فهرست مطالب

شهر ایمن - پیاپی 23 (پاییز 1402)

نشریه شهر ایمن
پیاپی 23 (پاییز 1402)

  • تاریخ انتشار: 1402/08/01
  • تعداد عناوین: 6
|
  • رضا رضایی، غلامرضا جعفری نیا*، حبیب پاسالارزاده صفحات 1-17

    پایگاه اجتماعی - اقتصادی همانند یک قالب یا ظرف اجتماعی است که در چارچوب آن سنجش تاثیر مولفه اقتصادی بر وضعیت روحیات و باورهای اجتماعی افراد حایز اهمیت است. ازاین رو، هدف بررسی تاثیر مولفه های اقتصادی بر روحیات و باورهای اجتماعی ایرانیان انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل شهروندان بالای 18 سال ساکن در شهر بوشهر به تعداد 108523 نفر می باشد. نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 383 نفر بوده که به صورت در دسترس انتخاب شدند. روش تحقیق به لحاظ ماهیت توصیفی-همبستگی است و ازلحاظ هدف کاربردی می باشد و برای سنجش متغیرهای تحقیق از پرسشنامه های محقق ساخته استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با کمک نرم افزار SPSS و آزمون فرضیه ها با روش معادلات ساختاری موجود در نرم افزار SmartPLS انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که بین مولفه اقتصادی و روحیات و باورهای اجتماعی در شهروندان شهر بوشهر ارتباط وجود دارد و مولفه های اقتصادی از طریق مولفه هایی شامل نرخ تورم، میزان درآمد، نرخ ارز، تولید ناخالص داخلی، وضعیت مسکن، رشد اقتصادی و شاخص فلاکت به طورکلی به میزان 77.5 درصد روحیات و باورهای اجتماعی شهروندان تبیین می کند. همچنین نتایج تحلیل مسیر (معادلات ساختاری) نشان داد که ضریب رگرسیونی استانداردشده تاثیر جهت گیری وضعیت (مولفه های) اقتصادی بر مسایل اجتماعی به عنوان متغیر وابسته برابر با 0.880 می باشد. مولفه های اقتصادی نظیر نرخ تورم، میزان درآمد، نرخ ارز، تولید ناخالص داخلی، وضعیت مسکن، رشد اقتصادی و شاخص فلاکت و روحیات و باورهای اجتماعی شهروندان تاثیر معنی داری دارد.

    کلیدواژگان: اقتصاد، اجتماع، روحیات اجتماعی، باورهای اجتماعی، شهر بوشهر
  • حسین حاتمی نژاد*، مهرناز شمسائی صفحات 18-31

    امروزه یکی از پدیده هایی که بر کالبد، اقتصاد و فرهنگ یک شهر اثرات انکار ناپذیری می گذارد سکونت گاه های غیر رسمی و خودرو می باشد که غالبا به صورت محله های شهری، مدیریت شهر را برای به رسمیت شمردن و دادن خدمات یا عدم آن با چالش مواجه نموده است. لذا هدف تحقیق حاضر تبیین آسیب پذیری در محلات حاشیه نشین شهر ارومیه بوده است. تحقیق حاضر با توجه به هدف آن از نوع تحقیقات کاربردی بوده و با توجه به روش انجام کار، از ماهیتی توصیفی- تحلیلی برخوردار می باشد. برای تحقق هدف، پس از مطالعه منابع مختلف، تعداد 12 شاخص براساس نظرات نخبگان برای شهر ارومیه انتخاب شده و محاسبه وزن شاخص ها براساس روش بهترین- بدترین در نرم افزار GAMS انجام شده است. بیش ترین وزن بدست آمده مربوط به شاخص دسترسی به معابر اصلی و کم ترین وزن مربوط به تعداد افراد آسیب پذیر بوده است. عملیات رقومی سازی، ویرایش نقشه ها، تهیه پایگاه داده، استانداردسازی شاخص ها براساس هدف تحقیق و نیز تحلیل آن ها در نرم افزار GIS انجام گرفته است. در گام بعدی وزن بدست آمده از روش بهترین- بدترین در هر یک از شاخص ها ضرب شده و در نهایت با بکارگیری جمع وزنی به ترکیب شاخص ها جهت تبیین آسیب پذیری در محلات حاشیه نشین شهر ارومیه پرداخته شده است. نتایج سنجش آسیب پذیری محلات حاشیه نشین شهر ارومیه براساس ترکیب شاخص های وزن دار مبتنی بر مدل CODAS بیانگر آن است که محلات اسلام آباد، حاجی پیرلو، کوی سالار، طرزیلو، دیگاله و دیزج سیاوش به ترتیب بیش ترین تا کم ترین میزان آسیب پذیری را به خود اختصاص داده اند.

