura, Imam al-Husayn, religions, Denominations -
Pages 43-61
Imam al-Husayn's matchless movement has since exerted its profound influence, hence it has absorbed much serious attention from all over the world. The Ashura movement was backed by a comprehensive socio-political and religious outlooks. The present paper deals with certain socio-political aspects of people's reactions and participation in the Ashura movement. It also provides some answers to their roles and duties in the time of such all-embracing movements.
Keywords: political thoughts, movement, Politics, political science, Imam al-Husayn -
Pages 63-80
There arw many non-Muslim thinkers who paid special attention to various aspects of Imam al-Husayn's movement. One of such thinkers is the Christian Anton Bara. According to his views, the movement had two causes, ie, public deviation from the Right Path, and Divine will, both of which may map on Shii views. However, he seems not to have enough attention to such main causes as Yazid's imposition of Imam al-Husayn's official recognition of his political rule, the Kufans' mass correspondence with Imam al-Husayn, and bringing cinvincing arguments. Hence according to Bara, the aims of Imam al-Husayn's martyrdom can be limited to safeguarding Islam from deterioration and contamination, and withstanding against tyranny. In addition to disclosing the tyrants' real character, the building of the Islamic state and government was another major aim of Imam al-Husayn.
Keywords: Imam al-Husayn, Ashura, Martyrdom, Anton Bara -
Pages 81-91
This paper focuses on the Swedish academic Dr. Torsten Hylen's book "Husayn the Mediator" in which he developed his structual view of the Ashura episode based on Tabari's account, hence he applied a mythological view of his report. It raises criticisms on applying such a framework to Imam al-Husayn's movement. Due to its defects, it is more appropriate to view the Ashura episode as a genuine and ever-alive report and an educative conduct of Imam al-Husayn, rather than and in contrast to a mythological framework
Keywords: Structuralism, myth, Torsten Hylen, Imam al-Husayn, Ashura -
Pages 93-109
The Ashura reports and accounts are of particular intetest to Shii clerics who apply compromise in recounting its details. However, with some laxness in reporting such details other problems might emerge, although their advantages increase. There are some suggestions for how to go about this phenomenon.
Keywords: Imam al-Husayn, compromise in reporting, problems of narrating Ashura, Maqtal -
Pages 111-115
-
Pages 117-119
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.