نشریه پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش
پیاپی 64 (مهر 1402)

پژوهش حاضر بمنظور بررسی تاثیر آموزش ایمن سازی در برابر استرس بر کیفیت زندگی و دلزدگی زناشویی در زنان خشونت دیده شهر کرمانشاه انجام شد. این مطالعه کاربردی بصورت نیمه تجربی با دو گروه آزمایش و گواه با پیش آزمون و پس آزمون اجراء شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه زنان خشونت دیده مراجعه کننده به مرکز مشاوره اکسیر شهر کرمانشاه در سال 1401تشکیل داد که پس از فراخوان و آگهی مراجعه کرده بودند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 30 نفر انتخاب شدند. در این مطالعه 30 نفر بعنوان نمونه نهایی انتخاب شدند که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه گروه (15نفر) قرار گرفتند. در این مطالعه از پرسش نامه های استاندارد افسردگی بک (1994)، دلزدگی زناشویی پاینز (2002) و کیفیت زندگی والتون (2001) استفاده شد. در این مطالعه، در گروه آزمایش برای مدت هفت جلسه و در هر جلسه برای مدت 90 دقیقه، آموزش ایمن سازی در برابر استرس را دریافت کردند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس با کمک نرم افزار SPSS 23 بهره گرفته شد. نتایج حاکی از آن بود که آموزش ایمن سازی در برابر استرس باعث افزایش کیفیت زندگی و کاهش افسردگی و دلزدگی زناشویی در زنان خشونت دیده شهر کرمانشاه شد. بنابراین، پیشنهاد می شود که آموزش های ایمن سازی در برابر استرس آموزش داده شود تا میزان افسردگی و دلزدگی کاهش و کیفیت زندگی در زنان افزایش یابد.

این پژوهش به منظور تحلیل و مقایسه کتاب مطالعات اجتماعی پایه سوم ابتدایی به روش ویلیام رومی با سند تحول بنیادین آموزش و پرورش انجام شد. روش گردآوری اطلاعات روش تحلیل محتوا بود. جامعه آماری کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه سوم ابتدایی سال 1399 بود. روش نمونه گیری سرشماری کامل بود. ابزار پژوهش سیاهه تحلیل مبتنی بر روش ویلیام رومی و چک لیستی با هدف بررسی میزان توجه به ساحت های ششگانه تربیت در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در کتاب های درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از کد گذاری متن درس، کدگذاری تصویرها و شاخص درگیری فعالیت محور بودن کتاب استفاده شد. نتایج نشان داد: 1. میزان به کارگیری شیوه ارایه فعال در متن، پرسش ها و تصاویر کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه سوم ابتدایی در حد ضعیف است و در این کتاب، میزان به کارگیری جنبه های غیرفعال بیشتر از جنبه های فعال است. 2. کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه سوم ابتدایی «فعالیت محور» نبوده و تعداد فعالیت ها (29 فعالیت) با توجه به تعداد صفحات کتاب فوق (105 صفحه) نامناسب است. 3. میزان مطابقت محتوای کتاب مطالعات اجتماعی پایه سوم ابتدایی با مطالعات اجتماعی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش هماهنگ نیست.

هدف پژوهش حاضر، تعیین نقش ابعاد شخصیتی هگزاکو و تنظیم شناختی هیجان در پیش بینی تعارض زناشویی بود. پژوهش حاضر توصیفی و ازنوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه زنان متاهل در شهرستان مشهد در سال 1400 بود و روش نمونه گیری در این پژوهش نمونه گیری در دسترس بود. بدین منظور 125 نفر از زنان به صورت در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه های تعارض زناشویی تجدید نظر شده ثنایی و فرم کوتاه پرسشنامه شخصیتی هگزاکو و پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان گرانفسکی را تکمیل کردند.

داده های پژوهش با روش های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بین تهییج پذیری(21/0=r)، برون گرایی (26/0- =r) از ابعاد شخصیتی هگزاکو و سرزنش دیگری (41/0=r) ، نشخوار فکری(48/0=r) ، فاجعه آمیزکردن(43/0=r) ، پذیرش (36/0=r)،تمرکز مثبت مجدد(18/0- =r) ، ارزیابی مثبت(34/0- =r) و دیدگاه پذیری(23/0- =r) از مولفه های تنظیم شناختی هیجان با تعارض زناشویی زنان متاهل رابطه معناداری وجود دارند.از میان ابعاد شخصیتی هگزاکو، تهییج پذیری و برون گرایی و همچنین از میان مولفه های تنظیم شناختی هیجان، نشخوار فکری، پذیرش و ارزیابی مثبت، توان پیش بینی تعارض زناشویی را داشتند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام حاکی از آن است که ویژگی های شخصیتی و تنظیم شناختی هیجان نقش معناداری در تبیین واریانس تعارضات زناشویی دارند.