    کلیدواژگان: آسیب پذیری، حاشیه نشین، ارومیه، روش بهترین- بدترین، CODAS
  • حمیدرضا محمدی، طهمورث سهرابی*، محمدعلی کرامتی صفحات 32-56

    این تحقیق باهدف تبیین الگویی اثربخش در زمینه عملیاتی سازی انتقال فناوری در صنعت نفت و گاز پارس جنوبی با رویکرد یادگیری فناوری های پیشرفته و با تاکید بر تداوم کارکردهای اساسی صنایع نفت و گاز پارس جنوبی انجام شده است. مطالعه تجربیات اجرای فازهای 24 گانه پارس جنوبی در دو بخش تقسیم می گردد که در بخش اول بخشی از فازها توسط پیمانکاران صاحب تکنولوژی خارجی تا قبل از تحریم ها به بهره برداری رسیده و مابقی فازها توسط سازمان های پروژه محور داخلی انجام شده است که در این مطالعه مدل اجرایی و بومی مبتنی بر یادگیری تکنولوژیک استخراج گردیده است. انجام جامعه آماری این پژوهش شامل اساتید منتخب دانشگاه، خبرگان و متخصصان تکنولوژی، معاونین، مشاورین، مدیران، رییس قسمت ها در شرکت های نفتی و حوزه پدافند غیرعامل با حجم جامعه آماری 380 نفر است. مطالعه در زمره تحقیقات کاربردی و از جمله تحقیق های آمیخته اکتشافی است که در دو مرحله کمی و کیفی انجام می پذیرد. نخست محقق بر اساس روش های کیفی داده بنیاد (گراندد تیوری) به شناسایی شاخص ها در حوزه انتقال فناوری صنعت نفت می پردازد، پس از احصاء شاخص ها، با استفاده از روش های کمی معادلات ساختاری به اولویت بندی و انتخاب معیارهای موثر بر مدل طراحی شده می پردازد که نتیجه این پژوهش معرفی الگوی موثر انتقال فناوری در راستای بومی سازی، انتقال و یادگیری تکنولوژی باتوجه به تجربیات اجرای فازهای پارس جنوبی در حوزه های طراحی، تامین کالا، ساخت و راه اندازی زیرساخت های تامین انرژی برای تداوم کارکرد زنجیره خدمات رسانی زیرساخت های صنعت نفت و گاز به عنوان یکی از مفاهیم اساسی پدافند غیرعامل، به عنوان خروجی تحقیق ارایه می گردد.

    کلیدواژگان: الگو، انتقال فناوری، یادگیری تکنولوژیک، مدل داده بنیاد، معادلات ساختاری، تداوم کارکرد صنعت نفت و گاز
  • شهامت حسینیان*، ایرج احمدی دیزج، تیمور حسینی، عبدالله هندیانی صفحات 57-81

    این تحقیق با هدف اولویت بندی ابعاد و مولفه های الگوی مدیریت بحران های ترافیکی در بلایای طبیعی، جهت شناسایی اولویت هر یک از ابعاد،مولفه ها و شاخص های الگو در مدیریت بلایای طبیعی صورت گرفته است. روش با توجه به اینکه هدف از انجام این تحقیق دستیابی به یک الگو برای مدیریت ترافیک در بحران های طبیعی، می باشد . این تحقیق از نوع کاربردی- توسعه ای و از منظر روش شناسی، از نوع «پژوهش آمیخته اکتشافی» است؛ جامعه آماری بخش کیفی تحقیق نخبگان و صاحب نظران نهادهای حوزه حمل و نقل (مهندسی ، قضایی ، جغرافیایی ، مدیریتی ، پلیسی،سوانح ،فرهنگی و اجتماعی،امنیتی) و جامعه آماری بخش کمی افراد مرتبط با مدیریت ترافیک در بحران های طبیعی هستند که با روش نمونه گیری احتمالی و با استفاده از جدول مورگان (ز تعداد جامعه آماری 432 نفری ، تعداد 205) انتخاب گردیدند. ابزار گرد آوری داده ها در بخش کیفی ، مصاحبه عمیق و در بخش کمی ، پرسش نامه بر آمده از بخش کیفی است و داده ها در نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها نشان می دهد که اولویت بندی ابعاد و مولفه های الگوی مدیریت بحران های ترافیکی در بلایای طبیعی به ترتیب عبارتند از مدیریت تعاملات سازمان های ذیربط در مواجهه با بحران های طبیعی در اولویت اول ، مدیریت درون سازمانی سازمان های ذیربط در اولویت دوم، مدیریت جامع ترافیک در بحران های طبیعی در اولویت سوم قرار د ارند.