ابعاد شخصیتی هگزاکو تنظیم شناختی هیجان نقش مهمی در تعارضات زناشویی زنان ایفا می کنند.

هدف از این مقاله بررسی اهمیت تکنولوژی و فناوری در پیشرفت تحصیلی و یادگیری دانش اموزان می باشد که یه روش کتابخانه ای انجام شده است. فناوری اطلاعات رویکرد جدیدی را در حوزه ی برنامه ریزی، آموزش، اجرا و ارزشیابی فراهم نموده است و با حذف فواصل مکانی و محدیدیت های زمانی به عنوان یک کاتالیزور بهبود کیفیت تجربه آموزشی را امکان پذیر می سازد. جهان پس از گذار از انقلاب های مختلف شاهد انقلاب اطلاعاتی و فناوری ارتباطات بوده است که در آن منبع ارزشمند خلق ثروت، درآمد و قدرت، دانش است و اهمیت یافتن روزافزون آن در عصر دانایی موجب شکل گیری اقتصاد دانش محور شده است. در علم و دانش کنونی، آنچه سرعت تغییرش بیش از همه است، تکنولوژی است.

هدف از این مقاله بررسی دلایل بدخطی در دانش اموزان می باشد که به روش کتابخانه ای انجام گرفته است. علل بد خطی، زشتی و ناخوانایی دست خط را باید در همان سال های اولیه ی تحصیل جست. شاید بتوان گفت خط خوب می تواند یکی از عوامل موثر در موفقیت درسی و تحصیلی دانش آموزان و از آن مهم تر مجوزی برای ورود آنان به محیط های اجتماعی بزرگتر جدیدتر باشد. علت بدخطی دانش اموزان دلایل مختلفی دارد که شامل: عوامل مربوط به خانواده، عوامل مربوط به معلم و شیوه های آموزشی و تربیتی مدرسه، عوامل مربوط به دانش آموزان می باشد.

هدف از این مقاله بررسی اهمیت روش های تدریس مورد استفاده معلم و تاثیر آن بر یادگیری دانش آموزان است. یکی از مهمترین مباحث تعلیم و تربیت و در عین حال یکی از مشکل ترین مفاهیم برای تعریف کردن «یادگیری» می باشد. یادگیری اساس رفتار افراد را تشکیل می دهد. از طریق یادگیری فرد با محیط خود آشنا می شود، روی محیط تاثیر می گذارد و گاهی باعث ایجاد تغییرات مثبت و سازنده در محیط می شود. بنابراین قسمت عمده ی رفتار آدمی آموختنی است. فرد انسان سخن گفتن، محبت کردن، ارتباط برقرار کردن با دیگران و حتی اندیشیدن را یاد می گیرد. شناختن خود و جهان خارج نیز از طریق یادگیری امکان دارد. رشد قوه تفکر با طرز حل مسیله امری است که به تدریج و در سایه ی یادگیری در افراد به وجود می آید: توجه به اصول یادگیری و بررسی علل عدم توانایی دانش آموز در یادگیری، ارایه بهترین راهکار جهت جبران ناتوانایی ها شرط اساسی موفقیت در فعالیتهای آموزشی می باشد.جهت گیری معلمان و مدیران درباره ی یادگیری در طرز کار و تصمیم گیری آنها تاثیر فراوان دارد، معلمانی که اصول و مبانی یادگیری را درست تشخیص نمی دهند بهتر می توانند در تعلیم و تربیت افراد اقدام کنند و از تعداد دانش آموزان در معرض شکست بکاهند.

هدف پژوهش حاضر، پیش بینی اصالت شخصیت براساس ابعاد شخصیت نیو و مکانیسم های دفاعی در معلمان خلخال بود. طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود. جامعه آماری، شامل تمامی معلمان شهرستان خلخال در سال تحصیلی 1401-1400 بود که از این جامعه تعداد 325 معلم به روش نمونه گیری طبقه ای نسبی تصادفی انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل مقیاس اصالت (AS)، پرسشنامه شخصیتی نیو فرم کوتاه (NEO-FFI) و پرسشنامه سبک های دفاعی (DSQ) بود. روش های آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون به روش ورود برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از نرم افزار (SPSS-24) استفاده شد. هم چنین، سطح معنی داری برابر 001/0p< در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که بین نمره ویژگی های شخصیتی نیو و مکانیسم های دفاعی با ابعاد اصالت شخصیت همبستگی معنی داری وجود دارد. هم چنین، نتایج بیانگر آن بود که روان نژندی، برون گرایی، گشوده بودن و وظیفه شناسی توانایی پیش بینی اصالت شخصیت را داشتند. از طرفی، مکانیسم های رشدیافته، رشدنایافته و نوروتیک توانستند اصالت شخصیت را در معلمان پیش بینی کنند. بنابراین، با توجه به اهمیت اصالت، باید به بهبود و تقویت ویژگی های مثبت شخصیتی و مکانیسم های دفاعی رشدیافته توجه شود.

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه مولفه های نظام ارزشی (ارزش های نظری، اقتصادی، هنری، اجتماعی، سیاسی و دینی) با رفتارهای خودآسیب رسان در نوجوانان دبیرستانی دوره دوم شهرستان کهنوج استان کرمان بود. تحقیق حاضر از نظر هدف، بنیادی و براساس روش گردآوری داده ها، توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرستان کهنوج استان کرمان در سال تحصیلی1400- 1401 بودند که از میان آنها تعداد 260 نفر به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، پرسش نامه نظام ارزشی آلپورت و همکاران (1962) و پرسشنامه رفتارهای خودآسیب رسان سانسون و همکاران (1998) بود. برای تحلیل داده ها از روش آماری تحلیل t مستقل و تحلیل رگرسیون چند متغیری (گام به گام) با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 26 استفاده شد. نتایج نشان داد: میانگین نظام ارزشی نظری و سیاسی در پسرها بیشتر از دخترها (001/0p<)؛ میانگین نظام ارزشی هنری و دینی در دخترها بیشتر از پسرها (000/0p<)؛ و میانگین نظام ارزشی اقتصادی و اجتماعی آنها تفاوت معناداری نداشت، همچنین میانگین رفتارهای خودآسیب رسان در پسرها بیشتر از دخترها بود. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری نشان داد از میان مولفه ی نظام ارزشی، مولفه های دینی (706/0β=- ,000/0p<)، اجتماعی (142/0-β= ,002/0p<) و اقتصادی (125/0-β= ,009/0p<) به ترتیب بیشترین تاثیر را در پیش بینی گرایش به رفتارهای خودآسیب رسان در بین دانش آموزان متوسطه دوم دارا هستند. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده؛ مولفه های نظام ارزشی با احتمال وقوع رفتارهای خودآسیب رسان نوجوانان مرتبط بوده و لازم است که در تدوین برنامه های مداخله ای و پیشگیرانه مورد توجه قرار گیرند.