    کلیدواژگان: الگو، مدیریت، بحران ترافیک، بلایای طبیعی، ابعاد ومولفه، اولویت وسیل وزلزله
  • عبدالرضا کاظمی نیا کرانی*، علی اسماعیل زاده صفحات 82-96

    یکی از گام های اساسی در برنامه ریزی های آموزشی، انتخاب مکان های بهینه برای مدارس با توجه به اهداف و معیارهای مختلف است؛ به گونه ای که ضمن برخورداری مراکز از توزیع فضایی مناسب و تخصیص متعادل، ناسازگاری بین کاربری ها نیز در سطح منطقه کاهش یابد. همچنین قرارگرفتن مدارس در محل های امن و با آسیب پذیری کمتر نیز از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد. در این تحقیق تلاش شده است ضمن تدوین بانک جامع اطلاعات مکانی مدارس شهر کرمان، با توجه به حساسیت این مراکز، وضعیت آسیب پذیری و تحلیل عملکرد آنها در زمان قبل از بحران زلزله مورد ارزیابی قرار گیرد. برای این هدف از معیارهای سازه ای مدارس، مقاومت زمین و فاصله از مراکز انفجاری مانند پمپ گاز- بنزین استفاده گردید. هر کدام از این معیارها بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی معکوس در محیط GIS وزندهی و به یک لایه اطلاعاتی تیدیل شده و نقشه های حاصله با هم تلفیق و مدارس آسیب پذیر شهر کرمان مشخص گردیدند. نتیجه این تحقیق نشان داد که23درصد مدارس شهر کرمان دارای آسیب پذیری بالا، 46درصد آسیب پذیری متوسط و 31 درصد آسیب پذیری پایین می باشند. مدارس با آسیب پذیری بالا عمدتا" در مرکز و منطقه 1 شهر کرمان واقع شده اند. دلیل این امر را می توان با توجه به تحقیق حاضر، قدیمی بودن و بالا آمدن آبهای زیرزمینی در این منطقه دانست که باید در برنامه ریزی ها مد نظر قرار گیرد.

    کلیدواژگان: کرمان، مدارس، تحلیل سلسله مراتبی معکوس، GIS، آسیب پذیری
  • علیرضا خدری، احمد پوراحمد*، سعید زنگنه صفحات 97-112

    مناطق فرسوده شهری مشکلات فراوانی را برای شهرهای کهن تر که از نظر اقتصادی کم توان تر هستند، بوجود می آورد. تحلیل بازآفرینی پایدار شهری با رویکرد مشارکت مردمی یک رویکرد است که در بهبود کیفیت زندگی مناطق فرسوده و محلات شهری موثر استفاده می شود. در این رویکرد، مشارکت و همکاری از جمعیت محلی، مردم و سایر ذینفعان در فرآیند بازآفرینی شهری تاکید می شود. مطالعه موردی محله سرخور بندرگناوه، یک نمونه است که این رویکرد در آن به کار گرفته شده است.بازآفرینی پایدار شهری به معنای بازسازی و تجدیدساخت مناطق شهری فرسوده است و هدف آن بهبود کیفیت زندگی ساکنان و ایجاد محیطی پایدار و سالم است. این رویکرد در برخورد با چالش هایی مانند فرسایش زیرساخت ها، کاهش کیفیت زندگی، بحران مسکن و تغییرات شهری موثر است.استفاده از رویکرد مشارکت مردمی در تحلیل بازآفرینی پایدار شهری به افزایش نقش و مشارکت ساکنان و جامعه محلی در فرایند تصمیم گیری و برنامه ریزی شهری می پردازد. این رویکرد به مردم امکان می دهد تا نیازها و اولویت های خود را درباره بازسازی مناطق فرسوده اعلام کنند و در مراحل تصمیم گیری و طراحی شهری شرکت کنند. از طریق مشارکت مردمی، ایده ها و نظرات متنوع به کار گرفته می شوند و بهبودی چشمگیر در نتایج و عملکرد پروژه های بازآفرینی شهری حاصل می شود. محله سرخور بندرگناوه به عنوان مطالعه موردی نشان دهنده این رویکرد است. در این محله، مردم و جامعه محلی در فرآیند بازسازی و توسعه مشارکت فعال داشته اند. آن ها نیازها و مسایل خود را مطرح کرده و در تصمیم گیری های مربوط به طراحی و برنامه ریزی منطقه سرخور شرکت کرده اند.