یکی از عواملی که نقش بسزایی در میزان موفقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد، روش های تدریس معلمان است. امروزه شیوه های تدریس سنتی به دلیل انتقال معلومات از ذهن معلم به یادگیرندگان و نقش خنثی دانش آموزان در کلاس، ناکامی از حصول اهداف را در پی داشته است. یکی از روش های نوین آموزشی که نقش مداخله گرانه دانش آموزان در فعالیت های کلاسی را به شدت افزایش می دهد و باعث رشد یادگیری آنها در کلاس درس می شود، یادگیری مشارکتی (همیاری) است. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی کارکرد تدریس معلمان به شیوه مشارکتی در رشد جنبه های تربیتی، اخلاقی و روانی دانش آموزان انجام گرفت. از آنجا که تاکنون مطالعات متنوعی در نقاط مختلف کشور انجام شده است، بررسی دقیق موضوع و جمع بندی نهایی در این زمینه ضروری به نظر می رسد. در این مطالعه مروری کلیدواژه های فارسی شامل؛ روش تدریس مشارکتی (همیاری)، جایگاه یادگیری مشارکتی در مدارس، مزایای یادگیری مشارکتی، تدریس مشارکتی و کیفیت یادگیری، تدریس مشارکتی و رشد اخلاقی دانش آموزان، تدریس مشارکتی و سلامت روانی دانش آموزان به همراه معادل های انگلیسی در پایگاه های اطلاعاتی مگیران، گوگل اسکالر، اس آی دی، ساینس دایرکت و پابمد جستجو شدند. نتایج مطالعات مختلف نشان دادند یادگیری مشارکتی باعث رشد جنبه های تربیتی (پیشرفت تحصیلی، کیفیت فرایند یاددهی و یادگیری)، اخلاقی (مهارت و رفتارهای اخلاقی) و روانی (کاهش آسیب روانشناختی، افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس، افزایش انگیزش) می شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش هوش هیجانی بر میزان شادی مادران دانش آموزان منطقه 2 تهران اجرا شد. به منظور دستیابی به هدف پژوهش از بین دبستان های منطقه 2 تهران ، دبستان غیر دولتی پسرانه روح االله با توجه به امکان اجرای پژوهش انتخاب شد. ازبین کلیه مادران مدرسه ی مورد نظر یک نمونه ی 44 نفری به صورت تصادفی ساده انتخاب شد. سپس پس از اجرای پیش آزمون از بین 44 نفر، به طور تصادفی ساده 22نفر در گروه آزمایش و 22 نفر در گروه کنترل قرار داده شدند.گروه آزمایش در شش جلسه ی 150 دقیقه ای آموزش هوش هیجانی ، به مدت یک و نیم ماه شرکت نمودند و برای گروه کنترل هیچ مداخله ای صورت نگرفت . بعد از اتمام آموزش ، پس آزمون برای هر دو گروه اجرا شد. داده های پژوهش از طریق اجرای پرسشنامه ی هوش هیجانی برادبری و گریوز (برادبری و گریوز، 1391) و پرسشنامه ی هنجار یابی شده آکسفورد (علی پور و نور بالا، 1378) جمع آوری شد. داده های جمع آوری شده از طریق آزمون t گروه های زوجی ، تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . نتایج پژوهش نشان داد که آموزش هوش هیجانی بر میزان شادی مادران به طور معنا داری موثر بوده است . به علاوه ، آموزش هوش هیجانی بر افزایش تک تک ابعاد شادی (خلق مثبت ، سلامتی ، کارآمدی، عزت نفس ، رضایت از زندگی)، تاثیر معناداری داشته است . هم چنین یافته های نتایج نشان داد که در هوش هیجانی افراد قبل و بعد از آموزش در سطح (p<0/05) تفاوت معناداری وجود داشت . مادرانی که هوش هیجانی بالایی دارند در شناخت و به کارگیری صحیح هیجانات خود و کودکانشان ، توانایی پیش بینی وقایع و مقابله با موقعیت های استرس زا، مدیریت روابط و برانگیختن خود بسیار خوب عمل می کنند نتیجه اعمال چنین رفتارهایی ، بهبود عملکرد و افزایش کارآمدی آنها در خانواده است .

پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتبارسنجی برنامه درسی مهرورزی در دبستان انجام پذیرفت. روش پژوهش از نوع کیفی و سنتزپژوهی می باشد که جهت شناسایی ویژگی مولفه های برنامه درسی مهرورزی انجام شد. منابع مورد مطالعه شامل کلیه مقالات علمی معتبر در دسترس در این زمینه می باشد که با توجه به جستجوی منظم در پایگاه های اطلاعاتی براساس معیارهای ورودی تعداد 267مقاله علمی از سال 2010 تا کنون، شناسایی و در نهایت براساس معیارهای خروجی55 مقاله جهت تحلیل نهایی انتخاب شد. برای فراهم آوردن اطلاعات ازکاربرگ طراحی شده توسط محقق برای گزارش و ثبت اطلاعات پژوهش های اولیه استفاده گردید و جهت تحلیل یافته ها از الگوی شش-مرحله ای سنتزپژوهی روبرتس استفاده شد. سپس با استفاده از کدگذاری، داده های بدست آمده از مرحله سنتزپژوهی مورد تحلیل قرار گرفتند. طبق یافته های به دست آمده ویژگی های مولفه های هفتگانه برنامه درسی مهرورزی ارایه گردید و برنامه درسی مورد نظر طراحی شد. جهت اعتبارسنجی برنامه درسی طراحی شده از تکنیک دلفی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. پرسشنامه ها توسط متخصصان حوزه برنامه درسی تکمیل شدند. داده های بدست آمده از بخش کمی با استفاده از آمار توصیفی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج بدست آمده حاکی از وجود اعتبار برنامه درسی طراحی شده را دارد. برنامه درسی طراحی شده می تواند جهت طراحی برنامه درسی مهروزی توسط برنامه ریزان درسی مورد استفاده قرار گیرد.