    کلیدواژگان: بازآفرینی، بافت ناکارآمد شهری، برنامه ریزی مشارکتی، ظرفیت های محلی، سرخور بندرگناوه
|
  • Hossein Hataminejad, Mehrnaz Shamsaei Pages 18-31

    Today, one of the phenomena that has an undeniable impact on the body, economy and culture of a city is informal and spontaneous settlements, which are often in the form of urban neighborhoods, has faced city management with challenge to be responsible for recognizing and providing services or not. Therefore, the aim of the current research was to explain the vulnerability in the suburbs of Urmia city. According to its purpose, the current research is of the applied research type, and according to the method of doing the work, it has a descriptive-analytical nature. To achieve the goal, after studying various sources, 12 indicators have been selected for Urmia city based on the opinions of elites, and the weight of the indicators has been calculated based on the BWM model in GAMS software. The highest weight obtained was related to the index of access to main roads and the lowest weight was related to the number of vulnerable people. Digitization operations, map editing, database preparation, standardization of indicators based on the purpose of research and their analysis have been done in GIS software. In the next step, the weight obtained from the BWM method is multiplied in each of the indicators, and finally, by using the weighted sum, the combination of indicators has been discussed to explain the vulnerability in the peripheral Neighborhoods of Urmia city. The results of assessing the vulnerability of the marginalized neighborhoods of Urmia city based on the combination of weighted indicators based on the CODAS model shows that the neighborhoods of Islamabad, Hajipirloo, Kuye Salar, Tarziloo, Dighaleh and Dizaj Siyavash have assigned the most to the least degree of vulnerability.

    Keywords: Vulnerability Marginalized, Urmia, BWM, CODAS
  • Hamidreza Mohamadi, Tahmores Sohrabi *, MohamadAli Keramati Pages 32-56

    This research has been done with the aim of explaining an effective model in the field of operationalization of technology transfer in South Pars oil and gas industry with the approach of learning advanced technologies and emphasizing the continuity of the basic functions of South Pars oil and gas industries. The study of the experiences of the 24 phases of South Pars is divided into two parts, in the first part, some of the phases were operated by contractors with foreign technology before the sanctions, and the rest of the phases were carried out by internal project-oriented organizations, which in this the study of executive and native model based on technological learning has been extracted. The statistical population of this research includes selected university professors, experts and technology specialists, assistants, consultants, managers, heads of departments in oil companies and non-operational defense fields with a statistical population of 380 people. The study is one of the applied researches and mixed exploratory researches, which is done in two stages, quantitative and qualitative. First, based on the qualitative data methods of the foundation (grounded theory), the researcher identifies the indicators in the field of technology transfer of the oil industry, after counting the indicators, using the quantitative methods of structural equations, he prioritizes and selects the effective criteria on the designed model. The result of this research is the introduction of an effective model of technology transfer in the direction of localization, transfer and learning of technology, taking into account the experiences of implementing the phases of South Pars in the fields of design, supply of goods, construction and operation of energy supply infrastructures for the continuation of the operation of the infrastructure service chain. The oil and gas industry is presented as one of the basic concepts of non-agent defense as a research output.

    Keywords: Pattern, Technology transfer, Technological learning, Foundation data model, Structuralequations, Oil, gas industry continuity